3. Заман тез өзгеріп жатыр. Өте тез даму үстіндегі әлемдік үрдіске біздің қоғам ілесе алмай келеді.

4. Қазақстан халқы ешқашан әлемдік бәсекеге түсіп көрмеген. Біздің салт-дәстүр, менталитет пен түсінік капитализмге бейімделмеген. Осы жерде бір жүйеден екінші жүйеге өту барысындағы құндылықтар қайшылығы байқалады.

5. Мемлекетті құруды бастаған 1990 жылдардың басынан жалпы бағыт дұрыс болса да, мемлекет басқарушы элита жемқорлық, жоғарыға жалған ақпарат беру деген кеңес заманынан қалған түсініктерден арыла алмай халықтың етін бұл процестерге әбден үйретіп алды. Бұл біздің өміріміздің қалыпты көрінісіне айналды.

6. Мұнай мен газдың арқасында біраз дүние жасалғанымен шынайы сана трансформациясы, өркениетті даму біздің елде өз деңгейінде өтпеді. Махатхир Мохаммад 20 жылдан астам уақытта, Ли Куан Ю 30 жылда мүлдем басқа деңгейде ойлайтын халықты тәрбиеледі. Біз 30 жылда жаңа дейгейде ойлайтын, өркениетке жақын түсініктегі қоғам қалыптастыра алмадық.

7. Мүмкіндігі мол, байлығы көп елдің ресуртарын тиімді басқара алмадық. Нәтижесінде не экономикада, не саяси жүйеде, не әлеуметтік сала мен санада трансформация өз биігінде іске аспады.

Менің көзқарасым бойынша дәл қазір бізге, біздің қоғамға жаңаша ойлайтын жастар мен креативті мамандардың қажеттігі сезілуде. Әрине, үкіметтің қателігі де бар. Қателіктермен жұмыс істеу керек. Бірақ, қоғам мен халықтың да санасының өскені болмаса үкімет ауысқаннан да пайда жоқ. Ол үшін саяси жүйеде, экономикада бәсекелестіктің болғаны ауадай қажет. Бірақ бәсекелестіктің сауатты түрде, өркениетті жолмен жүргені аса маңызды. Дәл қазір жастар ағартушылықпен айналысып, әркім өз саласында не істесе де дұрыс істейтін менталитет пен жауапкершілік жетіспей жатыр...

Бауыржан Серікбайдың facebook парақшасынан

Abai.kz