Mozilla saytynda aghylshyn, qazaq jәne orys tilinde jariyalanghan resmy mәlimdemede "kompaniya Qazaqstanda internet qoldanushylargha qauipsizdik sertifikatyn ornatudy talap etip jatqan song osynday qadamgha bardy" dep jazylghan. Mozilla "Qazaqstan ýkimet úsynghan qauipsizdik sertifikaty internet qoldanushylarynyng barlyq deregin oqugha mýmkindik beredi" dep sanaydy.
Dәl osynday habarlama Google kompaniyasynyng resmy blogynda da jariyalandy. Kompaniyanyng mәlimdeuinshe, jana tehnologiya Qazaqstan biyligi úsynghan qauipsizdik sertifikatyna tocqauyl qoyady. Google jana tehnologiyany kompaniya brauzerge ózderi ornatatynyn habarlady.
"Biz múnday qadamgha barmas edik. Biraq qoldanushylardy qorghau jәne internetting qauipsizdigi - Firefox brauzerining negizgi qaghidasy" dedi Mozilla kompaniyasynyng qauipsizdik bólimining diyrektory Marshall Erviyn.
Al Chrome brauzerining bas diyrektory Paris Tabriz "naqty mәsele bolghan song osynday qadamgha barghandaryn, kompaniya әlemdegi barlyq qoldanushyny qorghau ýshin qashanda shara qoldanatynyn" aitty.
Mozilla Qazaqstan biyligining qauipsizdik sertifikatyn ekinshi ret engizuge talpynys jasaghanyn mәlimdedi. Alghashqy, 2015 jylghy talpynys sәtsiz bolghan.
Biyl shildening ortasynan beri qazaqstandyqtar úyaly baylanys operatorlarynan "internetke kiru mәselesi tuyndamas ýshin" arnayy qauipsizdik sertifikatyn ornatudy úsynghan habarlama ala bastaghan.
Sertifikattyng resmy atauy - QazNet Trust Network. Operatorlar men Qazaqstan biyligi múny "kiyber shabuyldy aldyn alu sharasy" dep ataghan.
Biylik "sertifikattyng kiybershabuyl men teris kontentten qorghaytynyn, ony ornatu turaly týpkilikti sheshimdi әr azamat ózi qabyldaytynyn" aityp kelgen. Biraq QazNet sertifikatynan bas tartqandar kóptegen әleumettik jeli men poshta jýiesine kire almaghanyn aityp shaghymdanghan.
Biylikting sertifikatty jappay engizu talpynysynan keyin Núr-Súltan jergilikti jәne halyqaralyq úiymdar men belsendilerding synyna qaldy.
Qazaqstandyq qúqyq qorghaushylar men belsendiler sertifikattan ornatqan song "biylik senzurany kýsheytedi" dep qauiptenedi. Olar "biylik osy sertifikat arqyly әrkimning jeke aqparatyn baqylap otyrghysy keledi" dep topshylaydy. Keybir belsendiler biylik bastamasyna narazylyq bildirip, jalghyz adamdyq aksiya ótkizgen. Búl keyin jelide qarsylyq fleshmobyna ainalghan.
Birneshe zanger baylanys "qauipsizdik sertifikatyn" ornatu habarlamasyn jibergen baylanys operatorlarynyng ýstinen shaghym týsirdi.
6 tamyzda Últtyq qauipsizdik komiyteti kenetten qauipsizdik sertifikaty óshiriletinin, QazNet test bolghanyn habarlaghan. Biraq Qazaqstan biyligi aldaghy uaqytta últtyq qauipsizdikke kiyber shabuyl jasalghan jaghdayda halyqqa eskertip, sertifikatty qoldanatynyn mәlimdedi.
Abai.kz
