Júma, 22 Qarasha 2024
Dey saldym-au 8128 15 pikir 3 Tamyz, 2017 saghat 08:18

Resey túralaghan kezde qytaydyng qazaqqa ata jauynday shýiliguinde ne gәp bar?!

AQSh-tyng Reseyge salghan býgingi sanksiyasy RF ekonomikasyn әlsiretudegi sheshushi soqqy boluy mýmkin. Biraq ol birneshe aidan keyin RF ydyraydy degen sóz emes?! RF ydyrauy 8-12 jylgha sozyluy mýmkin. KSRO-ny ydyratardaghy "suyq soghys" (holodnaya voyna) 35 jylgha sozyldy. Búl jerde biz ýshin birneshe manyzdy mәsele bar:

1. Búl jaghdayda QR ekonomikalyq túraqtylyghyn qalay saqtaydy?

2012-2014 jyldarda RF stagnasiya kezinde, sol elding arzan әri sapasyz avto t.b. tauaryn jappay satyp aludyng nәtiyjesinde QR $20 mlrd astam qarjy joghaltty.

2013 jyly Qazaqstanda kedendik USQ (SVH) $48 mln orystyng araghy saqtalsa, sol jyly Reseyge QR-nyng 48 bótelke araghy da eksporttalmady.

2017 jyly RF et eksporttamaqshy bolghan bizding kәsipkerlerden QR joq saraptamanyng qorytyndysyn súrap yaghny eshqanday et alugha rúqsat bermeytinderin nemese EvraZES degenning QR ekonomikasyn túralatugha baghyttalghan "Odaq" ekenin jәne QR qarsy osynday "ýnsiz sanksiyanyn" jalghasa beretinin bildirdi. Osynday jaghdayda býginge deyin Ýkimet el ekonomikasy men kәsipkerlerdi qorghauda eshqanday naqty shara qoldana almay keledi. Ol az deseniz RF ózderining zauyttary shygharatyn zattardy QR shygharugha tiym saluda?!...

2. RF OA respublikalarynyng Kaspiy tenizi arqyly qúbyr salyp kómirsutegin Europagha (Nabukko jobasy t.b.) eksporttauyna 25 jyldan beri kedergi boluda;

3. 49 týrli týrki halyqtarynyng 48-i Reseyding bodany bolsa, olardyng beseui tәuelsizdikterin alghanymen, әli 43-i Resey bodany bolyp qaluda. RF biyligi 2015 jyly qúramyndaghy 6 týrki respublikasyna TÝRKSOIY-men baylanysugha tiym saldy;

4. Sanksiya jariyalaghan kýni tengening qúlauy da kezdeysoq emes?! Búl sanksiya RF, QR, Belarusqa birdey әser etude;

5. Búl sanksiyanyng sayasy astary boluy da mýmkin. Búl daghdarystan "arbany sandyrmay..." yaghny beybit jolmen qalay shyghyp, tuysqan halyqtargha tәuelsizdik alugha qanday kómek beretinimizdi oilap, olardy sheshu ýshin naqty qadamdargha kóshu kerek;

6. Shyghystaghy kórshimizding songhy jarty jylda Qazaqstanmen baylanysy bar qazaqqa ata jauynday shýiliguinde ne gәp bar?!

Álde QR syrtynan HIH gh ortasynda Resey, Qytay, Aughan ýsheui kelisip OA men shyghys Týrkistandy bólip alghanday sayasat bastaldy ma? Búnday jaghdayda diplomatiya men armiyanyng róli aldynghy qatargha shyghady. Al, bizdegi biylik eldi qorghau emes, óz halqymen soghysugha dayyndalyp jatqangha kóp úqsaydy. Bizdegi polisiyanyng sany armiyadan eki ese kóp!

Janúzaq Ákim

Abai.kz

15 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1464
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3231
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5323