Билік шетелден қорықпайды, билік өз халқынан қорқады

Осыдан екі жыл бұрын «Сарыарқаның» артында митингі болған кезде жұртқа әбден мезі болған ЖСДП белсенділері сахнадан түспей жұртты ығыр етіп еді. Бәрібір олардың белсенділігінен ештеңе шықпаса да, олар жаңадан саяси аренаға шыға бастаған Ермек Нарымбаев сияқтылардың жолын бөгеп сөз бермеді. Мұхтар Шахановтың сөзі айқай мен ұрандарға тұншықтырылып естіртілмеді, ал Е. Нарымбаев пен С. Сапарғали әкімшілік жолымен сотқа беріліп айып салынды. «Алға» сияқты басқа саяси күштерге қосыламын деген Е. Нарымбаевтың ұмтылыстарының нәтижесі оның 4 жылға абақтыға отырғызылуына әкеп соқты.

Билік шетелден қорықпайды, билік өз халқынан қорқады

Осыдан екі жыл бұрын «Сарыарқаның» артында митингі болған кезде жұртқа әбден мезі болған ЖСДП белсенділері сахнадан түспей жұртты ығыр етіп еді. Бәрібір олардың белсенділігінен ештеңе шықпаса да, олар жаңадан саяси аренаға шыға бастаған Ермек Нарымбаев сияқтылардың жолын бөгеп сөз бермеді. Мұхтар Шахановтың сөзі айқай мен ұрандарға тұншықтырылып естіртілмеді, ал Е. Нарымбаев пен С. Сапарғали әкімшілік жолымен сотқа беріліп айып салынды. «Алға» сияқты басқа саяси күштерге қосыламын деген Е. Нарымбаевтың ұмтылыстарының нәтижесі оның 4 жылға абақтыға отырғызылуына әкеп соқты.
Сол кезеңдегі уақытпен саяси аренаға шыққан саяси тұлғалардың бірі Е. Нарымбаевтың құрдасы Серікжан Мәмбеталин еді. Серікжан «Руханият» партиясын  басқарғанға дейін ол бір жыл бойы эколог М. Елеусізовтың көлеңкесінде жүріп онымен бірге экологиялық партия құрмақ болды.  «Руханиятқа» Мәмбеталин келгенге дейін бұл партия өлі де емес, тірі де емес, үкіметтің қолбаласы  еді.  Бұған дейін оралмандар жөніндегі комитетті басқарған Жағанова шеттен келген қандастарымызға жұмақ орнатамын деп уәде беріп, бірақ оны орындамай қызметінен кетті. Оралмандарға үкіметтен қыруар ақша бөлінді, оның барлығы Жағанованың қолынан өтті. Осы қаржылардың талан-тараждарға салынғаны жайлы қазір естіп жатырмыз. «Руханият» партиясының негізгі тізімінің мүшелері бүгінгі таңда Жағанованың үстінен ұжымдық арыздар түсіріп, бұл іс әлі жалғасуда.
Партия қатарында бұрыннан келе жатқандардың көпшілігінің таза емес екені анық, сондықтан да олар өзгелерге де сенбейді. Олар С. Мәмбеталиннің шынайы тазалығына сенбеді, ал Е. Нарымбаевты бір емес, екі рет полицияның қолына өздері ұстап берді. Бірінші рет  -   2010 жылдың 30 қаңтарындағы рұқсат етілген митингіде оған сөз бермеді, екінші рет В. Козлов 2010 жылдың 1 мамырында оның командасын пайдаланып, осы жолы ол 4 жылға сотталды.
2011 жылдың аяғында «Руханият» партиясын сайлаудан алып тастаған кезде Гүлжан Ерғалиева қолында нақты дерек болғандықтан «С. Мәмбеталин партиядан айрылды» деген хабарды күні бұрын  таратып жіберді. Шын мәнінде нақты іс 2012 жылдың 6 қаңтары күні түнде орын алды. Осы орайда Президент әкімшілігінде отырған біреу Г. Ерғалиеваны нақты деректермен және Президент әкімшілігінің алдағы жоспарларымен қамтамасыз етеді деуге негіз бар болса керек. Содан болар, ЖСДП-ң парламентке өтіп қалуымыз мүмкін деген үміт оты болды. Бірақ, олардың бұл үміті Әбілов пен Ерғалиеваны сайлаудан «лақтырып» жіберген кезде сөне бастады. Ең соңғы ұшқын ЖСДП парламентке өтпей қалған кезде мүлдем сөнді.
Сөйтіп, қазіргі оппозиционерлер қатарына    -     ескі, кейін қосылған және бүгінгі қосылған жаңа оппозиционерлер бәрі бірігіп амалсыз бастарын қосуға мәжбүр болды. Амалсыз. Себебі, енді оларға өзара таласатын, бөлісетін ештеңе қалмағандықтан бастары қосылып отыр. Оппозициялық күштерге журналистер, блоггерлер, әлеуметтік торды пайдаланушылар қосылды. Жаңаөзен олардың бәрінің басын қосты. Бұған 2012 жылдың 28 қаңтарында өткен митинг дәлел. Көзге шыққан сүйелдей болған Б. Әбіловтен халық шаршаса да, ЖСДП басшыларының митингіні ұйымдастыруға ресми жауапкершілікті алғанына,   еріктерімен қамауға отырғандарына риза болды, оларды ақтап алуға дайын еді. Әттең, бір жағдай болмаса...

Оппозиция мен орыстілді журналистер осы кезге дейін М. Шаханов айтып келе жатқан ұрандарды тіпті түсінгісі жоқ.  Шынтуайтына келгенде билік тек М. Шахановтың өзінен ғана қорқады, сондықтан да оның жұрт алдында қадірін түсіру үшін  неше түрлі айла, амал, істеп келді. Неге? Себебі, билік -  оппозиционерлер, журналистер мен құқық қоғаушылар айтып қорқытып жүрген халықаралық соттардан қорықпайды, билік ұлтшылдықтан қорқады! Сол себептен де ол ұлтшылдық елде тарамасын, қанат жаймасын, тамырын тереңге жібермесін деп бар күшін салып келеді, елді осы сөзбен қорқытады, сүйтіп халықтың қаһарынан құтылып кетпекші.

ҰЛТШЫЛДЫҚ

Ұлтшылдық дегеніміз не? Ұлтшылдық аграрлық елде болмайды. Мұндай елде халықты этноцентризм біріктіреді. Ұлтшылдық қай уақытта пайда болады? Қоғам аграрлық экономикалық жүйеден индустриалдық жүйеге ауысатын кезде қажет. Халықтың мәдениетін, фольклорын, салт-дәстүрін, ұлттық бояуларға қанықтыратын   -   халықтың ортасынан шыққандар. Солар ғана оны дамытады, біріктіреді. Әрбір адам ұлт мәдениетін өз еркімен, өз қалауымен жүрегіне қабылдайды, мойындайды, оған оны ешкім зорламайды. Өз мәдениетінен жүрегіне шабыт, бойына қуат жинайды, соның бәрін жинап алған соң барып индустриалды, өркениетті қоғамның мәдениетінен орын алады. Белгілі бір мәдениеттің өкілдері неғұрлым көп болған сайын, олар соғұрлым сол саяси құрылымның бір бөлшегі болып саяси аренада қызмет етуге ұмтылады, сонда ғана олар өз еркімен билікке бағынады, себебі билік оның мәдени  өкілеттілігін мойындап оның қорғаны болады. Ұлтшылдық кезеңді бастан кешпеген халық саяси тұрақты бола алмайды. Себебі, саясат оның мәдениетіне үнемі қарама-қарсы болып алдынан шығады да тұрады. Мұндай қарама-қарсылық алдыдан шыға берсе, халық оны бір күні төңкеріп тастайды. Өз мәдениетін қолдайтын өкілді билікке отырғызады.

Қазақстанға басқа да ұлт өкілдерінің көшіп келуі оның ұлттық мәдениетіне теріс болған жоқ, ол өзара араласудан байыды.
Қазақ ұлтшылдығынан құтылу мүмкін емес, себебі жергілікті халықтың 65 пайызын құрайтын қазақ мәдениетін жою мүмкін емес. Халықтың шаһарлануы (урбанизация) оның мәдениетін бұрынғыдан да биік дәрежеге көтерді. Ауыл халқы театр мен концерт залдарын салып жатқан жоқ. Ол бар болғаны осы мәдениетте өмір сүріп келеді. Ауылдан шыққандар қалаға келіп өзін біртұтас қазақ халқының жалпы мәдениетінің бір бөлшегімін, өкілімін деп сезінеді. Әрбір жеке адам уағыздайтын мәдениет ол субмәдениет болып табылады, ондай мәдениеттің елдің жалпы  мәдениетіне қатысы жоқ. Ұлтшылдық мәдениетті біртұтас қылады, бірақ жеке субмәдениеттерді, жеке этностың мәдениетін қуғындамайды, себебі ол өз мәдениетін тек өз елінің шеңберінде жүргізеді.

БИЛІК,  ОППОЗИЦИЯ   ЖӘНЕ   ҰЛТШЫЛДЫҚ

Билік неге ұлтшылдықтан қорқады? Себебі, ұлтшылдықтың шекарасын анықтау мүмкін емес. Мүмкін, ол елдің үштен бірінде, мүмкін түгел жүз пайызында бар шығар. Халықты біртұтас ететін ұлтшылдықтан мықты құрал жоқ. Ұлтшылдықты шектейтін шекара, заң, лимит дегендер атауымен жоқ. Осы халықтың мәдениетін, тілін сыйлайтын, оның дамуына үлес қосатын ұлысың, қызысың деген сөз айтса жеткілікті. Осы ұранды көтер, осы халыққа қызмет ет, сонда ғана оның атынан сөйлеуге құқың бар.
Халықты жою үшін, оны қанау үшін, оның ұлтшылдығына тыйым салып қажеті жоқ. Оның тілін, дінін, мәдениетін жікке бөлсең жетіп жатыр. Саяси партиялар дегенді ойлап тауып, партиялар халықтың қамын ойлайды дегенді құлағына сіңірсе де болады. Ұлтшылдықты жою мақсатында ұлттық мәдени орталықтардың ассамблеясы деген жалған құрылымдарды, ойдан шығарылған заңдарды шығарса да жеткілікті.
Енді маған айтыңдаршы, Жовтис, Есіркепов, Дуванов дегендерді кімдер қорғады? Ат төбеліндей журналистер ғана. Еліміздегі орысша сөйлейтін партияларды кім қолдап отыр? Тағы да сол ат төбеліндей журналистер ғана. Орысша сөйлейтін, орысша жазатын ат төбеліндей топтың мүшелерінің біреуі де халықтың, партияның мүддесін ойламайды, қара басының қамын күйттеп жүргендер. Олар мың жерден жаза берсін, халық сендерге дауыс бермейді, сендерді қолдамайды, митингілеріңе бармайды. Сендерді орташа байлар ғана қолдап отыр, себебі олардың азын-аулақ жинаған қаржы мен дүниесі бар. Соларды тағы да молайтқысы келеді. Олар өз қамдарын ойлап сендерден орысша жазуды талап етеді, қазақша білгісі жоқ. Үстіне қара бұлт төнген сәтте шетел асып қашып кетеді. Олардың Винявскийді де, жаңаөзендіктерді де қолдауға құлқы жоқ. Олар «Хабарды» көреді, олар бюджеттен ақша алып отыр.
Бүгінгі таңда оппозиционерлер қатарына М. Шахановтың жағындағылар қосылып жатыр. Қазір халық та, жаңаөзендіктер де ештеңеге түсінбей өзіне өзі сұрақ қояды: «Мені қорғайтындар неге орысша сөйлейді, неге жаңа парламент орысша сөйлейді? Неге жан-жағым толған өтірік? Олар мен туралы не ойлап жүр екен? Әлде өздерінің саяси ұпайларын көбейтумен жүргендер ме?».

Шындық шыңғырып шырқырайды. Егер оппозиция шын мәнінде халықтың жағында болса, ол халықпен қазақша сөйлессін, халықпен бірге болсын! Олай болмаса, біз оппозиционерлерді де, жаңаөзендіктерді де, халықты да қолдамаймыз - қолдай алмаймыз!
Кеден одағын қолдап өзін данагөй санайтын Своик сияқтылардың ойыны  тоқтатылсын! Кедендік одақтың уақыты келген жоқ.
Қазақ тілін екінші орынға ысыруын қоймаса, халық Жармахан Тұяқбайдың өзін ана жаққа ысырып тастайтынын білсін!
Алмат Азади, Гүлжан Ерғалиева, Тамара Калеева сияқтылардың өздерін халықаралық қазы етіп көрсеткісі келген тыраш әрекеттерінен түк шықпайды!
ЖСДП басшыларына айтарым:  Өздеріңді мықты да тәжірибелі саясаткер деген алдамшы қулықтарыңа тойдық. Қолдарыңнан келмесе, орындарыңды жас күштерге босатыңдар!