Júma, 27 Qyrkýiek 2024
46 - sóz 607 0 pikir 25 Qyrkýiek, 2024 saghat 20:30

Áleumettik jelidegi sýzgi tetikterin әli de jetildiruimiz qajet!

Suret Álisher Satybaldiyevting Facebook-taghy paraqshasynan alyndy.

Býgingi aqparattyq kenistiktegi balalardyng qauipsizdigi, kiyberbulling, onlayn platformalardyn, әsirese, TikTok әleumettik jelisining jastargha teris әseri jóninde Senat minberinen deputattyq saual joldaghanymyzgha jeti aidan asypty. Artynsha Parlament Mәjilisindegi Amanat partiyasynyng deputattyq fraksiyasy da TikTok-tyng jastardyng ruhaniyaty men psihikalyq densaulyghyna keri әseri baryn algha tartyp, Ýkimet basshysynan platformany shekteudi súraghan bolatyn.

Deputattardyng talaby boyynsha tiyisti ministrlikter el aumaghynda júmys isteytin әleumettik jelilerding zannamagha say júmys jasauyna taldau jýrgizip, qoldanushylardyng qauipsizdigine qatysty talaptardy qatandatatynyn mәlimdegen bolatyn. Alayda, býgingi tanda TikTok paraqshalaryndaghy kontentterdi qaray otyryp, platformadaghy sýzgi tetikterin әli de jetildiruimiz qajettigin payymdaysyn.

TikTok-tyng 80 payyzgha deyingi qoldanushylarynyng 13-24 jas arasyndaghy jastar ekenin eskerip, elimizding bolashaghyna kepil úrpaqty jat qúndylyqtar jeteginde ketuine jol qoyyp otyrghanymyzdy erterek týsinip jetsek jón bolar edi.

Osy orynda TikTok algoritmderi «aqparattyq kópirshikterdi» jasay alatynyn úmytpaghanymyz jón. Óitkeni, búl algoritm paydalanushylargha aqparattyng әrtýrliligin shekteytin, olardyng kózqarastary men qalaularyn kýsheytetin mazmún ghana kórsetetin qúdyretke iye. Búl pikirlerding manipulyasiyasy men jalghan aqparatqa әkelui mýmkin deydi mamandar.

Olay bolsa songhy uaqytta elimizde oqushylar arasynda óz-ózine qol salulargha qatysty ókinishti jaghdaylardyng kóbengi men TikTok algoritmi arasynda bir baylanystyng boluyn joqqa shyghara almaymyz.

Europanyng kóp memleketterinde TikTok jelisining tútynushylar qauipsizdigin qamtamasyz etudegi kepildikterining dengeyin anyqtau boyynsha tekserister jýrgizilgeni beker emes. Tekseru nәtiyjesinde balalardy ziyandy aqparattan qorghau tetikterining istemeytini anyqtalyp, Euroodaq tarapynan, AQSh, Úlybritaniya, Niyderlandy elderi tarapynan TikTok-qa qatysty milliondaghan dollarlyq sommadaghy aiyppúldar salyndy.

Týrkistandaghy Qúryltay barysyndaghy sózinde Memleket basshysy: «...qazir jas úrpaq әleumettik jeli arqyly tәrbie alyp jatyr. Balany dúrys baghytqa búryp, jol kórsetip otyrmasaq, búl – óte qauipti ýrdis. ...Biz jastardy jahandanudyng qaterli yqpalynan barynsha saqtaugha mindettimiz!» dep atap ótken bolatyn. Osyny eskerip, óskeleng úrpaqtyng taghdyryna, memleket mýddesine teris әserin tiygizetindigin eskere otyryp, tez arada búl olqylyqtardy joiy joldaryn shúghyl qarastyruymyz qajet dep esepteymin.

Álisher Satybaldiyev

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2557