الماتى. 19 قازان. قازتاگ - يرينا گۋمىركينا. سارسەنبى كۇنى «قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ» (قحا) ۇيىمداستىرۋمەن وتكىزىلگەن «قازاقستان - تۇراقتىلىق مەكەنى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلگە قاتىسۋشىلار قازاقستان تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەتنوسارالىق نەگىزدەگى قاقتىعىستان، قوعامنىڭ جىكتەلۋىنەن اۋلاق بولدى دەپ مالىمدەدى.

«ەلىمىزدىڭ باسىنداعى ەڭ كۇردەلى جىلدارى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ دانىشپان ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قازاقستان ەتنوسارالىق قاقتىعىستارعا ۇرىنعان جوق»، - دەدى قحا حاتشىلىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ءاليا تۇرسۋمۇراتوۆا.

«قازاقستاننىڭ ءوزىنىڭ ەرەكشەلىگىن ەسكەرسەك، الەمدەگى ءبىر دە ەتنوسارالىق قاتىناستار ۇلگىسى بىزگە كەلمەيدى»، - دەدى قحا-نىڭ وڭتۇستىك ايماقتاعى وكىلى، «ەتنوس-فورۋم» قب عابيت ءنۇرادىلوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، الەمدە ۇلتارالىق ماسەلەنى شەشۋدىڭ ءۇش ۇلگىسى بار. ءبىرىنشىسى - «ەلدە نەگىزگى نازاردى الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق پروبلەمالارعا اۋدارىپ، ەتنوسارالىق ماسەلەلەر جوق دەپ، كوزدى جۇمىپ قاراۋ». بىراق، بۇل جاعدايدا دامۋ بولمايدى، دەپ ەسەپتەيدى ول. ەكىنشى جول - «بيلىك ەلدەن باسقا ەتنوستاردى ىعىستىرۋ، ەلدە مونوۇلتتىق مەملەكەت قۇرۋ ساياساتىن ۇستانعان» جول. ع. ءنۇرادىلوۆتىڭ پىكىرىنشە، بۇل جول قازاقستانعا جارامايدى.

الماتى. 19 قازان. قازتاگ - يرينا گۋمىركينا. سارسەنبى كۇنى «قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ» (قحا) ۇيىمداستىرۋمەن وتكىزىلگەن «قازاقستان - تۇراقتىلىق مەكەنى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلگە قاتىسۋشىلار قازاقستان تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەتنوسارالىق نەگىزدەگى قاقتىعىستان، قوعامنىڭ جىكتەلۋىنەن اۋلاق بولدى دەپ مالىمدەدى.

«ەلىمىزدىڭ باسىنداعى ەڭ كۇردەلى جىلدارى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ دانىشپان ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قازاقستان ەتنوسارالىق قاقتىعىستارعا ۇرىنعان جوق»، - دەدى قحا حاتشىلىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ءاليا تۇرسۋمۇراتوۆا.

«قازاقستاننىڭ ءوزىنىڭ ەرەكشەلىگىن ەسكەرسەك، الەمدەگى ءبىر دە ەتنوسارالىق قاتىناستار ۇلگىسى بىزگە كەلمەيدى»، - دەدى قحا-نىڭ وڭتۇستىك ايماقتاعى وكىلى، «ەتنوس-فورۋم» قب عابيت ءنۇرادىلوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، الەمدە ۇلتارالىق ماسەلەنى شەشۋدىڭ ءۇش ۇلگىسى بار. ءبىرىنشىسى - «ەلدە نەگىزگى نازاردى الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق پروبلەمالارعا اۋدارىپ، ەتنوسارالىق ماسەلەلەر جوق دەپ، كوزدى جۇمىپ قاراۋ». بىراق، بۇل جاعدايدا دامۋ بولمايدى، دەپ ەسەپتەيدى ول. ەكىنشى جول - «بيلىك ەلدەن باسقا ەتنوستاردى ىعىستىرۋ، ەلدە مونوۇلتتىق مەملەكەت قۇرۋ ساياساتىن ۇستانعان» جول. ع. ءنۇرادىلوۆتىڭ پىكىرىنشە، بۇل جول قازاقستانعا جارامايدى.

«ءۇشىنشى جول - بۇل جول قازىر ءبىزدىڭ بارا جاتقان جانە دوستاستىق ەلدەرىنە ۇلگى رەتىندە كورسەتىپ جۇرگەن جول. بۇل جول بيلىك پەن مەملەكەت ۇلتارالىق قاتىناستار ينستيتۋتىن قۇرۋ، داستۇرلەردى، مادەنيەتتى، وسىندا مەكەن ەتكەن ەتنوستاردىڭ انا ءتىلىن ساقتاۋ  جولى، ازاماتتىق قوعام قۇرۋ جولى»، - دەدى ع. ءنۇادىلوۆ.

قىرىم تاتارلارىنىڭ ەتنومادەني بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى سەيت باباليەۆ اتاپ كورسەتكەندەي، قازاق حالقىنىڭ قايىرىمدىلىعى مەن قولداۋىنسىز، بۇگىندەرى قازاقستاندا مەكەن ەتەتىن ەتنوستار جاپپاي دەپارتاتسيا كەزىندە وزدەرىنشە جەرسىنىپ كەتە الماس ەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، 1944-1948 جىلدارى اشتىق پەن اۋرۋلاردىن 144 مىڭ 704 ادام كوز جۇمعان. «ەگەر قازاق حالقى بولماسا، ەگەر ولار قابىلداماسا، باسپانا بەرىپ، ءبىر ءۇزىم نانىن بولىسپەسە ادامدار ودان دا كوپ قىرىلار ەدى»، - دەدى س. باباليەۆ.

ول سونداي-اق اعىمداعى جىلى 14 قاراشادا كۇشتەپ جەر اۋدارىلعان حالىقتارعا قولدانىلعان قۋعىن-سۇرگىن اكتىلەرى زاڭسىز دەپ تانۋ تۋرالى جوعارعى كەڭەس دەكلاراتسيا قابىلدانۋىنىڭ 22 جىلدىعى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«بۇگىنگە قازاقستان تەرريتورياسىندا مەكەن ەتەتىن 130 ەتنوستارعا وزدەرىنىڭ مادەني ورتالىقتارىن اشۋ، تىلدەرىن، مادەنيەتىن دامىتۋ مۇمكىندىكتەرى بەرىلگەن»، - دەدى ول.

«قازاقستان ەتنوستارى قازاق حالقىمەن بىرگە وزدەرى دە دامىدى. بارلىعىنىڭ تەگى ءار ءتۇرلى بولعانىمەن بىزدەردىڭ بارلىعىمىز ءبىلىم الۋدا، جۇمىس ىستەۋدە، جاسامپازدىق پەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دامۋىنا قاتىسۋدا بىردەي قۇقىعىمىز بار»، - دەپ اتاپ كورسەتتى س. بابليەۆ.