Qazaqstannyng ishki ister ministrligi Astana júrtyna qúlaqqaghys jasady. Ýsh aidan beri qazaq jәne shetel turisterin qonaq etken әidik shahar túrghyndaryna halyqaralyq kórmening jabyluy kezinde qala syrtyna shyghyp ketuge kenes berdi. IYә, qalys estip, shalys oqyghan joqsyzdar. Anau-mynau emes, ministr Qalmúhambet Qasymov myrza jetekshilik etetin ministrlikting ózi Astana halqyn qaladan shyghyp ketuin qalap otyr. Búl aqparatty "Today.kz" portaly taratty.

Anyghyraq aitsaq, búl jaydy qauipsizdik sharalary turaly búqaralyq aqparat qúraldaryna bayandap, brifing ótkizgen QR IIM Ákimshilik polisiya komiytetining tóragha orynbasary Talghat Músahanov mәlim etken.

"Sharanyng resmy jabyluy kezinde bizde Islam memleketterining sammiyti ótedi. 18 memleketting Preziydenti keledi dep kýtilude. Taghy 20-sy belgisiz. Shynymen de, qala qarbalas bolady. Ár Preziydentke biz jol bastap jýremiz. Olar 8 qonaq ýige jәne 2 reziydensiyagha ornalasady. Olar taghy EKSPO-nyng jabyluyna qatysady. Oghan qosa konserttik baghdarlama taghy bar. Biz qalada qauipsizdikti arttyru ýshin qúqyq qorghau organdarynyng barlyq kýshin júmyldyryp otyrmyz. Shyday túru qajet. Jalpysy 30 memleket qatysady. Olardyng әrqaysysyna jol bastap jýru kerek", - deydi Talghat Músahanov.

Ministrlik ókilining mәlimdegeni osy. Sondyqtan da, qalada qolaysyzdyq tuyndamauy ýshin qalanyng syrtyna shyghyp ketuge, әriyne uaqytsha, kenes beripti.

Aytpaqshy, dәl osy kýni qala túrghyndary jeke kólikterin qoldanbaghany da jón ekendigin eskertti.

"Biz qala túrghyndaryna jeke kólikterimen jýrmeuge, mýmkindiginshe qala territoriyasynan shyghyp ketuge kenes beremiz", - deydi ministrlik ókili.

Ministrlikting bir komiytetin tizgindep otyrghan Talghat myrza, astanalyqtargha osylay dedi.

Endi tarqatyp aitayyq. Búl ne ýshin kerek boldy degende, qauipsizdik pen qolaylylyq ýshin eken. Qauipsizdikti búzatyn kim, qolaysyzdyqty tudyratyn kim? Álde Astanadaghy milliongha jeter-jetpes júrt qalagha syimay qaldy ma?

Astana halqy ýsh ay boyy sheteldik turisterdi qonaq etti. 3 million turist keldi. Qalagha syidy, halyqtyng syiyn kórdi.

Ol az deseniz, kórmege 115 memleketting ókili qatysty. Halyqaralyq úiymdar taghy bar. Olardyng әrqaysysy úzyn-yrgha delegasiyasymen keldi. Bizding tór ýige olar da syidy. Eseptey beriniz. Qatysushylarmen qosa eseptegende 4 milliongha juyqtaytyn júrt emin-erkin Astanagha syiyp jýrmedi me?. Endi jabyluyna keletin 30 preziydent ýshin el-júrtty qaladan qashyryp jiberu nege kerek?

Aytpaqshy, kórmening ashylu saltanatyna da 17 memleketting basshylary men ýkimet basshylary kelip qatysqan-tyn. Ol kezde bәri tynysh ótkenin ózderinz de bilesizder.

Endi mine, kórmening jabyluy saltanaty sekildi dýniyejýzi kóz tikken shara kezinde óz azamattarymyzdy ózekten tepkendey, óz ýilerinen quyp ne kórindi?

Biz búny qauipsizdik sharasy ýshin qajet dep tapqan bolar dep týidik.

Ótkende ghana "Abu-daby plazada" bolghan kelensiz jayttyng izi sughan joq. El júrt әli kýnge aq-qarasyn aiyra almay, daudyng basy neden bastalghanyn talqylap jatyr. Áleumettik jelining beti qazaq-ýndi qaqtyghysynyng qaydan shyqqany turaly aqparatqa toly.

Astana biyligi osy sipattaghy taghy bir oqighanyng qaytalanbasy ýshin barlyq sharany qoldanugha bar ekendigin, Tәkenning mәlimdemesinen angharugha әbden bolady.

Biylik ókilining búlay kenes beruining bar shyndyghy - halyq birdeneni býldire me degen qauip. Ras, júrt qalada bolmasa, qala da tynysh. Aytpaghymyz, búl Astana biyligining óz azamattaryna senbeytindigining kórinisi me, joq әlde qauipsizdikti búzatyn negizgi nysan - halyq degen týsinik pe?

Aytpaqshy, 2010 jyly Elordada  EQYÚ sammiyti ótkeni elding esinde. Ol kezde de bas al dese, shash alatyn polisiya elordalyqtargha "balkongha shyghugha bolmaydy" dep búiryq soqqan edi. Búl joly, mýlde qaladan ketuge kenes berip otyr. IYә, búiryq emes, kenes.

Al bizding aitarymyz, halyq kórmening jabyluy saltanaty degen aqta-tók sharany júrt qatarly tamashalaghysy keledi. Jәne kóredi. Oghan tolyq qúqyly da. Endeshe, júrtty qaladan qualaghansha, saqtyqtyng sau týrin, sauatty týrin qarastyrghan abzal.

Týiin

Dýnie jýzi kóz tikken kórmening ashyluyna qara halyq qajet boldy. Kórmeni kóruge de qazaq elining týkpir-týkpirinen múghalim-dәrigerlerdi qoyday iyirip әkelgenimiz jәne bar. Sonda bizding biylik halyqty qayda aidaghysy kelse, sonda jibere me? Kenes beru degen jay sóz. Múny búiryq dep qabyldaytyn sholaqbelsendiler Astanadaghy halyqtyng qúqyghyn taptap, qolyna qamshy almasyna kim kepil?

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz