Núra Matay. Batikamen orys baspasózining oiyny kelmesin
Qarap túrsaq, qúldyqtan qútyludyng joly kóp eken. Tek niyet pen jiger hәm ruh kýshti bolsyn. Orysqa bizden bir taban jaqyn týbi de, týri de bir slavyan tektes Belorusting basshysy Lukashenko «orys baspasózining el aumaghyna taraluyna tyiym salu qajet» dep otyr. «Orys baspasózining Belorussiya territoriyasynda taralmauy ýshin bardy salyp baghu kerek», - deydi ol. Al, ile-shala Resey syrtqy ister ministrligi Lukashenkonyng búl sózine «ókinishti-aq» dey kelip, mәlimdeme eki el arasyndaghy qarym-qatynasqa syzat týsirip, birlese jýzege asyrugha tiyisti kelisimderge kesirin tiygizbese qaytsin dep óz mýddesin ólermendikpen qorghap shygha keldi. Álbette, aqparattyq bodandyq jәne sol arqyly zor yqpaldy ústap kele jatqan búrynghy búrtanalardan Resey ólse aiyrylghysy joq. Resey: «Shirkin, bәri Qazaqstan siyaqty aitqanynnan shyqpaytyn momaqan» bolsa eken dep tileydi. Óitetini, Qazaqstannyng tәuelsiz aqparattyq sayasaty joq. Jiyrma jyldan beri. Jiyrma jyldan beri derbes aqparattyq kenistik qalyptastyru, ony damytu turaly bizding elde sóz bolyp kórgen emes. Tek qazaq baspasózi jiyrma jyl boyy talmay kóterip kele jatqan mәsele demeseniz. Eger Qazaqstan Reseyding aqparattyq otary emes dep órekpiseniz sangha qaranyz: eldegi 8000-gha juyq búqaralyq aqparat qúralynyng 7551-i orystildi, 453-i ghana qazaq tilinde eken.
Qarap túrsaq, qúldyqtan qútyludyng joly kóp eken. Tek niyet pen jiger hәm ruh kýshti bolsyn. Orysqa bizden bir taban jaqyn týbi de, týri de bir slavyan tektes Belorusting basshysy Lukashenko «orys baspasózining el aumaghyna taraluyna tyiym salu qajet» dep otyr. «Orys baspasózining Belorussiya territoriyasynda taralmauy ýshin bardy salyp baghu kerek», - deydi ol. Al, ile-shala Resey syrtqy ister ministrligi Lukashenkonyng búl sózine «ókinishti-aq» dey kelip, mәlimdeme eki el arasyndaghy qarym-qatynasqa syzat týsirip, birlese jýzege asyrugha tiyisti kelisimderge kesirin tiygizbese qaytsin dep óz mýddesin ólermendikpen qorghap shygha keldi. Álbette, aqparattyq bodandyq jәne sol arqyly zor yqpaldy ústap kele jatqan búrynghy búrtanalardan Resey ólse aiyrylghysy joq. Resey: «Shirkin, bәri Qazaqstan siyaqty aitqanynnan shyqpaytyn momaqan» bolsa eken dep tileydi. Óitetini, Qazaqstannyng tәuelsiz aqparattyq sayasaty joq. Jiyrma jyldan beri. Jiyrma jyldan beri derbes aqparattyq kenistik qalyptastyru, ony damytu turaly bizding elde sóz bolyp kórgen emes. Tek qazaq baspasózi jiyrma jyl boyy talmay kóterip kele jatqan mәsele demeseniz. Eger Qazaqstan Reseyding aqparattyq otary emes dep órekpiseniz sangha qaranyz: eldegi 8000-gha juyq búqaralyq aqparat qúralynyng 7551-i orystildi, 453-i ghana qazaq tilinde eken. Resey gazetteri men jurnaldary negizi atauyna «Kazahstan» degen sózdi jalghap qana bizding kópes ýkimetting budjetinen qazaq baspasózining týsine kirmegen qarajat alyp, orys mýddesin jýrgizip jatsa, oghan tanqalmanyz. Bәri de mәngilik dostyq ýshin! Aqparattyq qauipsizdik degen ózekti, memlekettik manyzy bar mәsele jóninde búdan keyin birdeme deu úyat. Sebebi, derbes aqparattyq kenistigin qalyptastyra almay otyrghan biylikten qanday aqparattyq qauipsizdikti talap etesiz? Reseyding el aumaghynda týgeldey taraytyn telearnasy men radiosyn, gazetin, jurnaldaryn aitpaghan kýnning ózinde bizdegi sanauly otandyq arnalardyng ózi orys telearnasynyng kóshirmesine ainalghanyn tayaqty әlip dep tanymaytyn jannyng ózi jatqa aitady. Mysaly, KTK arnasy orys habarlarynyng kóshirmesimen, orys filimderin kýni-týni kórsetu arqyly Reseydin aqparattyq otarlau sayasatyn ashyq týrde qoldaydy, soghan júmys isteydi. Últtyq arna degen atauy bar «Qazaqstan» arnasy da orys baghdarmalarynyng qazaqsha núsqasyn jana әlem ashqanday etip kórsetedi. Endeshe, últtyq arna da Reseyding aqparattyq otarlauyna ket әri emes. Búl ber jaghy. Keshke televizordy qosyp, әr arnany jiti qarap shyqsanyz, kóziniz odan sayyn baqyraydy. Búl telearna basshylarynyng qúldyq sanasynan shyghar desen, olar ýkimetke silteydi. Aynalyp kelgende bәriniki - mansap pen bas ainalar baylyq ýshin býtin eldi Reseyding aqparattyq kógenine baylap berip otyr. Esilding sol jaghalauy esineumen keledi. Ol jaq Resey dep әn salady, Resey dep by biyleydi. Tek qazaq jurnalisteri ghana «Qazaqstan Reseyding aqparattyq otaryna ainalyp bitti» dep zarlaumen keledi. Amal ne, qazaqtyng asyn iship, jerin basyp, biyligin jýrgizip otyrghanymen oryssha oilap, oryssha týs kórip, әlemdi, bolashaqty Kremli arqyly ghana kóruge әdettengen biylik múny mәsele dep qaramaydy. Nәlet bizding jýriske!
Bizding Aqorda ishindegi aq jaghaly úlyqtardan bastap ministrlerge deyin Reseyding baspasózimen eseptestip, turasyna kóshsek qorqyp otyrady. Al, bylayghy kezde reseyshil, slavyanshyl bolyp kórinetin Belarusi basshysy bolsa orys baspasózin el aumaghynan aidap shyqpaq niyette. Dúrys onyki. Qysqasy, orys baspasózining batikamen oiyny kelmesin!
«Abay-aqparat»