Aq ýy basshysy Tramp seysenbi kýni BÚÚ Kisilik qúqyq komiytetining joralyghynan shyghatyn, Palestinagha kómek basqarmasyn qarjylandyrudy toqtatatyn, Yuneskonyng júmysyn qayta qaraudy búiyratyn birneshe jarlyqtargha qol qoydy. Amerikanyng Birikken últtar úiymyn qarjylandyratyn basty el ekeni belgili. Halyqaralyq úiymnyng jyldyq budjetining 25 payyzyn tólep otyr.

Tramptyng kezekti qadamy preziydent saylauyndaghy basty әriptesi milliader Ilon Masktyng budjetti ýnemdeu maqsatyndaghy "Amerika Halyqaralyq damu agettiginin" júmysyn toqtatu bastamasynyng taghy bir kórinisi. Ilon Mask әlemning 190 elinde júmys jasaytyn atalmysh úiymdy "qylmystyq úiym" dep mәlimdegen edi.

"Amerika Halyqaralyq damu agenttigi" (Aghylshynsha - USAID) 1961-jyly qúrylghan tәuelsiz úiym. Jyldyq shyghyny 43 milliard dollargha juyq. AQSh-tyng shetelderge adamgershilik maqsattaghy (әskery emes) kómegin retteytin, júmsaq kýshining yqpalyn keneytetin úiym. Tramp úlyqtau rәsiminen keyin atalmysh agenttikting júmysyn 90 kýnge toqtatyp, qayta jasaqtau jarlyghyna qol qoyghan edi. Dýisenbi kýni úiymnyng AQSh astanasyndaghy bas shtaby qyzmetkerleri "júmysqa kelmey-aq qoy" degen habarlama alghan. Jauapty basshylary Ilon Masktyng "Departametterding tiyimdiligin tekseru" komissiya qyzmetkerlerining agenttikting qúpiya qújattarymen tanysuyna kedergi keltirgen. Amerikalyq BAQ Ilon Masktyng adamdarynyng aqyrynda agenttik júmysyna tekseristi bastaghanyn jazuda. AQSh Ókilder palatasynyng demokrat kongresmenderi solshyl baghyttaghy atalmysh úiymnyng jabyluyna qarsylyq bildirip, memleket qauipsizdigin jeleu etip, Ilon Masktyng qúpiya qújattarmen tanysuyna zandyq bagha beruge shaqyrghan.

Qúpiya qújattarmen tanysqan Mask atalmysh agettikti "sayasilyghy basym, úshqary solshyldyqty dәripteytin, amerikagha qarsy kýshterdi qarjylandyratyn qylmystyq úiym" dep ataghan. Masktyng dereginshe әlemdi jaylaghan kovid auruynyng shyghu qaynary delingen Qytaydyng Uhan biologiyalyq zerthanasy da amerikalyq agettikten mlliondaghan qarjylay kómek alghan.

Keyingi kezde AQSh biyligi kovid virusynyng qytaylyq zerthanadan taraghanyn qayta kóterip, qytaydan tólem tóleudi talap etu bastamasyn kóterip jatqany tegin emes siyaqty. 2022-jyldyng 4-tamyzynda Resey qorghanys ministrligining agenttiktyng kovid virusyn qarjylandyrugha qatysy baryn zerttep jatqanyn mәlimdegen edi. Dómokratiyagha qarsy elder "Arab kóktemin", Ukrainadaghy "Maydan kóterilisin", Qyrghyzstandaghy sayasy tolqulardy atalmysh agettik úiymdastyrdy dep sanaydy.

Abai.kz