Boron-boron borondan,
Keshe-maҙar kilmәgәn,
Kiylep ayaҡ baҫmaghan,
Ul tiyrәlә ҡoro er
Barlyghyn his kem belmәgәn,
Dýrt yaghyn dingeҙ uratҡan
Bulghan, ti, ber uryn.
Unda bulghan, ti, boron,
Yәnbiyrҙe tiygәn ҡart menәn
Yәnbiykә tiygәn ber ҡarsyҡ
Ҡayҙa barha, ulargha
Ul urynda yul asyҡ.
Byl ҡart menәn byl ҡarsyҡ
Ҡayҙan bynda kiyleýen,
Ata-әsә, er-hyuy
Ҡayҙa torop ҡalyuyn
Ýҙҙәre lә onotҡan, tiy;
IYkәýҙәn-iykәý shul erҙә
Bashlap ghýmer itkәn, tiy.
Tora-bara ul iykәý
IYke ully bulyp kitkәn, tiy:
Shýlgәn bulghan oloho,
Ural bulghan kesehe;
Býtәn keshe kýrmәise,
Tik yәshәgәn dýrtehe.
Doniya-mazar yyimaghan,
Ҡashyҡ-ayaҡ totmaghan,
Ҡazan aҫyp, ut yaghyp,
Ular doniya kótmәgәn.
Auyryu-hyҙlau kýrmәgәn,
Ýlem baryn belmәgәn,
Barlyҡ nәmәgә ýlem
Ýҙebeҙ, tip hanaghan,
Hunarҙa at menmәgәn,
Ҡulgha haҙaҡ totmaghan;
Menәrenә — aryҫlandy,
Balyghyna — surtandy,
Ҡoshҡa sóigәn shonҡarҙy,
Ҡan huryrgha hólóktó
Ýҙ ishtәre yahaghan.
Bik borondan bulghanmy,
Yәnbiyrҙe ýҙe ҡylghanmy,
Bara-tora shul erҙә
Yola bulyp kitkәnme,
Yyrtҡys yәnlek tottoniyhә,
Yәnlek irkәk buldyniyhә,
Irle-biysәle iykәýhe
Bashyn sәinәp ashaghan,
Shýlgәn menәn Uralgha,
Ete menәn aryҫlangha,
Shonҡar menәn surtangha
Býtәn hanyn tashlaghan;
Yyrtҡys yәnlekte totha,
Yәnlek orghasy bulha,
Irle-biysә iykәýhe
Yórәgene haylaghan.
Ýlәn emshәr yәn totha,
Ҡara hólók ҡaҙaghan,
Hólógónәn hurҙyryp,
Ҡandy hyuhyn yahaghan.
Bala ýҫep etkәnse,
Ýҙe yәnlek totҡansy,
Bash-yórәkte ashauҙan,
Hyuhyngha ҡan eseýҙәn
Ulandaryn tyighandar,
His yaramay, tiygәndәr.
Ay ýҫәhen kón ýҫep,
Balalary iҫ belep,
Shýlgәnenә un iyke,
Uralyna un tulyp,
Berehe, aryҫlan menәm, tiyp,
Berehe, shonҡar sóiәm, tiyp,
Maҙahyna teygәn hun,
IYke ulyna Yәnbiyrҙe
Tóshóndóróp birgәn, tiy.
IYkegeҙ ҙә — balamhyҙ,
Kýҙebeҙҙeng ҡaramhyҙ,
Teshәr saghyghyҙ ýtmәgәn,
Byuynyghyҙ ҡatmaghan;
Ҡulgha suҡmar totorgha,
Ҡoshҡa shonҡar sóiórgә,
Ále aryҫlan menergә
Miyҙgelegeҙ etmәgәn.
Min ny biyrhәm, ashaghyҙ,
Min ny ҡushham, eshlәgeҙ:
Kýnegergә hybaygha —
Ana, bolan menegeҙ,
Syiyrsyҡtyng tubyna
Yaghylbayҙy sóiógóҙ;
Hyuhahaghyҙ uyynda,
Ana, aҡ hyu esegeҙ,
Ҡabyrsaҡҡa tultyrghan
Ҡandan auyҙ tartyghyҙ», —
Tip bylargha taghy la
Yola óirәtep ҡuyghan, tiy.
Ҡan eseýҙәn balalaryn
Taghy ber ҡat tyighan, tiy.
Berҙәn-ber kón etkәndә,
Ҡart menәn ҡarsyҡ iykәý
Au aulargha kitkәndә,
Shýlgәn, Ural iykәýlәp
Torlaҡta aulaҡ ҡalghanda
Atalary kitkәn hun,
Baytaҡ vaҡyt ýtkәn hun,
IYke bala hóilәshep,
Ashauҙan hýҙ asҡan da, —
Shýlgәn uylap torghan da,
Ҡan eseýҙәn atahy
Nyҡ tyighanyn belhә lә,
«Esә kýrmәn», — tiyhә lә,
Shýlgәn, Uraldy dimlәp,
Osholay tip әitkәn, tiy:
«Yәnde ҡyiyp hunarlau
Ҡomarly esh bulmaha,
Hyuhaghanda ҡan eseý
Tәmle nәmә bulmaha,
Atamdar yoҡo ҡaldyryp,
Kón dә iykәý ҡayghyryp,
Ayaҡ-ҡulyn taldyryp,
Beҙҙe óiҙә ҡaldyryp,
Yórómәҫ iyne hunar, tiyp,
Ural, әiҙә, bulmaha,
Ҡabyrsaҡty asayyҡ,
Hәr berenәn aҙ-aҙlap,
Berәr tamsy esәiek, —
Ҡandyng tәmen belәiek».
Ural: «Atam hýҙen totamyn,
Min ul ҡandy yotmamyn.
Eget bulyp etmәise,
Tóp yolany belmәise,
Il giyҙep ber yórómәise,
Ysynlap ta doniyala
Ýlem yughyn kýrmәise,
Suҡmar alyp ҡulyma,
His ber yәnde huҡmamyn,
Hólók hurghan ҡandy miyn
Ҡabyrsaҡtan yotmamyn».
Shýlgәn: «Keshene ener ýlemden
Bynda kiylep syҡmaҫyn,
Beҙҙe kiylep tapmaҫyn
Atam hóilәp biyrҙe biyt;
«Bary yәngә beҙ — ýlem», —
Tip taghy la әitte biyt!
Inde niyҙәn órkәhen,
Ҡan eseýҙәn ҡurҡahyn?
Ural: «Tilberlektә, tiyҙlektә,
Kóslólóktә, ҙurlyҡta,
Týҙemlektә, haҡlyҡta,
Hiyҙgerlektә kóndóҙ ҙә,
Tóndә yoҡlap yatҡanda,
Aryҫlan, bolan, ҡaplany,
Ayyuy, taghy býtәne —
Ular beҙҙәn kәmme niy?
Tashҡa hughylyp toyaghy,
Ýlәn tórtólóp ayaghy
His ber saҡta aҡhamay;
Yәige eҫelә óҫ halmay,
Yrashҡyla tun keymәi;
Berәy yәngә uҡtalha,
Ber ҙә suҡmar yókmәmәi;
Ҡoshҡa shonҡar sóiórgә,
Surtan arbap balyҡҡa,
Et hóslәtep yәnlekkә,
Shonҡar, etkә, aryҫlangha,
Ómót bәilәp surtangha,
Hunarynda intekmәi;
Tesh-tyrnaghy — ҡoraly,
Ýҙ ҡulynda telәge,
Ber ҙә talmay belәge,
His aҙamay yórәge
Yәshәp kilgәn ҡaplany,
ilbaryҫy, aryҫlany
Shulay batyr bulha la,
Barynyng ҡoton alha la,
Ayaghyn bәilәp alghan hun,
Muyynyna bysaҡ halghan hun,
IYke kýҙe yәshlәnep,
Yórәge hugha týgelme?
Atam beҙgә hóilәgәn,
Beҙ әle his kýrmәgәn,
Beҙҙeng erҙә bulmaghan,
«Yauyz ýlem» — keshe, tiyp,
Uylamayҙar, tiyhenme?
Sabaghyna — surtany,
Yomranyna — kәzәne,
Ҡuyanyna — tólkóhó, —
Baryhyn teҙep uylahan:
Kóshóҙónә — kóslóhó
Ýlem bula týgelme?
Ýlemdәn ҡurҡyp yaldymgha
Sumyp yatҡan balyҡtyn,
Ҡayala syr-syr kiyleshep,
Órkóp osҡan ҡosh-ҡortton
Totop, bashyn sәinәgәn,
Yórәgen yaryp ashaghan,
Kóshóҙ hanap baryhyn,
Aulap, ҡomaryn asҡan,
Yamandarҙyng yamany,
Shul yolany tabyusy,
Erҙә ýlem sәseýse —
Osho tiyrәlә beҙ dýrtәý
Bulabyҙ hung týgelme?
«Ýlemdeng in yauyzy,
Bulghan yәnde ҡyiyusy», —
Tiyp, baryhy uylashyp,
Beҙҙe ýlem hanashyp;
Suҡmar iytep tyrnaghyn,
Shonҡar iytep yórәgen,
Bótәhe bergә tuplanyp,
Bergә kiylep uҡtalyp.
Beҙҙeng óҫkә tashlanha, —
Atayym beҙgә hóilәgәn,
Beҙ әle his kýrmәgәn
Ýlem shunda beҙҙeng dә
Kýҙ aldynda baҫmaҫmy?» —
Tiygәn hýҙҙe iyshetkәs,
Shýlgәn ber aҙ uylaghan,
Shulay ҙa ul ýҙ hýҙen
Ugha ҡarap ҡuymaghan, —
Ҡabyrsaҡtan aҙ-aҙlap
Ҡandy hemerep eskәn, tiy,
Atahyna әitmәҫkә
Uraldan hýҙ alghan, tiy.
Kýp yәn totop, hunarҙan
Ata-әsәhe ҡaytҡan, tiy.
Yola buyynsa, kýmәklәp,
Tabyn ҡorop dýrtәýlәp,
Bary yәnde botarlap,
Bylar ashҡa ultyrghan.
Ashaghanda uylanyp,
Ural bylay tiygәn, tiy:
«Atay, byna byl yәnde —
Ҡasyp hiynәn, boҫha la,
Yәn ayamay ҡasha la,
His ҡotҡarmay totҡanhyn,
Muyynyna bysaҡ halghanhyn.
Beҙҙe shulay berәy yәn
Kiylep eҙlәp tapmaҫmy,
Beҙgә lә bysaҡ halmaҫmy?»
Yәnbiyrҙe: «Kónó bótór hәr yәngә
Beҙ ýleme bulabyҙ;
Ҡayҙa ghyna ҡasha la,
Ҡaya, shyrgha boҫha la,
Beҙ ularҙy tababyҙ,
Boghaҙyna bysaҡ halabyҙ.
Keshene totop asharlyҡ,
Ugha bysaҡ halyrlyҡ
Bynda ber yәn tyumaghan,
Beҙҙe totop huyyrlyҡ
Ýlem bynda bulmaghan.
Boron beҙ tyughan erҙә,
Atayҙar torghan erҙә
Ýlem bula torghayny,
Bik kýbehe yәshtәn ýk
Yatyp ýlә torghayny.
Unda deyeý kilgәn hun,
Kýp keshene ýlterep,
Deyeý ashap kitkәn hun;
Erҙen óҫtón hyu ҡaplap,
Ҡoro ere bótkәn hun;
Ҡasҡan-boҫҡan keshelәr
Ul tiyrәnәn kitkәn hun,
Ýlemgә ish ҡalmany,
Eshlәrgә esh bulmany.
Ҡasҡan keshe barҙyr, tiyp,
Kýrәhen, uylap tormany:
Ásәng menәn beҙ ҡasyp
Kitkәnde ul kýrmәne.
Bynda keshe bulmaghan,
Berәý ayaҡ baҫmaghan,
Shugha Ýlem byl erҙe
Kiylep eҙlәp tapmaghan.
Beҙ kilgәndә, bynda әle
Yәnlektәr ҙә әҙ iyne,
Ere lә yýnlәp kipmәgәn,
Vaҡ-vaҡ kýllek, haҙ iyne.
Ural:
Atay, Ýlemde eҙlәhәn,
Uny tabyp bulamy,
Tap kilterep totҡan hun
Bashyna etep bulamy?
Yәnbiyrҙe:
Ýlem tiygәn yauyz ul,
Kýҙgә his tә kýrenmәi,
Kilgәne his tә belenmәi
Yәshәy torghan yanuar ul.
Ugha tik ber sara bar:
Deyeý batsha erendә
Áytәlәr, ber shishmә bar.
Shunan hyu eshә keshe,
His tә ýlmәy yәshәi, tiy,
Ýlemgә biyreshmәi, tiy,
tiyp, Ýlem turahynda hóilәgәn dә, ashap bótkәs, ҡabyrsaҡtarҙy kilterep, ҡan esergә bulghan. Yәnbiyrҙe ҡart, ҡabyrsaҡtarҙyng býҫkәrgәnen kýrep, ulandarynan ҡandy kem eskәnen ҡyҫyp horay bashlaghan. Shýlgәn, berәý ҙә esmәne, tip aldaghan. Yәnbiyrҙe ҡart huyyl tayaҡ alyp, balalaryn almash-tilmәsh hyptyryrgha totonghan. Ural shunda la aghahyn ҡyҙghanyp әitmәy serәshhә lә, Shýlgәn týҙmәgәn, ýҙ ghәieben hóilәp birgәn. Yәnbiyrҙe ҡart taghy la óҫtәp huҡҡylay bashlaghas, Ural atahynyng ҡulynan totҡan da, bylay tiygәn, tiy:
Ataҡayym, uylasy,
Ҡulyndaghy huyylgha
Kýҙ yýgertep ҡarasy.
Byl huyyl da yәsh bulghan.
Ҡabyghynan әrselgәn,
Bókhәn, shartlap hynyrҙay
Ҡyu tayaҡҡa әýerelgәn.
Hin kiyҫmәҫtәn boronda,
Ýҫkәnendә urmanda,
Elәҫ eldәr yalbyrҙap,
Yapraҡtary elberҙәp
Torghan aghas bulghandyr.
Bal ҡorttary, ҡoshtary
Almash-tilmәsh ҡunghandyr.
Ҡoshtar ҡunyp hayraghan,
Oya ҡorop yәshәgәn,
Botaҡtaryn haylaghan
Aҫyl aghas bulghandyr.
Imsәk imgәn balalay
Tamyrҙaryn tarbaytyp
Er dymyny imgәnder.
Tamyrynan aҡtarghas,
Botaghyny botaghas,
Balghang bulghan tashynday,
Ҡoshҡa sóiór shonҡarҙay,
Balyҡ totor surtanday,
Ҡan huryusy hólóktәi,
Yәnlek aular kósóktәi
Huҡҡyng bulghan týgelme?
Manlay tiyren hypyrtyp,
Kýp yyl ghýmer uҙҙyryp,
Er óҫtóndә tapmaghan,
Tóҫón kýrep belmәgәn,
Yórәgeng his tatmaghan
Ýlem tiygәn yauyzdyn,
Taghy huҡhang balandy,
Ýҙ torlaghyng esendә,
Balalaryng óҫtóndә, —
Kóshóҙҙәrgә kóslónәn,
Balalargha atanan
Kilgәnene kýrergә
Áҙerlәndeng týgelme?
Bógón aghamdy ýlterhәn,
Irtәn miyne ýlterhәn,
Yanghyҙ torop ҡalghan hun,
Ҡartlyҡ baҫyp alghan hun,
Bókórәiep, tatarghap,
Aryҫlanyna menalmay,
Hunaryna syghalmay,
Shonҡaryndy sóiә almay,
Ulargha em biyrә almay;
Aryҫlanyng da, kósók tә,
Shonҡaryng da, hólók tә, —
Baryhy asҡa tilmerep,
Kýҙenә ҡan hauҙyryp,
As zaryҡҡan aryҫlanyn,
Bәiҙә torop ujaryp,
Asyuynan uҡtalyp,
Biyleng bógóp, ýҙende
Boton-botsa botarlap
Byraghytha ber saҡta,
Ýlem tiygәn yauyzdy
Ҡarshylargha torlaҡta,
Atay, tura kilmәҫme?» —
tiygәn hýҙen iyshetkәs, Yәnbiyrҙe ҡart Shýlgәnde tuҡmauҙan tuҡtaghan. «Ýlemdeng kýҙgә kýrenmәy kiyleýe lә bar; shul Ýlem kilgәnder, miyne shul ҡotortalyr; shulay ҙa Ýlemde berәihe kýrmәy bulmaҫ, yәnlek, ҡosh-ҡortto yyiҙyryp horashyrgha kәrәk», —tip uylaghan da, shularҙy saҡyrghan, ti. Ural, yyiylghan yәnlekkә, ҡosh-ҡortҡa ҡarap, bylay tiygәn, tiy:
«Ýlem tiygәn yauyzdyn
Tórón hanap belәiek,
Kósló kóshóҙҙó eigәn
Yolany beҙ óҙәiek.
Arabyҙҙan, hanahaҡ,
Hәr nógәrҙe ҡarahaҡ:
Ҡan da esmәi, it eimәi,
Berәýҙeng yәshen ҡoymay, —
Ҡaynyhy tamyr ashap,
Ҡaynyhy ýlәn emshәp,
Haman ghýmer itkәnen,
Yyrtҡystargha em ósón
Balahyn ýrsetkәnen
Baryghyҙ ҙa belәler.
Ulargha Ýlem yat týgel,
Ҡan hurghan, it eigәn —
Berehe lә duҫ týgel.
Yyrtҡyslyҡty bótórәiek,
Yanghyҙ ҡalghan Ýlemde
Bergә eҙlәp ýlterәiek!» —
Tiygәn hýҙgә yyrtҡystar,
Ulargha ҡushylyp Shýlgәn dә, —
Baryhy ҡarshy kilgәn tiy,
Tórló hýҙҙәr bulghan, tiy.
Ҡoҙghon: «Min Ýlemde tabyuҙan
Ber ҙә ҡurҡyp tormayym,
Ámmә totop biyreýgә
His ҡasan da kýnmәiem.
Ҡart bulham da, byl eshtәn
Min ber ýҙem bash tartam.
Taghy óҫtәp shuny әitәm:
Kósó etkәn kóshóҙgә
His hunarlyҡ ҡylmaha;
Ásәnәn tyughan berәý ҙә
Byl doniyala ýlmәhә;
Er uttary, aghastar
Zanyna buyhonmaha;
Ýҙ miyҙgele etkәndә,
Kóҙgó ҡyrau tóshkәndә,
Yәshellek his bótmәhә, —
Unan beҙgә ny fayҙa?
Ҡuyan hymaҡ, hәr yәnlek
Yylgha iyke-ós týllәhә,
Tóndә yóróp, yәshelden
Baryhyn da utlaha,
Býtәn yәndәr ҡanghyryp,
Asharyna tapmaha;
Óiór-óiór tup bulyp,
Ҡaҙ, óirәge, aҡҡosho,
Shybyr-shybyr ҡoyonop,
Hyu óҫtónә ҡaplanha;
Ghýmerem bushҡa uҙa, tiyp,
Yarym bushҡa tuҙa, tiyp,
His ber yylgha aҡmaha;
Erҙә shunday yola, tiyp:
Ҡoyonorҙar, eserҙәr —
Beҙgә tynghy birmәҫtәr, —
Tiyp, shishmәlәr syҡmaha,
Erҙәge hyu tonsoha, —
Shul saҡta beҙ nishlәrbeҙ?
Emde ҡayҙan eҙlәrbeҙ,
Hyuҙy ҡayҙan eserbeҙ?
Bashym halyp, yau asyp,
Kýp saghynda talpynyp,
Aslyҡ, tarlyҡ kýrhәm dә,
Kýp zaryghyp yóróhәm dә,
Min ҡan esmәi, it eimәi,
Ýlәkhәneng kýҙ mayyn
Ós kóndә ber soҡomay,
His doniyala tora almam».
Ýlemde eҙlәp tabyrgha
Min hýҙemde biyrә almam»,
Hayyҫҡan:
«Ýlemdәn ҡurҡyr yәn bulha,
Ҡotolorgha yul eҙlәr,
Týl yәiergә uylaha,
Ilde giyҙep yay eҙlәr»,
Hayyҫҡan әitkәn hýҙҙәrҙe
ilbaryҫ ta, ҡaplan da,
Býre, burhyҡ, aryҫlan da,
Tipkes-óҙgós ҡoshtar ҙa,
Ҡarpyr balyҡ — surtan da, —
Bótә yyrtҡys hup kýrgәn.
Ýlәn emshәr hayuandar,
Torna, óirәk, ҡyr ҡaҙҙar,
Tughaҙaҡ menәn sel, ҡorҙar
Bala sygharyp, týl yәiep,
Balalary ҡosh bulyp,
Ýҙ aldyna osҡansy,
Yәy miyҙgele uҙghansy,
Shyr urmanlyҡ eҙlәrgә,
Baymanlyҡta týllәrgә, —
Tip baryhy uylaghan.
Ҡoralayy, bolany,
Ҡyҙyl siykә ҡuyany,
Ayaghyna mahayyp,
Ber auyҙ hýҙ әitmәgәn.
Turghay, maysyl, syiyrsyҡ,
Sәýkә, ҡargha, buҙ sәpsek,
Myr-mazarҙy ashaghas,
Hýҙ әitergә oyalghan.
Kәkýk taghy: «Oyam yuҡ,
Balam tiygәn ҡayghym yuҡ:
Bala — bauyrym, tiygәndәr,
Bala ósón kóigәndәr
Ny telәhә, — miynә shul», —
Tiyp, urtagha halghan, tiy.
Baryhy tórlósә hóilәp,
Tórlóhó tórló uylap,
His berlekkә kilmәise,
Ҡyrҡa ber uy әitmәise,
Tarҡalyshta ҡalghan, tiy...
Ҡart bynan hung hiyҫkәngәn.
Yanghyҙ augha syghyrgha
Bynan ary shiklәngәn.
Berҙәn-ber kón dýrtәýlәp,
Bylar augha kitkәn, tiy,
Kýp erҙәrҙe ýtkәn, tiy;
Kýp yәn alyp, shatlanyp,
Auҙan bylar ҡaytҡan, tiy.
Aulap alghan ҡoshtarҙyn
Arahynda ber aҡҡosh,
Ayaҡtaryn bәilәgәs,
Bashyn ҡyrҡyp tashlargha
Babay bysaҡ ҡayraghas,
Ҡanly yәshen týkkәn, tiy,
Ýҙ zaryny әitkәn, tiy:
«Il kýrergә syҡtym miyn,
Er ҡoshonan týgelmen, —
Yәshәy torghan iylem bar,
IYlheҙ etem týgelmen.
Erҙә his kem tyumaҫtan,
Berәý ayaҡ baҫmaҫtan,
Ҡush bulyrgha yәr eҙlәp,
Erҙә his kem tapmaghas,
Býtәn yәndәn haylargha
Berәýhen ting kýrmәgәs, —
Kýkkә osop yәr eҙlәp,
Ayҙy, Ҡoyashty kýҙlәp,
Ýҙenә yәr haylaghan,
IYkehen dә arbaghan,
Bar ҡoshtargha bash bulghan,
Samrau atly atam bar.
IYke balahy bulghan,
Balahy la, ýҙe lә
His auyryu kýrmәgәn,
His berәýhe ýlmәgәn.
Ále lә batsha atayym,
Ebәregeҙ heҙ miyne,
Ýҙ iylemә ҡaytayym.
Miyne býlep ashap ta,
Sәinәp miyne yotop ta,
Baryber ash bulyp henmәmen;
His ash bulyp henmәmen;
Yәnshishmәnәn hyu alyp,
Ásәm tәnem yyuҙyrghan.
Ýҙ nuryna hugharghan
Baryghyҙgha bildәle
Ҡoyash tiygәn әsәm bar.
Ebәregeҙ heҙ miyne,
Atam baryber tabyr ul,
Kiylep yaulap alyr ul.
Samrau tiygәn batshanyn
Homay tiygәn ҡyҙymyn;
Altyn sәsem tarҡaham,
Nurgha ilde kýmәmen:
Kóndóҙ ergә nur hiybәm,
Kiysen aigha nur biyrәm;
Ebәregeҙ heҙ miyne,
IYlemә min ҡaytayym;
Yәnshishmәneng hyu yulyn
Heҙgә әitep kiytәiem», —
tiygәn hýҙҙe iyshetkәs, Yәnbiyrҙe ҡart menәn Yәnbiykә ҡarsyҡ uldaryna kәnәsh itkәndәr. Shýlgәn Homay ҡoshto ashau yaghynda,Ural ҡotҡaryu yaghynda bulyp, yҙghysh kitkәn. Ural ҡoshto Shýlgәngә birmәy tartyp alghan da sitkәrәk iltep ҡuyghan. «Ҡayghyrma, hәҙer tamaҡlanam da ýҙende ata-әsәnә iltep tapshyram!» tiyp, atalary yanyna kiylep ultyrghan. Bylar ashargha ultyrghas,ҡosh hau ҡanatyn helekkәn, — ós ҡauyrhyny tóshkәn. Shularҙy hynghan ҡanatynan syҡҡan ҡangha buyap, ergә tashlaghan iykәn, — ós aҡҡosh kiylep, ҡyҙҙy kýtәrep alyp kitkәn. Yәnbiyrҙe ҡarttar Yәnshishmәneng yulyn horasha almay ҡalyuҙaryna ýkengәn. Ҡart shunda uҡ Shýlgәn menәn Uralgha, ҡoshtar ҡarap osҡan yaҡҡa taban kýҙ yaҙmay kiytergә, arttarynan kýҙәtep baryp, Yәnshishmәneng urynyn tabyrgha, әgәr yulda Ýlem osraha, bashyn ҡyrҡyp alyp ҡaytyrgha ҡushҡan. IYke ulyn iyke aryҫlangha menderep oҙatҡan, tiy.
|