Óz әielin maqtady dep birtýrli oilap qalmanyzdar... әielder merekesi bolghan son, ólgenning kýninen maqtayyn dep otyrmyn. Áytpese, әiel degen «ósimdikti» maqtasang boldy, kóz tiyip, solyp qalady... Maqtaghan sayyn jylauyq bolyp, «anany әper, mynany әper» deumen janyndy rahattandyrady.

Biz auyl qazaghymyz. Byltyr jazda ghoy deymin, janymda jarty tonnaday bolyp jatqan jartym bir oyansam joq! Áyeli esekten qúlap ólgen jesir kórshimning ýiine ketti me әlde degen deni dúrys emes oimen, ornymnan túryp, ýy artyndaghy jonyshqa jaqqa qarasam, әielim sharbaqqa baylanghan eshkini jetektep kele jatyr eken. Týn. Ay jaryq... Qyzyq kórip, aryq jaghalap, artynan keldim de, jәy ghana: «Qatipa-ash, men ghoy, kórshinmin...» dep edim, qúdaya ne bop ketti ózi, eshkisi de ózi de qoryqqanynan qyr asyp, kóshe keze qashyp,  siraghynda spidometri bolsa, jýz, jýz jiyrmamen bezip barady. Týrsiysheng men de qualay jóneldim. Qoyanshyghy bar edi, auzynan kóbigi aghyp, bir jerde qúlap qala ma dep zәrem ketti. «Búl men ghoy, kýieuing Tyrighan!» desem de

Óz әielin maqtady dep birtýrli oilap qalmanyzdar... әielder merekesi bolghan son, ólgenning kýninen maqtayyn dep otyrmyn. Áytpese, әiel degen «ósimdikti» maqtasang boldy, kóz tiyip, solyp qalady... Maqtaghan sayyn jylauyq bolyp, «anany әper, mynany әper» deumen janyndy rahattandyrady.

Biz auyl qazaghymyz. Byltyr jazda ghoy deymin, janymda jarty tonnaday bolyp jatqan jartym bir oyansam joq! Áyeli esekten qúlap ólgen jesir kórshimning ýiine ketti me әlde degen deni dúrys emes oimen, ornymnan túryp, ýy artyndaghy jonyshqa jaqqa qarasam, әielim sharbaqqa baylanghan eshkini jetektep kele jatyr eken. Týn. Ay jaryq... Qyzyq kórip, aryq jaghalap, artynan keldim de, jәy ghana: «Qatipa-ash, men ghoy, kórshinmin...» dep edim, qúdaya ne bop ketti ózi, eshkisi de ózi de qoryqqanynan qyr asyp, kóshe keze qashyp,  siraghynda spidometri bolsa, jýz, jýz jiyrmamen bezip barady. Týrsiysheng men de qualay jóneldim. Qoyanshyghy bar edi, auzynan kóbigi aghyp, bir jerde qúlap qala ma dep zәrem ketti. «Búl men ghoy, kýieuing Tyrighan!» desem de

«Iya saghan, shaytansyn!» - dep  bajyldap keledi. Áyelim qoryqsa meyli, esi ketken eshkige ne joq? Eshkini de, әielimdi de «obgon» jasap, aldyna MAY mashinasy siyaqty túra qalyp edim, Qatipashym qalshyldap: «A-anauyng ne?» dep súrady. «Segizinshi nauryz. Halyqaralyq әielder, kempirler kýnimen qúttyqtaymyn, janym!» dep jolay júla ketken jantaqty úsyna berip edim, Qatipashym taghy da: «A-anau ne?» dep súrady. Artyma qarasam, eshki arqama jabysyp  alypty!  Bútym «dymqyl»  boldy ma, bilmeymin,  auylgha qaray túra qashtym. Qashyp kele jatyp, jelke túsyma qarasam, eshki degenim, tili salaqtaghan kempirge ainalyp ketti... Shaytan! Áyelim ózimizding eshkini emes, shaytandy jetektep keledi eken ghoy! «Qoryqpa, Tyrighan! Osylay ash-jalanash kýiinde, ýkimetting auylgha bólingen, biraq kórinbeytin  qarjysynyng rahatyn da kórmey ólip ketesing be? Bissimillә, bissimillә, aghuz billa imna shaytan irajiym...» dep bar bilgenimdi aityp edim, arqamdaghy kempir  búrymdy súlu qyzgha ainalyp, betimnen bir sýidi de, syqylyqtay kýlip, joq boldy.  Ýige kelsem, әielim adyraspan týtetip jýr eken. Onyng da auzy, mening de auzym qisayyp ketipti! Býginde sóilesek, sózderimiz qisayyp, jantayyp shyghady...

Áyelim sonday aqkónil. Súrasang auzyndaghy tilin kesip bere salady. Kórshi bolyp, qalanyng әielderinen túz súrasan, bir shymshym beredi ghoy. Bir shymshym... Ony alyp kele jatyp tógip alasyn... Sondyqtan әielimdi kurortqa ertip barmaymyn... Tazalyghy keremet endi. Et turap jatyp, pyshaqtyng jan-jaghyndaghy mayyn tilimen «sýli-ló-ló-óp!»dep jalay salady. Ylghy auyzy ishinde jýretin tilinde qanday mikrop bolsyn? Tilining iyeginde bolmay, auyz ishinde bolghany qanday jaqsy bolghan desenizshi! Qalanyng әielderi siyaqty bir sýrtken shýberegine myng sýrtpeydi!

Áyelimning arqasy bar. Arqa degen bәrimizde bar ghoy, artymyzda da qaryn bolmaytyn shyghar?  Birde qalagha qydyryp keldik. Álimizge qaramay, әiel­derding qymba-at kiyimderi samsap túrghan dýkenge kirdik. Áyelim kirgennen bir jaghaly dublenkagha eljirey, ishi bauyry ezile qarap túrdy da, kenet «oy dublenkatayym!» dep dublenkany qúshaqtay jylady. Arqasy bar dep jatqanym sol ghoy. Bir qarasam, ózim de jylap túr ekenmin... Satushy qyz da kóz jasyn bir syghyp aldy. «Qayran, joqshylyq-ay!»dep dýkennen kónilimiz bosap shyqty. Bar bolsa, «Segizinshi nauryz merekenmen, Qatipashym!»- dep bir dublenka әpersem, jaraspaydy ma ne?

Kýn kóris qamy bolsyn dep, ekeumiz de tamada bolghanymyz bar. Qaladaghy tanys asabalarymyz bir toy berdi. Bir toy bergeni bir qoy bergendey әser etip,  quanyshtan qúlap qala jazdadyq. Keshkisin toyhanagha erteleu keldik. Bizdi tanityn jigit: «Erli -zayypty asabalarynyz osylar!» dep tanystyrdy.Toy egesine әielim: «S-salamatsyz d-dar ma? T-t-toylarynyz q-q-qút...qút...» dep tútyghyp túryp qaldy. Toy iyesi maghan qarady. Men әielime qaradym. «Ke-keshiriniz, t-toyda só-sóileytinderding t-t-tizimin b-bersenizder» dedim men de. Toy egesi bizdi tanystyrghan jigitke sústana qarap: «myna kekeshterdi tanisyng ba?»-dep súrady. «Joq...» dedi anau. «Atannyng basyna shaqyrdyng ba? Ózderi kekesh bolsa, toydy qalay basqarady búlar?» «Asaba tanysym jiberip edi...» dep aqtaldy anau. Áyeli bolsa kerek, betin shymshydy. «A-aqshasyn k-k-kóbirek bersenizder, j-jaqsy b-basqaramyz...» dep kýlip jiberdi Qatipashym. Sosyn kәdimgidey sóilegenimizde baryp, basyn shayqaghan toy iyesi kelisken aqsha­myz­dyng ýstine taghy on myng tenge qosqany bar.

Men ózi sonday balajanmyn. Qúday berse de, bermese de tartyp alamyz. On eki balamyz bar. Aralary jarty jyldan. Áyelim ózgeshe jaratylghan, júrt toghyz ay kóterse, Qatipashym jedeldetip, jeti aigha jetpey tua beredi...  Byltyr jazda әielim eresek balalarymyzdy tómengi auylda túratyn tórkinine ertip ketip, tezek iylep jatty da, men eki jasar jәne ýsh jasar balalaryma qaraytyn bolyp, ýide qaldym. Bala kýtu degenin-jau qolynda qalghanynmen birdey eken.  Kishi balam bozaryp ketti. Sóitsem, bútyna «kә-kәi» etip qoyghan eken. Qaladaghy baylar siyaqty kýtushi jaldaytyn  bolsaq, auyldaghylar tang qalar edi-au! Osylay oilap, sumen juayyn desem, kolonkada su joq. Byltyr elden aqsha jinap, qúbyr tartqan edi, mynausy nesi? Shelekte de tamshy su qalmapty. Amal joq, esik aldynda esinep jatqan Bóribasar iytimning janyna kelip, balamnyng shalbaryn sheship, qúiryghyn qarata qoyyp edim, әdemilep jalap-júqtap, shalbarynyng ishindegi qalghan-qútqanyn da qylghytyp tastady jalmauyz dese.  Sodan ýige kirsem,  ýsh jastaghy balam ,oypyrmay, býldir­meytin nәrsesi joq, sheshesining «kvartirasynda»  qalay jatqan desenshi, birt tostaq airandy basyna tónkerip, shomyl-e-ep otyr. Balany úryp tәrbiyeleuge bolmaydy. Betin jughan airandy kimge jalattyram endi? Mysyqty kýshtep  betine tossam, miyaulap qashady... Amal joq, obal bolady dep ózim jalap, qalghanyn sýrtip tastadym. Ony tazalap bola bergenim sol. Kelesi bólmeden kishi balamnyng shynghyrghan dausy shyqty. Jetip kelsem, jelkesi qiylmaghyr balam jinalghan jýkting ýstine jabylghan matany tartyp jiberip, bәrin qúlatyp, ózi kómilip qalypty. Kórpelerding arasynan balamdy izdep jýrsem,  qúlaghym qyzyp barady. Shym ete qaldy. Qarasam, ana balam qúlaghymdy qanyltyr dedi me, joq әlde pisirip  jeyin dedi me, qúlaghymnyng dәl astyna sirinke jaghe-ep túr... Janyp kete jazdap, әielim kelip, aman qalghanym bar aghayyn...

Qay bir jyly aghayynymyzdyng balasy ýilenip, qúdalyghy men toy qatar ótip, Qatipashym ekeumiz toydyng gýli bolghanbyz.   Áyelim biyding týbin týsiredi eken. Biylegende bir qoly selteng etip, kelesi bir biylep jatqannyng betine sart  ete qalady. Ekinshi qoly selteng etip, kelesi bir biylep jatqannyng basyna sart ete qalady. Tezek iylep jatqanday. Endi birde kiyiz basyp, ony tepkilep jatqanday biyleydi. Bir kezde tórde otyrghan qúdany biyge shaqyrdy. Ol bayghús biyley-biyley silesi qatyp, sharshap otyrsa kerek, «otkaz» berdi. Sol eken iship alghan әielim sómkesinen syilyqqa alghan oiynshyq pistoletti shygharyp, qúdamyzdyng shekesine taqap: «Ólim, әlde biy?» dep masqara boldy. Arashalay bergen mening múrnymdy tistep aldy...

Júrttyng әielinde júmysym joq, mening әielim osynday anghal, alanghasar bireu. Sonda da ózin ólerdey jaqsy kóremin. Qoryqqanymnan... Áyelder merekesi qútty bolsyn, hanymdar! Qatipashyma ne syilasam eken? O, elektrli saqal qyrghysh syilayyn, keyin ózime kerek!

«Abay-aqparat»