بەلگىلى ادۆوكات، بقو ادۆوكاتتار القاسىنىڭ مۇشەسى ابزال قۇسپان اتىراۋ وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى بەرگەي رىسقاليەۆ ىسىنە قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپ، ءوزىنىڭ «YouTube» ارناسىندا بەينە جازبا جاريالاپتى.

وندا ۆلاديسلاۆ باۋەر ەسىمدى ازاماتتىڭ «Youtube-تەگى» مالىمدەمەسىنە جانە رىسقاليەۆتەردىڭ دۇنيە-مۇلكىن بوساتۋعا قاتىستى ءوز پىكىرىن ايتقان ەكەن. وقىرمان نازارىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك.

ابزال قۇسپان، ادۆوكات:

- مەن ابزال تەمىرعاليۇلى قۇسپان، قىلمىستىق ءىس العاش قوزعالعان كۇننەن باستاپ، كۇنى بۇگىنگە دەيىن رىسقاليەۆتەر وتباسىنىڭ ادۆوكاتىمىن. وسىعان بايلانىستى ۆلاديسلاۆ باۋەردىڭ مالىمدەمەسىنە وراي، قىلمىستىق ءىستىڭ «كونستراكشن كز» جشس-عا قاتىستى بولىگىنە تۇسىنىكتەمە بەرىپ، اشىپ ايتقىم كەلەدى.

ءوز مالىمدەمەمدە تەك قىلمىستىق ءىستىڭ نەگىزگى بولىكتەرىنە توقتالاتىن بولامىن. ءىستىڭ ءمان-جايىن ونىڭ كولەمدىلىگىنە بايلانىستى تولىق ايتىپ جاتۋ مۇمكىن ەمەس، 1000 تومنان اسادى. كەزىندە قىلمىستىق ىسپەن تانىسۋعا ءبىزدىڭ (ادۆوكاتتاردىڭ) 9 اي ۋاقىتىمىز كەتكەن.

ۆلاديسلاۆ باۋەردىڭ «Youtube-تەگى» مالىمدەمەلەرىنە قاتىستى:

قۇرىلتايشىلار قۇرامىندا ۆيتالي باۋەر بولعانىنا قاراماستان، قازىر مالىمدەمەنى ۆلاديسلاۆ باۋەر جاساۋدا. ۆلاديسلاۆ باۋەردىڭ قۇرىلتايشىلار قۇرامىنا قاي ۋاقىتتا كىرگەنى بەلگىسىز. سەبەبى، بارلىق تالاپ ارىزدار مەن قۇجاتتاردا ۆيتالي باۋەردىڭ اتى-ءجونى كورسەتىلگەن. سوندىقتان، ۆلاديسلاۆ، قۇرىلتايشى بولىپ تابىلام دەپ، جالعان ايتىپ وتىر.

بۇل قازاقستاندا 3-D پانەلدەر سالاتىن جالعىز كومپانيا ەمەس. 2007 جىلدان 2009 جىلعا دەيىن زاۋىتقا 12 ملن دوللار قۇيىلعانى دا شىندىققا جاناسپايدى. ءبىز زاۋىتتىڭ قۇرىلىسىنا 4 ملن دوللار كەتكەنىن بىلەمىز. كاسىپورىن يەلەرى بۇل جونىندە وزدەرى ايتقان بولاتىن.

ءيا، زاۋىتتىڭ اشىلۋى بولدى. ونىڭ سالتاناتتى تۇردە اشىلۋىنا سول كەزدەگى پرەمەر-مينيستر مەن اتىراۋ وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى بەرگەي رىسقاليەۆ قاتىستى.

شىندىعىندا باۋەر رىسقاليەۆ جونىندە ەشنارسە بىلمەيدى. ول ساياسي موتيۆتەرمەن بوسقىن دارەجەسىن العان ادام جانە ەشكىمنەن جاسىرىنىپ جۇرگەن جوق. باتىستا قانداي دا ءبىر كىناسى بار ادامعا ساياسي پانا بەرمەيدى جانە بۇل بارلىعىنا بەلگىلى.

«ترانسترويموست» اق-نىڭ كوپىرلەر قۇرىلىسىنا تەندەر ۇتىپ الىپ، ماتەريالداردى جەتكىزۋمەن «كونستراكشن KZ» جشس اينالىسقانى – بۇل راس. ال تەندەرلەردى ۇلەستەس كومپانيالاردىڭ ۇتقانى جونىندە بىردە ءبىر دالەل جوق. ولاردىڭ ۇلەستەس كومپانيالار ەكەندىگى جونىندەگى سوت شەشىمى بەرگەي رىسقاليەۆتىڭ ءوزىنىڭ ۇلكەن كۇمانىن تۋعىزادى.

جۇمىس تولىق كولەمدە ورىندالعان جوق. سەبەبى كوپىر قۇرىلىسى بويىنشا ەرلى-زايىپتى ريازانوۆتار قول قويعان ءبىر كەلىسىمشارت اياسىندا قولعا الىنعان ءبىر اسپالى كوپىر قۇلادى. ادام ءولىمى بولدى، ۇلكەن زالال كەلتىرىلدى. ناتيجەسىندە قىلمىستىق ءىس جۇرگىزىلىپ، ونىڭ شەشىمى بويىنشا بىرنەشە جاۋاپتى ادام سوتتالدى. ولارعا جانە «ترانسترويموست» اق-عا ايىپپۇل سالىندى. باس مەردىگەر «كۋرىلىس كىزمەت-S» جشس زالالدى وتەۋ بويىنشا «ترانسترويموست» اق-عا قارسى ارىز بەردى. اتىراۋ وبلىسىنىڭ اپەللياتسيالىق سوتى «كۋرىلىس كىزمەت-S» جشس-نىڭ تالابىن قاناعاتتاندىردى. ەسكەرەتىن ماڭىزدى جايت، ريازانوۆ مىرزا كوپىر قۇلاعانعا دەيىن جۇرەك تالماسىنان كوز جۇمعان. الايدا كەلىسىمشارت ونىمەن جاسالدى. كوپىر قۇلاعانعا دەيىن باس مەردىگەر «ترانسترويموست» اق-عا كوپىردىڭ قۇرىلىسى ءۇشىن قوماقتى سوماعا الدىن الا تولەم جاسادى. سوت شەشىمىن ورىنداماۋ جانە كەلتىرىلگەن زالالدى تولەمەۋ ءۇشىن«ترانسترويموست» اق ءوزىن بانكروت دەپ جاريالادى. سايكەسىنشە، زارداپ شەككەن باس مەردىگەر دە بانكروتقا ۇشىرادى. الايدا ماتەريالداردى جابدىقتاۋشى ەۆگەنيا ريازانوۆا حانىممەن كەلىسىم بولدى. وعان ساي، ەگەر زالالدى ونىڭ كۇيەۋىنىڭ كومپانياسى «ترانسترويموست» اق قالپىنا كەلتىرسە، سايكەسىنشە جەتكىزىلىم ءۇشىن دەرەۋ تولەم تۇسەدى. سول ساتتە بۇعان ريازانوۆانىڭ شاعىمى بولعان جوق.

ۆلاديسلاۆ باۋەر كوپىردىڭ قۇرىلىسىن ءوزىم اياقتادىم دەپ، جالعان ايتىپ وتىر. كوپىردىڭ ارقالىعى قۇلاعاننان كەيىن، ول وبلىس اكىمدىگى تارتقان دەمەۋشىلەر قاراجاتىنا سالىندى.

«ءبىزدىڭ زاۋىتقا رەيدەرلىك باسقىنشىلىق جاسالدى» دەگەنى دە بوس ءسوز. باۋەر ەشقانداي دالەل نەمەسە فاكتى كەلتىرمەستەن ايىپتايدى.

زالال سوماسىن، ەڭبەكاقى قورىن، جىبەرىپ الىنعان پايدانى جانە ت.ب. ارتتىرۋ ءۇشىن تالاپ ارىزدا ولار وزدەرىندە 200 ادام جۇمىس جاسادى دەپ كورسەتتى. الايدا ءبىز زاۋىتتىڭ قۇرىلىسى كەزىندە جانە العاشقى بىرنەشە اپتا بويى وندا بار بولعانى 42 ادام جۇمىس جاساعانىن ناقتى بىلەمىز. ولار دەمونستراتسيا ءۇشىن بىرنەشە بلوك ءوندىرىپ شىعاردى. ونىڭ بارلىعى سول كەزدەگى جاريالانىمداردا بار. \\\ «ۆ اتىراۋ پوياۆياتسيا دوما يز 3-D پانەلەي» - اك جايىك (كاسىپورىندا 42 ادام جۇمىس جاسايدى – دەپ كورسەتىلگەن).

رىسقاليەۆ ب. 2012 جىلدىڭ تامىز ايىندا كەتتى، الايدا ءسىز وعان زاۋىتتىڭ جۇمىس جاساۋىنا مۇمكىندىك بەرمەدى دەپ دالەلسىز ايىپتايسىز. رىسقاليەۆ كەتىسىمەن زاۋىت نەلىكتەن جۇمىس جاساپ كەتپەدى؟ كەدەرگى كەلتىرەتىن ەشكىم بولمادى عوي. زاۋىتتىڭ گۇلدەنۋىنە ەشكىم كەدەرگى جاساعان جوق، الايدا زاۋىت جۇمىس جاسامادى.

باۋەر شاتاستى. قىلمىستىق ءىس بويىنشا جاۋاپ بەرگەندە ماششەنكو (زاۋىت يەلەرىنىڭ ءبىرى) زاۋىت ءوز ماقساتىنا ساي بىردە ءبىر كۇن جۇمىس جاساماعانىن جانە 3-D پانەلدەر وندىرە الماعانىن ايتادى. باۋەر بولسا زاۋىت ۇزاق ۋاقىت بويى جۇمىس جاساپ، پانەلدەر شىعارعانىن، الايدا قارىزدارى جينالىپ قالىپ،  ونى جابۋعا تۋرا كەلگەنىن مالىمدەيدى. وزدەرى ۋادە ەتكەن 3-D پانەل ءوندىرۋدىڭ ورنىنا ولار قاراپايىم پەنوپلاست شىعارعان. ونىڭ ۇستىنە، ولاردىڭ پانەلدەرى وتە قىمبات. اتىراۋدا ارزان گازوبلوكتار پايدالانعان تيىمدىرەك بولدى. كەيىن ودان دا ارزانىراق قاڭقالى-مونوليت بەتون قۇيا باستادى. بۇگىنگى تاڭعا دەيىن زاۋىت ءالى جۇمىس جاساماي تۇر.

ەندەشە، ەشقاشان جۇمىسى العا باسپاعان، ءوندىرىسى ارتتا قالعان ەشكىمگە قاجەت ەمەس زاۋىتتى رەيدەرلىك باسىپ الۋ كىمگە ءتيىمدى بولۋى مۇمكىن؟

1 060 503 310 تەڭگە بۇل - العاشقىداعى نارازىلىق سوماسى.  كەيىن بۇل سوما 18 500 000 000 تەڭگەگە دەيىن ۇلعايدى. الايدا زاۋىت ءبىر كۇن دە جۇمىس جاساعان جوق. تاڭعالارلىعى، اتىراۋ سۋديالارى ارىزدى قاناعاتتاندىرعان. بارلىق زالالدى وسى ىسكە قاتىستى 30 ادامنىڭ بارلىعىنان ەمەس، تەك 8 ادامنان ءوندىرىپ الۋ قاجەت ەدى. سۋديالار «كونستراكشن KZ» جشس-نىڭ جاڭا وكىلدەرىنىڭ مۇددەلەرىنە باسىمدىق بەرىپ، وسى زاۋىت بويىنشا شىعىندى وتەۋ تۋرالى شەشىم شىعارعان دەپ ەسەپتەيمىن. سويتە تۇرا، بارلىعى كاسىپورىننىڭ ءالى كۇنگە دەيىن جۇمىس جاسامايتىنىن جاقسى بىلگەن.

باۋەر مىرزا ءبىزدىڭ جوعارعى سوتتا جەڭگەنىمىزگە دە نارازىلىق ءبىلدىرىپتى. ءبىز بۇعان دەيىنگى تومەنگى سوتتاردان جەڭىلگەنىمىزگە قاراماستان، جوعارى تۇرعان سوتتارعا ءوتىنىش بەرىپ، باس پروكۋراتۋراعا جۇگىنۋگە قۇقىلىمىز. ەگەر ءسىز اتىراۋداعى سوتتاردا جەڭسەڭىز، ال ءبىز جوعارعى سوتتا جەڭىسكە جەتسەك، مۇنىڭ قاي جەرى زاڭعا قايشى؟

ءسىز اتىراۋ سوتتارىنان ادىلدىك ىزدەدىڭىز، ءسىز ولاردا جەڭىسكە جەتىپ، قازاقستاندىق سوت تورەلىگىنە سەندىڭىز. شەشىم ءسىزدىڭ پايداڭىزعا شەشىلە قويماپ ەدى، ءسىز سەنىمىڭىزدى دەرەۋ جوعالتتىڭىز. مۇنىڭىز قىزىق ەكەن.

سوتتا جاۋاپ الۋ كەزىندە ءبىزدىڭ تاعى ءبىر ادۆوكاتىمىز سايان جۇنىسباەۆ ريازانوۆا حانىمنان 9 جىل بويى نەلىكتەن سوتقا جۇگىنبەگەنىن سۇرادى.  وسىنشا جىل ول سوتقا جۇگەنبەپتى. ال ەندى كەلىپ بەل بۋىپتى. ول ءوز جاۋابىندا قىمبات ەكەنىن ايتقان. دەمەك، بۇل پروتسەسكە دەمەۋشىلىك جاسايتىن بىرەۋ پايدا بولدى ما دەگەن دە وي كەلەدى.

رىسقاليەۆتەردىڭ مۇلىگىن بوساتۋعا قاتىستى:

سىزدەر بۇعان دەيىن ەستىگەندەرىڭىزدەي، رىسقاليەۆ بەرگەيدىڭ ساياسي بوسقىن مارتەبەسىن العانىن جانە قازىر لوندوندا تۇرىپ جاتقانىن جاقسى بىلەسىزدەر. ال شىن مانىسىندە، وسىنداي قيىن كەزەڭدە وتانىنا وراسان پايداسىن تيگىزە الار ەدى. ۇلىبريتانيادا مۇنداي ستاتۋستى ەكىنىڭ بىرىنە بەرمەيتىنىن بارلىعى بىلەدى. ولاردىڭ سوتىندا بوس ءسوز بەن دالەلى جوق كۋاگەرلىك تۇسىنىكتەمەلەر قابىلدانبايدى. بارلىعى قۇجات جۇزىندە راستالۋى ءتيىس.

مەن ب.رىسقاليەۆتە ساراپشىلىق ۇيعارىمداردىڭ، شەتەلدىك قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ باياندامالارى، كۋاگەرلەردىڭ قۇجاتتاندىرىلعان تۇسىنىكتەمەلەرى مەن قازاقستاندىق سوتتاردا ۇسىنىلماعان باسقا دا كوپتەگەن دالەلدەمەلەرى بارىن ءوز كوزىممەن كوردىم. مۇنداي بوسقىن مارتەبەسىن باسقا دا تۇلعالار العان. العا جۇگىرگەندەي بولمايىن، بۇل تۋرالى كەيىن بەرگەي رىسقاليەۆتىڭ ءوزى ايتىپ بەرەتىن بولار...

قازاقستاننىڭ سول كەزدەگى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى باسشىلارى ينتەرپولعا وسى ازاماتتاردىڭ بارلىعىنا ىزدەۋ سالسىن دەپ، ون رەت قۇجات تاپسىرعان ەكەن. الايدا ينتەرپول رىسقاليەۆتەر ءىسىن زەرتتەپ، ءىستىڭ ساياسي استارىنىڭ بولۋىنا بايلانىستى ول تالاپتاردى قابىلداماعان. وسىلايشا، مەن رىسقاليەۆتەر ىسىمەن بايلانىستى ادامداردىڭ ەشبىرى ەشقاشان ينتەرپولدىڭ ىزدەۋىندە بولماعانىن رەسمي تۇردە مالىمدەيمىن. ولاردىڭ ءجۇرىس-تۇرىسىنا ەشبىر شەكتەۋ قويىلماعانىن، دۇنيەجۇزى بويىنشا ەمىن-ەركىن ءجۇرىپ-تۇرا الاتىنىن ايتقىم كەلەدى. ءبىر عانا ماسەلە بار، ولار قازاقستانعا كىرە المايدى.

شۆەيتساريادا دا اقشانىڭ ءىزىن جاسىردى دەگەن كۇدىكپەن رىسقاليەۆتەردى قىلمىستىق قۋدالاۋدى ۇيىمداستىرۋعا تىرىستى. الايدا 1,5 جىلدىق مۇقيات تەكسەرىستەن كەيىن شۆەيتساريا پروكۋراتۋراسى قىلمىستىق ءىستى جاۋىپ، شوتتاردى بۇعاتتان بوساتتى. 7 جىل بويى ەكى ەلدىڭ اراسىندا بەلسەندى تۇردە حات الماسۋ ءجۇرىپ وتىردى. وسى ۋاقىت ىشىندە شۆەيتساريا پروكۋراتۋراسىنىڭ سۇراۋلارىنا قازاقستاننىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ول اقشالاردىڭ زاڭسىز تابىلعانى جونىندە ماردىمدى دالەل ۇسىنا المادى. ونىڭ ۇستىنە، بۇل اقشالاردىڭ اتىراۋ وبلىسىنىڭ بيۋدجەتىنە ەشبىر قاتىسى جوق بولدى. سەبەبى ول اقشالار رىسقاليەۆ مەملەكەتتىك قىزمەتكە كىرىسپەستەن بۇرىن ءوز ەڭبەگىمەن تاپقان اقشالار ەدى. ناتيجەسىندە شۆەيتساريالىق پروكۋراتۋرا رىسقاليەۆتەر اۋلەتىنىڭ قاراجاتتىن تولىقتاي بۇعاتتان شىعاردى.

رىسقاليەۆتەرمەن بايلانىستى قىلمىستىق ىستەردىڭ اشىلۋىنان باستاپ، بارلىق سوت تالقىلاۋلارىنا قاتىسۋشى رەتىندە رىسقاليەۆتەردىڭ كىنالى ەكەندىگىنە قاتىستى بارلىق دالەلدەر ۇلكەن كۇمان تۋدىراتىنىن ايتقىم كەلەدى. ءبىز بۇل تۋرالى تالاي رەت جازدىق تا، سوتتا دا مالىمدەدىك. الايدا ءبىزدىڭ دالەلدەرىمىزگە قۇلاق اسپادى.

رىسقاليەۆ ب. باسقا ەلدىڭ ءماجبۇرلى رەزيدەنتى ستاتۋسىندا قازاقستاندا مۇلكىنىڭ زاڭسىز تاركىلەنگەنى ءۇشىن قازاقستانعا قارسى جۇزدەگەن ميلليون دوللارعا ارىز بەرۋ قۇقىعىنا يە بولدى. رىسقاليەۆتەردىڭ ءىسىن زەرتتەپ، باتىستىق ساراپشىلار مەن ادۆوكاتتار ونىڭ سوتتا جەڭەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى. انىق-قانىعىن بىلمەيمىن، الايدا قازاقستان بيلىگى زاڭسىز تاركىلەنگەن مۇلكىنىڭ ءبىر بولىگىن عانا قايتارۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعان. ونىڭ ۇستىنە، قازاقستان پايداسىنا شەشىلمەي جاتقان ىستەر دە كوپ.

رىسقاليەۆتەردىڭ مۇلكىن بوساتۋ بويىنشا تولىعىراق توقتالىپ وتكىم كەلەدى. رىسقاليەۆتەر مۇلىگىنىڭ تەڭ جارتىسى تاركىلەنگەن جانە بوساتىلعان مۇلىكتىڭ 30%-ى وسىعان دەيىن اۋكتسيوندار ارقىلى ساتىلىپ كەتكەن.

باس پروكۋراتۋرانىڭ نارازىلىعى مەن جوعارعى سوتتىڭ قاۋلىسىن مۇقيات قاراساڭىز، كورەسىز. باق-تا بۇل جونىندە نەگە ايتىلمايدى؟ وسىلايشا باق رىسقاليەۆتەر بۇكىل مۇلىگىن بوساتتى دەگەن حابار تاراتىپ، قوعامنىڭ تەرىس پىكىرىن قالىپتاستىرۋدا. مەن مۇنىڭ ادەيى جاسالىپ وتىرعانىنا سەنىمدىمىن.

بوساتىلعان مۇلىككە قاتىستى:

جىبەرىلگەن قاتەلىك پەن ۇقىپسىزدىققا بايلانىستى ءبىرىنشى ينستانتسيالى سوتتار قاراعاندا رىسقاليەۆتەر وتباسىنىڭ بۇكىل مۇلىگىنە تىيىم سالىنىپ، تاركىلەندى. بۇل 20-25 جىل بۇرىن رىسقاليەۆتەر وتباسى قۇرعان كومپانيالار مەن دۇنيە-مۇلىكتەر. ياعني، ول بەرگەي رىسقاليەۆ مەملەكەتتىك قىزمەتكە كەلمەستەن بۇرىن تاپقان تابىستارى مەن دۇنيە-مۇلىكتەرى. ونىڭ ىشىندە ايەلى مەن بالالارىنا تيەسىلى 50% ۇلەستەر دە بار.

مەنىڭ قولىمدا ب.رىسقاليەۆتىڭ اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمى بولعانعا دەيىنگى سالىقتىق دەكلاراتسيالارى بار. بۇل رەسمي قۇجاتتار. وندا قولما-قول 22 ميلليون اقش دوللارىنا تەڭ اكتيۆتەر مەن 120 ميلليون اقش دوللارىنا تەڭ كومپانيالارداعى ۇلەستەرى انىق كورسەتىلگەن. وزدەرىڭىز كورىپ وتىرعانداي، رىسقاليەۆ ب. مەملەكەتتىك قىزمەتكە قالتالى، داۋلەتتى ادام رەتىندە كەلگەن. جوعارىدا اتالعان نەگىزدە ادۆوكاتتار باس پروكۋراتۋراعا شاعىم جازدى. الايدا، ساياسي قۋعىندالۋدىڭ ناتيجەسىندە رىسقاليەۆتەر مۇلكىنىڭ 70% جوعالتقانىن ەسكەرگەن ءجون.

2011-2012 جىلدارمەن سالىستىرعاندا، بۇل بوساتىلعان مۇلىك ءوز قۇنىن 5 ەسەگە جوعالتتى. 8 جىل ىشىندە بىرنەشە دەۆالۆاتسيا، ينفلياتسيا بولدى جانە بۇل مۇلىكتى اكىمدىكتەرمەن بىرگە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى باسقاردى. ارينە، ولار بۇل عيماراتتار مەن جابدىقتاردى جوندەۋگە بىردە ءبىر تيىن جۇمساعان جوق. ەگەر مۇمكىندىك بولسا، وسى عيماراتتارعا، نىساندارعا قاراڭىزدار. سوندا، ولاردىڭ قازىرگى تاڭدا ادام شوشىرلىق كۇيدە ەكەنىنە جانە ەشبىر قۇندىلىعى جوق ەكەنىنە كوز جەتكىزەر ەدىڭىزدەر..

كوپتەگەن ونلاين مەديا قۇرالدارى رىسقاليەۆتەردە وسىنشالىقتى مۇلىك قايدان پايدا بولدى جانە ونى قالاي تاپتى دەپ تاڭعالادى. بۇعان قاتىستى ايتپاعىم: ولار كومپانيانىڭ بارلىق مۇلكىنە قاتىستى قۇجاتتارعا يە جانە ول قۇجاتتار بۇكىل مۇلىكتى زاڭدى تۇردە يەلەنگەندەرىن راستايدى.

ولار اقشانىڭ كوپ بولىگىن 90-شى جىلداردىڭ باسىنان 2000 جىلدارعا دەيىن حالىق تۇتىناتىن تاۋارلاردى ءىرى كولەمدە جەتكىزۋ، اقتوبەمۇنايگازدىڭ، كەيبىر شاعىن مۇناي كومپانيالارىنىڭ مۇناي جابدىقتارىن جەتكىزۋ ارقىلى تاپقان. ءتىپتى، بارتەر ارقىلى قازاقستاننىڭ كەيبىر وبلىستارىنىڭ رەسەي الدىنداعى ەلەكتر قۋاتى ءۇشىن بەرەشەكتەرىن دە جاۋىپ بەرگەن.

رىسقاليەۆ ب. ءوزىنىڭ ەڭ العاشقى ميلليون دوللارىن سوناۋ 1994 جىلى تاۋىپتى. بۇل اقشاعا ولار زاۋىتتار، قوناقۇيلەر، مەيرامحانالار، كەڭسە ورتالىقتارىن سالعان، ساتىپ العان. بۇل وبەكتىلەرگە قوماقتى قاراجات قۇيىپ، ولار 2000 جىلداردىڭ باسىنان باستاپ، اسىرەسە، مۇناي باعاسى جوعارى بولعان جىلدارى وتە جاقسى تابىس اكەلە باستاعان.

ارى قاراي مۇناي بيزنەسىنە ويىستى دا، شەتەلدىكتەرمەن بىرلەسكەن كومپانيالار قۇردى. تاپسىرىس الىپ، ۇيلەر، عيماراتتار قۇرىلىسىمەن اينالىسا باستادى. بارلىق بيزنەستەرىن راستايتىن قۇجاتتارى بار. ءبىر تاڭعالارلىعى، بىردە ءبىر وبەكتىنى مەملەكەتتەن جەكەشەلەندىرىپ الماعان، مەملەكەتتىڭ نەمەسە وبلىستىڭ بىردە ءبىر تەندەرىنە قاتىسپاعان. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، ول كەزدە مۇنداي مۇمكىندىك تەك قولىندا بيلىگى بار ادامداردا عانا بولدى.

وسىلايشا، رىسقاليەۆ تەك ءوزىنىڭ ەڭبەگىمەن، بىلىمىمەن جانە تاباندىلىعىمەن تابىس تاپقان. 2007 جىلدارعا قاراي ولاردىڭ بيزنەسىنىڭ اۋقىمى كەڭەيگەن.  بيزنەسپەن اينالىسا ءجۇرىپ، رىسقاليەۆ 4500 ادامدى جۇمىسپەن قامتىپتى. مەملەكەت بيۋدجەتىنە ميلليارد تەڭگە سالىق تولەگەن.

سوندىقتان دا ول ەلدىڭ جوعارى باسشىلىعىنىڭ كوزىنە ءتۇستى دەپ ويلايمىن. ءدال سول سەبەپتى ونى ءتيىمدى كريزيس-مەنەدجەر رەتىندە مەملەكەتتىك قىزمەتكە شاقىرۋعا شەشىم قابىلدادى دەپ ويلايمىن. مەندە وسى...

ەسكەرتۋ! Abai.kz ەركىن اقپارات الاڭى. كەز كەلگەن قر ازاماتى ءوزىنىڭ وي-پىكىرىن ايتۋعا قۇقىلى. سپيكەردىڭ پىكىرى رەداكتسيا ۇستانىمىن بىلدىرمەيدى.

Abai.kz