Qúdaygha shýkir, bir aigha sozylyp, әbden әbigerge týsirgen Jana jylgha dayyndyq ta ayaqtalyp, baqanday tórt kýn toylaghan merekemiz de ótti-au, әiteuir. Ózge jerlerdi bilmeymin, bir jyl boyy sarsyla kýtetin búl merekeni bar sәn-saltanatymen atap ótude bizding oblys qalghan ónirlerdi shang qaptyrdy dese de bolghanday. Jana jyl aldynda oblysymyzda ózge oblystardaghy sekildi búl merekege ózindik jaqsy bir, jan jadyratar syilyqtar jasalatyn shyghar dep oilaghan edik. Qazir shyny kerek, halqymyz shat-shadyman ómir sýrip otyr, jegeni aldynda, jemegeni artynda, auzynan aq may aqqan zaman dey almas edik. Sondyqtan da búl jolghy mereke eng bolmasa qarapayymdau ghana, kórpesine qaray kósile otyryp ótkiziler degenbiz. 

Alayda búl ýmitimiz beker bolyp shyqty. Bizdegi atynan at ýrketin firmalardyng ghana emes, budjetke qarap alaqan jayyp otyrghan, ólmesting kýiin keshken mekemesymaqtardyng ózi búl merekeni ózderinshe keremet kooperativtik keshter ótkizip, mәz-mәiram bolyp jatty. Aqyry múnyng ayaghy 400 adam jinalghan at shaptyrymday meyramhanada qyp-qyzyl tóbelespen ayaqtaldy. Araqqa toyyp alghan qazaqtyng narqasqa jigitteri birin-biri ayausyz tepkilep tyndy.

Jaraydy, jastardiki balalyqqa bergisiz shalalyq delik. Oghan aqannyng da qyzuy әser etken shyghar. Al endi osy merekeni júrttyng barlyghynyng bәri de quana qarsy alatynday etip ótkizuine ne kedergi edi? Ózge jaqtyng iygi isterinen nege ýlgi almasqa? Mәselen, Manghystau oblysynda kooperativtik keshterdi ótkizbeymiz dep sheshken kórinedi. Al Shyghys Qazaqstan oblysynyng densaulyq saqtau basqarmasynyng qyzmetkerleri múnday otyrystyng ornyna Semey men Óskemendegi balalar ýiine syilyq jasaudy úigharypty.

Arhiymed Múhanbetov, Qostanay oblysynyng әkimi

Al bizding oblystyng biylik basyndaghylar múndaydan mýldem beyhabar bolar. Jana jyl aldynda múnday bastamalardyng birin de estigen joqpyz. Bizding Arhiymed әkimimiz eng bolmasa ana Qyzylorda oblysynyng әkimi Qyrymbek Kósherbaevtyng istegenin qaytalap, osyndaghy biznes ókilderinen kooperativtik keshter ótkizuding ornyna oblystaghy kedey-kepshikke qol úshyn beru kerektigin eske de sala almady. Jalpy Arhiymed Múhanbetovti kinәlay almaymyz. Ol kisi tym mәdeniyetti, asa sypayy adam ghoy, múnday sózderdi asau kәsipkerler kóniline alyp qalar dep oilasa kerek. Sodan da bata almaghan shyghar.

Alayda Arhiymed әkimimiz darhan kisi ghoy, Jana jyldyq merekege ketetin shyghyndardy onsha eseptep jatpaydy. Osy merekege arnalghan shyrshany bezendiru, ot shashu úiymdastyru sekildi sharalargha anau-mynau emes, budjetten baqanday 25 million tenge bólu kerek dep edi, sózge kelgen joq, kelise saldy. Úsaqtalyp qaytedi. Qostanay - bay ólke. Keybir kóre almaushylardyn: «Oybay, anau Aqtau men Oral qalalary búghan nebәri 4 million ghana júmsapty ghoy. Taraz da qatty shashylghan joq, olar 6,5 milliongha da toylap jatyr. Tipti Taldyqorghannyng ózi 15 millionnan asa almapty» degen sózderin qúlaqqa da ilmeydi. Dúrys isteydi. Árkimning qanqu sózderine kónil bóle bersen, halyq ýshin júmys isteuden qalarsyn.

Al endi osy әkimizding Jana jyl aldyndaghy bir «myrzalyghyn» oblys halqy әli kýnge deyin auzynan tastamay jýr. Ol kisi mereke aldynda osyndaghy «Janúya» derevnya ýlgisindegi balalar ýiine 2 million tengelik syilyqtyq sertifikat tabys etti. Áriyne, biz qanday da syilyqtyng artyq bolmaytynyn týsinemiz. Alayda  ol nening esebinen berildi, kimning qaltasynan shyqty degen saualdar jauapsyz qaldy. Ol aqsha әkimning qaltasynan shyqpaytyny kim-kimge de ayan. Al endi múnday siyapat budjet esebinen jasalsa, ol nege osyndaghy barlyq baspasóz betinde erekshe danghyra etiledi? «Janúya» qarjydan esh uaqytta tarshylyq kórgen emes. Múny balalar ýiining basshylyghy ózderine jyl sayyn budjetten 88 million tenge bólinetinin, sondyqtan da qazir múnda barlyq jaghday jasalghanyn ashyq aitty.

Mýmkin, әkim balalargha syilyq jasaghysy kelse, nege anau kýnin әzer kórip otyrghan osyndaghy «Delifiyn» balalar ýii sekildi kónili jarymjan balapandardyng kónilin nege kóterip tastamasqa?  Ony az dese osyndaghy onkologiyalyq syrqatqa úshyraghan nәrestelerding emdeletin oryndarynyng tarlyghynan shetel asyp ketetinine jany ashymay ma? Mýmkin olargha osyndaghy bir ghimaratty berip, Jana jyldyq syilyq jasasa, talay júrttyng alghysyn arqalamas pa edi? Álde «Janúyanyn» Sara Alpysqyzynyng tikeley baqylauynda ekenin eskerip, osy syi-siyapat arqyly bir kózge týsip qalghysy keldi me eken?

Qalay bolghanda ózgelerdi qaydam, bizding oblystaghy dýrkirep ótken merekeden kónilge biraz kireuke týskenin jasyra almaymyz.

Jaybergen Bolatov

Abai.kz