15 көкекті қазақ баспасөзі Ғашықтар күні деп насиқаттағалы бірнеше жыл болды. Бірақ сөзден арыға бармай жүр. Әу баста "Жас алаштың" бастамасымен Валентин күніне қарсы насиқат ретінде басталған. Соңығ кездері "Валентиннің" дәмі кете бастады, бірақ содан біздің ғашықтығымыз күшейіп кетпей тұр. Бұған бірнеше себеп бар:

1. Аталмыш күнді Қозы-Көрпеш күні дегенмен, ол жырға да Қозы мен Баянға да байланыстыратын дәйек жоқ. Әншейін Алматыдағы көктемнің жақсы күндері болғасын алына салған.

2. Белгіленген мерекенің атрибуты, белгісі, дәстүрі жоқ...

Әрине, мақсатымыз «бүйректен сирақ шығару» емес, керісінше күлкіге қалмай, құндылықты жалаң етпей, дәйек пен дерекке құрып, жалпыұлттық қуанышқа айналдыруды көздеу ғана. Қозы мен Баян аңызы басқа түркілерге де ортақ, мәселен сақаларда да бар. Біздің бұл бастамамыз олардың танымын тұйыққа тіреп, сауалды көбейтуі мүмкін...

Одан әріге бармай-ақ, осы жерден тоқтап, мына нәрсені қоса кеткенді жөн көрдік.

Осыдан бірнеше жыл бұрын Қыз-Жібек жырының 500 жылдығы аталып өтті, ол ЮНЕСКО деңгейінде тіркелді. Бұл жыр қазақтан басқа түркілерге тиесілі емес, нағыз қазақы ғашықтық бренд! Ал, басқа ғашықтық дастандары мен тарихына өзге түркілердің таласы бар. Екіншіден, қазақты әлемге алғаш әйгілеген өнер де осы "Қыз Жібек" фильмі. Бұл - айнымаған Ромео-Джулеттаның далалық нұсқасы. Қызығы сол, Жібектің рөліне қыз таңдау кастингі 1970 жылы  19 мамыр күні (Меруерт Өтекешованың әлі күнге дейін есінде, өзім хабарласып арнайы анықтағам) өткен. Міне, осы күн - қазақ ғашықтық сезімін әйгілеуге, насиқаттауға лайық күн емес пе?

Рас, Жібек пен Төлеген Қозы мен Баян секілді баянсыз махаббат үлгісі, бірақ оны баянды етіп, жалғастырып Меруерт пен Құмандар әлі тірі жүрген жоқ па? Атрибут та, миф те, дәстүр де тұнып тұр. Оның үстіне мамыр айы қазақты былай қойғанда бар халық үшін махаббат айы! Осы күнді таңдап, биылдан бастап қолға алған абзал болар еді.

Халқымыздың мұндай күнге сұранысы да ақтарлық, қаншама туынды,өнер, таным махаббатты тақырып еткен десеңші! Өкінішке ме,қуаншықа қарай ма, аталмыш күн әлі қалыптасып үлгерген де жоқ, жекелеген журналистер мен редакциялардың талпынысымен жыл сайын насиқатталып жүр.Ең дұрысы, жұртты әрі-сәрі қылмай, бұған Мәдениет министрлігі араласып, өз ұстанымын нақты шешіммен жария еткені нұр үсті нұр болар еді.

Ел Cерік

Abai.kz