Bizding qoghamgha kreativti mamandar jetpeydi
Bizding halyqtyng qúqyqtyq sauattylyghy, sanasy, dengeyi biraz júmys isteudi talap etedi. Mening oiymsha negizgi problemany tómendegidey formattargha bóluge bolady:
1. Kenes zamanynan "Ýkimet asyrauy kerek" degen kózqaras boygha әbden singen. Áriyne ýkimet qarasuy tiyis. Biraq ýkimetting kómegi óltirmese de eshqashan bayytpaydy. Ýkimet asyraydy degen kózqarastan mýldem ketu qajet. Ýkimet tek júmys isteuge jaghday men dúrys jýie ornatuy tiyis. Qalghany azamattyng óz qolynda.
2. Kenes zamanynda tuyp-ósken aldynghy buyn ózderi sekildi oilaytyn ekinshi buyndy tәrbiyelep ósirdi. Memleket asyrasyn degen mentaliytet úrpaqtan úrpaqqa berildi.
3. Zaman tez ózgerip jatyr. Óte tez damu ýstindegi әlemdik ýrdiske bizding qogham ilese almay keledi.
4. Qazaqstan halqy eshqashan әlemdik bәsekege týsip kórmegen. Bizding salt-dәstýr, mentaliytet pen týsinik kapitalizmge beyimdelmegen. Osy jerde bir jýieden ekinshi jýiege ótu barysyndaghy qúndylyqtar qayshylyghy bayqalady.
5. Memleketti qúrudy bastaghan 1990 jyldardyng basynan jalpy baghyt dúrys bolsa da, memleket basqarushy elita jemqorlyq, jogharygha jalghan aqparat beru degen kenes zamanynan qalghan týsinikterden aryla almay halyqtyng etin búl prosesterge әbden ýiretip aldy. Búl bizding ómirimizding qalypty kórinisine ainaldy.
6. Múnay men gazdyng arqasynda biraz dýnie jasalghanymen shynayy sana transformasiyasy, órkeniyetti damu bizding elde óz dengeyinde ótpedi. Mahathir Mohammad 20 jyldan astam uaqytta, Ly Kuan Yu 30 jylda mýldem basqa dengeyde oilaytyn halyqty tәrbiyeledi. Biz 30 jylda jana deygeyde oilaytyn, órkeniyetke jaqyn týsiniktegi qogham qalyptastyra almadyq.
7. Mýmkindigi mol, baylyghy kóp elding resurtaryn tiyimdi basqara almadyq. Nәtiyjesinde ne ekonomikada, ne sayasy jýiede, ne әleumettik sala men sanada transformasiya óz biyiginde iske aspady.
Mening kózqarasym boyynsha dәl qazir bizge, bizding qoghamgha janasha oilaytyn jastar men kreativti mamandardyng qajettigi sezilude. Áriyne, ýkimetting qateligi de bar. Qateliktermen júmys isteu kerek. Biraq, qogham men halyqtyng da sanasynyng óskeni bolmasa ýkimet auysqannan da payda joq. Ol ýshin sayasy jýiede, ekonomikada bәsekelestikting bolghany auaday qajet. Biraq bәsekelestikting sauatty týrde, órkeniyetti jolmen jýrgeni asa manyzdy. Dәl qazir jastar aghartushylyqpen ainalysyp, әrkim óz salasynda ne istese de dúrys isteytin mentaliytet pen jauapkershilik jetispey jatyr...
Bauyrjan Serikbaydyng facebook paraqshasynan
Abai.kz
