Júma, 22 Qarasha 2024
Sanlaq 7468 9 pikir 19 Shilde, 2019 saghat 15:08

Qazaghy kóp «Qayrat» pen aqshasy kóp «Astana»

Bauyrjan Islamhan

Qazaqstandyq komandalar futboldan euromausymgha jana joryghyn bastady. Jyldaghyday biyl da tórt komandamyz eurododada baq synaydy. El chempiony «Astana» chempiondar ligasynyn, al «Qayrat», «Ordabasy» jәne «Tobyl» Europa ligasynyng birinshi irikteu kezeninde óner kórsetti.

Europagha joryqtyng jana seriyasyn 9 shilde kýni «Astana» bastap berdi. Elordadaghy «Astana Arena» alanynda rumyniyalyq «ChFR Kluj» komandasyn qabyldap, 1:0 esebimen jeniske jetti.

Alayda, ukrainalyq maman Roman Grigorchuk baptaytyn «Astana» Kluj qalasynda ótken qarymta kezdesude 3:1 esebimen jenilip, chempiondar ligasynan shyghyp qaldy. Olar endi Europa ligasynyng ekinshi turynda Andorranyng «Santa-Koloma» komandasymen kezdesedi.

ChFR  – «Astana» - 3:1. Jalpy esep - 3:2.

El chempiondary songhy birneshe jyl boyy eurokuboktardyng toptyq kezeninde óner kórsetip jýr. Kәri qúrlyqtyng kәnigi bәsekesinde jyl sayyn baq synau onay sharua emes. Alayda «Astanagha» el budjetinen bólinetin qarjy óte mol. Sondyqtan, «Samúryq-qazynanyn» san millionyn saryp etip otyrghan komandagha qoyylar talap ta ýlken bolmaq.

Biraq, biyl joly bolmady. Chempiondar ligasymen birinshi turdyng ózinde qosh aitysyp otyr. Qarsylasy qatty әlsiz komanda emes. Transfermarkt saytynyng mәlimetinshe, komandadaghy oiynshylardyng transfer naryghyndaghy jalpy baghasy 23,4 mln euro. Al «Astana» oiynshylarynyng qúny 25,23 mln. Demek, qaghaz jýzinde qazaqstandyq komanda myqtyraq degen sóz. Biraq is jýzinde Rumyniya elining ókili ýzdik shyqty.

Búdan da manyzdysy - «Astana» tek nәtiyjege kónil bólip, el futbolynyng damuyn úmyt qaldyrghan sekildi. Qansha jyldan beri Europada sәtti óner kórsetip jýrgenimen, birde-bir jergilikti oiynshyny jetildirip shyghara almady. Demek, «Astananyn» nәtiyjesi tikeley legionerlerge baylanysty.

«ChFR Kluj» komandasyna qarsy qos oiynda «Astana» sapynda bar bolghany bes qazaqstandyq oiynshy ghana alangha shyqty. Onyng ekeui "jana qazaq" - serbiyalyq Nenad Erich pen reseylik Evgeniy Postnikov. Sonda taza qazaqstandyq ýsheu, qazaq futbolshysy bireu ghana.

Birinshi oiyn:  Nenad Erich (K,Q), Abzal Beysebekov, Evgeniy Postnikov, Luka Shimunovich, Antonio Rukavina, Yuriy Logviynenko, Ivan Maevskiy, Runar Mar Sigurionsson, Marin Tomasov (Rangelo Yanga), Roman Múrtazev (Firmin Mubele), Dorin Rotariu.

Ekinshi oiyn:  Nenad Erich (K,Q), Abzal Beysebekov (Marin Anichich), Evgeniy Postnikov, Luka Shimunovich, Antonio Rukavina, Yuriy Logviynenko, Ivan Maevskiy, Runar Mar Sigurionsson (Rangelo Yanga), Marin Tomasov (Firmin Mubele), Roman Múrtazev, Dorin Rotariu.

«Tobyl»

18 mausym kýni jerebe tartylghanda qazaqstandyq komandalardyng ishinde «Tobylgha» eng qolayly qarsylas týsken bolatyn. Qostanaylyq komanda Europa ligasy irikteu kezenining alghashqy turynda Luksemburgtyng «Jeness» komandasymen joly týiisken. «Jeness» jartylay әuesqoy komanda. Oiynshylarynyng kóbi ózge kәsippen ainalysady. Osyghan qarap, qostanaylyqtardyng joly boldy deskenbiz.

Alayda bәri basqasha boldy. «Tobyl» syrt alanda 0:0 esebimen teng tarqasty. Al 18 shilde «Astana Arenada» ótken oiyn 1:1 esebimen ayaqtaldy. Sóitip, syrt alanda soqqan goldyng arqasynda «Jeness» kelesi kezenge ótti.

«Tobyl» - «Jeness Esh» (1:1). Jalpy esep - 1:1.

Sózding ashyghyn aitqanda, «Tobyldyn» sәtsizdigin masqara dep baghalau kerek. Qostanaylyq komanda memlekettik budjetting may shelpegine toyyp otyr deuge bolady. Barlyq jaghdayy jasalghan. Milliondardyng betine qaramay 9 birdey sheteldik oiynshygha jalaqy tólep otyr. Futbol sýier әkim Arhiymed Múhambetovtyng arqasynda su jana jabyq manej de salynghan.

Jogharda biz aitqan Transfermarkt saytynyng mәlimetinshe, «Tobyl» oiynshylarynyng transfer naryghyndaghy baghasy 14,95 mln. Al qarsylasy «Jenesstin» jalpy qúny 1,45 mln euro. Demek, «Tobyl» oiynshylary qarsylasynan tura 10 ese qymbat. Salystyru ýshin aitsaq, «Tobyldyn» gruziyalyq oiynshysy Nika Kvekveskiriyding bir ózi «Jenesstin» jalpy oiynshysynan qymbat. Kvekveskiry 1,5 mln euro túrady.

Oyynnan keyin «Jeness» bapkeri Nikoliya Haysmannyng qazaqstandyq jurnalist Ermúhamed Mәulenge bergen súhbaty:

  - Sizding komandanyzdyng bir jyldyq budjeti qanday?

- Bizding budjetimiz «Tobyldan» 6 ese kem dep oilaymyn. Sebebi bizding jyldyq budjetimiz 500 myng euro.

- Komandanyzdaghy oiynshylar futboldan ózge de mamandyqtardyng iyesi shyghar. Olar basqa júmys istey me?

- IYә, onynyzben kelisemin. Bizding komanda osydan 13 kýn búryn jinalyp jattyghu júmystaryn bastady. Olardyng kóbisi kýndiz óz júmystarynda jýredi de, keshke jattyghugha keledi. Sondyqtan da bizde «Tobylgha» qarsy dayyndalughy kóp mýmkindik bolmady.

Endi ekinshi mәsele, «Astana» sekildi «Tobyl» da legionerler legine senim artady. 9 taza sheteldik oiynshygha eki "jana qazaq" - Viktor Dmitrenko men Dmitriy Miroshnichenkony (ekeui de Resey) qossaq, búl komandada jalpy 11 sheteldik oiynshy dop tebedi («Astanada» da 11 sheteldik bar).

«Jenesske» qarsy eki oiynda alangha shyqan oiynshylar tizimi:

Birinshi oiyn: Emili Balaev (Q) - Nikita Bocharov, Viktor Dmitrenko, Fernander Kassay, Djaba Kankava, Ruslan Valiullin - Arturas Julpa, Nika Kvekveskiry - Azat Núrghaliyev (K), Mihail Gordeychuk (Bauyrjan Túrysbek), Senin Sebay (Maksim Fediyn);

Ekinshi oiyn: Emili Balaev (Q) - Nikita Bocharov, Viktor Dmitrenko, Fernander Kassay, Djaba Kankava, Dmitriy Miroshnichenko (Ruslan Valiulliyn) - Arturas Julpa, Nika Kvekveskiri, Azat Núrghaliyev (K) (Mihail Gordeychuk), Bauyrjan Túrysbek (Maksim Fediyn) - Senin Sebaiy;

«Tobyl» búl eki oiynda jogharda jazghan eki "jana qazaqty" qospaghanda 4 qazaqstandyq oiynshyny alangha shyghardy. Onyng ekeui ghana qazaq futbolshysy.

«Qayrat»

Almatylyq «Qayrat» bizding eldegi birden-bir jeke qojayyny bar komanda. Memlekettik budjetting masyly emes. Kemeldengen akademiyasy bar. Jastardy tәrbiyelep, ózining bazasynan futbolshy shygharudy kózdeydi. Sheteldik oiynshylardy da shaqyrady, oghan qarjysy da jetedi. Biraq, ózgelerden artyqshylyghy qazaqstandyq oiynshylargha kóp mýmkindik beredi.

«Qayrattyn» joly alghashqy turda bosniyalyq «Shiroky Briyekpen» týiisti. Búl komanda bizge birazdan beri tanys. Bir kezderi pavlodarlyq «Ertis» pen shymkenttik «Ordabasyny» jarys jolynan shygharghan. Taghy da Transfermarkt deregine jýginsek, oiynshylarynyng baghasy 5,5 mln euro. Al «Qayrat» oiynshylarynyng transfer naryghyndaghy baghasy 20,35 mln. Demek, qaghaz jýzinde «Qayrat» favoriyt.

Almatylyqtar myqtylyghyn is jýzinde de dәleldedi. Eki oiyndy da 2:1 esebimen ayaqtap, kelesi kezenge ótti. Endi ekinshi ainalymda «Hapoeli» (Beer-Sheva, Izraili) komandasymen kýsh synasady.

«Qayrat» – «Shiroky Briyeg» 2:1 (0:0)

Alghashqy match – 2:1. Jalpy esep - 4:2.

Gol: Bagarich 90 (penalitiyden), Orazov 90+1, Quat 90+3 

«Qayrattyn» qazaqstandyq oiynshylargha kóp senim artatynyn aittyq. Sol sózimizge dәlel retinde bosniyalyq komandamen ótken eki oiynda alangha shyqqan oiynshylardy jazayyq.

Birinshi oiyn: Pokatilov, Ahmetov, Sýiimbaev, Jukov, Islamhan (Keyler), Eseola, Ábiken (Quat), Vjesiniski, Dugalich, Mikanovich, Orazov (Kosovich)

Ekinshi oiyn: Pokatilov (Q), Ahmetov, Sýiimbaev, Quat, Jukov, Islamhan, (K), Seydahmet (Vjesiniskiy), Eseola (Eppeli),  Ábiken (Orazov), Dugalich, Mikanovich.

«Qayrat» birinshi oiynda 7, ekinshi oiynda 8 qazaqstandyqty negizgi qúramda alangha shyghardy. Eki oiynda óner kórsetken 10 qazaqstandyqtyng jeteui qazaq futbolshysy. Onyng ýstine, Erkebúlan Seydahmet 2000 jyly, Ramazan Orazov 1998 jyly, Aybol Ábiken 1996 jyly dýniyege kelgen jas oiynshylar.

«Ordabasy»

Shymkenttiktering de jerebede joly boldy deuge bolady. Gruziyalyq «Torpedo» biyl qarjylyq qiyndyqqa úshyrap, tórt ayaghyn teng basa almay jýrgen komanda. Al «Ordabasynyn» jaghdayy jaman emes. Biyl chempionattaghy nәtiyjeleri de jaqsy. Oiynshylarynyng transfer naryghyndaghy baghasy «Torpedodan» 5 ese qymbat. «Ordabasy» oiynshylary 15,93 mln euro bolsa, «Torpedo» 3,35 mln euro.

«Ordabasy» qarsylasyn senimid jendi deuge bolady. Aldymen óz alanynda 1:0 esebimen basym týsken shymkenttikter Gruziya jerinde 0:2 esebimen jeniske jetti. Qos oiynnyng qorytyndysy 3:0. Endi kelesi kezende Chehiyanyng «Mlado Boleslav» komandasymen kezdesedi.

«Torpedo» K – «Ordabasy» 0:2 (0:0)

Alghashqy oiyn – 0:1. Jalpy esep - 3:0.

Bir ókinishtisi, «Ordabasy» sapynda da otandyq oiynshylar az. 7 taza legioner jәne 4 "jana qazaq" bar. «Torpedogha» qarsy eki oiynda da sheteldik oiynshylargha basymdylyq berildi.

Birinshi oiyn: Nepogodov, Malangu, Erlanov, Mehanovich (Shetkiyn), Tólebek (Badibanga), Janghylyshbay (Bystrov), Diakate, Malyi, Dosmaghambetov, Fontanelio, Joao Paulo

Ekinshi oiyn: Nepogodov (Q), Malyi, Fontanello (K), Erlanov, Bystrov, Diakate, Mahlangu, Kovalichuk (Mehanovich), Dosmaghambetov, Paulo (Shәmshi), Shetkin (Badibanga).

Alghashqy oiynda 6 qazaqstandyq alangha shyqty degenimizben, onyng ekeui (Nepogodov pen Malyi) Qazaqstan azamattyghyn alghan ukrainalyqtar. Al ekinshi oiynda alangha shyqqan taza qazaqstandyqtar ýsheu ghana - Temirlan Erlanov, Timur Dosmaghambetov jәne Aleksey Shetkiyn.

Sonymen, tórt komandamyzdyng bireui jarys jolynan shyghyp qaldy. Al «Astana» dengeyi bir saty tómen chempionat Europa ligasyna "qúlady". Demek, biylghy euromausym biz ýshin sәtti bastalghan joq. Shynyn aitqanda, bizding elde futbol óz qúnyn aqtaytyn sport emes. Memlekettik budjetten aladopqa bólinetin qarjy asa mol. Halqy qonyrqalta kýn keshetin Qazaqstanda futbolshylar milliondap jalaqy alady.

Sheteldik sarapshylardyng zertteuinshe, Qazaqstan Premier ligasy futbolshylargha jalaqy tóleuden әlem boyynsha 25-shy orynda túr. Elimizde dop tebetin futbolshylar orta eseppen jylyna 148 513 dollar (ayyna 12 376 dollar) tabys tabady. Búl ortasha esep. Búlardyng arasynda aina 50-100 myn, jylyna 1 mln dollargha deyin jalaqy alatyndar bar. Búnday joghary jalaqy әriyne legionerlerge tólenedi. Qúramynda 11 sheteldik oiynshydan bar «Astana» men «Tobyl» memleketting qarjysyn kelimsekterge sanap berip otyr.

Qarapayym halyq auyzynan jyryp bergen aqshagha semirgen futbolshylarymyz ózge elding әuesqoy komandasynan jenilgenin namys kórmeydi. Bolmasa ózderin «Tobyl» degenge tili kelmey «Tobol» dep atap jýrgen qostanaylyqtar «Jenessten» jenilgen song halyq aldynda esep berui kerek edi.

Futbol – ózge elderde memleket qazynasyna milliondaghan qarjy qúiyp otyrghan tabys kózi. Al bizde el bujetining mayly jiligin mýjigen masyl sport. Futbol klubtaryna memleket qarjysyn ayamay sanap beru bar da, sol qarjygha say nәtiyje talap etu joq. Áytpese ekonomikalyq quaty orta dengeyli Qazaqstan futbolshylargha jalaqy tóleuden әlem boyynsha 25-shi orynda túrmas edi.

Quanysh Qappas

Abai.kz

9 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1462
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3229
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5301