Býgin, yaghny kýzding eng alghashqy kýninde mektepterding esigi milliondaghan oqushylar ýshin aiqara ashylyp, bilimge qúshtar myndaghan jýrekter bilim ordasynyng tabaldyryghyn attaydy. Birinshi qyrkýiekti "bilim kýni" atap, óz dәrgeyimizde mereke retinde toylap kelemiz. Biraq, búl kýnning tarihy bilimnen góri dinge anaghúrlym jaqynyraq ekenin kóp adamdar bile bermeydi.  

IV ghasyrda, turasyn aitsaq 325 jyly Rim imperatory Konstantin әlemde tendesi joq shirkeu salghyzyp, birinshi qyrkýiekte  Jana Jyl merekesin toylau turaly sheshim shygharady.

Ol dәuirde shirkeuler diny bilimmen qatar, zamanauy bilimdi de ýiretetin bolghan. Osyghan baylanysty oqu jyly tikeley Konstantin engizgen jarlyq negizinde birinshi qyrkýiekte bastalatyn bolyp bekigen. Onyng ýstine әr sabaq ayaqtalghan son, ýzilis belgisi retinde shirkeuding qonyrauy soghylatyny taghy bar.

Áriyne, qazir zaman ózgerdi? Bilim kýnining tarihynan kinә izdep, "múny ózgertu kerek" dep mәsele kóteruden aulaqpyz. Dese de, keybir últtyq tanymymyzgha jat dýniyelerdi birte-birte sanadan sylyp tastau qajet sekildi. Sebebi, biz mektepterdi ýshtildi etu arqyly úrpaqty últtyq bolmystan aiyratyn tóte jolgha týsip, dalaqtap shauyp kelemiz.

Bilim merekemiz - shirkeu kýni. Soghylatyn qonyrau - jat dindiki. Bilim beru jýiesi de últtyq sanagha negizdelmegen. Negizgi ghylymy pәnderdi ana tilde oqytpaudy qúp kórip otyrmyz. "Qonyrau soghudy mýldem toqtatyp, ornyna kýy oinap túrsa" degen iygi bastamany (Búl mәseleni onshaqty jyldan beri qazaq baspasózi ýzbey kóterip kele jatyr) qolday almaytyn júrtpyz.

Endi ne istemek kerek?

Osy súraqqa jauap izdegen әr azamatqa "Bilim kýni qútty bolsyn!" demekpiz...

Shәriphan Qaysar

Abai.kz