بiزدiڭ بيلiك نەگە جالتاق؟ ۇلت مۇددەسiنە كەلگەندە تابانىنىڭ ءبۇرi جوق. ايتپەسە انا تiلiنiڭ تاعدىرىن بiرجاقتى ەتiپ، مارتەبەسiن الدەقاشان وسiرەتiن كەز كەلدi ەمەس پە؟ قازiر ەكi شوقىپ، بiر قارايتىن كەز ەمەس. قازاق تiلi قاشانعا دەيiن ەسiكتەن ولەۋسiرەپ، تەلمiرە قاراي بەرەدi?

بiزدiڭ بيلiك نەگە جالتاق؟ ۇلت مۇددەسiنە كەلگەندە تابانىنىڭ ءبۇرi جوق. ايتپەسە انا تiلiنiڭ تاعدىرىن بiرجاقتى ەتiپ، مارتەبەسiن الدەقاشان وسiرەتiن كەز كەلدi ەمەس پە؟ قازiر ەكi شوقىپ، بiر قارايتىن كەز ەمەس. قازاق تiلi قاشانعا دەيiن ەسiكتەن ولەۋسiرەپ، تەلمiرە قاراي بەرەدi?

ايتپەسە ايتىلۋدان كەندە بولىپ جاتقان جوق. بiزدiڭ باتىس-تەرiسكەي قوڭسىمىز، ءبار-بارiنەن قورىتىندى شىعارۋدىڭ ورنىنا، ءالi سول جۋان جۇدىرىقتى اڭساپ، بۇرىنعى سايقال ساياساتىن ءارتۇرلi جىمىسقى جولدارمەن جالعاستىرىپ جاتقانداي. سول باياعى استامشىلدىق، كوزگە ۇرىپ تۇرعان شامشىلدىق پەن ناسiلشiلدiكتiڭ قيتۇرقى تاسiلدەرi مەن ادiستەرi اندا-ساندا ەرسi بولسا دا قايتا-قايتا ايىلىن جيماي، بەلەڭ بەرiپ قالادى. بىلتىرعى ۇلى جەڭiستiڭ 65 جىلدىق مەرەكەسi قارساڭىندا "بەيمالiم سوعىس" (جەلiسi ب.وكۋدجاۆا مەن ە.ەۆتۋشەنكو) فيلمدەر توپتاماسىن كورگەندە تەك قانا نەمiستەر مەن ورىس قانا سوعىسقان با دەگەن كۇپiر ويدا قالاسىڭ. ەگەر اقيقاتقا جۇگiنسەك، ەكiنشi جاھاندىق سوعىسقا سەكسەنگە تارتا ەل ارالاسىپ، قارسى ەكi جاقتان قانشاما حالىق، ۇلتتار مەن ۇلىستار وكiلدەرi جانقيارلىق پەن قاھارماندىق كورسەتپەدi?! ءبۇيتiپ اقيقاتتىڭ الاجiبiن اتتاۋعا بولا ما؟ نەگە وسى كۇنگە دەيiن بالتىق بويى ەلدەرi زار جىلايدى؟ قاپ تاۋىنداعىلار شە؟ تەك كۇشتiنiڭ ارتى ديiرمەن تارتا بەرگەن سوڭ با، الدە تاريحي شىندىقتىڭ بەتiنە شiركەۋ ءتۇسiپ، ءزارازاپ بولعان سوڭ با؟ اي-كۇن امان، ەل تىنىش، تاپا-تال تۇستە تاۋەلسiزدiكتi تۇنشىقتىرىپ، تاريح تەگەرشiگiن كەرi اينالدىرعىسى كەلiپ، كەشەگiنi كوكسەيتiندەر ءالسiن-ءالسiن جۇرت تىنىشتىعىن الاتايداي ءبۇلدiرiپ، بورلiكتiرە شۋلاتىپ قوياتىن تاقىرباستار قوزعالىسى مەن ولاردىڭ قولتىعىنا دىم بۇركiپ، جەل بەرiپ قوياتىندار نە كوزدەيدi? باسقا باسقا، ءتۇبi تۋىس بولىپ كەلەتiن سلاۆيان مەملەكەتتەرi - ۋكراينا مەن بەلورۋسسياعا ءارتۇرلi سىلتاۋمەن تiزە باتىرىپ، كورiنبەيتiن سولقىلداق شىبىقپەن كوزگە كوك شىبىن ۇيمەلەتۋدەن دامەسi بار ءالi. باۋىرلاس بەلارۋستىڭ كەشە عانا كەدەن وداعىنان تابان استىندا ۇزاق كەرگiپ، كەتiپ قالا جازداعانىنىڭ سەبەبi نە؟ بۇنىڭ استارىندا جالعىز گاز ماسەلەلەرi جاتقان جوق ەكەنi بەسەنەدەن بەلگiلi جايت. كوز جەتەدi. ال بiزدiڭ بيلiك بولسا، جىلان ارباعان بوزتورعايداي جايعان تورعا جوپەلدەمەتە توپ ەتiپ قايتا ءتۇستi. بۇل ارىدان ويلايتىن قۋلىقتىڭ ناتيجەسi ەمەس پە؟ تۇبiندە كەلمەسكە كەتiپ، قاراسى باتقان وتارشىلدىقتىڭ بەت پەردەسi سىپىرىلىپ، بەزبۇيرەك بەينەسi كورiنiپ تۇرسا دا ءبارiبiر. ۇلتتار مەن ۇلتتاردى، ۇلىستار مەن ۇلىستاردى بiر-بiرiنە ايداپ سالىپ، كiم قىرقىستىرىپ وتىر؟! بوداندىققا بويۇسىنباي، بوستاندىققا ۇمتىلعان تۇتاس بiر تاۋ حالقىن قىرىپ-جويۋ جالعاسسا، پاتشالىق جانە قازiرگi رەسەيدiڭ ايىرماشىلىعى قانداي؟ بۇل دا 1856 جىلى بۇرق ەتiپ، قولعا تۇسكەنشە شيرەك عاسىردان استام ۋاقىت ارىستانشا ارپالىسىپ، جولبارىسشا جاعالاسىپ، جان اياماي كۇرەسكەن ءشامiل يمامنىڭ ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ جالعاسى ەمەس پە؟ كەشەگi كەنەسارى - ناۋرىزباي باستاعان كوتەرiلiس ساباعى نەگە ۇمىتىلادى؟ الاقانداي ابحازيانى ارانداتىپ، بiرتۇتاس وسەتين حالقىن سولتۇستiك جانە وڭتۇستiك وسەتيا دەپ زورلىقپەن ءبولiپ وتىرعانعا قالايشا ءمان بەرiلمەي كەلەدi? بۇرىنعى گۇرجiستانعا الەم جۇرتشىلىعىنىڭ كوزiن باقىرايتىپ قويىپ، الاپات سوعىس ءورتiن تۇتاتىپ، باسىپ كiرۋ نە كورسەتتi? كiم، قالاي اقتالا الادى؟ ءتۇرلi-ءتۇرلi لاڭكەستiكتi سىلتاۋ ەتiپ، ءۇنسiز قالۋ ەشكiمگە وپا بەرگەن ەمەس. تاۋلى قاراباق پەن دنەستر بويىنداعى iشكi جانجالدار وزiنەن-ءوزi پايدا بولدى ما؟ كiم كiمنiڭ قولىمەن وت كوسەپ وتىر؟ وسىنداي زاپىرانى كوپ، ءزار توككەن زاماندا جان-جاقتان قازىلىپ جاتقان "قورقىت كورiنە" يتەرiپ جiبەرۋگە دايىن قاراۋ قارا كۇشتەر جوق دەپ ەشكiم ءۇزiلدi-كەسiلدi كەسiپ-پiشiپ ايتا المايدى.
1836 جىلى رەسەي پاتشالىعى گەنەراليسسيمۋس ا.ۆ.سۋۆوروۆقا اساۋ نوعايلاردى جۋاسىتىپ، ەدiل مەن جايىق اراسىنداعى قۋاڭشىلىق قۇشاعىنداعى قىرعا قۋىپ قونىستاندىرۋعا زورلىقپەن پارمەن بەرiپ، ماڭدايىنىڭ سورى اشىلماعان بەيشارا حالىقتى جويقىن قارۋ كۇشiمەن قىرىپ-جويىپ، توز-توزىن شىعارىپ، تۋعان توپىراعىنان بەزدiرiپ، تەنتiرەتiپ جiبەرگەنi جۇرەكتەگi شوڭگەدەي قادالىپ جاتىر ءالi. اششى تاعدىر تاياعى تيگەن جالعىز سولار ما؟ جالدامالى جالداپتاردىڭ زارداپتارى از ەمەس. تiزە، بەرسەڭ توبە شاشىڭ تiك تۇرادى. 1842 جىلى التايدى ارالاعان ساپارىندا ورىستىڭ وقىمىستىلىعىنان گورi تىڭشىلىعى باسىم پ.ا.چيحاچەۆ: "پرەجدە چەم راسسكازات و پوەزدكە پو كازاحسكوي ستەپي، منە حوچەتسيا سووبششيت نەكوتورىە سۆەدەنيا وتنوسيتەلنو ورگانيزاتسي ي نراۆوۆ ەتوي بولشوي سەمي كوچەۆنيكوۆ، پودچينەننوي رۋسسكومۋ گوسۋدارستۆۋ. كازاحي پرينادلەجات كو ۆتوروي كاتەگوري "ينورودتسەۆ" ي، سلەدوۆاتەلنو، پولزۋيۋتسيا ۆسەمي پراۆامي، داروۆاننىمي ەتوي كاتەگوري", - دەپ جازدى ەشقانداي ۇيالىپ قىزارماي. - پودوبنو تيۋركام ي ۆووبششە ۆسەم كوچەۆىم نارودام تسەنترالنوي ازي، ستول پرەكراسنىە ناەزدنيكي، كاك ي پلوحيە پەشەحودى. وني گنۋشايۋتسيا حوديت پەشكوم، تەم بولەە، چتو نوگي ۋ نيح پوچتي ۆسەگدا كريۆىە يز-زا پوستوياننوي ۆەرحوۆوي ەزدى". ول جۇرگەن جەرiندە باياعىدان مۇندا مەكەندەگەن الدەقانداي قيالداعى "چۋد" دەگەن حالىقتىڭ مەكسيكا اتستەكتەرiمەن ۇقساستىعىن ايتىپ، ەجەلگi التاي ايماعىندا تاۋ-كەن ءوندiرiسi وركەندەگەنiنە كۇمان كەلتiرەدi (قۇمىق تاريحشى جازباگەرi مۇرات ادجي دە بۇل الدەبiر "چۋد" حالقى جالعان ويدان شىعارىلعانى جايىندا اتاپ وتەدi). ال بiزدiڭ ءداۋiرiمiزدiڭ باسىندا ءومiر ءسۇرiپ، ون جەتi توم "جاعراپيا" كiتابىن تاسبيحتاي تiزگەن ستاروبوننىڭ ءوزi: "...ولار ساداقتار، قىلىشتار، ساۋىتتار جانە ايبالتالارىمەن قارۋلانعان. شايقاستاردا التىنمەن اپتالادى. اتتىڭ جۇگەندەرi التىنمەن ايشىقتالادى. ولاردا كۇمiس جوق، تەمiر از، مىس پەن التىن قيساپسىز", - دەپ بiزدiڭ بايىرعى اتا-بابالارىمىزدىڭ التىن-كۇمiس پەن مىسقا قاتىستى ءسوز قوزعاپ، تۇرمىستا جاپپاي قولداناتىنىن تاڭ قالا سۋرەتتەمەيتiن بە ەدi? وتكەنگە سالاۋات! پ.ا.چيحاچەۆ جانە باسقالاردىڭ پاتشالار القابى بەرەل وڭiرiندە بولماعانىنا شۇكiر. ايتپەسە، قانداي-قانداي قيال-عاجايىپ تۋدىرىپ، نە سۇمدىق ويلايتىنىن كiم بiلiپتi?
وسىدان جارتى عاسىرداي وتكەندە، 1886 جىلعى جەلتوقساندا گەنەرال ن.م.پرجەۆالسكي دە ەشكiمنەن قالىسپاي، قىمسىنباي "رۋسسكي ۆەستنيك" جورنالىندا كوشپەلi تۇزدiكتەردi سۇمiرەيتiپ كەيiپتەي: "ۆووبششە پوزۆوليتەلنو نە تولكو سومنەۆاتسيا ۆ نەۆوزموجنوستي دليا نومادوۆ پەرەحودا ۆ تسيۆيليزوۆاننۋيۋ جيزن پو كاكيم بى تو ني بىلو رەتسەپتام، نو موجنو داجە ۋتۆەرجدات پولنۋيۋ نەپريگودنوست ەتيح پلەمەن ك تاكوي مەتامورفوزە. كاك باران نە موجەت بىت درەسسيروۆان نا پودوبيە لياگاۆوي سوباكي، تاك ي كوچەۆنيك ۋمستۆەننو تۋپوي، لەنيۆىي ي اپاتيچنىي نە موجەت پو سكلادۋ سۆوەي پريرودى، پەرەدەلاتسيا ۆ ەنەرگەتيچەسكوگو تسيۆيليزوۆاننوگو چەلوۆەكا". بۇنداي ءاتۇستi پايىمدا ارام پيعىلدى مىسىق تiلەۋلەس ادامداردىڭ ارعى كومەكەيi كورiنiپ تۇرعان جوق پا؟ قىرعىزدار ىستىقكول جاعاسىنداعى ن.م.پرجەۆالسكي اتىنداعى شاھاردى بۇرىنعى اتىنا وزگەرتiپ قانا قويعان جوق، قانشا ءوزارا قىرقىسسا دا، قۇلدىق سانادان ارىلىپ كەلە جاتقانداي. قۇدايدىڭ ەركەبۇلان تابىندا جايىلىپ جۇرگەن كەرقۇلاندارىن كەزدەيسوق كوك اتتى ن.م.پرجەۆالسكي جىلقىسى دەپ اتاي سالعانىمىز قالاي دەپ مارقۇم جاعدا بابالىقۇلىنىڭ قاتتى مازاسىزدانىپ جۇرەتiنi ەسiمدە. امال نە، بۇلاردان تيiستi قورىتىندى جاساپ جاتقان ەشكiم جوق. قورلاپ، زورلاپ جاتسا دا بارلىعىنا نەمقۇرايلى قاراپ، بارiنە ەتi ءولiپ كەتكەندەي.
تiپتi, اسپەتتەۋگە لايىق پا، جوق پا، وعان قاراماي ورىس ويىنىڭ ار-ۇياتى، وجدانىنا اينالعان چەحوۆتiڭ ءوزi دە قانداستارى دەسە قارىنا تارتادى. 1890 جىلى ساحالينگە دەيiن بارىپ، سول كەزدەگi قوعامنىڭ كەلەڭسiز كورiنiستەرiن قابىرعاسى قايىسىپ، جانى اشي قاراعان انتون پاۆلوۆيچ چەحوۆ ءجاسوسپiرiم بولسا دا تەرiس تاكاپپار تۇسiنiك تۋدىرىۋعا تىرىسادى: "ن.م.پرجەۆالسكي حال ۇستiندە جاتىپ، ءوزiن ىستىقكول جاعاسىنا جەرلەۋدi اڭىزعا اينالدىرۋى جايدان جاي ەمەس. قۇداي تاعالا باقيلىققا اتتانعان جانعا تاعى بiر ەرلiك جاساۋعا - بويىنداعى تۋعان جەرگە دەگەن ساعىنىش سەزiمiن باسىپ، قابiرiن ءتۇز قوينىنا تاپسىرۋعا تاۋەكەل ەتiپتi, - دەيدi جاس جازۋشى مارقۇمنىڭ توپىراعى سۋىماي جاتىپ، جاسىرىن استامشىلىق پەن شامشىلدىقتىڭ وتىنا ماي قۇيا تۇسكەندەي. - ال بۇل كۇش جەمە-جەمدە تۇقىرتاتىن تۇسiنiك بولۋدان قالىپ، بiر نەمەسە ونداعان تiرi ادامنىڭ تۇرپاتىن تانىتادى، ءسويتiپ وسىلاي مىقتى مەكتەپ قالىپتاسادى. پرجەۆالسكيدi, ميكلۋحو-ماكلاي مەن لينگۆينگستوندى ءاربiر شاكiرت بiلەتiنi جايدان جاي ەمەس، ولار وتكەن سول جولداردى باستان وتكەرiپ، اڭىزعا اينالدىرۋى جايدان-جاي ەمەس". الدەكiمنiڭ ىقپال-اسەرiمەن جازىلعانى بايقالادى. كۇماندi جانداردى پiر تۇتىپ، تەرiس بولسا دا ءاربiر ادىمىن ەرلiككە بالاپ، اسپەتتەۋ تۇتاستاي ۇلتتىڭ ار مەن ۇياتىنا اينالا باستاعان قالامگەرگە جاراسىپ تۇر ما؟ ەشكiممەن اقىلداسپاي، اق-قاراسىن باعامداماي، ايدالادا جاتقان اللا مۇزدىقتارى مەن بوستاندا جايىلىپ جۇرگەن جىلقى اتاۋىن بiرەۋگە سىيلاپ بەرە سالۋ قايدان شىققان ەرسi ءۇردiس؟ قايتا تاۋەلسiزدiك تۇسىندا بۇنداي جاۋاپسىز جازۋلار مەن مiگiرسiز مالiمدەمەلەر نەگە قاپەرگە الىنبايدى. قيت ەتسە، ءوزارا وشپەندiلiك وتىن تۇتاتىپ، ۇرلەپ، باسقا بۇراتانالاردى يتتiڭ ەتiنەن ارى جەككورگiزۋ بۇلاردىڭ بويىنداعى كەمسiتۋشiلiك سەزiمi تۋا بiتتi قانعا سiڭگەن پيعىل ما؟ تاعى دا سول ا.پ.چەحوۆ ە.م.لينتۆارەۆاعا "وسىنداي پرجەۆالسكي سياقتى ادامداردى شەكسiز سۇيەمiن" دەپ سۇيسiنە حات جولدايدى. سوندا ول نەنi اڭساپ، نەنi كوكسەيدi? بۇل 1875 جىلى ول گيمنازيادا وقىپ ءجۇرiپ، "قازاقتار" حاقىندا: "...رەدكو موجنو ۆسترەتيت مەجدۋ كيرگيزامي (كازاحي - ا.ن.) كراساۆتسا: ليتسا يح پو بولشەي چاستي كرۋگلىە، س ۆىداۆاۆشيميسيا سكۋلامي، ۋزكيمي گلازامي، پوچتي ليشەننىمي بروۆەي، نوس كرەپكوگو سلوجەنيا، چتو دولجنو پريپيسات، كونەچنو، سۋروۆومۋ ستەپنومۋ ۆوسپيتانيۋ; روست يح سرەدني. كيرگيزى نارود كوچەۆوي، وني پروۆوديات ۆسيۋ جيزن نا كونە، پوچتي نە موگۋت حوديت پەشكوم" دەۋi جاس جازۋشىنىڭ پايىم-پاراساتى، كوشپەلiلەرگە كوزقاراسىندا سۇيiسپەنشiلiگiنەن گورi جيرەنiشi كورiنiپ تۇر.
سولارعا قاراماستان، تاعدىرمەن تايتالاسىپ، قاسقايىپ تۇرىپ، باسىن بايگەگە تiگiپ، جانتۇرشiگەرلiك جايلارعا توزبەي، iرiپ-شiرiگەن قوعامنىڭ قوياسىن اقتارىپ، قارسى شىعاتىن قايسار جاندار بولادى ەكەن. قاپ تاۋىندا وتارشىلدىق، باسقىنشىلىق پەن جاۋگەرشiلiك اسا ءورشiپ كەلە جاتقاندا تۋراشىل گەنەرال ن.ن.راەۆسكي سول كەزدەگi سوعىس مينيسترiنiڭ ارەكەتi ەرتە ورتا عاسىرداعى كونكيستادورلاردىڭ iس-ارەكەتiنەن دە سوراقى، تاعىلىقتان دا ارى ەكەنiن اشىپ كورسەتەدi. "يا زدەس پەرۆىي ي ودين پو سيە ۆرەميا ۆوسستال پروتيۆ پاگۋبنىح ۆوەننىح دەيستۆي نا كاۆكازە ي وت ەتوگو ۆىنۋجدەن پوكينۋت كراي. ناشي دەيستۆيا نا كاۆكازە ناپومينايۋت ۆسە بەدستۆيا پەرۆوناچالنوگو زاۆوەۆانيا امەريكي يسپانتسامي، نو يا نە ۆيجۋ زدەس ني پودۆيگوۆ گەرويستۆا، ني ۋسپەحوۆ زاۆوەۆاني پيتسەرا ي كورتەتسا. داي بوگ، چتوبى زاۆوەۆانيە كاۆكازا نە وستاۆيلو ۆ رۋسسكوي يستوري كروۆاۆوگو سلەدا، پودوبنوگو تومۋ، كوتورىي وستاۆيلي ەتي زاۆوەۆاتەلي ۆ يستوري يسپاني".
قازiر شىجعىرعان شىندىقتى ءوستiپ بەتكە ايتا الامىز با؟ سودان بەرi بiرنارسە وزگەردi مە؟ تالاي سۋ اعىپ، تاس قالدى. بiراق وسىلاي الiمجەتتiك پەن كوتەنزورلىق، قوعامدىق پiكiر-پيعىلعا قۇلىقسىز قاراپ، بيلiك تاراپىنان نەمكەتتiلiك بiلدiرiلiپ، مىلقاۋلىق تانىتۋ كوبەيمەسە، ازايماپتى ءالi. قازاق قاۋىمى دا قيلى-قيلى تاڭداۋ مەن تالعاۋعا تاپ بولىپ، جولايرىقتا تۇر. سونداي سالعىرتتىقتىڭ سالدارىنان حIح عاسىردىڭ تەك 80-90 جىلدارىندا 12 ملن. 655428 گا. شۇرايلى اتاقونىس تارتىپ الىنىپ، تۇزدiكتەر قۇلادۇزگە شولەيت پەن قۇنارسىز ايدالاعا كۇشتەپ كوشiرiلدi. سiبiر كازاكتارى - 5 ميلليون دەسياتينا، ورال وتارلاۋشىلارى - 6 ميلليوننان اسا دەسياتينا، جەتiسۋداعى جاتجەرلiكتەر 610484 دەسياتينا جەردi يەمدەنiپ الدى. قازiر كiشكەنتاي تابىستى قانشا دابىرايتقانمەن، كۇڭiرەنگەن كۇيiنiشتi ءۇن قۇلاققا كەلەدi. ۋاقىت كوشiنiڭ الدى-ارتىن وراپ، مازاسىز الاقۇيىن زامان جەلi ۇيىتقىپ سوعاتىنداي: "پراۆيتەلستۆو نە موجەت، پري ۆسەي سۆوەي نەوگرانيچەننوستي، دوبيتسيا پراۆدى ي چەستنوستي، بەز سۆوبودى وبششەستۆەننوگو منەنيا ەتو ي نەۆوزموجنو، - دەيدi ەۋرازيا عانا ەمەس، بار ادامزات ءومiرiن كوز الدىنان وتكiزiپ، سلاۆيانوفيل اعىمىن ۇيلەستiرۋشiلەردiڭ بiرi ورىس كوركەمسوزشiسi, تاريحشى ءھام اقىن ك.س.اكساكوۆ (1817-1863 جج.) سۇيiنiشiنەن گورi كۇيiنiشiن جاسىرماي. - ۆسە لگۋت درۋگ درۋگۋ، ۆيديات ەتو، پرودولجايۋت لگات، ي نەيزۆەستنو، دو چەگو دويدۋت. ۆسەوبششەە رازۆراششەنيە يلي وسلابلەنيە نراۆستۆەننىح ناچال ۆ وبششەستۆە دوشلو دو وگرومنىح رازمەروۆ". بۇعان iزiنشە تارلان تاريحشى س.م.سولوۆەۆ تە جان بiتiرە تۇسەدi: "پريحوديلوس راسپلاتيتسيا زا تريدتساتيلەتنيۋيۋ لوج، تريدتساتيلەتنەە داۆلەنيە ۆسەگو جيۆوگو، دۋحوۆنوگو، پوداۆلەنيە نارودنىح سيل، پرەدۆراششەنيە رۋسسكيح ليۋدەي ۆ پولكي، زا پولنۋيۋ وستانوۆكۋ يمەننو توگو، چتو نۋجنو بىلو بولەە ۆسەگو پووششريات، چەگو، ك نەسچاستيۋ، تاك مالو پريگوتوۆيلا ناشا يستوريا، - يمەننو ساموستوياتەلنوستي ي وبششەگو دەيستۆيا، بەز كوتوروگو سامودەرجەتس، سامىي گەنيالنىي ي بلاگوپولۋچنىي، وستاەتسيا بەسپوموششنىم، ۆسترەچاەت ستراشنىە زاترۋدنەنيا ۆ وسۋششەستۆلەني سۆويح نامەرەني". كورشi ەلدەگi ەۋروپا جاندارمى II نيكولاي كەزەڭi الدەقاشان وتسە دە، ونىڭ جاعىمسىز قورقىنىشتى ەلەستەرi كەزiپ جۇرگەندەي ءالi. بiز ءوستiپ ءجۇرiپ قۇلدىق سانادان قاشان قۇتىلامىز؟! ءاي، قايدام!..

ايان نىسانالين،
اقىن
18 تامىز 2011 جىل