Ресей медиа басылымдары ішінде қазаққа қаны қас «REGNUM» деген сайт бар. Күн сайын Оаталық Азия жайында не түрлі қитұрқы материалдарды үзбей жариялап тұрады. Таяуда «Ашаршылық» тақырыбының өңін айналдырудың бас идеологы Дмитрий Верхотуровтың «Голощекин қазақтарға не берді?//Что Голощекин дал казахам?» атты шатпағын жариялап, ел аман жұрт тынышта ТМД ақпараттық кеңістігін ала тайдай бүлдірді. 

«REGNUM-нің» сондағы айтпағы - қазақтар 1920-1930 жж. кеңестік Қазақстан тарихын бұрмалауға көшіпті. Бәленің бәрін шығарған мәжіліс депутатты Берік Әбдіғаниұлы екен.

Ел қырылып, жер құлазып қалған кезде жергілікті ұлтты ана тілінде өз топырағында, ел еңсесін көтетеретін техникалық кәсіпке баулымай, ішкі Ресейден маман-кадрлар әкелудің игілігін мақтан еткен Дмитрий Верхотуров құрғақ цифрларды жөнсіз тізбектейді-ау.

Автор: «На юбилейной сессии ЦИК Казахской АССР в октябре 1930 года Филипп Голощекин обещал скорую ликвидацию неграмотности в Казахстане и был принят закон о всеобщем начальном обучении», - деп бір көсіліп алып, 1900-1920 жылдары татар мен қазақ араб жазуы Ресей түріктерін сауаттандыруда зор рөл атқарғанын қаперіне де алмай, Қужақтың арқасында қазақтар сауаттанды деп, айды аспанға бірақ шығарады.

Кеңестік дәуірде бұрмаланған қазақтардың 2 пайыз орысша сауатты болғанын, «бүкіл ұлт ана тілінде екі пайыз сауатты болды», деп қайыра дәлелдеп шәт-шәлекейге түседі. Байтұрсынұлы әліпбиінің Ресей түріктерінің ең жетілген шәкірттерінің өзі бір айда қара танитын әліпби болғанын естен шығарады. Әрі татар баспагерлерінің тек жаңа қазақ және қазақ шағатайымен 1870-1920 жж. 20 миллионнан аса  кітап шығарғанын, қисса және дастан жазатын әр қазақ шайырының Жүсіпбек Шайхыслямұлы сияқты әдеби агенттерінің болғанын естен шығарып алады.

Оның есесіне: «Грамотность в Казахстане до революции была понятием довольно условным по причине почти полного отсутствия книг и периодической печати. По данным справочника «Культурное строительство в СССР», в 1913 году в Казахстане было напечатано 13 книг на русском языке тиражом четыре тысячи экземпляров и две книги на казахском языке, тиражом одна тысяча экземпляров. В 1913 году было около 4,2 млн казахов, уровень их грамотности оценивался в 2%, то есть имелось 84 тысячи казахов, умевших читать. Дореволюционное книгоиздание на казахском языке совершенно не могло удовлетворить потребности даже этого ничтожного грамотного меньшинства.

Товарищ Голощекин должен по праву почитаться наравне с Абаем, потому что это был истинный казахский первопечатник, впервые давший казахам по-настоящему массовую литературу. Уже в 1928 году было выпущено 312 книг по-русски тиражом 1532 тысячи экземпляров и 311 книг по-казахски тиражом 1531 тысяча экземпляров. В 1933 году — 476 книг по-русски (2741 тысяча экз.) и 467 книг по-казахски (2720 тысяч экз.). В 1938 году соотношение выпуска изменилось: 467 книг по-русски (7580 тысяч экз.) и 276 книг по-казахски, но зато тиражом 6177 тысяч экземпляров, или средним тиражом 22,3 тысячи экземпляров на книгу», - деп жалған кеңестік өтірікті бізге майлап өткізбек болады.

Сондағы айтпағы Қужақ болмаса, қазақ баспасөзі дамымай қалады екен. Тек бір өкініштісі - оны орынан алып тастағаны болған екен.

«Кстати, и в газетном деле Голощекин продвинулся далеко вперед. В 1928 году печаталось 10 казахских газет тиражом 31 тысяча экземпляров (русских газет было 30, тираж — 173 тысячи экземпляров). В 1933 году, когда Голощекина сняли с поста первого секретаря Казкрайкома, выходило 60 казахских газет тиражом 92 тысячи экземпляров», - дейді.

Кеңестік өмірге бейімделмеген қазақтардың 70 пайызын тып-типыл құртып, өте сауатты етіп, кітап оқуға үйреткендік Голощекин мен қазақ большевиктерінің даусыз жетістігі болып табылады-мыс.

Сөздің тұздығы: Ресей билігінің мейлі қазақ, мейлі орыс тілді қазақ болсын ұлтымыздың жанды жеріне пышақ сұғып, алаш үшін Гитлер мен Сталиннен өткен зәлім Голощекинді дәріптеуге ашық көшуінің астарында Қазақстандағы ұлттық азшылықты титулды милетке қарсы қою саясаты бұғып жатыр. Бұған ел билігі мен депутаттарымыз қалай жауап қайтарар екен!?

Әбіл-Серік Әліакбар

Abai.kz