ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «ەلىم، جەرىم دەپ ەڭىرەگەن ءاربىر قازاققا قازاقستاننىڭ ەسىگى ارقاشان اشىق. ەشكىمگە شەكتەۋ جوق!» - دەدى.

ۇلت كوشباسشىسى بۇل ءسوزدى 2017 جىلى ەلوردادا وتكەن دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ V قۇرىلتايىندا سويلەپ تۇرىپ، بەس قۇرلىقتان كەلگەن بارشا قازاقتىڭ الدىندا قاسقايىپ تۇرىپ ايتتى!

ال، ەكىنشى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ مەملەكەت باسشىسى رەتىندە «ەگەمەن قازاقستان» مەن «ايقىن» گازەتىنە بەرگەن تۇڭعىش سۇقباتىندا «قوعامدىق پىكىرگە قوزعاۋ سالعان وتانداستار ماسەلەسىن قولدان ساياساتتاندىرۋعا بولمايدى. شەتەلدەگى قانداستارىمىزدى («ورالمان» دەگەن سوزگە مەن قارسىمىن) اتامەكەنگە قايتارۋ ءىسى ەشقاشان نازاردان تىس قالعان ەمەس، قالمايدى دا. الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندەگى قانداستارى­مىزدىڭ باسىن تۋعان جەردە بىرىكتىرۋ – ءبىزدىڭ پارىزىمىز» - دەپ، اعىنان جارىلدى.

قاسىم-جومارت كەمەلۇلى بۇل ءسوزىن 2019 جىعى 12 ساۋىردەگى ماڭعىستاۋ وڭىرىنە جاساعان ساپارى كەزىندە تاعى قايتالادى. جاي قايتالاعان جوق،  «دۇنيەجۇزىندەگى قانداستارىمىزدىڭ باسىن تۋعان جەردە بىرىكتىرۋ – ءبىزدىڭ قاسيەتتى پارىزىمىز» - دەپ، «قاسيەتتى» دەگەن ءسوزدى قوسىپ قايتالادى.

بولدى! بۇرىنعى جانە قازىرگى پرەزيدەنتتەردىڭ بۇل سوزىنەن كەيىن ەكىلەنۋگە، توسىرقاۋعا جانە كىبىرتىكتەۋگە جول جوق! ۇكىمەت، مينيسترلىكتەر ستراتەگيالىق باعدارلاما جاساپ، تۇگەل وسى باعىتتا جۇمىس ىستەۋى، وسى مىندەتتى ورىنداۋى، وسى پارىزدى وتەۋى كەرەك!

ءبىرىنشى بولىپ، پارلامەنت باتىل قادام جاساپ، اتالعان تاپسىرمانى ىسكە اسىرۋعا لايىقتى ەتىپ، زاڭنامالارعا وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەگىزۋى ءتيىس ەدى.

اكىمدەر بىلەك سىبانىپ اتقارۋى كەرەك ەدى...

وتكەن جىلدىڭ 27 ماۋسىمىندا پارلامەنتكە كەلىپ تۇسكەن «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە حالىقتىڭ جۇمىسپەن قامتىلۋى جانە كوش-قون ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭىنىڭ جوباسىن تالقىلاۋعا ارنالعان جۇمىس توبىنىڭ 23 وتىرىسى ءوتتى. ەندى ءماجىلىستىڭ ەكى وقىلىمىنان ءوتتى.

زاڭ جوباسىنىڭ كوشى-قون كوش-قون ماسەلەلەرى بويىنشا بولىگى ەكى-ءۇش وزگەرىسپەن عانا كەتىپ بارادى.

ادىلىتتىلىك ءۇشىن ايتا كەتەيىك، ونىڭ بىرەۋى – «ورالمان» اتاۋىنىڭ «قانداس» دەپ وزگەرتىلۋى. وعان پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ءوزى «Twitter-ىنە» جازىپ ءجۇرىپ، زورعا  وزگەرتكىزدى. ماجىلىسكە سالسا، «باۋىرلاس» بولىپ كەتەر ەدى.

ەكىنشىسى، «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 49-بابىنىڭ 13) جانە 14-1) تارماقشالارىنىڭ ەتنيكالىق قازاقتار مەن قانداستارىمىزعا قولدانىلماۋى.

بۇل ۇسىنىستى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىمەن بىرلەسە وتىرىپ، مەن بەردىم.

ءۇشىنشىسى، تۇراقتى تىركەۋ مەن ازاماتتىققا ءبىر قۇجات وتكىزۋ.

ونى ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ۇسىندى.

سوسىن، مەنىڭ 2017 جىلى «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 25-بابىنا تەك ازاماتتىق الۋ ءۇشىن «ورالمان» مارتەبەسىنىڭ مەرزىمىن ءبىر مارتە ۇزارتىپ بەرۋگە مۇمكىندىك جاسايتىن جاڭا تارماق قوسۋ تۋرالى ۇسىنىس بەرگەم. تاعى وسى دەپۋتات كارىباي مۇسىرمان باسقارعان سول كەزدەگى جۇمىس توبى ونىڭ مەرزىمىن التى ايمەن شەكتەپ، قابىلداعان بولاتىن. ءسويتىپ، التى ايدان اسىپ كەتكەندەر ازاماتتىققا قۇجات وتكىزە الماي، شۋلاپ قالعان. بيىل، كارىباي يمانجانۇلى سونى بۇرىنعى مەن ايتقان نورماعا كەلتىرىپ قابىلدادى.

جەتى اي بويى تالقىلاعانداعى جەتىستىك وسى عانا!

زاڭ جوباسى ەندى سەناتتىڭ قاراۋىنا جىبەرىلەدى.

وكىنىشكە وراي، وسى جولعى جوباداعى كوش-قون ماسەلەلەرى بويىنشا «وزگەرىستەر» مەن «تولىقتىرۋلار»، كەسىپ ايتايىن، جوعارىدا پرەزيدەنت العا قويعان «قاسيەتتى پارىزدى» ورىنداۋعا تولىق كەپىلدىك بەرە المايدى. جۇرتتى الەككە سالىپ وتىرعان، كوش قارقىنىن باياۋلاتىپ تۇرعان تۇيتكىلدەردى شەشۋگە باعىتتالعان ۇسىنىستارىمىز وتپەي قالدى. قىسقاسى، زاڭ جوباسى ۋاقىت تالابىنا ساي وڭالعان بولعان جوق! ءتىپتى، قول ۇشىمەن جاسالدى دەۋگە بولادى!

مەن قر پرەزيدەنتى جانىنداعى ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، وسى سالامەن ۇزاق جىلدان بەرى اينالىسىپ كەلە جاتقان تاجىريبەلى مامان رەتىندە ەڭ قاجەتتى ۇسىنىستاردى بەردىم. جاي بەرگەم جوق، بۇلتارتپاس فاكتتەرمەن دالەلدەپ تۇرىپ ۇسىندىم. امال نە، سونىڭ كوبىن جۇمىس توبىنىڭ زاڭداستىرۋعا بىلىگى جەتپەدى. اشىعىن ايتسام، «جانى اشىماستىڭ باسى اۋىرماس» دەگەن كۇيدە بولدى.

مىسالى، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا زەينەتاقىمەن  قامسىزداندىرۋ تۋرالى» زاڭىنىڭ 13-بابىنىڭ 18) تارماعىنداعى  «ەڭبەك قىزمەتى» دەگەن ءسوزدى «ەڭبەك ءوتىلى» دەپ وزگەرتۋ تۋرالى ايتايىن.

سەبەبى، اتالعان زاڭدا «ەڭبەك قىزمەتى» دەگەن ۇعىم اتىمەن جوق. تەك، «ەڭبەك ءوتىلى» دەگەن ۇعىمعا زاڭدىق انىقتاما بەرىلگەن.

ونىڭ ۇستىنە، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا زەينەتاقىمەن  قامسىزداندىرۋ تۋرالى» زاڭىنىڭ تالابىنا ساي، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن العان قانداستارىمىز زەينەتكە شىعاردا، ولاردىڭ وسى باپتىڭ 15) تارماعىندا كورسەتىلگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان تىس جەرلەردەگى جوعارى وقۋ ورىندارىندا، ونىڭ ىشىندە دايارلىق كۋرستارىندا، ارناۋلى ورتا وقۋ ورىندارىندا، ۋچيليششەلەردە، مەكتەپتەردە جانە كادرلار دايارلاۋ، بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ جانە قايتا مامانداندىرۋ كۋرستارىندا، اسپيرانتۋرادا، دوكتورانتۋرادا جانە كلينيكالىق ورديناتۋرادا، سونداي-اق رۋحاني ء(دىني) ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا وقىعان كەزىندەگى جىلدارى ەڭبەك ءوتىلى بولىپ ەسەپتەلىنبەي وتىر.

وسى قاتەلىكتى تۇزەتۋ ماقساتىندا بەرگەن ۇسىنىسىمىز دەپۋتات بەيبىت مامىراەۆ جاعىنان جۇمىس توبىنىڭ تالقىسىنا سالىندى. بىراق، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ جانە ساقتاندىرۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسقارما باسشىسى ۆيكتوريا شەگايدىڭ «الدا موڭعوليا جانە قىتايمەن قازاقستان ۇكىمەتى كەلىسىم-شارت جاسالماقشى» دەگەن نەگىزسىز، قاشان كەلىسىم بولاتىنى بەلگىسىز پىكىرىنە بولا، دەپۋتات بۇل ۇسىنىسىن قايتارىپ الدى.

نەگىزى، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن مونعوليا اراسىنداعى الەۋمەتتiك قامسىزداندىرۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلiسiمنىڭ كۇشىن جويۋ تۋرالى» قر ۇكىمەتىنىڭ 2014 جىلعى 8 ساۋىردەگى №327 قاۋلىسىمەن بۇل كەلىسىمدى قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ ءوزى جويعان. ال، قىتايمەن مۇنداي كەلىسىم مۇلدە بولعان ەمەس!

ونىڭ ۇستىنە، جەرگىلىكتى زەينەتكەرلەردىڭ زەينەتاقىسىن «ەڭبەك ءوتىلى»، شەتتەن ورالعان زەينەتكەرلەردىڭ زەينەتاقىسىن «ەڭبەك قىزمەتى» بويىنشا ەسەپتۋ – «تەگىنە، الەۋمەتتىك، لاۋازىمدىق جانە مۇلىكتىك جاعدايىنا، جىنىسىنا، ناسىلىنە، ۇلتىنا، تىلىنە، دىنگە كوزقاراسىنا، نانىمىنا، تۇرعىلىقتى جەرىنە بايلانىستى نەمەسە كەز كەلگەن وزگە جاعداياتتار بويىنشا ەشكىمدى ەشقانداي كەمسىتۋگە بولمايدى» - دەگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىنىڭ 14-بابىنىڭ 2-بولىگىنە قايشى. قانداستارىمىز شەتتەن كەلىپ، قازاقستان ازاماتتىعىن العان سوڭ، كونستيتۋتسيادا كورسەتىلگەن بارلىق قۇقىقتارعا يە. ولاردى ءبولىپ-جارىپ قاراۋعا ەشكىمنىڭ ەشقاشان قۇقىعى جوق!

مەن ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى رەتىندە وسى تۇيىندەردى بايانداي وتىرىپ، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ اتىنا حات جازعام.

(https://abai.kz/post/104185?fbclid=IwAR1mt1COf1tlXHfyK1gKpyA0IDAhRuLcc5YP9-RCEb_wRNOZ5GUtP35iQGc )

حات پرەزيدەنتكە جەتپەگەن كورىنەدى، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ۆيتسە-ءمينيسترى احمادي سارباسوۆتان جاۋاپ كەلدى.

ەڭ كۇلكىلى جەرى، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى «قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ سوزدىگى» مەن كۋزنەتسوتىڭ «تۇسىندىرمە سوزدىگىنە» قاتار جۇگىنگەنىن ايتىپ، ماعان «بۇل سوزدەردىڭ ماعاناسى ورىس تىلىندە دە، قازاق تىلىندە دە بىردەي» دەپ جاۋاپ بەرىپتى.

ەندەشە، «ەڭبەك ءوتىلى» مەن «ەڭبەك قىزمەتىنىڭ» ماعاناسى بىردەي بولسا، وندا نەگە ەكەۋىن ەكى اتاۋمەن اتاپ ءجۇرمىز؟! بىرىكتىرىپ، «ەڭبەك ءوتىلى» دەپ، اتامايمىز با؟

ماسەلە وسى جەردە بولىپ تۇر. ەگەر، شەتتەن كەلگەن زەينەتكەرلەردىڭ زەينەتاقىسى «ەڭبەك ءوتىلى» بويىنشا ەسەپتەلسە، جوعارىدا ايتىلعان، قانداستارىمىزدىڭ وزدەرى كەلگەن ەلىندەگى وقىعان جىلدارى دا ەسەپتەلىپ، ولار كوبىرەك زەينەتاقى الادى.

ۇكىمەت سول اقشانى قانداستارىمىزعا قيماي تۇر!

ەكىنشى، قولدانىستاعى «تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى تۋرالى» زاڭىنىڭ 68-بابىنا «ورالمان ساناتىمەن باسپانا كەزەگىنە تۇرعان ازامات قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن العان جاعدايدا ونىڭ كەزەگى ساقتالادى» دەگەن ەسكەرتپە ەنگىزۋ تۋرالى.

سەبەبى، «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 25-بابىنا ساي، «ورالمان» مارتەبەسىنىڭ مەرزىمى ءبىر-اق جىل. قانداستارىمىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن العان كۇنى بۇل مارتەبەنىڭ كۇشى جويىلادى. ونىڭ ۇستىنە، باسپانا كەزەگىنە تۇرۋ ءۇشىن، ول ازامات ءبىر مەكەنجايدا كەمىندە ءۇش جىل تۇراقتى تۇرعان بولۋى كەرەك.

ءماجىلىس بۇل ۇسىنىستى ۇكىمەتتىڭ قورتىندىسىن الۋعا جىبەردى.

وكىنىشكە وراي، ۇكىمەت «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 67-بابىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ، «قازاقستان ازاماتتارى مارتەبەسىن العان جانە تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج ورالماندار جالپى نەگىزدە ءبىزدىڭ باسقا ازاماتتارىىزبەن بىردەي مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنان تۇرعىن ءۇي الۋعا ۇمىتكەر بولا الادى. وسىعان بايلانىستى ورالماندار ءۇشىن كەزەكتى ساقتاۋ ماسەلەسىن ورىنسىز دەپ سانايمىز» دەپ، پرەمەر-مينيستر اسقار ءماميننىڭ قولى قويىلعان جاۋاپ (№7-10-1282) بەرىپتى. ءسويتىپ، بۇل ۇسىنىس ۇكىمەتتەن قولداۋ تاپپادى.

ۇكىمەت قورتىندىسى «تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى تۋرالى» زاڭ مەن «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭى اراسىنداعى سايكەسسىزدىكتى شەشۋى بىلاي تۇرسىن، مۇلدە باسقا جاققا – ايدالاعا لاعىپ كەتكەن.

ويلاڭىزشى، مىناداي بىرىنە-ءبىرى قايشى زاڭمەن قانداستارىمىز مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنان باسپانا الۋعا قالاي ۇمىتكەر بولا الادى؟!

زاڭناماداعى وسى قاتەلىكتىڭ كەسىرىنەن ءبىر نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا «ورالمان» مارتەبەسىمەن باسپانا كەزەگىنە تۇرعان 82 ازامات 2018 جىلى 05 جەلتوقساندا كەزەكتەن شىعارىلىپ تاستالعان. ولاردىڭ الدى وسى كەزەكتى ون بەس جىل كۇتكەن. سەنىمى سەلگە كەتكەن ازاماتتار باق ارقىلى پرەزيدەنتتىڭ اتىنا ارت-ارتىنان حاتتار جازىپ، اراشا سۇرادى.

ەگەر، ۇكىمەت «تۇرعىن ءۇي قاتىناستارى تۋرالى» زاڭعا سايكەس قانداستارىمىزعا باسپانا بەرگىسى كەلمەسە، ونى اشىق ايتۋى كەرەك قوي!

سونداي-اق،

- «بوسقىندار تۋرالى»  زاڭىنىڭ 11-بابىنىڭ 2-بولىگىنە «وسى زاڭنىڭ 1-بابىنىڭ 1) تارماقشاسىندا كوزدەلگەن ءمان-جايلار بولعان جاعدايدا، ەگەر پانا ىزدەگەن ادامنىڭ وتباسى مۇشەلەرىنىڭ بىرەۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى بولسا، بوسقىن دەپ تانىلۋى مۇمكىن;» دەگەن جاڭا نورما ەنگىزۋ;

- «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 13-بابىنا 3-1)  ەتىپ، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ شەتەلدەردە تۇراتىن ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ اراسىنان جاستاردى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ءبىلىم الۋ  ماقساتىندا وقۋعا شاقىرۋ ءۇشىن شاقىرۋلارىن حالىقتىڭ كوشى-قونى ماسەلەلەرى جونىندەگى ۋاكىلەتتى ورگان ايقىندايتىن تارتىپپەن قارايدى جانە كۋالاندىرادى;» دەگەن تىڭ تارماق قوسۋ;

- «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 15-بابىنىڭ 13-1) تارماعىنداعى «ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ اراسىنان تۋىستارىن» دەگەن ءسوزدى «ەتنيكالىق قازاقتاردى» دەگەن سوزبەن اۋىستىرۋ تۋرالى ۇسىنىستارىمىز دا ۇكىمەتتەن قولداۋ تاپقان جوق.

سونىمەن بىرگە،

- «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 26- بابىنىڭ 5) تارماعىنداعى «ۋاقىتشا تىركەلۋگە قۇقىعى بار» دەگەن ءسوزدى «تۇراقتى تىركەلۋگە قۇقىعى بار» دەپ وزگەرۋ;

- «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعى تۋرالى» زاڭىنىڭ 16-1-بابىنا «ەگەر، ءوزىن قازاقپىن دەپ جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن (تىركەۋ تارتىبىمەن) ازاماتتىق الۋ تۋرالى تۋرالى ءوتىنىش بەرگەن ازاماتتىڭ ۇلتىنىڭ قازاق ەكەنى كۇدىك تۋدىرعان جاعدايدا، ونىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى بولىپ تابىلاتىن ۇلتى قازاق وتباسى مۇشەلەرىنىڭ كەمىندە ەكەۋى نوتاريۋسپەن كۋالاندىرىلعان كەپىلدىك بەرسە، ول ازاماتتىڭ ۇلتى قازاق دەپ تانىلۋى مۇمكىن»-دەگەن جاڭا نورما قوسۋ;

- «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 23-بابىنىڭ 4-1) تارماقشاسىنداعى «كەدەندىك تولەمدەردى تولەۋدەن بوساتىلادى» دەگەن سويلەمدى «كەدەندىك جانە وزگە دە تولەمدەرى تولەۋدەن بوساتىلادى» - دەپ وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىستارىمىزدى  جۇمىس توبىنىڭ ءبىر-ەكى تالقىسىنان كەيىن دەپۋتارتتار قايتارىپ الدى.

مۇنىڭ سىرتىندا،

- «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 26-بابىنىڭ «ورالماندار مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىنىڭ» دەگەن 1-تارماعىنا 3-1) ەتىپ، «3-1) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن العاننان كەيىن قولدا بار قۇجاتتارىنىڭ نەگىزىندە كەلگەن ەلىنەن العان مەملەكەتتىك ناگرادالار مەن سىيلىقتارىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ناگرادالارى مەن سىيلىقتارىنا تەڭەستىرۋگە;»;

- «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعى تۋرالى» زاڭىنىڭ 16-بابىنىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىندا زاڭدى نەگىزدە كەمىندە بەس جىل تۇراقتى تۇراتىن نە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارىمەن كەمىندە ءۇش جىل نەكەدە تۇراتىن ادامدار قابىلداناتىن بولادى.» دەگەن 1) تارماقشاسىنداعى «بەس جىل» دەگەندى «ون بەس جىل»، «ءۇش جىل» دەگەندى «ون جىل» دەپ وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىستارىمىز دەپۋتات كارىباي مۇسىرماننىڭ «قۇرمەتتى اۋىت مۋكيبەك مىرزا! ءسىزدىڭ مەنىڭ اتىما كەلىپ تۇسكەن حاتىڭىزبەن تانىسىپ، وندا كەرسەتىلگەن ۇسىنىستارىڭىز الداعى زاز شىعارۋشىلىق قىزمەتىمىزدە ەسكەرىلەتىن حابارلايمىن» - دەگەن قىسقا جاۋابىمەن ۇزاق بولاشاقتىڭ ەنشىسىنە قالدىردى.

ال، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعى تۋرالى» زاڭىنىڭ 16-1-بابىنىڭ 1) تارماعىنداعى «ورالماندار» دەگەن ءسوزدى «ەتنيكالىق قازاقتار» دەپ وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىسىمىز ماجىلىسكە جەتپەسەن، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىندە جەلكەسى قيىلدى...

اتالعان ۇسىنىستاردىڭ قاي-قايسى دا وتە وزەكتى بولاتىن. ۇكىمەتتەن كول-كوسىر قارجى دا تالاپ ەتىپ تۇرعان جوق. قايتا، ول –  شەتتەگى تاعدىرى قىل ۇستىندە تۇرعان قانداستارىمىزدىڭ كوپتەپ ورالۋىنا، ورالعان قانداستارىمىزدىڭ تەز قۇجاتتانۋى مەن ورنىعۋىنا زور پايداسىن تيگىزەتىنى ءسوزسىز ەدى.

ءبىز ءوز تاراپىمىزدان بۇل وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلاردىڭ سەبەبى مەن سالدارى، ماقساتى مەن تيگىزەر پايداسى تۋرالى الدەنەشە ماقالا جازىپ تۇسىندىردىك، اياعىمىز جەتكەن جەردىڭ بارىندە ايتتىق. «ءماۋ!» دەگەن پەندە بولعان جوق!

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ «سىندارلى قوعامدىق ديالوگ – قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى» اتتى تۇڭعىش جولداۋىندا «ۇكىمەت كوشى-قون ۇدەرىسىن باسقارۋ ءۇشىن پارمەندى شارالار قابىلداۋى ءتيىس» - دەپ، تاپسىرما بەردى.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ قابىلداۋى كەزىندە مەن كوشى-قون ءۇردىسىن رەفورمالاۋ، اسىرەسە قانداستارىمىزدى ۇكىمەت ايقىنداعان وبلىستارعا قونىستاندىرۋ ءتارتىبىن جاڭارتۋ، جەكە تۇلعالار مەن مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىمدار ارقىلى بوس قالعان اۋىلداردى قايتا قۇرۋ جايلى كوپشىلىكتىڭ تىلەگىن جەتكىزگەم. سول ۇسىنىستارىمىزدىڭ دا كوبى تاعى وسى ۇكىمەتتەن قولداۋ تاپپاعان كۇيى قالىپ بارادى. ەڭ سوراقىسى، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى ب.نۇرىمبەتوۆتەن «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى بولىپ تابىلمايتىن ۇلتى قازاق ادامدارعا جەر ساتىپ الۋ قۇقىعىن بەرۋ بويىنشا جەر كودەكسىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋگە... مەملەكەت باسشىسىنىڭ قولداۋىن تاپپاعانىن مالىمدەيمىز» دەگەن بۇرمالانعان جاۋاپ الدىم.

قر «جەر كودەكسىنە» بايلانىستى،  مەن پرەزيدەنتكە شەتتەگى قانداستارىمىزعا جەر ساتىپ الۋ تۋرالى ەمەس، جەردىڭ ۋاقىتشا پايدالانۋ قۇقىعىن بەرۋ جايلى ۇسىنىس ايتقام!

مەملەكەت باسشىسى 2020 جىلى 24 قاڭتاردا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىن وتكىزدى. ول وتىرىسقا پرەمەر-مينيستر، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ ۇكىمەت مۇشەلەرى، نۇر-سۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارى مەن وبلىستاردىڭ اكىمدەرى، ورتالىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جانە ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ باسشىلارى تۇگەل قاتىستى.

ءبارىمىز ەستىدىك، پرەزيدەنت «رەفورما جاساۋ ءۇشىن ەرىك پەن جىگەر كەرەك ەكەنى بەلگىلى. مەن ۇكىمەتتى وسىعان شاقىرامىن. ازىرگە مەملەكەتتىك اپپارات كوپتەگەن نورماتيۆتىك اكتىلەرگە الاڭداپ، ۆەدومستۆوارالىق كەلىسىم كەرەك دەگەن سىلتاۋمەن ماڭىزدى شەشىمدەردى ءجاي قابىلداپ جاتىر. حالىقارالىق باسەكەلەستىك ارتىپ، حالىق ادىلەتتى تالاپ قويىپ وتىرعان قازىرگىدەي كەزەڭدە بۇلاي جۇمىس ىستەۋگە بولمايدى. رەفورمالاردى تىزەگە باسىپ وتىرىپ جاساۋ كەرەك!», – دەپ، قاداپ تۇرىپ ايتتى.

كوشى-قون – الەۋمەتتىك سالانىڭ ءبىر تارماعى عانا. ۇزاققا جالعاساتىن، كۇرمەۋى كوپ ساياسات. ونىڭ ۇستىنە، شەتتەگى قانداستارىمىزدىڭ تاعدىرى كۇن ساناپ قيىنداپ بارادى. ەلىمىزدەن كوشىپ كەتۋشىلەردىڭ وراسان كوپتىگىنە بايلانىستى، شەكارالىق وڭىرلەر بوس قالىپ جاتىر. سوندىقتان، كوشى-قون سالاسىنا كەشەندى رەفورما كەرەك! ول ءۇشىن، ەڭ الدىمەن زاڭدار مەن نورماتيۆتىك قۇجاتتار اقاۋسىز ءارى كەمەلدى بولۋى شارت. بارلىق رەفورما اتۋلىنىڭ كەمەلدى زاڭ ارقىلى عانا ىسكە اساتىنى بەلگىلى.

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ايتقانداي، ناعىز تىزەگە باسىپ وتىرىپ رەفورما جاسايتىن سالا – وسى كوشى-قون ەدى!

مىنە، سول زاڭعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلىپ جاتقان ورايدا، دالەلدەپ، دايىنداپ بەرگەن ۇسىنىستارىمىزدىڭ ءوزىن ءبىزدىڭ ۇكىمەت وتكىزبەي، قور قىلدى عوي.

ءماجىلىس ماڭىزدى شەشىمدەر قابىلداۋعا پارمەنسىز عانا ەمەس، بىلىكسىز ەكەنىن، ەرىك پەن جىگەردەن جۇردايلىعىن انىق كورسەتتى.

داۋ جوق، ءبىز بەرگەن ۇسىنىستار قازاق كوشىنىڭ جولىن ودان ارى داڭعىراتىپ اشىپ، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ايتقان «قاسيەتتى پارىزدى» ورىنداۋعا تولىق نەگىز بولاتىن ەدى! جانە ول بيۋدجەتتەن سونشالىقتى كوپ اقشا دا تالاپ ەتىپ وتىرعان جوق.

امال نە، اسىل ارمان ورىندالمادى، ەسىل ەڭبەك سەلگە كەتىپ بارادى!!!

جيناقتاپ ايتقاندا، پرەمەر-مينيستر اسقار ۇزاقبايۇلى رەنجىمەسىن، ۇكىمەت كوشى-قون سالاسى بويىنشا حالىق ۇنىنە قۇلاق اسقان جوق!

كەرىسىنشە، قازاق كوشىنە قارسى ەكەنىن ءبىلدىرىپ قويدى!!

مەن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنان اتالعان زاڭ جوباسىن قايتا قاراتۋدى سۇرايمىن!!!

اۋىت مۇقيبەك،

قر پرەزيدەنتى جانىنداعى

ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى.

Abai.kz