Ақ үй қожайыны Трамп "Американың азаттық күні" деп атаған 2-ші сәуірді жаһан жұрты алаң көңілмен қарсы алды. Трамп өзі "тепе-теңдік", "бір тұтас" сауда тарифі деп атаған кезекті экономикалық саясаты әлемнің 60 мемлекетін қамтыды. Ақ үй аталған елдерге кедендік салықты еселеді. Доссың ба, қассың ба, диктаторсың ба, демократсың ба, алыссың ба, жақынсың ба, оған қарап жатқан Трекең жоқ.

АҚШ-тың ең үлкен сауда және әскери әріптесі Еуроодақ елдері тауарларына 20 пайыз, Жапонияға 24 пайыз, Кореяға 25 пайыз, Тайуанға 32 пайыз салық енгізді. Үндістанға 26 пайыз белгіледі.

Ковид вирусының таралуына байланысты әлем елдерінің қытайдағы өндіріс орындарын Шығыс, Оңтүстік Азия елдеріне көшіргені мәлім. Ол да Трамптың назарынан тыс қалмаған. Вьетнам мен Камбоджада өндірілген тауарларға жеке-жеке 46,49 пайыз тариф енгізді. Трамп Ақ үйге келе сала: "Америкаға Мексика мен Канада арқылы кіретін фентанилнің қайнары Қытайда" деп, Қытай тауарларына ақпан мен наурызда жеке-жеке 10 пайыздық кедендік тариф белгілеген еді. Бұл жолы оны бірден 34 пайызға көтерді. Сонда Қытай тауарларына салынатын кедендік тариф қазірдік өзінде 54 пайызға жетті.

Трамп онымен ғана шектелмей, Қытайдың онлайн саудасына да ауыр соққы жасады. Атап айтқанда АҚШ-қа Қытайдың Shein,Temu маркетплейстері арқылы келетін заттар 800 доллардан аспаса, салықтан босатылатын еді. Енді ол жеңілдікті де алып тастады. Енді әр жеткізілетін заттан 25 доллар төлем алынатын болды.

Трамптың жаһандық сауда соғысына өзінің жақын әріптестері мен бәсекелестері қатаң мәлімдемелер жасап жатыр. Әлемдік қор биржаларында да тұрақсыздық, құлдырау орын алуда.

Трамп болса, өзі шешімінің дұрыстығына шүбә келтірмей отыр. Ол өткен 2024 жылы АҚШ тың сауда дефиценті 918 мллиард долларға жеткенін алға тартып, мұның бәрі ұзақ жылдардан бері Американың сауда әріптестерінің Американы қанап, тонап, май шелпекке айналдырып, өндірісін тұқыртып келгенінің салдары деп санайды. Өзінің бір беткей шешімінің Американың ұлттық өндірісін қайта жандандырып, өзге елдермен сауда баланысын реттеп, бюджет шығынын азайтатынына сенімді.

Трамптың Сауда министрі де Ақ үй белгілеген тарифке қарсы шығып, Америка мүддесіне нұқсан келтіретін қадам жасағандардың бұдан да ауыр жазаға, салдарға душар болатынын айтып, сес көрсетуде.

Ал Трамптың ата жауы - демократтар болса, Трамптың сауда соғысын "мағынасыз, негізсіз, ессіз әрекет" деп бағалады. Оның салдарынан елде зат бағасы қымбаттап, әр америкалық жылына 6 мың долларын жоғалтатынын алға тартты.

Трамптың жаһан елдеріне белгілеген жаңа сауда тарифтері сәуірдің 4-інен бастап 9-ына дейін күшіне енеді.

Трамп билікке келген екі жарым айда жаһанның әскери, саяси келбетін өзгертіп ғана қоймай, дүниежүзілік екінші соғыстан кейін орныққан ғаламдық еркін экономикалық жүйеге, сауда айналымына нүкте қойды.

Abai.kz