Jýiesizdik - belgili-bir maqsattyng jәne soghan qol jetkizuge baghyttalghan әreketting bolmauy. Jýiesizdik saldarynan Siz eshtene atqarmay aq, qaradan-qarap otyryp sharshaysyz, ol jýikenizdi jýndey týtetin, medisinalyq jolmen emdelmeytin auru. Óz anyqtamam.

Qazirgi qazaq qoghamynda, jalpy damymay qalghan elderding kóbinde qalyptasyp qalghan psihologiya, ol - erlikti, batyrlyqty ansau der edim. Qoghamdyq júmystarmen ainalysyp jýrgenime 10 jyldan asty. Elding oiy, qoghamnyng pikiri, әsirese qazaqtildi ortada myzghymaghan kýii qalghanday әser beredi maghan. Bәri әldekimdi, әldeneni kýtedi. Tura dinshilderding Mәdini kýtkenindey kýtis. Ádette ózin qogham belsendisi, sayasatker, el janashyry sanaytyn aghayynnyng ortaq portreti mynaday; azdy-kópti is qylyp el aldynda jýrgen azamattardy alghashqyda qoldaydy, qolpashtaydy (ispen emes әriyne), keyin sol adamynyng bir pikiri, bir auyz sózi, diny ústanymy t.b. únamay qaldy, boldy! Sol qazaqqa qarsy shyghudy ózining qasiyetti mindeti sanaydy, dýniyedegi sharuanyng bәrin ysyryp qoyyp, әlgini otyrsa opaq, túrsa sopaq qylady. Óitkeni, ol belsendi onyng kýtkenindey bolmay shyqty, ol oilaghanday iydeal, batyr bolmay shyqty!

Al, damyghan elder batyrlyqty emes, jýieli júmysty ghana moyyndaydy, sonyng arqasynda naqty nәtiyjege qol jetkizudi maqsat tútady, qoghamdyq, sayasy júmysta, bizneste de sol. Batyrlyq, erlik taqyryby olarda bala-shagha tәrbiyesi, qala berdi Gollivudtyng kinoóndirisi enshisindegi sharua. Naqty mysal retinde, ýlken sportty alyp qarayyq. Shetelde ýlken sport, ýlken biznespen ghana assosiyasalanady. Al bizde búl qúday basqa salmasyn erlik, sportshy ózining gonorary, kýn kórisi, ataghy ýshin emes, tek qazaq ýshin sharshy alangha (boz kilemge, ringke) shyghady-mys. Búl psihologiya (psihoz dese de bolady) memlekettik iydeologiya dengeyine deyin jetken. Bәrimiz jappay boksshy, paluan, t.b. bolghymyz keledi. Al sonda egindi kim ekpek, jermen kim ainalyspaq, biznesti kim jasaydy, qoghamdyq júmystarmen kim ainalysady?

Qoghamdyq júmys demekshi, ózim jaqsy biletin til mәselesin alayyn. Zang da bar, belgili-bir dәrejede qalyptasqan sot tәjiriybesi de bar. Biraq sol, ózine zanmen berilip túrghan mýmkindikti paydalanatyn adam joqqa tәn. Aytatyndary, erteng el basyna bir Tasmaghambetov siyaqty últshyl kelse, bir kýnning ishinde shesher edi, kezinde últ ziyalylaryn qyryp tastamaghanda bәri basqasha bolar edi t. b.

Ertengi kýnning irgetasy býgin qalyptasady. Eshuaqytta ayaq astynan qoy ýstine boztorghay júmyrtqalaghan zaman ornay qalmaydy. Onyng bәri tek siz ben biz bir jennen qol, bir jaghadan bas shyghara qimyldasaq qana jýzege asatyn sharua. Memleket isi tek qana biylik basynda otyrghandardyng isi degen mýldem qate týsinik. Ár adam, әsirese jas buyn ózine jauapkershilik arqalap ýirenbey, eldegi jaghday bayaghy jartas sol jartas kýiinde qala bermek!

Abzal Qúspan

Abai.kz