كەشەلى بەرى قازاق قوعامى رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ جەر تۋرالى جەلپىنىپ ايتقان جەلدى ءسوزىن جات تا كەپ تالقىلاپ جاتىر. اۋەلى پۋتين نە دەدى؟

قاراپايىم تىلمەن ايتساق: «وداقتان كەتكەندە ورىستىڭ جارتى جەرىن الا كەتتىڭدەر»، - دەدى.  «سوۆەت وداعىنان ءبولىنىپ شىققان ەلدەر رەسەي جەرىنە قارىق بولدى»، - دەدى. «مىناۋ – ۋكراينا، مىناۋ – قازاقستان»، دەگەن جوق. جالپىلاما ايتتى. بارىنە ايتتى. ءبارى ەستىدى. قازاق تا، قىرعىز دا، وزبەك تە...

ال بۇگىن پۋتين ءۇشىن پەسكوۆ «اقتالعانداي» بوپتى. باستىعىنىڭ ايتقاندارىن ءتۇسىندىرىپ بەرىپتى. «رەسەيدىڭ كورشىلەرىنە اۋماقتىق تالابى جوق»، - دەپتى. «پۋتين كونستيتۋتسياداعى قاتەلىكتەر تۋرالى ايتتى»، - دەپتى.

كرەملدىڭ كوبىكسوزدى كوپ شەندىسى نە دەسە دە، پۋتين ويىنداعىسىن ايتتى. بۇگىن عانا دەيمىسىز...پۋتين، جيرينوۆسكي، زيۋگانوۆ، ليمونوۆ، بوگداساروۆ، كالاشنيكوۆ، سولوۆەۆ، سكابەەۆا، كيسەلەۆ ت.ب.  ايتا بەرسەڭ كوپ.

بۇل جولى دا سول اڭگىمە. ورىستىڭ ءوز ىشىندە رەيتينگى تومەندەپ، سۇيەۋدەي سۇيكىمى قالماي بارا جاتقانىن جاقسى بىلەتىن پۋتين بۇل ءسوزىن ىشكى اۋديتورياعا ارنادى دەسەك تە، اڭگىمە استارىندا «كەرەك بولسا «قىرىم ستسەناريىن» باسقا ايماقتاردا دا قايتالاي الامىز» دەگەن ىلىكسوز جاتقانىن ساياساتكەرلەر ايتىپ جاتىر.

بولاشاقتى سوعىسپەن باعالايتىن ادامنىڭ اۋەلگى امبيتسياسى – ەكونوميكالىق وداقتى سىلتاۋراتىپ، ەسكى وداقتى ءتىرىلتۋ ەكەنىن بۇعان دەيىن تالاي ايتتىق، جازدىق. ەستىگىسى كەلگەنىن عانا ەستيتىن قازاقستاننىڭ ەسكى ءھام جاڭا بيلىگى سولتۇستىكتەگى سويى بولەك قوشىنالاردىڭ قاۋىپتى «سالەمىن» قاپەرگە العان بولار دەپ ۇمىتتەنەمىز، ارينە.

ەرتەڭگى پاراد

ءپۋتيننىڭ ەل ىشىندەگى ابىروي-بەدەلى السىرەپ بارا جاتىر دەدىك قوي، جاڭا. ءوندىرىسى تۇرالاپ، ەكونوميكاسى قۇلدىراپ، حالقىن تۇرمىس قىسا باستاعان ءپۋتيننىڭ ەندىگى ءبىر سەنەرى – اسكەري الەۋەتى. قوراسىنداعى قارۋىنىڭ تەگى جاقسىلارىن قاز-قاتار ءتىزىپ، قىزىل الاڭدا جۇرگىزىپ، الەمگە «ءال-دارمەنىن» كورسەتۋ – ۆلاديمير ءۆلاديميريچتىڭ جىلدار بويى قالىپتاسقان ادەتى، بۇلجىماس سالتع اينىماس داستۇرىنە اينالعان. انىعىندا بۇل پاراد جىل وتكەن سايىن سۇم سوعىستىڭ زۇلماتىن كورگەن قارت مايدانگەرلەردى ەمەس، رەسەي بيلىگىن، پۋتين اسكەرىنىڭ «قۇدىرەتتىلىگىن» ۇلىقتاۋ پروتسەسسىنە اينالىپ ۇلگەردى.

بيىل دا پاراد وتەدى. ەرتەڭ! جارتى الەمگە جايىلعان قىتاي ۆيرۋسىنىڭ (كوروناۆيرۋس) قاھارى ءپۋتيننىڭ ماقتان پارادىن كەيىنگە شەگەرگەن ەدى. سول پاراد ەرتەڭ وتەدى. نەگە؟ بۇل ءبىزدى قويىپ، ورىستىڭ ءوز ىشىندە قىزۋ تالقىلانىپ جاتقان سۇراق!

(worldometers.info دەرەگى)

رەسەيدە ىندەت ءورشىپ تۇر

9 مامىردا ءوتۋى ءتيىس پارادتى ۆيرۋستىڭ جاپپاي تارالۋىنا بايلانىستى كەيىنگە شەگەنگەر ەدى. قازىر دە ىندەتتىڭ بەتى قايتقانى شامالى. قايتا قاھارىنا مىنگەن كەزى. ءورشىپ تۇر. قازىر ىندەتتىلەر سانى 600 مىڭعا جۋىقتاعان. رەسەي الەمدە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى بويىنشا العاشقى ۇشتىكتە. سوڭعى تاۋلىكتە 7,5 مىڭ ادام ىندەت جۇقتىرىپتى. جالپى سانى 8,4 مىڭ ادام كوز جۇمعان. ال ۆلاديمير پۋتين وسىنىڭ بارلىعىنا كوز جۇما وتىرىپ، پاراد وتكىزەمىن دەپ شەشتى. وتكىزەتىن بولدى. نەگە ءدال ەرتەڭ؟

ەكى سەبەپ، ءبىر جەلەۋ!

جەلەۋى - كۇنى كەشە عانا ماسكەۋ ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ باستالعان كۇنىن اتاپ ءوتتى. 79 جىلدىقتى ەسكە الدى. پۋتين كرەملگە ءبىرلى-جارىم ارداگەردى جيىپ الىپ، الاۋعا گۇل قويدى. ال ەرتەڭ الاۋلاتقان-جالاۋلاتقان ءداۋ پاراد.

ەكى سەبەپ. ءبىرى – ءپۋتيننىڭ ەسەسى كەتىپ بارادى. ويتكەنى، جەڭىس پارادىن تۇپ-تۋرا 9 مامىر كۇنى وتكىزگەن جالعىز ەل – بەلارۋس بولدى. سول جولى لۋكاشەنكو: «سوعىستان ەڭ كوپ جاپا شەككەن ەل - بەلارۋس», دەپ جاريالاعان. «جەڭىستىڭ مۇراگەرلەرى – بەلارۋستەر!», - دەپ سويلەگەن.

ەكىنشىسى – ەل ىشىندەگى رەيتينگىسى. ول تۋرالى جوعارىدا جازدىق.

پارادتىڭ قۇنى قانشا؟

راس، كەز كەلگەن اقىماقتىقتىڭ، كەز كەلگەن داراقىلىقتىڭ ءوز قۇنى بار. سول سەكىلدى بۇل پارادتىڭ دا شىعىنى شاش ەتەكتەن. ول تۋرالى ورىستاعى وپپوزيتسيونەر الەكسەي ناۆالنىي جازىپتى.

ءپۋتيننىڭ بۇل پارادىنىڭ شىعىن اقشاسىن ەسەپتەپ شىعىپتى. ۇزىن-ىرعاسى 1 ميلليارد رۋبل جۇمسالادى ەكەن.

ءبىر قىزىعى 9 مامىردا ماسكەۋدە «پاراد» وتپەدى ەمەس ءوتتى. ءيا، تانكىلەر مەن جاياۋ ساربازدار قىزىل الاڭدا ساپ تۇزەمەسە دە، سيمۆوليكالىق پاراد ءوتتى. ەندەشە بۇل جولعى پاراد كىم ءۇشىن؟ جالعىز عانا كورەرمەن ءۇشىن! ۆلاديمير ۆلاديميروۆيچ پۋتين ءۇشىن! بۇل دا جاڭانى ناۆالنىيدىڭ ءسوزى.

ەرتەڭگى پارادقا كىمدەر بارادى، ال كىمدەر بارمايدى؟

سونىمەن، ەرتەڭ پاراد! بۇرىن مۇنداي پارادتارعا پۋتينمەن وداقتاس، نيەتتەس، ءتىپتى وعان كىرىپتار ەلدەردىڭ باسشىلارى ءبىرى قالماي بارىپ، قاتىساتىن. قىزىل الاڭداعى پارادتى تاماشالاپ، ونان سوڭ الاڭنىڭ ارتىنداعى الاۋعا گۇل قوياتىن. قازىر ەۋروپا مەن باتىستى ايتپاعاندا، ەسكى وداقتىڭ دا باسشىلارى ءتۇرلى سىلتاۋ تاۋىپ، كرەمل شاقىرتۋىن شەتكە ىسىرىپ ءجۇر. بيىل دا سولاي.

اۋەلى ۋكراينا. ۆلاديمير زەلەنسكي: «جوق. بارمايتىن ەدىم. مەنىڭشە، رەسمي شاقىرتۋ بولعان دا جوق»، - دەپتى.

تۇركىمەنباسى قۇربان بەردىمۇحامەدوۆ تە بارمايدى. 29 ماۋسىمدا 63-كە تولادى ەكەن. «بۇل داتانى (تۋعان كۇندى) ۇيدە، وتباسىمنىڭ قاسىندا اتاپ وتەتىن ءداستۇر قالىپتاسقان»، - دەپتى.

ارمەنيا پرەمبەرى نيكول پاشينيان ۆلاديمير پۋتينگە ءۇشبۋ حات جازىپ، ماسكەۋگە بارا المايتىنىن ايتىپتى.

«ءوزىڭىز بىلەتىندەي، ءسىزدىڭ شاقىرتۋىڭىزدى ەرەكشە ىقىلاسپەن قابىل العان ەدىم. ەپيدەميولوگيالىق جاعدايعا بايلانىستى ماسكەۋ ساپارىن توقتاتا تۇرۋدى شەشتىم»، - دەپتى.

ءازىربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ تە «كارانتينگە» بايلانىستى ماسكەۋگە بارمايتىنىن ايتقان.

سول سەكىلدى، چەحيا پرەزيدەنتى،  جاپونيا پرەمەرى، حورۆاتيا پرەزيدەنتى، يزرايل پرەمەرى، فرانتسيا پرەزيدەنتى، اقش پرەزيدەنتى، گەرمانيا كانتسلەرى ت.ب. ەۋروپا جانە بالتىق ەلدەرى باسشىلارى ماسكەۋگە بارمايتىندارىن اشىق ايتقان.

ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ كەشەگى بەيساياسي سوزدەرى مەن پاندەميا ءورشىپ تۇرعان وسى تۇستا قازاقستان پرەزيدەنتى دە پارادقا بارۋدان باس تارتۋى كەرەك دەگەن پىكىرلەر ايتىلدى، الەۋمەتتىك جەلىدە. كەشە. بۇگىن.

ال قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بەرىك ءۋالي: «بۇعان دەيىن حابارلاعانىمىزداي، قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ بيىلعى جىلدىڭ 24 ماۋسىم كۇنى ماسكەۋدە وتەتىن جەڭىس پارادىنا قۇرمەتتى قوناق رەتىندە قاتىسۋدى جوسپارلاپ وتىر»، - دەپ سويلەدى.

ەپيدەميولوگيالىق احۋال اۋىرلاپ، ىندەت ءورشىپ تۇرعان قازىرگىدەي ۋاقىتتا كوپ ەلدىڭ باسشىلارى ماسكەۋ ساپارىنان باس تارتىپ جاتقاندا بەلارۋس، قازاقستان، قىرعىزستان، مولدوۆا، سەربيا، تاجىكستان، وزبەكستان باسشىلارى «قۇداي ساقتاسىنعا» سالىپ، پاراد كورۋگە باراتىن بولدى.

ءتۇيىن.

Oliver Bilger دەيتىن نەمىستىلدى جۋرناليست: «بۇل داتا – ماقتانۋعا تۇرارلىق باسقا ەش سەبەپ (ەكونوميكادا، ينجينەريادا، ءىت سالاسىندا، عىلىم مەن ءبىلىم دە ت.ب.) قالماعان ەلدەر ءۇشىن ءوز-وزدەرىنە سەنىم ىزدەيتىن، كوڭىل جۇباتاتىن جالعىز كۇن»، - دەپتى. ءدوپ!

ال ءبىز الەكسەي مەلنيكوۆ دەيتىن ءپۋبليتسيستتىڭ مىنا ءبىر سوزىمەن اياقتاعانىمىز ءجون شىعار: «ماسكەۋدەگى باسشىلار ءۇشىن مۇنىڭ تۇك قۇنى جوق. ەڭ باستىسى ءپۋتيندى ۇلىقتاۋ! ول – ءبىر عانا ادام ءۇشىن وتكىزىلەدى. قالعانى ماڭىزدى ەمەس.

ماسكەۋ ءداستۇرلى تۇردە وتكىزەتىن اسكەري پاراد – ءميليتاريزمنىڭ مەرەكەسى. سوعىستىڭ پروپوگانداسى. ونى وتكىزۋ – حالىقتى جاڭا سوعىسقا دايىنداۋ. جانە ول سوعىس تا پارادپەن اياقتالادى دەگەندى حالىق ساناسىنا ءسىڭىرۋ. بۇل كاتاستروفا». تامام!

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz