Seysenbi, 29 Qazan 2024
Din men tin 3837 6 pikir 10 Aqpan, 2023 saghat 14:12

Qayyrymdylyq pa, әlde diny úiym ba?

Elimiz tәuelsizdik alghan jyldardan beri qaray, týrli diny toptar men ekstremizm jәne terrorizmge qarsy kýres jýrgizdi. Qazirgi tanda elimizde jamaghattar men әrtýrli aghymdar beleng alghan. Olarmen kýresuding eng tiyimdi joly, qúzyrly mekemelerding jiti baqylauynda boluy kerektigin aitpasa da týsinikti. Búlay deuimizge Almaty qalasynyng polisiya departamenti osynday bir pansionatty qúryqtaghan bolatyn. Osyghan oray, tilshimiz osynday úiym turaly jurnalisttik zertteuin jýrgizgen edi.

IIM mәlimdemesine sәikes, qayyrymdylyq mekemesining atyn jamylyp, kәmeletke tolmaghan jasóspirimderding óz-ózine qol júmsaugha deyin iytermelep jәne basqa da qylmystargha alyp keldi degen kýdikpen qylmystyq is qaraluda.

Búl pansionattarda túratyn tәrbiyelenushilerge jýieli týre diny joralghylardy da ýiretipti. Tәrbiyeshilerding tapsyrmalaryna kelispegenderdi tamaq pen susyz qaldyryp, key jaghdayda fizikalyq kýsh qoldanylghan delingen resmy aqparat kózinde.

Osy bir pansionat turaly Qazaqstan músylmandary diny basqarmasynyng Jambyl oblystyq «Hibatulla Tarazi» meshitining naib imamy Núrlan Múrattyng pikirin bildik.

«2021 jyldyng qazan aiynda Qazaqstan músylmandary diny basqarmasy «Jibek joly» qayyrymdylyq qauymdastyghymen ózara memorandumgha otyrdy. Memorandum negizinde qauymdastyqta tәrbiyelenushi shәkirtter, Qazaqstan músylmandary diny basqarmasyna qarasty meshitterde diny bilim alu kerektigi jóninde kórsetilgen. Ol jerde alty ay sayyn bizding tarapymyzdan oqu baghdarlamasy jasalynyp, sabaq kestesining qúrylatyndyghy da jazylghan», - deydi naib imam.

Sózinshe memorandumda eki jaqtyng naqty talaptary men sharttary kórsetilgen. Osy sharttar búzylghan jaghdayda aradaghy memorandumnyng búzylatyndyghyn da aitady.

«Sharttar men talaptar ishinde qayyrymdylyq mekemesindegi tәrbiyelenushilerining meshitke arnayy kelip sabaq almaulary, qauymdastyq mekemelerining tәrbiyelenushilerdi jibermeui, diny mazmúndaghy bilim beru t.b. jayttar anyqtalghan jaghdayda aradaghy kelisimsharttyng búzylatyndyghy aitylghan. Jambyl oblysynda «Jibek joly» qayyrymdylyq mekemesine qarasty «Qorday» jәne «Bәidibek» mekemeleri júmys isteydi.

Memorandumdar ayasynda eki jaqty júmys jýrgizude, Qazaqstan músylmandary diny basqarmasynyng Hibatulla Tarazy ortalyq meshitining tarapynan eki jaqty kelisimge oray, sabaq kestesi de qúrylghan. Atalghan eki mekemeden tәrbiyelenushilerding meshitke kelip bilim alularyna jaghday jasalghan. Búl kelisimshart negizinde shәkirtter bizden naqty bilim almady. Shәkirtterdi jibergenmen de kóbisi kele almady», - deydi ol.

Áuliyetadaghy Qazaqstandaghy músylmandary diny basqarmasynyng ókili, songhy jaghdaylargha baylanysty diny basqarma respublika boyynsha qayyrymdylyq mekemelerinde memorandumgha qatysty zang búzushylyqtardyng oryn alghandyghyn әshkerelep, aradaghy memorandumnyng búzghandyghyn mәlimdegen bolatyn, deydi ol.

Ashyq derekkózderge sýiensek, imam aitqan qauymdastyq 1957 jyly Týrkiyada payda bolghan desedi. Qayyrymdylyq jәne músylman zeynetaqylary men qorlary degen atpen týrik elinde de júmys istegen. Týrli diny  toptardaghyday shәkirtterin diny tәrtipke olardy búljytpay oryndaugha ýiretken. Olar ózderin Sýleymen Hilmy Túnahan haziretting sonynan ilesushilermiz depte esepteydi eken.

Jambyl oblysy әkimdigining «Din problemalaryn zertteu ortalyghynyn» teolog mamany Jaras Quat «sýleymenshiler» dep ataluyn bylay týsindirip ketti.

«Búl jamaghattyng negizin salushy Sýleymen Hilmy Túnahan. Sondyqtan da sol kisining aty atalady. Olar eldi basyp alugha nemese zangha boyúsynbauy sekildi ashyq týrde ózderining kózqarastaryn jariyalamasa da, olar memleketimizding qauipsizdigi men tynyshtyghyna әser etui mýmkin. Týrkiya elinde osydan jeti-segiz jyl búryn, memleketti basyp alghylary kelgen jymysqy әreketteri de bolghan», - deydi din mamany.

Teolog mamanyng aitqanday, olardyng elimizde qayyrymdylyq atyn jamylyp, diny oqu oryndaryn ashugha qanshalyqty qúqyghy bar? Olardyng júmystary qúzyrly mekemelerding baqylauynda ma? Osy súratqtardyng naqty jauabyn tabudy qúzyrly mekemelerge qaldyrdyq.

Bilgetay Talas

Abai.kz

6 pikir