قر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ جوعارى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ماڭىزدى وزگەرىستەر تۋرالى ايتتى. 

ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، وقۋ ورىندارىنىڭ اكادەميالىق، باسقارۋشىلىق جانە قارجىلىق دەربەستىگىن ودان ءارى كەڭەيتۋ، ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جاڭارتۋ سىندى جانە تاعى باسقا باعىتتار بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر.

«بىراق وسى رەفورمالاردى ىسكە اسىرۋ كەزىندە وقىتۋشىلاردىڭ قاجەت ەمەس ەسەپتەر دايىنداۋى، جالاقىلارىنىڭ تومەندىگى جانە جۇكتەمەنىڭ كوپتىگى سياقتى ماڭىزدى ماسەلەلەر جەتكىلىكتى دەڭگەيدە قاراستىرىلماۋدا.

ال، بۇل ماسەلەلەر ءبىلىم بەرۋ ساپاسىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى.

وقىتۋشىلاردىڭ باستى مىندەتى – ءبىلىم بەرۋ. بىراق ەسەپ بەرۋ، جوسپارلار تولتىرۋ سياقتى قاجەتى شامالى مىندەتتەمەلەر نەگىزگى جۇمىسپەن اينالىسۋعا كەدەرگى جاسايدى.

ودان بولەك، ءبىر وقىتۋشى 800 ساعات جۇكتەمەنى قۇرايتىن 10 پاننەن ساباق جۇرگىزۋى مۇمكىن. جۇمىستىڭ كوپتىگىنە قاراماستان، ماردىمسىز جالاقى قاراپايىم قاجەتتىلىكتەرگە دە جەتپەي جاتادى.

بۇل رەتتە وقىتۋشىنىڭ ءوزىن-ءوزى كاسىبي تۇرعىدا دامىتۋىنا ۋاقىتى عانا ەمەس، باسقا دا مۇمكىندىكتەرى بولمايدى.

سول سەبەپتى ءبىز وسى ماسەلەلەرگە باسا نازار اۋدارۋدامىز.

ءبىز قر بعم بۇيرىقتارىنا وزگەرىستەر ەنگىزىپ، وقىتۋشىلار تولتىراتىن قۇجاتتار كولەمىن ايتارلىقتاي قىسقارتتىق.

تەك قانا سوڭعى وزگەرتكەن ءبىر بۇيرىقتىڭ نەگىزىندە مىسال كەلتىرەيىن.

قاتاڭ ەسەپتىلىك نىساندارىنان 11 قۇجات الىنىپ تاستالدى.

ولاردىڭ اراسىندا وقۋ ۋاقىتىن اي سايىنعى جانە جىلدىق ەسەپكە الۋ ۆەدوموستارى، ءبىلىم الۋشىلاردى ارالىق جانە قورىتىندى اتتەستاتتاۋعا ارنالعان بىرنەشە ەمتيحان ۆەدوموستارى، قورىتىندى اتتەستاتتاۋدى وتكىزۋ جونىندەگى كوميسسيا وتىرىستارىنىڭ ءارتۇرلى حاتتامالارى جانە تاعى باسقاسى بار.

مىسالى، ءبىر عانا كافەدرانىڭ جۇمىس جوسپارىن جاساۋ ءۇشىن 21 تارماقتان قۇرالعان قۇجاتتى تولتىرۋ قاجەت، ال ول كوپ ۋاقىتتى قاجەت ەتەدى.

ونىڭ ءبارى مىندەتتى قۇجاتتاردىڭ تىزىمىنەن قىسقارتىلدى.

دەگەنمەن كەيبىر ۋنيۆەرسيتەتتەر بۇرىنعى ادەتىنە سالىپ، ەسكى تالاپتاردان باس تارتا الماي كەلەدى.

قۇرمەتتى وقىتۋشىلار، الداعى ۋاقىتتا باسشىلىق سول قۇجاتتاردى تالاپ ەتسە، قر بعم-ءنىڭ بۇيرىقتارىنا سۇيەنۋگە بولادى.

جالپى بارلىق قۇجاتتار تسيفرلىق فورماتتا جۇرگىزىلۋى قاجەت.

ءبىز پاندەميا كەزىندە ستۋدەنتتەر ديپلومدىق جۇمىستارىن نەمەسە ديسسەرتاتسيالارىن قاشىقتان قورعاي الۋى ءۇشىن «كوك» ءمور، رەتسەنزەنتتەر مەن مەنەدجەرلەردىڭ قولتاڭبالارىن جيناۋ جانە ت.ب. تالاپتاردى الىپ تاستادىق.

تاعى ءبىر ماcەلە جۇكتەمە.

وكىنىشكە وراي، كوپ جوعارى وقۋ ورىندارىندا قولدانىلاتىن ادىستەمەلەر كۇمان تۋعىزادى.

وقىتۋشىنىڭ جۇكتەمەسى 800 ساعاتقا دەيىن جەتسە، ساباقتارعا دايىندالۋعا نەمەسە عىلىمي باعىتتاعى جۇمىستارمەن اينالىسۋعا ۋاقىت تابۋ قيىن.

سوندىقتان جاقىن ارادا مينيسترلىككە قاراستى جوعارى وقۋ ورىندارىنا جاڭا ادىستەمە ۇسىنىلادى.

قۇرامىندا ساراپشىلار، جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ پرورەكتورلارى مەن وقىتۋشىلار بار جۇمىس توبى بۇل ماسەلەگە جۇمىلدىرىلدى.

ايتا كەتكەن ءجون، جۇكتەمەنى بىردەن اۆتوماتتى تۇردە تومەندەتۋ قاجەتتى ناتيجە بەرمەيدى.

كەيبىر وقۋ ورىندارى وقىتۋشىلاردىڭ جۇكتەمەسىن بىردەن 400-500 ساعاتقا دەيىن تومەندەتكەن بولاتىن.

بۇل رەتتە جوو-داعى جالپى ساعات كولەمى ازايمادى، كەرىسىنشە قوسىمشا وقىتۋشىلاردى جۇمىسقا قابىلداۋ قاجەتتىگى پايدا بولدى.

سەبەبى، ءبىر وقىتۋشىعا بەرىلەتىن ستاۆكا كولەمى 1,5-تەن اسپاۋى كەرەك.

ناتيجەسىندە ۋنيۆەرسيتەت بىلىكتىلىگى تومەندەۋ وقىتۋشىلاردى جۇمىسقا الۋعا ءماجبۇر بولدى.

ارينە، مۇنىڭ وقۋ ساپاسىنا كەرى اسەر ەتكەنىن ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.

دەگەنمەن، بۇل ماسەلەنى شەشۋىمىز قاجەت. ونى كەزەڭ-كەزەڭمەن جانە جۇيەلى تۇردە شەشەمىز.

جوو وقىتۋشىلارىنىڭ جالاقى ماسەلەسى دە وزەكتى.

2019 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە رەكتورلارعا جالاقىنى ىشكى رەزەرۆتەر مەن اكىمشىلىك شىعىنداردى قىسقارتۋ ەسەبىنەن 25%-عا ارتتىرۋ تۋرالى تاپسىرما بەرگەن بولاتىنمىن.

ال بيىل پرەزيدەنتتىڭ قولداۋىمەن بيۋدجەتتەن قارجى ءبولىندى.

ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ (ۇقسك) وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ جوو وقىتۋشىلارىنىڭ ەڭبەكاقىسىن ارتتىرۋعا قاتىستى تاپسىرما بەردى.

سوعان سايكەس 2020 جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ گرانتىنىڭ قۇنى ارتىپ، وقىتۋشىلاردىڭ ەڭبەكاقىسىن كوبەيتۋگە مۇمكىندىك بەردى.

1 قىركۇيەكتەن باستاپ ورتا ەسەپپەن ۇلتتىق جوعارى وقۋ ورىندارىندا جالاقى كولەمى 28%-عا، ال مەملەكەتتىك جوعارى وقۋ ورىندارىندا – 20%-عا ءوستى.

ارينە، ءبىز مۇنىمەن عانا شەكتەلمەي، وسى باعىتتاعى جۇمىستى ءارى قاراي جالعاستىراتىن بولامىز.

وسى رەتتە، مينيسترلىك ءبىر جاعىنان جوعارى وقۋ ورىندارىنا قارجىلىق دەربەستىك بەرىپ، ەكىنشى جاعىنان ولاردىڭ ىشكى جۇمىستارىنا ارالاسىپ وتىر دەگەن سىني پىكىرلەردى دە ەستيمىن.

مەن بۇل پىكىرمەن كەلىسپەيمىن.

زاڭعا سايكەس ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە قاراستى جوو-لاردىڭ جالعىز اكتسيونەرى رەتىندە ءبىز قاجەت شەشىمدەر قابىلداۋعا مىندەتتىمىز. دەگەنمەن، جەكەمەنشىك جانە باسقا دا مەملەكەتتىك ورگاندارعا قاراستى جوعارى وقۋ ورىندارى كوپتەگەن ماسەلە بويىنشا شەشىمدەردى دەربەس قابىلدايتىنىن ايتا كەتكەن ءجون.

قالاي بولعاندا دا، جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ اكادەميالىق جانە باسقارۋشىلىق دەربەستىگىن كەڭەيتۋ بويىنشا باستالعان جۇمىستى ءارى قاراي جالعاستىرامىز»،- دەپ جازدى مينيستر.

Abai.kz