19 наурызда Қазақстанда кезектен тыс парламент сайлауы өтетіні мәлім. Осыған орай  «Жастар» ғылыми-зерттеу орталығының директоры Әзиз Ысқақов бізге сайлау науқанынан не күтетінін және жастардың сайлауға қатысуы туралы айтып берді.

Сарапшының айтуынша, әлеуметтік-экономикалық және геосаяси турбуленттілік жағдайында халықтың талаптары мен үміттері пропорционалды түрде артып келеді.  Сонымен қатар, жүргізіліп жатқан саяси трансформацияның логикасы барлық деңгейдегі сенаторлар мен депутаттардан күтудің өсуін арттырады.  Өңірлік, республикалық күн тәртібіндегі мәселелерді көтеру ғана емес, оларды шешу деңгейін бағаламақ.

- Депутаттыққа үміткерлер арасындағы бәсекелестік деңгейінің жоғарылауы белгілі бір жақсы өзгеріске әкелуі керек. Алайда қоғамдық сұраныстың негізгі соққысы әрқашан атқарушы билікке жүктеледі. Сондықтан Үкіметтің құрылымын да, аппаратын да ұтымды қалыптастыруда Парламенттің рөлі басымырақ болады, - деп атап өтті үкіметтің құрылымын да, кадрлық құрамын да неғұрлым ұтымды қалыптастыруда болады, - деп атап өтті Әзиз Ысқақов.

Ысқақов атап өткендей, инженерлік және әлеуметтік инфрақұрылымның тозу мәселелері шиеленісіп, білім беру және экономикалық теңсіздік күшейіп келеді, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесінде ашық сұрақтар көп.

- Қазіргі жағдайды пандемияның басталуымен салыстыруға болады. Сіз қаншалықты тиімді болсаңыз да, қоғамдық сұранысқа жету үшін жеткілікті тиімділікке ие емессіз. Әрине, ерекше жағдайлардың бар екені әрі әрқашан болатыны анық. Бірақ орта есеппен айтатын болсақ, жағдай осындай. Бұл ретте іске асырылып жатқан әкімдерді сайлау тетіктерінен үміт күтілуде – бұл басқа да сайлауалды өзгерістермен, сондай-ақ меншік иелерінің бірлестігі (ОСИ) реформасымен қатар жергілікті өзін-өзі басқару тетігіне жаңа кезең беруге тиіс аса маңызды шара, – деп қосты сарапшы.

«Мәжіліс құрамы жас бола ма?» деген сауалға сарапшы оң жауап берді.

- Биылдан бастап жастардың шекті жасы 35-ке дейін көтерілгеніне орай, осы шақырылымдағы Мәжілістегі жастардың саны артады деген болжам бар.  Егер біз сайланған халық өкілдерінің орташа немесе медианалық жасын өзгерту туралы айтатын болсақ, бұл ашық мәселе, бірақ мекеменің жасаруының жалпы тенденциясын ескерсек, бұл заңды болар еді», - деп қосты Ысқақов.

Бұл ретте ол жастардың электоралдық белсенділігінің көрсеткіші жоғары болатынын атап өтті.

- Сөзсіз, жастар сайлауға бірінші кезекте сайлаушы және бақылаушы ретінде қатысады.  Кандидат ретінде қатысу мәселесі әлі де болса қажетті ресурстардың болуы мәселесі болып табылады, өйткені сайлау науқаны өте шығынды және ұйымдастыру жағынан күрделі шаралар кешені болып табылады, - деп атап өтті маман.

Ол бұған дейін маманданған және айталық, өткен жылғы кезектен тыс президенттік сайлауды байқауға қатысқан бірқатар ұйымдар жаңа сайлау күресінде біреудің штабы немесе қолдау орталығы қызметін атқаруы әбден мүмкін екенін айтты.

- Жалпы, бір мандатты округтер арқылы кандидатураларды ұсыну мүмкіндігін жасау жаңа ұрпақтың саяси өмірдегі рөліне қарамастан белсендірек араласуына серпін болып табылады.  Сонымен қатар әртүрлі әлеуметтік-экономикалық және басқа да факторларға байланысты белгілі бір наразылық көңіл-күйлері бар.  Сондықтан біз сайлауға қатысудың айтарлықтай жоғары деңгейін де, сайлаушылардың «бәріне қарсы» нұсқасына жиірек үндеуін күтеміз, - деді Ысқақов.

Жастар зерттеу орталығы сайлау кезінде алдын ала сауалнама жүргізетіні белгілі.  Алдағы сайлау додасында орталық директорының айтуынша, сауалнама да өтуі мүмкін.

- Иә, Орталық сайлау комиссиясы аккредитациясынан өткен ұйым ретінде біздің орталық қажетті ресурстар табылса, осындай жұмыстарды жүргізуді жоспарлап отыр, - деп түйіндеді сөзін сарапшы.

Abai.kz