Jaraydy, kóripkel men payghambarlardy ózderin-ózderi jarnamalap jýrgen pysyqaylardyng qataryna qosalyq. Alayda bizdi keyingi kezderi «men kez-kelgen adamdy kez-kelgen aurudan qúlan-taza jazyp shygharamyn» dep talay júrtty әure-sarsangha salyp jýrgen jandardyng tym kóbeyip ketkendigi alandatpay qoymaydy.

Bir kezderde, shamamen osydan 20 jylday búryn Qostanaygha ataqty «Sary әuliye» kelip, eki-ýsh kýn boyy qalamyzdy shulatqan. «Men qazir qúdaymen tikeley sóilesemin» degen taza kýpirligin bylay qoyghanda «mýgedekterdi, aqsaq-toqsaqtardy ornynan túrghyzyp jiberemin» dep anqau júrtty aldaghanyn qaytersiz. Sonda men ózim jaqsy biletin, eki ayaghy sal bolyp, arbagha tanylghan ardagerdi sózge tartqanymda «seansta ornynan túryp ketken jandardy men tanymaymyn, sirә búl jaqtiki emes» dep aitqany bar. Emshisymaqtardyng múnday qúityrqylyqtaryn jaqsy bilemiz. Olar qastaryna bir top adamdardy ertip jýredi de, bóten oblystargha barghanda búlardy aldynghy qatardaghy arbalargha otyrghyzyp, seanstyng sonynda «al, oryndarynnan túryndar» degende әlgiler atyp túratyn kórinedi. Bir sózben aitqanda, olar emshi jaldaghan, ótirik jazylyp ketetin «әrtister». Qarapayym halyq búghan senedi. Al әlgi emshiler olardy sauyn siyrgha ainaldyrady.

Bir qyzyghy, múndaylar ózderine erekshe at qoyyp, halyqtyng nazaryn ózderine tez audarugha tyrysady. Beyne bir sahnadaghy әn aitatyn әnshiler sekildi. Bizdegi «Býrkit» nemese «Alban» sekildi, al sheteldegi «Ledy Gaga», «Madonna» degendey.

Ótkende Aqtóbede osynday «Qydyr ata» degen emshi payda boldy. Basy auyryp, baltyry syzdaghan jandardyng bәri de Aqtóbege aghyldy. Qostanaydan da talay júrt batysqa jol tartty. Sóite túra «men qúlan-taza jazylyp kettim» degenderdi kórgen de, estigen de emespiz.

Mening ózim kuә bolghan myna bir jayttan da ónege alugha bolar. Byltyr teledidardan Óskemen jaqta ataq-danqy bir týiege jýk bolatyn Bazylhan qajy Dusupov (barlyq jerde osylay jazylady) degen emshining jazbaytyn auruy joq degendi esitip, baqanday 15 myng tengege beyne taspasyn satyp aldym. Birneshe ay boyy kýn sayyn tapjylmastan 20 minut boyy tyndap ta jýrdim. Qazir aqshamnyng bosqa ketkendigin kýmәnsiz týsindim. Bir qyzyghy, sol qajynyng saytyndaghy órip jýrgen, tek tang qalghan lebizderdi kórip, aldanghan júrtty saqtandyratyn pikirimdi bildirip edim, aqyry jaryq kórmey ketti. Kónili qalghan jalghyz men emes shygharmyn. Alayda ol kisining sayty múnday ózge pikirlerdi únatpasa kerek. «Qazaqstanda ghana emes, býkil TMD elderine tanymalmyn, qanday da dertti óz seansymmen sylyp tastaymyn» degen ataqty emshining ózine degen senimine tang qalasyn.

«Jýre bersen, kóre beresin» degendey jaqynda «Qyzylorda oblysynyng Aral audanynda 11 jasar emshi shyghypty» degendi teledidardan kórip, taghy da qolyma qalam alugha mәjbýr boldym. Sol bayaghy kórinis. Sol bayaghy esik aldynda mýgedekter tastap ketken arbalar. Sol bayaghy talay jyl mendep ketken auruynan jazylamyn dep aghylghan júrt. Qolyna qamshy alyp, júrtty emdep jatqan bala. Taghy da boyymdy sezik biyledi.

Jalpy, men búl jerde ózimning kýmәndi oilarymdy ghana ortagha salyp otyrmyn. Men jalpy ómirde emshilik qasiyeti bar jandardyng bolatynyna senimdimin. 

Osy jerde maghan mynaday oy keledi. Bizde ghoy medeisina salasynyng mýiizi qaraghayday mamandary az emes. Ghalymdary da jeterlik. Al biz  olardyng osynday emshiler turaly saliqaly pikirleri men tújyrymdaryn nege estimeymiz? Emshimin degenderding boyynda sonday qasiyetter bar ma, bolsa qanday dәrejede? Búlardyng jalpy halyqty emdeuge qanshalyqty medisinalyq, tipti moralidyq qúqy bar? Olardyng ghajayyp mýmkinderi nege arnayy saraptamadan ótkizilmeydi? Búghan, qúdaygha shýkir, qazirgi zamanghy tehnikanyng qúdyreti jetpey me? Ókinishke qaray, búl saualdar býgingi tanda mýldem jauapsyz qaluda. Al әlgindey seanstardyng paydasy men zalalyn kim tarazygha salyp jatyr?. 11 jasar bala adam aghzazy jóninde ne biledi? Ol syrqattyng qanshalyqty mendegendigin, onyng aqyry qayda aparyp soghatyndyghyn týsine me, anyqtay ala ma?

Bir kezderde, kórshi Reseyde Kashpirovskiiy, Chumak degender de shyqqan. Ol el bizdegi sekildi múnday emshilerdi tayrandatyp qoyghan joq. Dýiim júrtty jinap alyp, seans ótkizuding ziyandy jaqtary bar ekendigin dәleldep, aqyry toqtatyp tyndy. Shyndyghynda da, Kashpirovskiyding seansynda oghan psihikalyq jaghynan tәueldi bolghan adamdar ol qayda barsa, sonda órip jýrgen. Múnday seans kezinde ózderin jaqsy sezinedi eken de, ol ketken song bayaghy  taz qalpyna qayta keletin kórinedi. Yaghny oghan basybayly qúl sekildi adamdar shyqqan. Mine, qauiptiligi de osynda.

Al bizding Densaulyq saqtau ministrligi bolsa, Bazylhan qajynyng seansynyng qúdiretiligin uaghyzdaudan qoly bosamay jatyr. Internetten osy ministrlikting qajynyng diskisin tek ózinen ghana satyp alu kerektigin júrtqa jariya etip jatqandyghyn óz kózimmen oqydym. Búl ótirik bolsa, nege oghan tiym salmaydy? Álde búl minstrlikting de kózdegen ózindik maqsaty bar ma? Sonda qarapayym halyqqa, auruyna em taba almay adasqan júrtqa kim dúrys baghyt beredi?