Қазақ халқының тарихында рухани көшбасшы, батыр тұлғалардың орны ерекше. Солардың бірі 114 жыл бұрын (1910-1982) 24 желтоқсанда туылған – Кеңес Одағының Батыры, даңқты қолбасшы және жазушы Бауыржан Момышұлы.

Ол өзінің ерлігімен ғана емес, ұлттық патриотизмді дәріптеуімен, қазақ руханиятын нығайтуға қосқан үлесімен танылды. Мәскеу шайқасының қаһарманы болған Бауыржан Момышұлы халқымыздың батырлық дәстүрлерін жаңғыртып, келер ұрпаққа ұлттық рухтың биік үлгісін көрсетіп кетті.

Бауыржан Момышұлының өмір жолы елдің басына ауыр күн туған кезеңде басталды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде ол Мәскеуді қорғау шайқасында жаужүрек қолбасшы ретінде танылды. Кеңес әскерінің қатарында жүріп, тактикалық шеберлігі мен қайсар мінезі арқылы үздік қолбасшыға айналды. Оның әскери ерліктері – батырлық пен патриотизмнің жарқын көрінісі.

Бауыржан Момышұлы соғыс майданында тәртіп пен батылдықты ұстанды. Ол өзінің сарбаздарына тек қана жеңіс үшін күресуді үйретіп, рухын нығайтуға үлкен мән берді. Оның: «Тәртіпсіз ел болмайды, тәртіпке бағынған құл болмайды» деген нақыл сөзі әлі күнге дейін халық жадында.

Бауыржан Момышұлы тек батыр ғана емес, сонымен қатар ұлттық рухтың сақтаушысы болды. Ол қазақ халқының салт-дәстүрлерін, тілін және мәдениетін ерекше құрметтеді. Оның «Ұшқан ұя» атты автобиографиялық еңбегі қазақы тәрбиенің қаншалықты маңыздылығын паш етеді. Бұл шығармада батырдың балалық шағы, ата-анасының өнегелі тәрбиесі мен қазақ халқының құндылықтары кеңінен баяндалған.

Бауыржан Момышұлы қазақ әйелдерінің қоғамдағы рөлі туралы да терең ой қозғаған. Ол әйел-ананың қасиетін жоғары бағалап, жастарды адамгершілікке тәрбиелеу мәселесін назарда ұстады. Бауыржан Момышұлы өзінің шығармаларында патриотизм мен ұлттық рухтың маңыздылығын ерекше атап өтті.

Оның жазушылық еңбектері қазақ әдебиетіне ғана емес, бүкіл әлемдік мәдени мұраға қосылған асыл қазына болып табылады. Оның сөздері тек әскери ортада ғана емес, бейбіт өмірде де халықты жігерлендіріп отырды.

Соғыстан кейінгі жылдары Момышұлы жастармен кездесулер өткізіп, елді патриотизмге тәрбиелеу ісіне белсенді атсалысты. Ол: «Ел дегенде езіліп, жұрт дегенде жұмылып қызмет ету – ер жігіттің ісі» деп, елге адал қызмет етудің үлгісін көрсетті.

Бауыржан Момышұлы – қазақ халқының рухани ұстазы, ұлттық мақтанышы. Оның өмір жолы мен еңбегі – жастарға өнеге, патриотизмнің нағыз үлгісі. Батырдың есімі тарих беттерінде алтын әріптермен жазылып, келешек ұрпақтың санасында мәңгі сақталады.

Бағлан Ташимов

Abai.kz