Senbi, 28 Jeltoqsan 2024
Masqara! 7280 29 pikir 25 Qantar, 2018 saghat 08:53

Fransuzdar orys tilin ýirenu ýshin Qazaqstangha kelip jatyr

«Vremya» gazetining keshegi kýngi sanynda quana habarlauyna qaraghanda sonau Fransiya elining Sen-Siyr-l Ekoli dep talatyn әskery liyseyining oqushylary mektepter almasuy atty baghdarlamasynyng shenberinde Almatynyng oqu oryndaryna arnayy at basyn búrypty. Sondaghy maqsaty ne deysizder ghoy? Búl eshbir egemen elding tarihynda bolmaytyn soraqy jaghday desem, sayasy qatelese qoymaspyn.

Fransuz oqushylary múnda orys tili men tarihyn ýirenuge niyet etipti. Konstitusiyada jazylghan memlekettik tildi emes, resmi  ghana ataghy bar tilge qúmartypty. Búl sirә olardyng bizding elde qay tilding ýstem ekendigin anyq bilgendigin kóresetedi. Sondyqtan da shyghar, búlardyng ózimiz memlekettik mәrtebe berdik degen tilimizge múryn shýiire qaraghandyghy. Jaraydy, ózge elding qonaqtaryna ne kinә? Búlardy osynda kelip, kórshi elimizding tili men tarihyn qúmarta oquyna kim jol bergen? Qay ministrlik Konstitusiyamyzdy ayaqqa basyp otyr? Arnayy shaqyrghan qay sheneunik basqarghan mekeme? Osyghan jauap beretin organdar bar ma?

Álde elimiz ashyq-shashyq jatqan, kim bolsa sol, kez-kelgen kýmәndi maqsatpen kire beretin oryssha aitqanda «prohodnoy dvor ma?» Au, orys tili men tarihyn bilgisi kelse  sonyng tarihy otany Reseyge nege  barmaydy? Mәselen, aitalyq, sol fransuzdar kórshisi italiyandargha  baryp «sizderge kelip, italiyan tilin emes, aghylshynsha ýireneyik dep edik» dese ne der edi? Esikten de syghalatpas edi.

Al, biz bolsaq? «Qor bolghan qayran qazaq tili-ay» dep, ishtey tynghannan basqa ne  deyik. Aytpaqshy, әlgi gazetting osy maqalasynyng «Milosty prosiym» degen taqyrybynyng ózi kóp nәrseden habardar etip túrsa kerek. Jalpy, bizding sol gazetting tilshilerine jalpy elimizge abyroy әpermeytin, qayta bedelin týsiretin mәselege kónil audarghandyghyna alghystan basqa aitarymyz joq.

Jaybergen Bolatov, Qostanay

Abai.kz

29 pikir

Ýzdik materialdar

46 - sóz

Poeziya men prozada qatar qalam terbegen jazushy

Ahmetbek Kirshibay 1683
46 - sóz

Tiybet qalay Tәuelsizdiginen aiyryldy?

Beysenghazy Úlyqbek 2065