Qazir qazaq qoghamy bir qyzyq qúbylys beleng aldy. Elimizde inflyasiyadan bastap ónirlik qauipsizdikke deyingi mәsele halyqtyng talqylauyna súranyp túrghanda kópshilik әnshi-әrtisterding jeke ómirin barynsha sóz qylghandy jón sanaydy. Bir әritisting kýieuinen ketip qalghanyn, bireuining әieli súhbat bergenin, endi bireuining stories-te aitqan sózin kýni boyy talqylaytyn boladyq.

Reyting quatyn sayttar azannan qara keshke deyin osy taqyrypty qozghap, otqa may qúya týsedi. Osy qúbylysqa syrttan qaraghan adam qazaq qoghamynyng barlyq mәselesi sheshilip, endi tek júldyzdardyng jeke ómirin talqylau qaldy dep oilap qaluy mýmkin.

Álemde múnday jaghday bolyp túrady. Tipti damyghan AQSh-tyng ózinde de júldyzdardyng ómiri keninen talqylanatynyn bilemiz. Bir kezderi Amerikada Kardashyan әuletining janalyqtary kóp oqyldy. Kaliforniyadaghy orman órtenip jatqanda, salyqtyq reformagha dau jýrip jatqanda milliondaghan adam naqty sayasattan góri ataqty otbasynyng qydyrghan jerin kórip, tamashalaytyn-dy.

Biraq olardyng ózeketi mәselemen jýieli týrde ainalysatyn biyligi, onyng basqan-túrghan qadamyn baqylaytyn partiyalyq jýiesi bar. Demek amerikandyqtardyng Kardashyan әuletining jeke ómirin mýmkindigi boldy.

Sol siyaqty Ýndistanda Bollivudtaghy әristerding nekelesui men ajyrasu janalyghy auyl sharuashylyghyndaghy daghdarystan kóbirek trendke shyghyp ketetin kezder bolghan. Biraq mólsheri men shegi bar. Al bizde shou-biznesting janalyghy qoghamdyq-sayasy kýn tәrtibin tolyq basyp aldy.

Qazaq qoghamy býgingi tanda elding damuyna tikeley әser etetin salalardyng bәrin biylikke tapsyryp qoyghanday... Sayasy reforma jýrse, ony mamandar istey beredi, ekonomikany Ýkimet retteydi dep oilaymyz.

Eger biz sayasatty, ekonomikany, bilimdi biylikting qolyna tolyghymen bersek, al ózimiz tek júldyzdyng ajyrasqanyn sóz qylyp otyrsaq, qogham qashan eseyedi? Búghan qoghamnyng qyzyghushylyghy qayda baghyttalsa, qolyna qalam ústaghan jurnalsiyterding әrketin qossanyz, búl qúbylystyng elimiz ýshin qanshalyqty qorqynyshty ekenin bayqaysyz.

Qyzyghy sol, bizde ajyrasqan әnshining ýstinen syn aitqan adam bir kýnde batyr bolyp shygha keledi. Al memleket budjetining júmsaluyna qatysty әngime aitqan sarapshynyng ýni eshqashan estilmeydi.

IYә, qoghamnyng psihologiyalyq túrghydan qarapayym oqighagha jabyla talqylauyn týsinuge bolady. Óitkeni sayasat pen ekonomika kýrdeli, sandary kóp, terminderi bar. Al júldyzdyng dauy anyq. Áyel aitty, erkek jauap berdi. Al ary qaray talqylay ber. Sujet úghynyqty. Eng qauiptisi osy tús. Kýrdeli taqyrypty ysyryp tastap, júldyzdyng jeke ómirin jabyla talqylau halyqtyng oilau qabiletin shekteydi.

Kezinde Latyn Amerikasynyng keybir elderinde telenovella mәdeniyeti júrttyng nazaryn úzaq uaqyt boyy әleumettik әdiletsizdikten búryp әketti. Nәtiyjesinde elita ekonomikasyn óz ynghayyna búryp, halyq serialyn kórip otyrdy.

Sol siyaqty Afrikanyng keybir elderinde futbol men muzykalyq júldyzdar tóniregindegi әngime qazirding ózinde sybaylas jemqorlyqty, jer dauyn, etnikalyq tensizdikti ekinshi qatargha syrghytyp jiberuden kezder bolghan. Ýnemi jenil kontentke ýirengen qogham keyin auyr taqyrypty qabylday almay, sormanday kýige týsedi.

Núrlan Júmaqanov

Abai.kz