Qazir kýn tәrtibindegi kýiip túrghan mәsele – kóp balaly analardyng jaghdayy. Áleumettik jelini ashyp qalsanyz biylikke bazynasyn aityp, kóz jasyn tókken analardy jii kóresiz. Ýkimet te uәde berip, әne-mine jaghdayyng jaqsarady deuden tanbay keledi. Shyn mәninde Ýkimet analardyng jaghdayyn sheshuden búryn olardy tergep, tekserudi jolgha qoyghan sekildi.

Keshe “Altyn alqa”, “Kýmis alqanyn” jalghan qújatyn jasatyp, memleketten jәrdemaqy alyp kelgen analar anyqtaldy degen habar shyqty. Aqparat qúraldarynyng mәlimetine sensek, Shyghys Qazaqstan oblysy, Ýrjar audany, Naualy auylyndaghy bir-eki balasy bar segizge juyq ana kópbalalymyn dep memlekettik jәrdemaqy almaq bolghan. Biz búl aqparattyng aqiqatyn bilu ýshin Naualy auylynyng әkimshiligine habarlastyq. Auyl әkimi Úlan Sәrsenbaevtyng aituynsha, 25 aqpan kýni eki oralman azamatsha balalargha arnalghan jәrdemaqy súrap barghan. Olargha qosymsha súraqtar qoyylghanda jauap bere almay kibirtiktep qalghan kórinedi. Úlan myrzanyng sózine sensek, әkimshilik “kýdikti-au” dep tapqan taghy birneshe oralman azamatshalardan súraghanda, olar jalghan qújat jasatqandaryn aityp, óz kinәlaryn moyyndaghan. Alayda, әkim ol analardyng naqty aty-jónderin aitpady jәne jalghan qújat jasatyp alayaqtyq jasaghandar turaly әli bilmeydi eken. Al, qaytara habarlasqanymyzda telefon tútqasyn kótermedi.

Sonymen, jyr bolghan - 21 myng jayyna keleyik. Eki jýz myng emes, jiyrma bir myn! Osynsha “qyruar qarjy” nege sonsha saghymgha ainaldy. Viyse-ministr Svetlana Jaqypova atauly әleumettik kómekke jeke kuәlik jetkilikti dedi. Biraq, onyng ótirik ekeni anyqtaldy. Yaghni, sol 21 myndy alu ýshin otbasylyq kirisiniz, әr balanyng tuu turaly kuәligi, kýieuinizding tabysy turaly anyqtama, meken-jay turaly anyqtama qajet. Sonday-aq, jeke basynyzda eshqanday mýlik bolmaytyny da tekseriledi. Kýndelikti tamaghyn әreng tauyp jýrgen anada qaydaghy zansyz mýlik?

Biz osy jaghday boyynsha Astana qalasyndaghy birneshe kópbalaly analarmen sóilestik. Bәri de, qújatpen sandaltyp qoydy, ýidegi teledidar, kir jughysh mashinagha deyin tekserip, sanap jatyr degendi aitady.

Almagýl Ibragimova, “Bir qújatty alyp kelsek, janadan taghy bir qújat әkeludi aitady”

- Jәrdemaqy alugha bir qújat jetkilikti degen ótirik. Otbasylyq kiris qajet dedi. Ony alyp kelsek, endi enbek kelisim-sharty qajet deydi. Bәrin biraq aitpay ma? Mýlkimizdi tekserip ýiimizge de keldi. Eng bolmasa sol kezde aitsa, dayyndap әkeler edik qoy.

Mening bes balam bar. Ýlkenim - on bir jasta. Pәter jaldap túrghanymyzgha 12 jyl boldy. Oghan aiyna 70 myng jәne kom.usluga tóleymiz. Ýy kezeginde túrghanyma tórt jyl boldy. Biraq, odan mýlde habar joq. Olar tipti maghan “sizding deniniz sau, júmysqa jaramdysyz, sizden jaghdayy nashar qansha otbasylar bar, sondyqtan kýtesiz” dep hat ta joldap jiberdi. Joldasym qúrylysta isteydi. Onyng tapqany pәterge ghana jetedi.

Qazir Astana qalalyq Almaty audanynyng әkimshiliginde tórt saghattan beri kezekte túrmyn. Adam óte kóp. Olargha eki-aq maman qyzmet kórsetip jatyr. Jәne, bir adammen jarty saghat sóilesedi. Biraq, sonsha kýtip kirgende sizding tabysynyz jetkilikti dep shygharyp saluy da mýmkin.

Saltynay Mahanova,  “Ýidegi mysyq pen itti teksergen son, boldy ghoy”

- Qújatymyzdyng bәrin kóterip tannan beri jýrmiz. Jәrdemaqygha ilinemiz be, ilinbeymiz be, belgisiz. Óitkeni bәrin sanap jatyr.

Mening bes balam bar. Tórteui kәmelettik jasqa tolmaghan. Ýige tekserip barady. Biraq, maghan әli barghan joq. Kele bersin. Pәter jaldap túramyz. Joldasymda túraqty júmys joq. Ayyna 60 myng tauyp keledi, әiteuir. Ózimde júmys bar, onyng tabys kózin әkelip otyrmyn.

Ýidegi mysyq pen itti teksergen son, boldy ghoy, endi. Mysaly mende kir juatyn avtomashina joq. Ony da eseptep jatyr deydi.

Aynúr Ataeva, “Tabysymdy eseptegennen keyin nege pәteraqym men krediytimdi de eseptemeydi”

- Men dýkende satushy bolyp isteymin.Ayyna 80 myng alam. Sosyn balalaryma jalpy 30 mynday alam. Qazir sonyng bәrin eseptep, sizge jәrdemaqy shyqpaydy deydi. Búlar mening tabysymdy eseptegennen keyin nege pәteraqym men krediytimdi eseptemeydi. Mysaly, mening 750 myng krediytim bar. Ony da balamdy emdetu ýshin alghanmyn. Qazir aiyna 56 myng pәterge, 40 myng kreditke beremin. Joldasym auyryp júmys istemeydi. Al, kishkentay balam әli jazylghan joq. Astanada túrghanyma 5 jylday boldy. Ýy kezeginde túrmyn biraq, odan ýmit kýtpeymin de...

Týiin

Svetlana Jaqypova  qolastyndaghy adamdardyng analardy qalay sandaltyp qoyghanyn bilmey me? Álde, bes balanyng ólimine selt etpegen Jaqypovagha taghy da bәribir me? Shyn mәninde “zansyz mýlik” tekserudi kimnen bastauymyz kerek. Analardan ba, әlde jasyryn biznes jýrgizip, týbi shet elge tayyp túratyn shendilerden be?

IYә, “Halyq tózimdi. Biraq, halyq tóze beredi eken dep tasyrandaugha bolmaydy”, ainalayyn, Ýkimet!

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz