«El erteni – jastar»
Elimizding erteni, últymyzdyng bolashaghy - jastar. Búl elimizding Túnghysh Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng óz sózi. Elbasy әrqashan da jastargha qoldau bildirip, qamqorlyq kórsetip keledi. Egemen el bolghaly Elbasynyng el jastaryna senim artpaghan, qoldau bildirmegen kezi joq.
2019 jyl qazaqstandyq jastar ýshin jaqsylyqqa toly jyl bolmaq. Biyl el jastaryna búrynghydan da mol kómek kórsetiledi. Sebebi, Elbasy búl jyldy Jastar jyly dep jariyalaghan bolatyn. Búny Elbasy ózining Qazaqstan halqyna joldaytyn dәstýrli Joldauynda aitty. Osydan keyin aq el jastaryna degen qoldau búrynghydan da arta týsti. Osy ýlken qoldaudy sezine bilgen barlyq jas memleket ýshin barynsha qyzmet atqaryp jatyr.
Elbasymyz Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevting ótken jylghy 5 qazandaghy «Qazaqstandyqtardyng әl-auqatynyng ósui: tabys pen túrmys sapasyn arttyru» atty Qazaqstan halqyna Joldauynda 2019 jyldy elimizde Jastar jyly dep jariyalaghanyn aityp otyrmyz. Túnghysh Preziydent memleketting bolashaghy jastardyng qolynda ekenin ýnemi aityp jýredi. «El erteni – jastar» degen Elbasy sózine say memleket tarapynan jastardy qoldau isi búrynnan kýn tәrtibinen týsken emes.
Jastardy qoldau degende eng aldymen eng manyzdysy el erteni sanalatyn jastardy barynsha júmyspen qamtu mәselesi birinshi oryngha shyghady. Memlektting basty nazarynda jastardyng jerde qalmay, júmys istep ózin asyrauy jәne elge ýles qsuy bolyp otyr. Sol ýshin Elbasynyng bastamasymen, arnayy tapsyrmasymen birqatar memlekettik baghdarlamalar qolgha alynyp, júmys isteude. Atap aitqanda, «Diplommen auylgha», «Biznesting jol kartasy», «Júmyspen qamtu-2020», «Joghary bilim aludyng qoljetimdiligi men sapasyn arttyryp, student jastardyng jataqhanadaghy jaghdayyn jaqsartu», «Árbir otbasyna «7-20-25» baghdarlamasy ayasynda baspana aludyng jana mýmkindikterin beru» syndy birqatar ótimdi baghdarlamalar júmys istep, jastardy qoldaudyng naqty qadamy retinde baghalanyp otyr.
Endi sózimizding aiqyn dәleli retinde aimaqtarda oryn alyp jatsqan iygi bastamalardy mysalgha alayyq. Nesiyesiz biznes joba jasap, ainalasyna jastardy toptastyru maqsatynda iske asyp jatqan «Zhas Project» memlekettik jobasyna elimizding әr ónirinen jastar qyzyghushylyq tanytuda. Sol qatarda aqmolalyq jastar da búl jobagha belsene qatysuda.
Atap aitqanda, Selinograd audanynda jýzege asqan «Sport- densaulyq kepili» atty joba shenberinde Aqmol auylynda jastargha arnalghan trenajer zaly ashyldy. Búl júmystyng bastamashysy auyl mektebinde dene shynyqtyru pәnining múghalimi, әri audandyq basketbol komandasynyng bapkeri Sergey Kashtanov bolatyn. Óz jobasyn qorghap, arnayy grant útyp alghan Sergey jattyghu zalyn ornalastyratyn ghimaratty jalgha alu mәselesinde kishigirim kedergige tap bolghan.
Sol sәtte ol oilanbastan «Núr Otan» partiyasy «Feniks-Aqmol» aumaqtyq filialy tóraghasynyng birinshi orynbasary Nataliya Gorisinanyng qabyldauyna kirip, óz mәselesin ortagha salghan. Mәselening mәn-jayyn úqqan aumaqtyq partiya tóraghasynyng birinshi orynbasary «Shanyraq» JShS Baqylau kenesining tóraghasy, mesenat Maksim Bojkonyng kómegimen atalghan mәsele ong sheshimin tabuyna óz kómegin kórsetti.
Biyl jyl basynan beri jastar jyly ayasynda jer-jerde jastardy qoldau maqsatynda is-sharalar ótip jatyr. Onyng birinde jastardyng oqyp-bilim aluyna jaghday jasasa, ekinshisinde jastardyng kәsip bastauyna múryndyq boluda. Sózimizding dәleli biz sóz etip otyrghan «Zhas Project» jobasy. Búl joba jastar jobalalaryn jýzege asyruda óz ómirshendigin kórsetip, auyl jastaryn, әsirese әleumettik az qamtylghan otbasylardyng balalaryna kóp septigin tiygizip jatyr.
Jastardy qoldap-quattau dep jatyrmyz, sol jastardyng ózi kәsip jaratyp, joghary túrmys óresine jetu ýshin tolyq jaghday jasaluy kerek. Búl rette әlemdik tәjiriybege sýienuge bolady. Mәselen, әlemning qay elin alyp qarasaq ta azamattary alansyz ómir sýrip, emin-erkin bolashaq jasauy ýshin ony demep túratyn ýsh ýlken kýsh kerek. Búl әlemning kez-kelgen elinde birdey qajetti qúbylys. Ol ýsh alyp kýsh anyqtap aitqanda - bilim, júmys jәne baspana bolmaq. Osy ýsh qajettilik tolyq qanaghattandyrylghan jaghdayda azamattar alansyz ómir keship, sol elding erteni jaryqn bolmaq. Osyny basty nazarda ústaghan bizding elding basshylary birqatar baghdarlamar qabyldap, el jastarynyng ense tikteui ýshin naqty qadamdar jasap otyr. Biz búl jerde jogharda ghana atyn ataghan «Biznesting jol kartasy – 2020» jәne «Zhas Project» qatarly jobalardy aityp otyrmyz.
Jastardy júmyspen qamtu degende memleket tarapynan jasalyp jatqan jastardyng kәsipkerlikpen ainalysuyn qoldau ayasyndaghy birneshe baghdarlamalar jayly da aitugha bolady. Mәselen 2010 jyldan beri júmys istep kele jatqan «Biznesting jol kartasy – 2020» baghdarlamasy ýlken synaqtardan ótip, el erteni ýshin asa qajetti baghdarlama ekeni moyyndaldy. Búl turaly Elbasy ótken jylghy besinshi qazandaghy Joldauynda bylay degen edi:
"Ónirlerge júmys saparym barysynda múnyng tiyimdiligine kóz jetkizdim. Baghdarlamanyng qoldanylu merzimin 2025 jylgha deyin úzartu kerek. Osy baghdarlamany jýzege asyru ýshin jyl sayyn qosymsha keminde 30 milliard tenge bóludi qarastyramyn. Búl 3 jyl ishinde qosymsha keminde 22 myng jana júmys ornyn ashugha, 224 milliard tenge salyq týsiruge jәne 3 trillion tengening ónimin óndiruge mýmkindik beredi", - degen edi Túnghysh Preziydent.
Biz sóz etip otyrghan «Biznesting jol kartasy – 2020» memlekettik baghdarlamasy ayasynda industriyalyq-innovasiyalyq manyzdy jobalardy jýzege asyru ýshin shaghyn kәsipkerlik subektilerine qaytarymsyz týrde granttar beru júmysy jýrip jatqanyn bәrimiz bilemiz. Búl baghdarlamanyng shenberinde kәsibin jana bastap jatqan jastargha basymdylyq beriledi. Onyng syrtynda mýmkindigi shekteuli jandargha da jenildikter qarastyrlyghanyn aita keteyik. Búl jerde týsinikti bolu ýshin, jastar memleketten qaytarymsyz granttar útyp alu ýshin «Biznesting jol kartasy – 2020» nemese «Enbek» memlekettik baghdarlamalary ayasynda arnayy kәsipkerlik bilim alugha mindetteletin bolady. Búl da sapaly júmys jasaudyng alghy sharttarynyng biri ekenin eske salamyz.
Biz sóz etken joba Elbasy jariyalaghan jastar jyly ayasynda ótip jatqan kóptegen is-sharalardyng biri ghana. Búnday sharalar elimizding әr ónirinde qolgha alunda. Búnyng bәri elding erteni bolghan jastar ýshin ýlken qoldau, demeu ekenin sózsiz. Elbasy arnayy Jastar jyly dep jariyalaghan 2019 jyly osynday memlekettik baghdarlamalar ayasynda elimizdegi kóptegen jastar júmyspen qamtylyp jәne baspanaly bolady degen senimdemiz.
Abai.kz