اسەلحان قالىبەكوۆا، قازاقستاننىڭ حالىق اقىنى. «اققا ارا ءتۇسۋ – بىرلىكتىڭ، ەلدىكتىڭ بەلگىسى»
- اسەلحان اپا، ءسىز ايتىس ونەرىنىڭ ىستىعىنا كۇيىپ، سۋىعىنا توڭىپ، سول ۇلتتىق بولمىسىمىزبەن بىتەقايناسقان ءتول ونەرىمىزدىڭ قايتا جاندانۋىنا كوپ ۇلەس قوسقان ازامات-اقىنسىز. بۇل كۇندەرى ءوزىڭىز ساحنادان كورىنبەي كەتكەنىڭىزبەن ايتىس ونەرىنىڭ دامۋ بارىسىن قاراپ، باقىلاپ وتىراتىن شىعارسىز؟
- ارينە، ايتىس مەن ءۇشىن دە، مەنىڭ ايتىستاعى ارىپتەس قۇرداستارىم ءۇشىن دە وتە ىستىق. سەبەبى بىزدەر ايتىستىڭ جاندانۋى ءۇشىن جانىمىزدى سالىپ ەڭبەك ەتتىك، تەر توكتىك. ماناپ، كوپباي سىندى الدىڭعى بۋىن اعالارمەن قاتار ءجۇرىپ، سولاردان ۇيرەنگەنىمىزدى، العانىمىزدى كەيىنگى بۋىن ىنىلەرگە، سىڭلىلەرگە جالعادىق. ەندى بىزدەردەن العان اماناتتى كەيىنگىگە ساۋ-سالامات جەتكىزۋ بۇگىنگى ايتىسكەرلەرگە مىندەت. ءبىز ايتىسقا ادال بولدىق. اتا-بابادان جەتكەن امانات-ونەرگە قيانات جاسامادىق. ءبىز ايتىسقا قانشا ادال بولساق، ايتىس تا بىزگە سونشا ادال بولدى. ءبىزدىڭ اتىمىزدى شىعارىپ، ابىرويىمىزدى اسقاقتاتتى. حالىققا، ەلگە قۇرمەتتى ەتتى. مەن ءوزىم ويلايمىن، مەنىڭ ايتىسقا بەرگەنىمنەن گورى ايتىستىڭ ماعان بەرگەنى كوپ بولدى دەپ. ارينە، بۇل قۇدايدىڭ بەرگەنى عوي. قۇدايدىڭ بەرگەنىن كوپسىنۋگە دە بولمايدى. بۇل كوپسىنگەنىم ەمەس، ەڭبەگىمنىڭ ەسەلەنىپ قايتقانىنا شۇكىرشىلىگىم.
ايتىستىڭ ءبارىن كورىپ، قاداعالاپ وتىرامىن دەپ ايتا المايمىن. بىراق مۇمكىندىگىمشە كورۋگە تىرىسامىن. جەتىستىگىنە سۇيىنەم، كەمشىلىگىنە كۇيىنەم.
- ال ايتىستىڭ بۇگىنگى دەڭگەيىنە كوڭىلىڭىز تولادى ما؟
- اسەلحان اپا، ءسىز ايتىس ونەرىنىڭ ىستىعىنا كۇيىپ، سۋىعىنا توڭىپ، سول ۇلتتىق بولمىسىمىزبەن بىتەقايناسقان ءتول ونەرىمىزدىڭ قايتا جاندانۋىنا كوپ ۇلەس قوسقان ازامات-اقىنسىز. بۇل كۇندەرى ءوزىڭىز ساحنادان كورىنبەي كەتكەنىڭىزبەن ايتىس ونەرىنىڭ دامۋ بارىسىن قاراپ، باقىلاپ وتىراتىن شىعارسىز؟
- ارينە، ايتىس مەن ءۇشىن دە، مەنىڭ ايتىستاعى ارىپتەس قۇرداستارىم ءۇشىن دە وتە ىستىق. سەبەبى بىزدەر ايتىستىڭ جاندانۋى ءۇشىن جانىمىزدى سالىپ ەڭبەك ەتتىك، تەر توكتىك. ماناپ، كوپباي سىندى الدىڭعى بۋىن اعالارمەن قاتار ءجۇرىپ، سولاردان ۇيرەنگەنىمىزدى، العانىمىزدى كەيىنگى بۋىن ىنىلەرگە، سىڭلىلەرگە جالعادىق. ەندى بىزدەردەن العان اماناتتى كەيىنگىگە ساۋ-سالامات جەتكىزۋ بۇگىنگى ايتىسكەرلەرگە مىندەت. ءبىز ايتىسقا ادال بولدىق. اتا-بابادان جەتكەن امانات-ونەرگە قيانات جاسامادىق. ءبىز ايتىسقا قانشا ادال بولساق، ايتىس تا بىزگە سونشا ادال بولدى. ءبىزدىڭ اتىمىزدى شىعارىپ، ابىرويىمىزدى اسقاقتاتتى. حالىققا، ەلگە قۇرمەتتى ەتتى. مەن ءوزىم ويلايمىن، مەنىڭ ايتىسقا بەرگەنىمنەن گورى ايتىستىڭ ماعان بەرگەنى كوپ بولدى دەپ. ارينە، بۇل قۇدايدىڭ بەرگەنى عوي. قۇدايدىڭ بەرگەنىن كوپسىنۋگە دە بولمايدى. بۇل كوپسىنگەنىم ەمەس، ەڭبەگىمنىڭ ەسەلەنىپ قايتقانىنا شۇكىرشىلىگىم.
ايتىستىڭ ءبارىن كورىپ، قاداعالاپ وتىرامىن دەپ ايتا المايمىن. بىراق مۇمكىندىگىمشە كورۋگە تىرىسامىن. جەتىستىگىنە سۇيىنەم، كەمشىلىگىنە كۇيىنەم.
- ال ايتىستىڭ بۇگىنگى دەڭگەيىنە كوڭىلىڭىز تولادى ما؟
- قازىر ايتىس كوپ، ءبىر سەبەپتەن سودان دا بولار، بەدەلى ءتۇسىپ كەتتى. ءوزى نە نارسە كوپ بولسا، سونىڭ قادىرى كەتە باستايدى عوي. «ەگەر ءتۇننىڭ ءبارى قادىر ءتۇنى بولسا، قادىر تۇنىندە قادىر قالماس ەدى»، دەيدى ساعدي. جالپى قۇدايدىڭ ءوزىنىڭ بۇيرىعىنا سايكەس ۇلىقتىعى شەكسىز ۇلىق اللانى ماقتاپ، پاكتەپ، زىكىر ەتۋدى عانا وتە كوپ ايتۋ كەرەك. قالعان نارسەنىڭ ءبارىنىڭ دە ولشەمى، شەگى بولۋى قاجەت دەپ بىلەمىن. ەكىنشىدەن، «اقشا جۇرگەن جەردە الباستى جۇرەدi» دەگەن ءسوز بار. مەنiڭشە، ايتىس قازiر سونىڭ كەبiن كيiپ ءجۇر. «ايتىستىڭ ءمان-ماعىناسى قاي كەزدەن باستاپ كەتە باستادى؟» دەپ كوپ ويلانامىن. سويتسەم، ول تۋرا جەڭiمپازدار مەن جۇلدەگەرلەرگە دۇنيە بەرۋدەن باستالىپتى. مۇنىم «اقىندارعا تۇك بەرمەۋ كەرەك» دەگەن ءسوز ەمەس. بiزدiڭ اقىندار ايتىسقا ءبارiن الدىن-الا ەسەپتەپ باراتىن سياقتى. «فينالعا دەيiن مىنالاردى ايتسام، فينالدا مىنانى ايتامىن» دەپ، 20 مينۋتتان اسپايتىن ايتىس ءۇشiن سوزدەرiن ەسەپتەپ الادى. ءبارiنiڭ دە بiرەۋگە بiردەڭە دەپ جاۋاپ قايتارا الاتىنداي شاماسى بار، اراسىندا سونى پايدالانادى. سودان كەيiن «پالەن ۋاقىت دايىندالىپ ەدiك، تۇك المادىق» دەيتiن نەمقۇرايدىلىق تا باسىمداۋ سياقتى. بiزدە ونداي بولعان جوق. ءجۇرسiن قاناتى بار دومبىرانىڭ سۋرەتi باسىلعان العىس حاتتى دايىنداپ قويادى، سونىڭ 1-شi دارەجەلi ديپلومىن الساق ءماز بولىپ قايتامىز. ودان وزگە ەشتەڭە بەرiلمەيتiن. ەسەسىنە اقىنداردىڭ ىنتىماق-بىرلىگى مىقتى بولاتىن. ءبىر-بىرىنە بولىسىپ، ءبىر اقىن جاقسى ءسوز تاۋىپ ايتسا، سونى ءوزىمىز ايتقانداي بولىپ قۋانۋشى ەدىك. ءاسيا، قونىسباي، ابدىكەرىم، ەسەنقۇل، ت.ب. اقىندارمەن سول رياسىز دوستىق ارامىزدا ءالى ساقتالعان. ال قازىرگى اقىنداردىڭ اراسىنان مۇندايدى بايقاي بەرمەيسىز. قازىرگى اقىنداردىڭ بىرلىكتەرىن كەتىرىپ وتىرعان بايگەگە تىگىلگەن اۆتوكولىكتەر مەن دۇنيە. وسى قۋ دۇنيە ءتىپتى كەيبىر ايتىسكەرلەردى ۇلت رۋحانياتىنىڭ دۇشپانىنا اينالدىرعان سىڭايلى.
