Ministrding baqylauynan qylmyskerlerding baqylauy kýshti bolyp túr!

Qazaqstan Respublikasynyn
Bas Prokurory
B.N.Asylovqa,
Qazaqstan Respublikasynyn
Ishki ister ministri
E.S.Sәdenovke,
Qazaqstan Respublikasynyn
Oqu-aghartu ministri
Gh.B.Beysembaevqa deputattyq saual.

TERGEU ÁDIL JÝRGIZILIP, AShYQ SOT BOLYP, QYLMYSKERLER QATANG JAZASYN ALUY QAJET!

Qazir qoghamdaghy qylmystyng órship túrghany belgili. Qylmys jasaryp, mektep oqushylaryna jetti. Manghystau oblysyndaghy Qúryq auylyndaghy qúryqqa kónbes kýndelikti balalar tóbelesi, Aqtóbedegi bala ólimine әkelgen qyrghyn, Pavlodardaghy bir top búzaqynyng bir balany jabylyp sabauy, Óskemen men Zaysandaghy qyzdardyng әlimjettigi, oqushylardy jәbirlep, tizerletip qoyyp, aqsha bopsalauy tb órship túr. Esirtkining ózi mektepterde satylady degen aqparat baspasózde jýr. Balalar suisiydi boyynsha әlemde aldynghy oryndamyz. Búl turaly Bas prokuror arnayy mәlimdeme de jasady.

Al qoghamda ýlken rezonans tudyrghan 4 qazandaghy Talghardaghy 16 jasar Sherzattyng qayghyly qazasy, odan song onyng ýiin órtep jiberu - elimizde halyqty qorghay alatyn әdiletti polisiya bar ma, joq pa degen basty súraqty tudyrady?!.

Sherzattyng ýiine nege kýzet qoyylmaghan?

Ishki ister ministri tergeu barysyn baqylaugha alghasyn ol ýige kýzet qoyylyp, oghan qúmyrsqa da, it te kire almauy kerek qoy. Al hayuannan beter jauyz jaybaraqat ýige kirip, órtep ketedi!?

Al sonda polisiyanyng kýzeti qayda bolghan? Mitingige shyqqan shal-kempirge ghana shamasy keletin polisiya nege qaraly ýidi qorghamaghan?

Óitkeni, polisiya qaraly ýidi emes, qylmys jasaghandardyng ýiin kýzetip túr!?.

«Jau ketken song qylyshyndy tasqa shap» degendey, esi kirgen polisiya endi ýidi emes, órtenip ketken ýiding ýiindisin kýzetip túr… Qasaqana órteu faktisi resmy rastaldy.

Ministrding qanday jeke baqylaugha alghandyghyn qaydam, jergilikti qylmyskerlerding isti jeke baqylaugha alghany ministrdikinen de kýshti bolyp shyqty. Qylmyskerler qaraly ýidi ministrding baqylauymen qosyp órtep jiberdi?!

Búl polisiya, qúqyq qorghau organdaryna týkirip qoi ghana emes, jalpy biylikke, qoghamgha qarsy qaghylghan dabyl! Búdan artyq qayda baramyz! Zansyzdyqtyng bәrine zandy toqtau salatyn uaqyt jetti!

Endi isti Bas prokuror qadaghalauyna aldy... Búl qadaghalaudyng qay jerge deyin jetetinin bir qúday biledi, uaqyt kórsetedi...

1. Shabuyl jasalyp jatqanda, Sherzattyng әkesi polisiyagha, 102-ge habarlasqan, biraq eshkim kelmegen? Týngi 2-de keldi dep jazuda. Osynsha uaqyt polisiya qayda bolghan? «Jedel jәrdem» de kelmey, qansyrap jatqan úlyn auruhanagha әkesi ózi alyp barghan. Polisiya da, «jedel jәrdem» de óz uaqytynda kelse, Sherzat aman qalar edi...

2. Shabuyl jasaghan 13 adamnyng basynda 7-eui, keyin shu bolghasyn 3-eui ústaldy, taghy 3-eui qayda? «Eki kólikpen kelgen qylmyskerlerding ishindegi eki әiel men dәu qara joq», - degen Sherzattyng әke-sheshesi bastap, túrghyndar qostap, halyq mitingige shyqty. Audandyq polisiya bastyghynyng sózinshe ol әielderding «tórt balasy bar» eken? Tórt balasy bolsa, onday әielder týngi tórtte nege bireuding alty balasynyng túnghyshyn óltiruge belsene qatysyp jýr?!. Olar nege bostandyqta? Sonymen shabuyl jasaghan 13 kýdiktining 3-eui bostandyqta sayrandap jýr? Qylmyskerlerdi tayrandatyp qoyyp otyrghan kimder? Bәrimiz de 13-ke deyin sanay alamyz, 13 qylmysker qamalyp, ashyq sotta 13 qylmysker túruy tiyis jәne әdil de, qatal jazasyn aluy kerek!

3. Sherzattyng әkesi beyneýndeude mәlimdegendey, tergeuding әdil jýrgizilmey jatqany, balasynan airylyp, qayghygha batyp otyrghan otbasyn týn ortasynda tergeuge shaqyryp alyp, óktem sóileu, qylmyskerler úlyn óltirgen myltyqty polisiyanyng búlardyng dýkeninen izdeui degen ne súmdyq?

4. Ózderi qaraly jandardy telefon arqyly qorqytyp jýrgender kimder?

5. Marqúmnyng qazasy men ýiining órtenuine kinәliler dep, әleumettik jelide órip jýrgen aqparattar men beyne materialdargha nege jauap joq әli?

6. Nege Sherzattyng әkesi audannan, oblystan kóship ketuge mәjbýr bolyp, viydeo jasauda? Búl «Úrysy myqty bolsa, iyesi jazyqty bolady» degenning naq ózi emes pe?

7. Talghar audanynda zang oryndary, qúqyq qorghau oryndary bar ma? Audandyq, qalalyq, oblystyq әkimdikter osy uaqytqa deyin ne istep kelgen, qazir ne istep otyr?

Osynday el kókeyindegi kóp súraqtargha naqty jauap joq! Elding narazylyghy men alandauyn basu ýshin prokuratura men polisiya nege óz uaqytynda esep berip túrmaydy?!

Halyq biyliktin, polisiyanyng tirlikteri men jauaptaryna qanaghattanbauda!!

Anasynyng qúshaghynda jatyp, әkesi men bauyrlarynyng kóz aldynda qylmyskerler qolynan ólip ketken Sherzatty - Ishki ister ministri, generaldar, әkimder, sheneunikter óz balasynday kórip, qabyrghalary qayysuy qajet!

Kerisinshe, qayghyly qazadan keyin 11 kýn ótkende, býgin ghana 15 qazan kýni ótkizgen oblystyq prokuratura men oblystyq polisiya departamentining brifinginde kórsetilgen kýdikti viydeonyng maqsaty ne?

Sherzattyng otbasy osy viydeony súrap ala almay jýrgen. Al «búl viydeony býgin qiyp-jonyp, ózderine keregin ghana qaldyryp shygharyp, jariyalap otyr». Búl turaly býgin endi Sherzattyng әjesi beyne ýndeu jasady. Qayghygha batyp, qan jútyp, ayauly nemeresinen airylghan, otbasy týgel sodyrlardan soqqygha jyghylyp, polisiyadan qysymgha úshyrap, zorgha sóilep otyrghan әjening sózin tyndau óte auyr…

Al polisiya kórshiler týsirgen, әleumettik jelini sharlap ketken Sherzattyng qayghyly qazagha úshyraghan qandy viydeosyn jariyalaghan da joq, ol turaly júmghan auyzdaryn da ashqan joq!?.

Býgin Talghar qalasynyng әkimi men әkimning orynbasaryn ornynan alypty. Qalada tәrtip ornata almaghan basshylardyng ornynan ketkeni dúrys. Audan, oblys әkimderi she? Olar jauap bermey me? Al qúqyq qorghau organy basshylary she? Jergilikti jerde qylmystyng órshitip qoyghan oblystyq, audandyq polisiya basshylary ornynda otyra bere me? Qylmysty qúryqtau aldymen solardyng isi emes pe?!

Al Almaty oblystyq polisiya departamentining búrynghy basshysy osy qayghyly oqighadan sәl ghana búryn Ishki ister birinshi viyse-ministri bolyp ósip ketken?!.

Onyng jedel qúrylghan tergeu isine jetekshilik jasauy paradoks emes pe?

Eng aldymen osylardy ornynan alghanda býgingidey el týgel narazy bolyp jatqan qúityrqy viydeo shyqpas edi…

Ishki ister ministrligine týbegeyli reforma jasalmasa, keshegi polisiyanyng býginde esh ózgermegenin aiqyn kórip otyrmyz?

Elding ishki ister salasyna senim krediyti týgel joyylghan.

Memleket basshysynyng «Bizding elimizge zang ýstemdigi jәne azamattyq tәrtip asa qajet» dep talap etken «zang men tәrtip qaghidasy» qashan ornaydy? Ýkimet ne istep otyr? Búdan búrynghy deputattyq saualymyzda aitqanday, ýkimetti, ministrler men әkimderding bәrin bir jaqqa jinap alyp ketip qalsa, elde eshnәrse de ózgermeydi. Endeshe, preziydentting tapsyrghan zang qaghidasyn elde ornata almaytyn, halyqtyng tilinde sóiley almaytyn ýkimetting ne keregi bar?!.

Qazaq qashan qaraly ýige tas laqtyryp edi? Al qazir qayghyly qazagha úshyraghan shanyraqty órtep jiberuge deyingi jauyzdyqqa baryp otyr!

Búl bizding talay jyl zarlap kele jatqan «Últtyq iydeologiya bolmasa, eshnәrse damymaydy!» - degen sózimizding manyzdylyghyn kórsetedi! Búl formulanyng aiqyn dәleli - keshegi biylik oiyna kelgenin istegen otyz jyldaghy zansyzdyq pen әleumettik tensizdik! Talghar tragediyasy da osynyng «jemisi».

Talap etemiz:

1. Talghardaghy qayghyly qazagha kinәliler týgel qatang jazasyn aluy tiyis!

2. Qylmysqa jol bergen memlekettik organdar qyzmetkerleri tegis jauapqa tartyluy tiyis.

3. Sot ashyq jәne әdil ótui tiyis!

4. Mektepterding bәrinde balalar tәrtibi qatang qolgha alynuy tiyis.

QR Parlamenti Mәjilisi deputattary Qazybek Isa, Azat Peruashev

Abai.kz