Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev qazan aiynyng 7-si kýni Mәskeuge baryp, Vladimir Putin jәne Shavkat Mirziyaevpen birge Resey gazyn Qazaqstan arqyly Ózbekstangha tasymaldau jobasynyng ashylu rәsimine qatysty.

Búdan eki kýn búryn, dәlirek aitsaq, qazan aiynyng 5-i kýni «Valday» klubynyng otyrysynda sóz sóilegen Putin búl turaly:

«Biylghy qazan aiynda jetkizu shaghyn kólemde bastalady, biraq búl Qazaqstan ekonomikasy ýshin de, Ózbekstan ekonomikasy ýshin de óte manyzdy. Biz jylyna ýsh milliard metr kub jetkizemiz, sodan keyin ghana ony kóbeyte alamyz», – degen edi.

Ukrainagha basyp kirgennen keyin abyroydan júrday bolghan Putin Resey shiykizatyn satyp alatyn el izdedi. Ol aqyry Mirzyaev bastaghan ózbek elimen kelisimge kelip, tughan kýninde «syilyq qorabyn» ashty.

«Mәsele energetika salasyndaghy ýsh jaqty iri joba jóninde bolyp otyr, ony jýzege asyru ýshin ótken ghasyrdyng 60-jyldary salynghan Orta Aziya – Ortalyq gaz qúbyry paydalanylady. Ol kezde búl transkontiynentaldy euraziyalyq baghyt bolatyn. Sol baghyt arqyly Ózbekstan odaqtyng segiz respublikasyn jylyna 80 mlrd tekshe metr gazben qamtamasyz etken. Endi búl magistrali revers rejiyminde júmys isteydi jәne Ózbekstannyng qarqyndy damyp kele jatqan ekonomikasy men Qazaqstan súranysynyng bir bóligin qamtamasyz etedi. Qazaqstan jyldam qarqynmen damyp jatyr jәne qosymsha energetika resurstaryna zәru», – dedi Putin ashylu kezinde.

Putin Resey, Ózbekstan jәne Qazaqstan arasynda «gaz odaghyn» qúru turaly úsynysty byltyr úsynghan. Toqaev atalmysh mәseleni qarastyrugha uәde bergen edi. Tashkent taraby bolsa, «odaq qúru» iydeyasynan bas tartyp, gaz salasynda әriptestik kommersiyalyq kelisimderge ghana negizdelui tiyis dep «sayasy sharttardy gazgha aiyrbastamaymyz»  dedi.

Biraq biyl sәuir aiynda Resey syrtqy ister ministri Sergey Lavrov Resey, Ózbekstan men Qazaqstan arasynda «gaz odaghy» mәselesin talqylauda ilgerileushilikter baryn aitqan.

Jazda Qazaqstan jaghy Resey gazyn Ózbekstangha tasymaldaytyn infraqúrylym 2024 jyly kýz-qysta dayyn bolady dep mәlimdegen. Al 4 qazanda Sәtqaliyev Resey gazyn Ózbekstangha tasymaldaudy osy aidyng sonynda jóndeu júmystary ayaqtalghannan keyin bastaytynyn aitqan.

Mirziyaev pen Toqaev Mәskeuden búryn, qyrkýiek aiynda Niu-York qalasynda alghash ret ótken «AQSh – Ortalyq Aziya» sammiytine, sodan song Berlin qalasynda ótken «Germaniya – Ortalyq Aziya» sammiytine qatysqan edi. Kezdesuler kezinde ekonomikalyq әriptestik pen qauipsizdik mәseleleri talqylanghan, Reseyding Ukrainadaghy soghysy da sóz boldy.

Abai.kz