Қазақ халқы рухани жұтаңдықтың табалдырығында тұр. Бұл – аяқ астынан келген дағдарыс та, сыртқы шабуылдың нәтижесі де емес.
Бұл – жүйелі, көзге көрінбейтін ауыстыру. Біздің дәстүрлеріміз, ғұрыптарымыз, тіпті сөздеріміз бен дұғаларымыз – қазақша түрін сақтағанымен, көбіне ішкі мазмұны жат дүниеге айналуда.

Бірақ бұл ауыстырулар шынайы иман емес.
Мұның аты – инкультурация.

Инкультурация деген не?

Инкультурация – жат құндылықтар жүйесінің жергілікті мәдениетке еніп, сыртқы форма сол қалпында қалса да, ішкі мазмұны өзгеретін үдеріс.
Бұл – ұлттың өзін-өзі үнсіз жоғалтуына алып келетін, жасырын әрі терең рухани басып кіру.
Бұл – ұлт рухының бұрмаланып, ұлттың ұлттығынан өз еркімен бас тарту арқылы ең қауіпті құлдық түріне түсуі. Құл өз таңдауым деп ойлаған кезде – нағыз құлдық басталады.

Сен таныс сөздерді естисің, бірақ олар енді сенікі емес:
– Бата – дуаға айналды
– Тәңір – Алламен ауыстырылды
– Аруақ – шіркке (ширк) теңелді
– Ұят – күнәмен алмастырылды
– Ұран – харам деп танылып, орнына «Аллаху акбар» келді
– Таңба – құлыптастан да, дастарханнан да, тұрмыстан да жоғалды

Біз енді ата-бабаларымызды ерліктерін айтып, ұрпаққа үлгі етіп шығарып салмаймыз – біз бөгде ғұрыпқа, молданың нұсқауына бойұсынып үнсіз қаламыз.
Рухани тәуелсіздігіміздің кетіп жатқанын сезбейміз.

Неліктен халық мұны білмеді?

Өйткені бәрі “иман”, “тәрбие”, “ислам мәдениеті” деген атпен келді.
Себебі ешкім иман мен инкультурацияның екі түрлі дүние екенін түсіндірмеді. Ата-бабаларымыз бен ақсақалдар ұстанған ғұрыптар бүгінде сырттан таңылған шаблондармен бұрмалануда.

Себебі “руханият” деген атпен келген бұл жүйеде: – бата – сатылады
– өлім – саудаға айналған
– молда – сен мен аруақтың арасында делдал.
Ол өлімді қызмет көзіне айналдырған.

Біз дәстүрімізді сақтап жатырмыз деп ойлағанда, қасиеттімізді жат қолына беріппіз.

Бұл неге қауіпті?

Себебі бұл – дін емес, бұл – басқару құралы. Бұл – руханият емес, қорқынышқа, тәуелділікке және қазақ ғұрпының коммерциялануына негізделген индустрия.

Бүгінде жаназа, ас, шелпек, дастархан – отбасы мен ру емес, бөтен жүйенің бақылауында.
Ол сенмен қазақ тілінде емес, ата-баба естелігі арқылы емес, бөтен тілде, хадиспен және тозақ қорқынышымен сөйлейді.
Молда ру ақсақалын ығыстырып, төрде отырады, рәсімдерді арабша дұғамен бастап, аяқтайды.
Бұл дұғалардың мазмұны мен мәні – қазақтың құндылықтарына жат.

Бұл – рухани интервенция.
Көзге көрінбейтін, бірақ ең жойқын. Оның салдары – жерді отарлаудан да ауыр. Өйткені бұл ұлттың өзегін – рухани кодын жояды.

Егер бұл рухани ауыстыру жалғаса берсе – қазақ санасы мутацияға ұшырайды. Ұлт жадынан, тілінен, бағдарынан айырылады.
Ондай халық – енді субъект емес, объект. Ол өзін қорғай алмайды – себебі өзінің кім екенін білмейді.

Бұл – ұлтты мәңгүртке айналдыру жолы.
Дене бар, рух жоқ.
Ән бар, мағына жоқ. Тіл бар, код жоқ.
Бұл – мутацияланған ұлт: сырттай қазақ, бірақ жат үреймен, түсінікпен, құндылықпен басқарылатын.

Алдымен істеу керек нәрсе — қазақ ғұрпын діннен ажырату

Қазақ дәстүрлері — исламның бір бөлігі емес.
Олар исламнан да көне — ар, ру жады мен аруаққа тікелей құрметке негізделген рухани жүйе.
Бұл құндылықтарды діни құрылымдарға тапсыруға болмайды — олар оларды бұрмалап, біртіндеп ислам ғұрпына айналдырады.

Қазақтар мен олардың аталары дұға үшін ешқашан ақша төлемеген.
Олар ата-бабаларын жүрекпен, ру атынан, шын көңілмен батамен шығарып салған. Қанағатпен.

Мемлекет не істеуі керек:

1. Инкультурацияны рухани егемендікке қауіп деп тану
Бұл – мәдени қақтығыс емес, ұлттық жады мен санаға жүйелі қауіп.

2. Рухани мұраны қорғау туралы заң қабылдау

Оған Тәңір, Аруақ, Ұят, Ұран, Таңба, Бата, Шежіре, Дәстүр ұғымдарын бекіту.

3. Дінді ұлттық ғұрыптан ажырату
Мемлекет қалай діннен бөлінген болса, ұлт та діни диктаттан бөлінуі тиіс. Зайырлы мемлекет тек билік пен дінді бөлумен шектелмей, дінді ұлттық кодтан да бөлуге тиіс.

4. Діни құрылымдарды ішкі және сыртқы қаржыландыруды толық тоқтату
Бюджеттен бір теңге де Тәңірлікті ығыстыратын әрекетке жұмсалмауы керек.

5. Білім беру жүйесіне рухани кодтарды енгізу

Міндетті оқыту: – Тәңірлік жүйесі
– Ар-намыс
– Баталар
– Ұран
– Таңба
– Шежіре

6. Мәдени қауіпсіздік орталығын құру
Рухани инвазияны бақылау, талдау және оған қарсы әрекет ету үшін.

КНБ не істеуі керек:

1. Діни ықпалды бақылау
Қай жерде ислам дәстүрді алмастырып жатыр, қай жерде жат идеология енгізіліп жатыр — қадағалау.

2. Жасырын және сырттан қаржыландырылатын діни жобаларды тоқтату
Әсіресе мектептерде, ауылдарда, жаназаларда, БАҚ-та.

3. Рухани қарсы барлау қызметін құру
Қазақ ұғымдарының жоғалуын бақылау — бұл рухани капитуляцияның белгісі.

Халық не істеуі керек:

1. Ауыстыру ауқымын түсіну
Біз тек тілді немесе ғұрыпты жоғалтпаймыз. Біз рулық кодымызды жоғалтып, тамырсыз, мутацияланған ұлтқа айналамыз.

2. Ғұрып тілін қайта жаңғырту
«Тәңір жарылқасын», «Аруақ жебесін» деу. Шежірені білу. Батаны жүректен беру, ақшаға емес.

3. Рухани қызметтен бас тарту
Ақшаға дуа – бұл имандылық емес. Бұл – ұят.

4. Бастамалар құру

Білім беру, медиа, мәдени жобалар: – «Жанды Баталар»
– «Ұранмен танысу»
– «Тәңірлік мектебі»
– «Жаңа Шежіре»

Инкультурация – жай ғана дін емес. Бұл – халықты өз ғұрпы арқылы жою. Бұл – жадының мутациясы. Бұл – ұлтты тек қаңқасы қалған қабыққа айналдыру.

Егер біз өзіміздікін бөлмесек — бізді өшіреді.
Егер билік үнсіз қалса — мәдениет жоғалады.
Егер КНБ әрекет етпесе — егемендік жойылады.
Егер халық келіссе — халық жоғалады.

Дінді мемлекеттен бөлдік, ал ұлттық құндылықтар қорғалмай қалды.
Билік өзін діннің ықпалынан қорғады,
бірақ халықты рухани ауыстырудан қорғай алмады.
Ол мешіт пен әкімдіктің арасын бөлді —
бірақ қазақ мәдениетін, шежіресін, Тәңірлікті, батаны
жат, агрессивті, ортағасырлық жүйемен бетпе-бет қалдырды.
Ол өзін «иман» мен «тәрбие» деп көрсетеді.

Бұл – зайырлылық емес.
Бұл – сатқындық.
Бұл – рухани капитуляция:
дінді биліктен шығардық,
бірақ, оны жанымызға, ғұрпымызға, мектебімізге, жаназамызға, тойымызға, тілімізге, санамызға кіргіздік.
Мақсаты – қазақтың ұлттық санасының өсуін дін арқылы тұншықтыру.

Ортағасырлық дінмен жаншылған халық ешқашан ұлттық мүддені айта алмайды.
Рухани адасқан ел ұлттық идеяны жеткізе алмайды.

Ұлтқа опасыз билік миллиардтап қаржы салып, ислам инфрақұрылымын құрып, өзі тәрбиелеген әлеуметтік топқа – бағынышты діндарларға – сүйенеді.

Назарбаев сияқты ескі диктатордың мешітке баруы мен діндарлар тарапынан қабылдануы – рухани адасқан халықпен оңай манипуляция жасауға болатынын көрсетеді.

Құл – еркіндік орнына әрқашан тостаған мен шынжырды таңдайды!

Уақыт жетті, руымызды қайтаралық.
Тәңірімізді қайтаралық.
Ар-Намысымызды қайтаралық.
Өзімізге өзімізді қайтаралық. Әлі кеш емес.

Тәңір жарылқасын.
Аруақ жебесін.
Қазақ рухы қайта тірілсін!

Arzhan Bori

Abai.kz