سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3121 0 پىكىر 12 ناۋرىز, 2012 ساعات 14:09

اققىز قوسانوۆا: «مەنiڭ بالام قارا باسىنىڭ قامى ءۇشiن جۇرگەن جوق»

ساۋلە ابIلەۆا. بولات - تەكتiلiگiن ساقتاپ، ارىن بيiك قوياتىن ازامات

قازاقستاندا وپپوزيتسيانى قۋدالاۋ، ءتۇرلi ساياسي قىسىمعا الۋ ارەكەتi قالىپتى جاعدايعا اينالدى. بيلiك ءوزiن سىناعاندار مەن اقيقاتتى ايتۋشىلاردى قاشان دا حالىققا "جاۋ" ەتiپ كورسەتۋگە شەبەر. وعان دالەل رەتiندە ساراي بۇلبۇلىنىڭ ساندىراقتارىن كەلتiرۋگە بولادى. قازاق وپپوزيتسياسى دەگەندە، ەڭ الدىمەن ەسكە بولات ابiلەۆ تۇسەدi. بۇل زاڭدى دا. حالىقتىڭ جوعىنا سۇراۋ سالىپ جۇرگەندەردiڭ بiرi رەتiندە ونىڭ اتى كوپشiلiككە تانىس. الايدا ە.ەرتiسباەۆ سياقتىلاردىڭ ەل iشiندە كۇمان تۋدىراتىن ءسوز تاراتىپ، بولاتتى جاعىمسىز كەيiپكەردiڭ رولiنە كۇشتەپ ەنگiزۋ جۇمىستارى تاعى قارقىن الا باستادى. راسىندا "ادiلەتسiز سايلاۋ ءوتتi, بيلiك حالىقتى تونادى" دەپ شىرىلداپ جۇرگەن ب.ابiلەۆ كiم؟ وسى سۇراقپەن قاماۋدا جاتقان باۋىرىنا الاڭداپ، سوناۋ قاراعاندىدان ارنايى كەلگەن اپكەسi ساۋلە ابIلەۆانى سوزگە تارتتىق.

ساۋلە ابIلەۆا. بولات - تەكتiلiگiن ساقتاپ، ارىن بيiك قوياتىن ازامات

قازاقستاندا وپپوزيتسيانى قۋدالاۋ، ءتۇرلi ساياسي قىسىمعا الۋ ارەكەتi قالىپتى جاعدايعا اينالدى. بيلiك ءوزiن سىناعاندار مەن اقيقاتتى ايتۋشىلاردى قاشان دا حالىققا "جاۋ" ەتiپ كورسەتۋگە شەبەر. وعان دالەل رەتiندە ساراي بۇلبۇلىنىڭ ساندىراقتارىن كەلتiرۋگە بولادى. قازاق وپپوزيتسياسى دەگەندە، ەڭ الدىمەن ەسكە بولات ابiلەۆ تۇسەدi. بۇل زاڭدى دا. حالىقتىڭ جوعىنا سۇراۋ سالىپ جۇرگەندەردiڭ بiرi رەتiندە ونىڭ اتى كوپشiلiككە تانىس. الايدا ە.ەرتiسباەۆ سياقتىلاردىڭ ەل iشiندە كۇمان تۋدىراتىن ءسوز تاراتىپ، بولاتتى جاعىمسىز كەيiپكەردiڭ رولiنە كۇشتەپ ەنگiزۋ جۇمىستارى تاعى قارقىن الا باستادى. راسىندا "ادiلەتسiز سايلاۋ ءوتتi, بيلiك حالىقتى تونادى" دەپ شىرىلداپ جۇرگەن ب.ابiلەۆ كiم؟ وسى سۇراقپەن قاماۋدا جاتقان باۋىرىنا الاڭداپ، سوناۋ قاراعاندىدان ارنايى كەلگەن اپكەسi ساۋلە ابIلەۆانى سوزگە تارتتىق.

- ساۋلە اپاي، بيلiكپەن كۇرەسۋشiلەردiڭ iشiندە ءالi كۇنگە تاباندىلىق تانىتىپ كەلە جاتقان ادامداردىڭ بiرi - بولات ابiلەۆ. Iنiڭiزدiڭ قايسارلىعى بالا كۇنiنەن قا-لىپتاسقان با؟ اقىن باۋىرجان قارابەكوۆ: "ەلگە، جەرگە، ادامدارعا دەگەن اياۋلى سە-زiم، اسىل ماحابباتى بار ازامات ول. سەبەبi, بiزدiڭ بولات بەسiگiن قىزىر تەربەگەن بەرە-كەلi دە مەرەكەلi ۇيادان ۇشقان ۇل" دەيدi ءوز شىعارماسىندا. اپكەسi رەتiندە كiشكەنتاي بولات پەن ونىڭ شىققان تەگi تۋرالى ايتىپ وتسەڭiز.

-  باۋىر - بارلىق ادام ءۇشiن قىمبات قوي. ءوز iنiمنiڭ قايسارلىعىن، كۇرەسكەرلiگiن ايتسام، وزگە جۇرتقا ماقتانۋ بولىپ كورiنەر. سوندىقتان بوتاجاننىڭ شىققان تەگiنە توقتالايىن، اركiم وزiنشە قورىتا جاتار. ادام وزiنە تۋعان-تۋىس پەن اتا-اناسىن تاڭداپ المايدى. الايدا ءابiل اتامىزدىڭ اتىن ارقالاعان بiزدەردiڭ اللاعا العىسىمىز شەكسiز. اتامىز مەن ەكi جاسقا كەلگەندە دۇنيە سالىپتى. بiراق ونىڭ كوزiن كورگەندەر اتامىزدى اقىلدى، مەيiرiمدi, قانداي قيىندىققا دا قايىسپايتىن، سابىرلى ادام بولعان دەسەدi. ال اجەمiز كاۋكار نەمەرە-شوبەرەسiنiڭ ەسiندە اسقان دانالىعىمەن ساقتالىپ قالدى. ول تۋرالى اتاقتى عالىم-اكادەميك ا.بۋكەتوۆتiڭ: "ەگەر ول كiسi جوعارى بiلiم العاندا، iرi عالىم نە بولماسا، كورنەكتi قايراتكەر بولار ەدi" دەگەنi بار. وسى ايتىلعاننىڭ ءوزi اجەمiزدiڭ بولمىس-بiتiمiن كورسەتسە كەرەك. ءومiرiنiڭ سوڭىنا دەيiن ۇلدارى مۇقىش، اقتايمەن بiر شاڭىراقتىڭ استىندا بiرگە تۇردى. ەكi ۇلدىڭ بالالارى، ياعني بiزدەر بiر وتباسىندا تاتۋ-ءتاتتi كۇن كەشتiك. قازiر ويلاسام، سونىڭ بارلىعى ەڭ الدىمەن، اجەمiزدiڭ اقىلدىلىعى مەن دانالىعىندا ەكەن عوي. بiر ۇيدە ەكi وتباسى تۇرماق، ءوز اناسىمەن بiرگە تۇرا المايتىن ۇل-قىزدار بار قازiر. ال بiزدiڭ اجەمiز ۇل مەن كەلiنiن، نەمەرەلەرiن ىنتىماقتا، بiرلiكتە ءومiر سۇرۋiنە ىقپال ەتتi.

ءوزiنiڭ كورەگەندiگiمەن بiر اتانىڭ بالالارىن بiرلiكتە بولۋعا باۋلىدى. ەڭ قىزىعى، 55 جىل بiر شاڭىراقتىڭ استىندا كۇن كەشكەن ەكi كەلiن، ياعني بiزدiڭ شەشەمiز جۇمكەن مەن جەڭگەمiز ءشارماننىڭ تاتۋلىعىن جۇرت ءالi كۇنگە اڭىز ەتiپ ايتادى. بۇل رەتتە اكەمiز مۇقىش پەن اقتايدىڭ ءوزارا باۋىرمالدىعى ۇلكەن ءرول اتقارعانى داۋسىز. ايتا كەتۋ كەرەك، ون جەتi جىل بiر شاڭىراقتىڭ استىندا اعالارىمەن كiشi iنiلەرiنiڭ وتباسى بiرگە تۇرعان. كەيiن 1976 جىلى بالالار وسە كەلە، ءۇيدiڭ تارلىعىنان جاقاننىڭ وتباسى بولەك شىقتى. ويلاڭىزشى، ون جەتi جىل ءۇش ۇلدىڭ بالا شاعاسىن قوسقاندا، جيىرما ءتورت ادام بiر ۇيدە بەرەكە-بiرلiكپەن كۇن كەشۋ - قايتالانباس قۇبىلىس شىعار، ءسiرا. ەكi اكەمiزدiڭ بiر - بiرiنە جاقىندىعى مىناداي دەرەكتەن انىق كورiنەدi. كiشi اكەمiز اعاسى مۇقىش قايتىس بولعاندا، قايعىدان جاتىپ قالدى. وسى قاسiرەت بۇرىن اۋىرماعان كىسىنىڭ جۇرەگiنە ۇلكەن سالماق سالعانى سونداي، اراعا جىل سالىپ، ءوزi دە باقيلىق بولىپ ەدi.

"اعاسىنان ەنشiسi بولiنبەگەن،

ىستىقتى دا، سۋىقتى دا بiرگە كورگەن.

قوس ارىس دۇنيەدەن قاتار كەتiپ-

ماڭگiلiك جان بiرلiگiن دالەلدەگەن."

بۇل - اعالى-iنiلi باۋىرلاردىڭ قۇلپىتاسىنا ويىپ جازىلعان شۋماق. وسى سوزدەر ولاردىڭ اراسىنىڭ قانشالىقتى جاقىن بولعانىن بiلدiرسە كەرەك.

بالالىق شاعى وسىنداي تاتۋلىقتا، بiرلiكتە وتكەن بولاتتىڭ جۇرتتى جاتىرقامايتىن اقكوڭiلدiگi سودان بولسا كەرەك. ەسiمدە، اكەم كەز كەلگەن ادامعا قول ۇشىن سوزىپ، جاردەمiن ايامايتىن ادام ەدi. بiردە ونىڭ وسى قاسيەتiنە كەيiپ: "ول جامان ادام، نەگە وعان كومەكتەسەسiز؟" دەگەنiم بار. سوندا: " ەگەر قولىڭنان كەلسە، كومەگiڭدi اياما. ەگەر ول ساعان جاماندىق جاساعان بولسا، سەنiڭ جاقسىلىعىڭنان كەيiن ءوز قاتەسiن تەرەڭiرەك تۇسiنەتiن بولادى",- دەپ ەدi. بولاتتىڭ دا بويىندا وسى قاسيەت بار. ەشكiمنiڭ كوڭiلiن قالدىرماي، قولىنان كەلگەن جاردەمiن ايانبايدى. وكiنiشكە قاراي، ونىڭ وسى قاسيەتiن كەيبiرەۋلەردiڭ ءوز پايداسىنا پايدالاناتىنى دا بار. الگiندە ايتتىم، ەكi ۇلدان تاراعان ون بالا بiر ۇيدە وستiك. كiشكەنتايىمىزدان بiر-بiرiمiزگە قامقور بولۋ، بiرگە بولۋ سياقتى قاسيەت قانىمىزعا سiڭگەن. بوتاجاننىڭ باۋىرمالدىعى، بار ادامدى وزiندەي كورiپ، جاقىن تارتاتىنى دا وسىدان. ون بالانىڭ iشiندە اتا-اجەمiزدiڭ، اكە-شەشەمiزدiڭ كەرەمەت قاسيەتتەرiن بويىنا تۇگەل سiڭiرگەن بولات ۇيدەگiلەردiڭ كiشiسi بولسا دا، وسىنداي مiنەزiمەن كەيiنiرەك اكەمiزدiڭ كيەلi ورنىن باستى. ۇلكەن بولساق تا، بiزدەر بوتاجانعا ارقا سۇيەپ، سىيلايمىز. قازاقتىڭ "كوپ جاساعاننان ەمەس، كوپتi كورگەننەن سۇرا" دەگەنi راس ەكەن. قازiر بiزدەردiڭ بالا-شاعا، نەمەرەلەرiمiز بولاتتى وزدەرiنە ۇلگi تۇتىپ، سوعان ۇقساعىسى كەلەتiنiن ماقتانىشپەن ايتادى.

- بولات اعانىڭ انا تiلiندە تازا سويلەي الماۋىن سىنايتىندار بار. كەيبiرەۋلەر ءوز تiلiن بiلمەگەن، ءوز ۇلتىنىڭ جوعىن جوقتاي المايدى دەسەدi. بۇعان نە ايتار ەدiڭiز؟

-    قازاق تiلiندە سايراپ، قازاقشا "جۇرگەندەردiڭ" دە ءوز حالقىنا قارايلاسىپ جاتقانى شامالى. مەنiڭشە، بۇل - ۇساق كiسiلەردiڭ جاڭساق پiكiرi. انا تiلiن جەتiك بiلمەيتiن كەمشiلiگiنە ول قاتتى نامىستاناتىن. بiراق بiزدەر ءومiر سۇرگەن زامان ورىس تiلiندە بولدى عوي. بوتاجان وسى كەمشiلiگiنiڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشiن تىنباي ەڭبەكتەندi. بايقاساڭىزدار، سوڭعى ۋاقىتتا ويىن قازاقشا جاقسى جەتكiزiپ ءجۇر. بiردە سiڭiلiم پويىزدا كەلە جاتىپ مىناداي ءسوز ەستiپتi. ونىڭ بولاتتىڭ اپكەسi ەكەنiن بiلمەيتiن جانىنداعى كiسiلەر وپپوزيتسيا تۋرالى اڭگiمە باستاپ: "ابiلەۆ - بيلiكتiڭ وپپوزيتسياعا جiبەرگەن ادامى. ەگەر ول شىنىمەن حالىقتىڭ ادامى بولىپ، بيلiككە قارسى شىقسا، زامانبەك، التىنبەكتەر سياقتى ونى الدەقاشان ءولتiرiپ كەتەر ەدi",- دەگەندi ايتىپتى. وسى سوزدەردi ەستiگەندە، جۇرەگiم قاتتى اۋىردى. سوندا جۇرتقا وسىعان دەيiنگi ايىرىلعان ارىستاي ازاماتتارىنىڭ قازاسى از كورiندi مە؟ كەزiندە سول زامانبەك، التىنبەكتەردiڭ قادiرiن باعالاپ پا ەدi? ەندi امان ءجۇر-گەن ازاماتتاردى وسىلاي سوگۋگە بولا ما؟ مەن مۇنى ناداندىق دەپ ويلايمىن. بولات- بيلiكتiڭ ادامى بولسا، اقوردادا بiلدەي بiر قىزمەتتە تىپ-تىنىش وتىرار ەدi. پرەزيدەنتتiڭ ساياساتىنا قارسى كەلمەسە، ءاۋ باستان-اق جىلى ورنىنان كەتپەي، جاعىمپازدانىپ، جالدانىپ كۇنi بۇگiنگە دەيiن سوندا جۇرەر ەدi. وسىدان كەيiن ب.ابiلەۆتi بيلiكتiڭ ادامى دەۋ - قيسىنعا سىيماس. بۇل بiر عانا مىسال. وتكەن سايلاۋلارداعى بيلiكتiڭ ونى ساياسي دودادان شەتتەتۋ ارەكەتتەرiن ايتىپ تاۋىسۋ مۇمكiن ەمەس. جالپى، بيلiكتi اتاق، ماراپات، بايلىق، مانساپ iزدەگەندەر جاعالايدى. ال تۇپتەپ كەلگەندە، بوتاجان مۇنىڭ بiر دە بiرەۋiنە ءزارۋ ەمەس. ونىڭ بار ماقساتى - بولاشاق قازاقستاننىڭ تاعدىرى.

- دەسەك تە، ەرتiسباەۆ سياقتىلار وپپوزيتسيونەرلەردi حالىققا باسقاشا سيپاتتاپ، جانتالاسۋىن قويمايدى...

- ءيا، ول راس. بiراق حالىق بولاتتى قولداماسا، سارايدان سىبىس تا شىقپاس ەدi دەپ ويلايمىن. جاقىندا عانا سول ساراي بۇلبۇلىنىڭ ايتقانىن وقىپ، جاعامدى ۇستادىم. ولاي جالعان سويلەگەنشە، ءۇنسiز قالعانى وزiنە ابىروي بولار ەدi. بiراق قايسىبiرiنiڭ اۋزىنا قاقپاق بولاسىڭ؟ تاريح كiمنiڭ كiم ەكەنiن تارازىلاپ، ەكشەپ الادى. راسىن ايتسام، مەن ءۇشiن ەرتiسباەۆتاردىڭ ءسوزi ەمەس، iنiمنiڭ دەنساۋلىعى ماڭىزدى. 25 اقپان كۇنگi ميتينگiگە بارماعان، ونى ۇيىمداستىرماعان ازاماتتاردى 15 تاۋلiككە قاماپ تاستادى. بۇل ادiلەتسiزدiكپەن كەلiسپەگەن بولات پەن ءامiرجان اشتىق جاريالادى. وسىعان الاڭداپ، جانىم جاي تاپپاي وتىر. اكەمiز بارلىق جاعدايدى iشiندە ساقتاپ، سىرتتاي كوڭiلi توق كiسiدەي جۇرەتiن. بولاتتا دا وسى مiنەز بار. مەنi مازالايتىن دا، ۋايىمعا سالاتىن دا ونىڭ iشتەي تىناتىنى. كۇندiز ءتۇنi اللادان ونىڭ اماندىعىن تiلەيمiن. لايىم تiلەگiم قابىلدانىپ، امان بولسا ەكەن...

اڭگiمەلەسكەن -

مەرۋەرت حۋساينوۆا

«جاس الاش» گازەتى

اققىز قوسانوۆا: «مەنiڭ بالام قارا باسىنىڭ قامى ءۇشiن جۇرگەن جوق»

اققىز قوسانوۆا - توعىز بالانى دۇنيەگە اكەلگەن، ون التى نەمەرە، ءتورت شوبەرە ءسۇيiپ وتىرعان باتىر انا. كوپشiلiك اققىز اپانى وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر ءامiرجان قوسانوۆتىڭ اناسى دەپ تانيدى. ءامiرجان قوسانوۆتىڭ "جەتپiستەن اسقان شەشەم بار" دەپ اۋزىنان تاستامايتىن اناسىمەن كەزدەسۋدiڭ ءساتi ءتۇستi. قاماۋداعى ۇلىنىڭ شىعاتىن كۇنiن ساناپ وتىرعان انا ەرتە مە، كەش پە، بالاسىنىڭ كۇرەسi جەمiسiن بەرەدi دەپ سەنەدi.

- اققىز اپا، حالىق ءامiرجان اعانى وپپوزيتسيادا كوپ جىلدان بەرi العان باعىتىنان تايماي، كۇرەسiن جالعاستىرىپ جۇرگەن تاباندى ساياساتكەر رەتiندە تانيدى. ال وتباسىنداعى ءامiرجان قانداي ۇل؟

- ءوزiم توعىز بالا تاپقان انامىن. بۇگiندە سونىڭ التاۋى تiرi. ءامiرجان - ءۇشiنشi بالام. سويتە تۇرا، وتباسىمىزدىڭ باسشىسى. اكەسiنiڭ ورنىن باسقان بالام وسى. ۇيدەگi تiرلiكتiڭ بارiنە ءوزi باسشىلىق ەتەدi. ءامiرجانىم بiر توبە دە، وزگە بالالارىم بiر توبە. ءوزiم 73 جاسقا كەلدiم. بالامنىڭ كوپ جىلدان بەرi تارتقان ازابىن كورiپ، انا جۇرەگiم قان جىلايدى. ۇلىمنىڭ حالقىم دەپ ۇران كوتەرگەنi ءۇشiن بiر رەت ەمەس، ەكi رەت سوتتالىپ، قاماقتا وتىرعانىنا ريزا ەمەسپiن. بiراق مەنiڭ قولىمنان نە كەلەدi? جاقسى ازاماتتار گازەت بەتiندە ابiلەۆ ەكەۋiنە بەرiك بول دەپ جاتىر. ولارعا راقمەت ايتامىن. انا بالاسىنا نە تiلەيدi? قاي انا بولسا دا ەشكiمنەن كەم بولماعانىن، اقىرەت-ازاپ كورمەۋiن تiلەيدi. ۇلىم ەشقانداي ۇرلىق جاساعان جوق، ەشكiمنiڭ الا جiبiن اتتامادى. تاعدىرى نەلiك­تەن وسىلاي بولدى ەكەن دەپ كوپ ويلانامىن. سوسىن حالىقتىڭ قامىن جەپ ءجۇر عوي، جاڭاوزەندە جازىقسىز اتىلىپ كەتكەنi بار، باسقا دا ادiلەتسiز­دiكتەرگە شىداماي بيلiككە قارسى شىققان شىعار دەپ تۇجىرىمدايمىن. جالعىز تiلەگiم - بوتام امان-ەسەن شىعىپ، بالا-شاعاسىنىڭ قىزىعىن، اللانىڭ جازعان نەسiبە­سiن كورسە دەيمiن.

- اپا، بۇل تiلەگiڭiزگە حالىق تا ورتاق.

- ءيا، حالقىم دا سونى تiلەيدi. ءوزiم ساياساتقا ونشا جوقپىن. دەگەنمەن، تەلەديداردان جەر-جەر­دە­گi ميتينگiلەردi كورiپ جاتىرمىن. قىرعىز ەلiندە دە، ماسكەۋدە دە وپپوزيتسيا الاڭعا شىعىپ، ويىنداعىسىن اشىق ايتىپ جاتىر. ول ءۇشiن وپپوزيتسيالىق ساياساتكەرلەردi ەشكiم قۋدالاپ جاتقان جوق. ال بiزدiڭ ەلدە نەلiكتەن قۋدالايدى، سوتتايدى؟ سوعان اشىنامىن.

ءامiرجان - حالىقتىڭ ادامى، ءوزi سۇيگەن iسiمەن اينالىسىپ ءجۇر. ال قۋعىندى حالىققا قىزمەت ەتكەن مiرجاقىپ، ماعجان سياقتى تۇلعالار دا كوردi دەپ ءوزiمدi ءوزiم جۇباتامىن. مەنiڭ بالام قارا باسىنىڭ قامى ءۇشiن جۇرگەن جوق، ەلگە ءوز ۇلەسiن قوسىپ جاتىر عوي دەپ وزiمە توقتاۋ جاسايمىن. بiراق ۋايىم جەپ، كۇندiز كۇلكi, تۇندە ۇيقى كورە الماي ازاپتا وتىرمىن.

جازىقسىز وققا ۇشقان قۇرباندار - زامانبەك پەن التىنبەك قازا تاپقاندا بۇكiل حالىق قان جىلادى عوي. سوعان قاراپ كەيدە مەنiڭ قۇلىنىم دا سوندايعا ۇشىراپ قالا ما دەپ قورقامىن.

- "بالام، وسى تiرلiگiڭدi قويساڭشى، بiزگە باس اماندىعىڭ كەرەك" دەپ توقتاۋ ايتقان كەزiڭiز بولدى ما؟

- وتكەندە تۇرمەدەن بiرiن­شi رەت شىعىپ كەلگەندە "اينالايىن، وسى كاسiپتi قويساڭشى. بالالارىڭ ءوستi, مەنiڭ ءتۇرiم بولسا مىناۋ. اعايىن-تۋعان بولىپ، ەندi تىنىش ءومiر سۇرەيiك" دەپ ايتتىم. الايدا كۇرەس جۇرگiزiپ جاتقان جالعىز ول ەمەس قوي. ارتىندا تۇرعان حالقى بار. مەن توقتاۋ ايتقانمەن، بۇيرەگi سوعان قاراي بۇرىپ تۇرسا، جۇرەگiنiڭ قالاۋى سول بولسا، مەنi تىڭداي ما.

كەيدە تۋىستارىم "وسى بالاڭا تىنىش ءجۇر دەپ قاتتىراق كەيiمەيسiڭ بە. تىنىش جۇرسە، بiراز جەرگە بارىپ قىزمەتi كوتەرiلەر ەدi" دەيدi. مەن كەيiگەندە ءبارiبiر جۇرەگi سولاي سوعىپ تۇر عوي. بiزدiڭ ايت­قانىمىزدان گورi ءوز جۇرە­گiنiڭ قالاۋىن تىڭدايدى. بولماسا، جوعارىنىڭ ايتقانىن ۇندەمەي ورىنداۋعا تالابى جەتپەيدi ەمەس، جەتەدi.

- حالىق ءامiرجان اعانىڭ قايسارلىعى مەن بiر­بەتكەيلiگiنە ري­زا، وسىنداي ۇلدى دۇنيەگە اكەلگەن سiزگە دە ريزاشىلىعىن بiلدiرەدi.

- مەنiڭ كوڭiلiمدi كوتەرۋ ءۇشiن مۇنداي نارسەلەردi كوپ ايتادى. باياعىدا ءامiرجاننىڭ وسى ءۇيدiڭ اۋلاسىندا سوققىعا جىعىلعان كەزi بولدى. سول كەزدە بەسiنشi قاباتتا تۇراتىن كورشiم قادىر مىرزاليەۆ: "ۇرۋعا تۇراتىن جانە ۇرۋعا تۇرمايتىن بالا بولادى. سiزدiڭ بالاڭىز ۇرۋعا تۇراتىن بالا بولعانى عوي", - دەپ جۇباتقان.

- ءامiرجان اعاعا كۇرەس­كەرلiك كiمنەن دارىدى؟

- ونىڭ بويىندا اكەسiنiڭ مiنەزi بار. بiر جاعىنان وسكەن ورتاسى، ناعاشى جۇرتى مەن اكە-شەشەسi جاقسى تاربيە بەردiك دەپ ويلايمىن. ال كۇرەسكەرلiگi تابيعاتىنان دارىعان. اۋىلىمىز - قازالىداعى وتباسىلار ءالi كۇنگە دەيiن بوتامدى ۇلگi ەتەدi. وتباسىندا ەكi بالا بولسا، اتا-اناسى "ەكەۋدiڭ بiرi وسى قوسانوۆتاردىڭ بالاسىنا ۇقساساڭدار" دەپ ايتادى ەكەن.

- جاس كەزiندە ۇلىڭىز قانداي ەدi?

- جاس كەزiنەن كiتاپحانا­دان شىقپاي، كiتاپ وقيتىن. ول كەز پارتيالىق كەزەڭ ەدi. اكەسi "وسى بالامنان پارتيالىق كiتاپتاردىڭ قاي جەرiن سۇراساڭ دا ءبارiن بiلەدi" دەپ تاڭعالاتىن. ءوزi قازاقشا وقىدى، بiراق ورىس تiلiندە دە تازا سويلەپ كەتتi. كەيiن ءوزi وقىعان قازالىداعى 17-مەكتەپتەن ء"ا.قوسانوۆ اتىنداعى سىنىپ" اشىلدى.

- ۇلىڭىز بولات ابiلەۆ ەكەۋi اشتىق جاريالاعانى بەرi ولارعا "اشتىقتى      قويىڭدار، دەنساۋلىقتارىڭدى ويلاڭدار" دەپ ۇندەۋ تاستاپ جاتقان ازاماتتار كوپ...

- ءيا، ونى گازەتتەردەن وقىپ-بiلiپ جاتىرمىن. ۇلىما سونداي ۇندەۋ تاستاعان ازاماتتاردىڭ وتباسىنا اماندىق-ساۋلىق تiلەيمiن. بۇل - حالىق مەنiڭ بوتامنىڭ تiرلiگiنە ريزا، كوڭiلi تولدى دەگەن ءسوز. ۇلىمنىڭ اشتىق جاريالاعانىن ءوزiم دە ۇناتپاي جاتىرمىن. اۋىرىپ قالا ما دەپ قورقامىن.

- ۇلىڭىزدىڭ كوپ جىلدان بەرi جۇرگiزiپ جاتقان كۇرەسi ناتيجەلi بولاتىنىنا سەنەسiز بە، الدە ول سەنiم بۇگiندە سارقىلا باستادى ما؟

- سارقىلا باستاعان سياقتى. ويتكەنi قولداپ جاتقان جوعارى جاق جوق. بار شارۋا جوعارىعا بارىپ تiرەلمەي مە. اسپاندا بiر قۇداي، جەردە بiر قۇداي بار دەگەن. مۇنىڭ ءبارi سول كiسiنiڭ سiلتەۋiمەن بولىپ جاتقان شارۋالار عوي. قولىمنان كەلسە، قاماقتا بiر كۇن جاتقىزام با. كۇن ساناماۋشى ەدiم، ۇلىم تۇرمەدە جاتقالى بەرi كۇن سانايتىن بولدىم. بiر كۇن بiر جىلعا تاتيدى ونداي كەزدە.

- ال كەيiن، بولاشاقتا بۇل كۇرەس جەمiسiن بەرەدi دەپ سەنەسiز بە؟

- قۇراندا "بiر ايدىڭ جارتىسى اق، بiر جارتىسى قارا" دەپ ايتىلعان عوي. بالامدى سونشا ازاپقا سالعان بۇل كۇندەردi قارالى سانايمىن. جارىق كۇن بار شىعار دەپ تiلەيمiن.

جوعارىدا ايتىپ وتكەنiمدەي، سوققىعا جىعىلعان كەزiندە ايەلiنiڭ iشiندە ءۇش ايلىق بالا بار ەدi. قازiر ول نەمەرەم - توميريس 6-سىنىپتا وقيدى. وعان "بوتام، باقىتتى ەكەنسiڭ، سەنiڭ ءومiر جاسىڭ ۇزاق بولادى. اكە-شەشەڭنiڭ امان قالعانى - سەنiڭ جارىققا شىققانىڭ" دەپ ايتىپ وتىرامىن. مiنە، كورەتiن جارىعى بار ادام دۇنيەگە كەلدi.

بiر اشتىقتىڭ توقتىعى بولادى، بiر ايدىڭ جارىعى بولار دەپ ۇمiتتەنەمiن.

- اڭگiمەڭiزگە كوپ راقمەت، اپا! كوڭiلiڭiز بوساماسىن. سiزگە دەنساۋلىق، وتباسىڭىزعا اماندىق تiلەيمiز!

اڭگiمەلەسكەن -

ەلنۇر باقىتقىزى

«جاس الاش» گازەتى

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1468
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3243
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5395