Qazaqstan Respublikasynyng

Premier-ministri

Asqar Maminning nazaryna!

Aldynghy aptanyng beysenbi kýni Mәjiliste «Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine halyqtyng júmyspen qamtyluy jәne kósh-qon mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» Zanynyng jobasyn talqylaugha arnalghan Júmys tobynyng jetinshi otyrysy ótkenin aittyq.

Osy otyrysta «Halyqtyng kóshi-qony turaly» zanynyng «Oralmandardyng qúqyqtary men mindetteri» degen 26-babyna tolyqtyru engizip, qandastarymyzgha «Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghyn alghannan keyin tughan jerin túrghylyqty jerine bir ret ózgertip jazugha;» qúqyq beru turaly úsynysymyzdyng talqygha týskenin jaqsy bilesizder.

Atalghan úsynys turaly aldynghy jazghan «Deputat Quanysh Súltanovqa hat» jәne «Últyna degen Úly mahabbatyng bolsa, bәrin jasaugha bolady!» degen maqalalarymyzda sebep-saldaryn týsindirip, birshama qisyndar men negizder aittyq.

Qazir BAQ-ta búl mәseleni júrt qyzu talqylap jatyr.

Osy mәsele jóninde deputat Kәribay Músyrman aghamyz «Álem elderinde osynday praktika bar ma eken? Bilu kerek! Negizi, joq shyghar dep oilaymyn. Biraq, key elderding pasporttary men jeke kuәlikterinde azamattyng qay elding azamaty ekendigi kórsetilgenimen, tughan jeri kórsetilmeui mýmkin. Osy mәseleni anyqtap biluimiz qajet!» - dep, oipyl-toypyl oilaryn ortagha salyp, maqalamyzdyng sonyna komentariy qaldyrypty.

Shamasy, deputattar izdenis ýstinde sekildi...

Biraq, biz taptyq. Bar eken!

Alysta emes, jap-jaqyn – irgemiz tiyip túrghan myna Shyghystaghy kórshimiz Qytay Halyq Respublikasynda!

Ózderiniz jaqsy bilesizder, 1916 jyly Resey imperiyasyna qarsy shyqqan eng iri últ-azattyq kóterilisting kezinde qazaq pen qyrghyzdyng bir bóligi Shyghys Týrkistan aumaghyna ótip ketti. Tarihshy Sәulebek Rýstemovting deregi boyynsha, ol bosqyndarynyng jalpy sany 300 myng adam eken.

Tarihshy Talas Omarbekov aghamyz Qytaydaghy KSRO barlaushylarynyng qúpiya bayandaularyndaghy derekterine sýiene otyryp, 1931-1933 jyldardaghy asharshylyq qarsanynda Qytay asqan qazaqtyng jalpy sany – 49 myng 759 adam ekenin jazypty.

Aughanstan, Iran elderine ketken qazaq qansha ma?!

Qytay asqan qazaqtardyng bir bóligi ótken ghasyrdyng eluinshi-alpysynshy jyldary Kenestik Qazaqstangha qaytyp kóship keldi. Odan qalghany Tәuelsizdik jyldarynan beri Tәuelsiz Qazaqstangha oralu ýstinde.

Sol 1916 jyly Qytaygha ótkenderding kózi tirisi qalmaghan bolar, al 1931-1933 jyldardaghy aughandardyng birazy әli ómirde bar.

Bir qyzyghy, sol qazaqtardyng ótken ghasyrdyng eluinshi-alpysynshy jyldary Qazaqstangha qaytpay qalghandarynyng bәrining jeke kuәligi men tólqújatynda  tughan jeri «Kenes Odaghy» nemese «Sәbettik Qazaqstan» emes, «Qytay Halyq Respublikasy» dep jazuly túr!

Jýz myndaghan qazaqty «Óz jerimde tughan!» dep, Qytay múny SSSR-ynyzdyng ysqyryp túrghan kezinde jazyp alghan bolatyn. Qazir, tólqújattaghy tughan jeriniz bylay túrsyn, últynyzdy óshirgeli jatyr Qytay!

Sóitip, Qytaydan kelip, «Oralman» atanyp jýrgen qazaqtyng birazy kezindegi Kenestik Qazaqstannyng tól tumasy.

Mine, deputat Kәribay Imanjanúly agham izdep otyrghan «Álemdik praktikanyn» eng ozyq hәm óktem ýlgisi.

Sol ýshin Qytaydy jazagha tartqan halyqaralyq zandy estidinizder me?

Aughanstan, Iran elindegi qazaqtardyng tólqújatyn tekserip kóruge bolady.

Al, odan ary «praktika» izdep, AQSh-qa sabyludyng qajeti joq!

Qabyldau kerek búl úsynysty!

Auyt Múqiybek

Abai.kz