ايتاقتاعى اتتانشى قازاقستاندى تاعى دا تىلدەدى
بىلتىر ماۋسىم ايىندا رەسەيدىڭ فەدەراتيۆتىك ارناسىندا «ۆەچەر س ۆلاديميروم سولوۆەۆىم» دەيتىن حاباردا ورىستىڭ وڭكەي سارجاعال ساياساتشىسىماقتارى جيىلىپ، رەسەي شەكارالارىنا جاقىن ورنالاسقان اقش-تىڭ بيولوگيالىق زەرتحانالارى تۋرالى تالقى جاساپتى.
سودان قىزدى-قىزدىعا كەلگەندە، اۋەلدەن پرو-كرەملدىك يدەولوگيانىڭ ايتاقتاعى ابالاعىنا اينالعان ۆلاديمير سولوۆەۆ قوجايىنى باسقارىپ وتىرعان ەلگە بوتەن پيعىلدىلار قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇر دەگەن ۇرەيمەن، جات تا كەپ الاڭداپتى. سولوۆەۆتىڭ سوزىنشە، اقش رەسەي شەكاراسىنا جاقىن جەردە بيولوگيالىق بومبا ورنالاستىرعان-مىس. جانە ونىسى قازاقستاندا ەكەن، تاعى.
سولوۆەۆتىڭ كەزەكتى شوۋى
«ۋكراينا، گرۋزيا، قازاقستان, ءازىربايجان، ارمەنيا، وزبەكستاندا پەنتاگوننىڭ باقىلاۋىمەن جانە قاراجاتىمەن امەريكاندىق بيولوگيالىق زەرتحانالار جۇمىس ىستەيدى. رەسمي تۇردە ولاردىڭ مىندەتى - قاۋىپتى ينفەكتسيالار مەن ۆيرۋستاردى زەرتتەۋ. ال، شىن مانىندە، ولاردىڭ قىزمەتكەرلەرى بيولوگيالىق ماتەريال جينايدى. ەڭ الدىمەن رەسەي ازاماتتارىنان. قاۋىپتى اۋرۋلاردىڭ قوزدىرعىشتارىن باكتەريولوگيالىق قارۋ رەتىندە پايدالانۋ تەحنولوگياسى جاسالۋدا. ونى ادامدار، جانۋارلار مەن وسىمدىكتەر اراسىنداعى ينفەكتسيانىڭ تۋىنداۋىمەن سىلتاۋراتۋ - امەريكانىڭ استىرتىن سوعىس كونتسەپتسياسىنا سايكەس كەلەدى»،- دەيدى.
سول حابارعا ساراپشى بوپ قاتىسقان دۋما دەپۋتاتى، رەسەيدىڭ بۇرىنعى باس دارىگەرى گەننادي ونيششەنكو دەيتىن ادام بۇكىل الەمدە اقش ارمياسىنىڭ 22 مامانداندىرىلعان عىلىمي ينستيتۋتتارى جۇمىس ىستەپ جاتقانىن ايتىپ، سولوۆەۆتىڭ ءسوزىن شوقتاندىرا ءتۇسىپتى.
«سولاردىڭ ءبىرى ۆلاديمير ءۆولفوۆيچتىڭ وتانى (جيرينوۆسكي قازاقستاندا تۋعان –رەد.) قازاقستاندا. وتكەن جىلى ولار الەكسەەۆكاعا قاراعاندا اناعۇرلىم ۇلكەن زەرتحانانى تاپسىردى. وندا بارلىق ۆيرۋستارمەن جانە قاۋىپتىلىكتىڭ ەڭ جوعارى دەڭگەيىمەن جۇمىس جاساي الاسىز. ونىڭ ۇستىنە اسكەري ميكروبيولوگتار جۇمىس ىستەيدى»، -دەپتى ونيششەنكو.
الگىنى ەستي سالا، جاڭاعى سولوۆەۆ زەرتحانالاردى جويىپ جىبەرۋ كەرەك، دەگەن ۇسىنىس-پىكىرىن ايتادى.
«ال، ونى جويىپ جىبەرۋگە بولا ما؟ ەگەر ونىڭ قايدا ورنالاسقانىن بىلسەك، نە ىستەۋ كەرەك؟ جاي عانا جويىپ جىبەرۋ كەرەك»، -دەيدى. دەيدى دە، ءيزرايلدىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك شارالارىن، ونىڭ ىشىندە باسقا ەلدەردەگى قاۋىپ-قاتەردى كۇشپەن جوياتىن تاجىريبەسىن مىسال ەتەدى.
ال ونيششەنكو بومبالاۋ ارقىلى ماسەلە شەشىلمەيتىنىن العا تارتىپ سويلەيدى.
«ءسىز زەرتحانالاردى بومبالاعىڭىز كەلە مە؟ ەلەستەتىپ كورىڭىزشى، الماتىدا ميلليونداعان ادام بار. ول جەردە مەنىڭ وباعا قارسى ينستيتۋتىم بولعان. مەن ونى وداقتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىندە ءجۇرىپ باقىلاپ، باسقارىپ وتىردىم. ول كەزدە قالانىڭ شەتىندە تۇردى. قازىر ول قالانىڭ ورتالىعىندا. ونى جويىپ جىبەرە الاسىز با؟»,- دەيدى.
;fbclid=IwAR2dMJzgQkpgk6scJc0269T1kKtDdUolGSH6bsvWR8ZrtM2YPGtzGgVVK9Q«الماتىنى بومبالاۋ كەرەك»
الگى جەردەگى اڭگىمە وسىلاي جالعاسا بەرەدى. باعدارلامانىڭ ۇزاقتىعى 3 ساعاتتان اسادى ەكەن. ونداعى بارلىق ديالوگتى تەرىپ جازىپ جاتۋدىڭ ءوزى ارتىق.
بىلتىرعى جىلعى بۇل اڭگىمەنى بۇگىن نەگە ايتىپ وتىرمىز؟ كەشەلى-بەرى الەۋمەتتىك جەلىدە جاڭاعى ۆلاديمير سولوۆەۆتىڭ «الماتىنى بومبالاۋ كەرەك» دەگەن قيىندى ديالوگى تاراپ جاتىر. جاي تاراپ جاتقان جوق، الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارىنىڭ اشۋىن تۋعىزۋدا. ءوزىڭىز ويلاپ قاراڭىزشى، بوتەن ءبىر مەملەكەتتىڭ تەلەارناسىندا، وندا دا فەدەراتيۆتى ارنادا وڭكەي ساياساتكەرلەر، ءتىپتى رەسمي بيلىك وكىلدەرى جيىلىپ اپ، وزگە ءبىر مەملەكەتتىڭ قالاسىنداعى نىساندى بومبالاۋ تۋرالى اڭگىمەلەسەدى. اشىقتان-اشىق. بۇل نەنى بىلدىرەدى؟ بۇل جاي عانا قوقان-لوقى كورسەتۋ نەمەسە قورقىتۋ ەمەس. بۇل باسىنۋ! كەرەك دەسەڭىز، تاۋەلسىزدىكتى مويىنداماۋ!
جالپى، سولوۆەۆ مۇنداي سالا-قۇلاش، قيسىق-قىڭىر سوزدەرىن بۇعان دەيىن دە تالاي رەت ايتقان. ال رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك ارناسى ونى ساياسي سىپايىلىققا سالىنىپ جاتپاستان، جاريالاپ كەلدى.
«مايداننىڭ قازاقستانعا باعىتتالۋىن كۇتەمىز بە؟»
ەستەرىڭىزدە بولسا، وسىدان ەكى جىل بۇرىن ول سيريا ماسەلەسىنە قاتىستى قازاقستاننىڭ بەيتاراپ ۇستانىمىن سىناپ سويلەگەن.
«قازاقستاننىڭ مۇنداي تۇسىنىكسىز پوزيتسياسى العاش ەمەس. الدە ءبىز قازاقستانمەن اراداعى بايلانىستا بىرنارسە بىلمەيمىز بە؟ ارامىزدان قارا مىسىق ءوتتى مە؟ نەمەسە كەلەسى مايداننىڭ قازاقستانعا باعىتتالۋىن كۇتەمىز بە؟»، - دەگەن ول كەزدە.
قازاقستان بيلىگىنىڭ رەاكتسياسى
وعان قازاقستاننىڭ سول كەزدەگى سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەرجان اشىقباەۆ مايمۇڭكەلەپ جاۋاپ بەرگەن. نازارباەۆ پەن ءپۋتيننىڭ اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس جاقسى ەكەنىن العا تارتىپ، مۇنداي ماسەلەدە مينيسترلىك رەسمي ۇستانىمعا دەن قوياتىنىن ايتقان.
بۇدان سوڭ، قازاقستاننىڭ قۇزىرلىلارى رەسەيلىك «روسسيا-1»، «كۋلتۋرا»، «نتۆ-مير» تەلەارنالارىنىڭ حابار تاراتۋىنا تىيىم سالعان. الايدا، ول قارسىلىقتىڭ كۇشى بار-جوعى جارتى كۇنگە جەتكەن. «ويباي، كورەرمەندەر نارازىلىق ايتىپ جاتىر»، دەگەن جالاڭ سىلتاۋمەن الگى ارنالار قايتادان حابار تاراتا باستادى.
وزگەلەردىڭ رەاكتسياسى
سالىستىرۋ ءۇشىن ايتايىق، وتكەن جىلدىڭ قاڭتار ايىندا لاتۆيا اقپاراتتىق كەڭىسىكتى كرەمل پروپوگانداسىنان قورعاۋ ءۇشىن رەسەيدىڭ «روسسيا رتر» كانالىنا تىيىم سالۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعانىن مالىمدەدى.
سونداي-اق، بيىل اقپان ايىندا ۋكراينا رەسەيدىڭ تاعى ءۇش تەلەارناسىنىڭ جۇمىسىنا شەكتەۋ قويدى.
ال بىزدە شە؟ بىزدە قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىن مويىنتامايتىن ارنا، «قازاقستان دا مايداننىڭ كەبىن كيگىسى كەلە مە؟»، دەپ دوق كورسەتكەن ارنا، «اقش-تى جەڭۋ ءۇشىن الماتىنى بومبالاۋ كەرەك»، دەگەن ارنا ەمىن-ەركىن حابار تاراتىپ جاتىر. ول تۇگىلى، جاڭاعى ۆلاديمير سولوۆەۆتىڭ قازاقستانعا كەلىپ-كەتۋ قۇقى دا شەكتەلمەگەن. ونىڭ دالەلى، قايسىبىر جىلى الماتىعا كەپ، اقىل ساتىپ كەتكەن. سول كەزدە دە سولۆوەۆتىڭ سۇمپايىلىعى تۋرالى ايتۋداي-اق، ايتىپ، دابىل قاققان ەدىك. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ەستىسە دە، ەستىمەگەندەي بولعان.
سولوۆەۆ كىم؟
سولوۆەۆ – ورىس ءشوۆينيزمنىڭ اتتانشىسى، ورىس ساياساتىنىڭ شولاقبەلسەندىسى. كرەملدىڭ كوسەۋى، ساياسي دەزينفورماتور، سۋ جۇقپاس سۇقيتى، سۋ تاڭداي سۋدىراقمەتى. قازاقستاندا ءدىني ناسيحاتشى دەپ تانىلعان تۇلعا. كرەملدىڭ ءدالدۇرىش ديپلوماتتارىنىڭ اۋزىنان ايتىلعان شوۆينيستىك ءام باسقىنشىلىق پيعىلداعى پىكىرلەردى اشىق ناسيحاتتاپ جۇرگەن ادام.
قر ءسىم باستاعان بىرقاتار قۇزىرلى ورگانداردىڭ نازارىنا! ەلىمىزدى تىلدەپ، شەكاراسىنا شۇيلىككەن، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىن بۇزعىسى كەلەتىن شوۆينيست ۆلاديمير سولوۆەۆكە تىيىم جوق پا؟
Abai.kz
