ۇلت تاۋەلسىزدىگىنىڭ شىڭى - ونىڭ كەڭىستىگى مەن ۋاقىتىنىڭ شەكاراسىندا. كەڭىستىك مەملەكەتتىك شەكارامەن، مەملەكەتتىك تىلدەگى اقپارات اياسىمەن، رۋحاني ەركىندىكپەن، ەكونوميكالىق تەتىكتەرمەن  ايقىندالسا، ال، ۇلتتىق ۋاقىت ونىڭ تاريحىمەن، رۋحاني قۇندىلىعىمەن انىقتالسا، ۋاقىت مەجەسى بولىپ تابىلاتىن جىل باسىمەن ولشەنەدى. قازاقتىڭ جىل باسى - ناۋرىز. الايدا، ناۋرىز مەيرامى توقتى شوقجۇلدىزىنىڭ تەمىرقازىعى سانالاتىن امال جۇلدىزىنا كۇننىڭ بەتتەۋىمەن باستالاتىنىن ەسكەرمەي كەلەمىز. بۇل - الەمدىك عىلىمي مويىندالعان دەرەك. 14 ناۋرىزدا قازاقشا جاڭا جىلدىڭ العاشقى كۇنى تاڭىن اتىرىپ، سول كۇننەن باستاپ كوكتەمنىڭ باسى توڭدى جىبىتەتىنىن جايىنا قالدىردىق.

ۇلت تاۋەلسىزدىگىنىڭ شىڭى - ونىڭ كەڭىستىگى مەن ۋاقىتىنىڭ شەكاراسىندا. كەڭىستىك مەملەكەتتىك شەكارامەن، مەملەكەتتىك تىلدەگى اقپارات اياسىمەن، رۋحاني ەركىندىكپەن، ەكونوميكالىق تەتىكتەرمەن  ايقىندالسا، ال، ۇلتتىق ۋاقىت ونىڭ تاريحىمەن، رۋحاني قۇندىلىعىمەن انىقتالسا، ۋاقىت مەجەسى بولىپ تابىلاتىن جىل باسىمەن ولشەنەدى. قازاقتىڭ جىل باسى - ناۋرىز. الايدا، ناۋرىز مەيرامى توقتى شوقجۇلدىزىنىڭ تەمىرقازىعى سانالاتىن امال جۇلدىزىنا كۇننىڭ بەتتەۋىمەن باستالاتىنىن ەسكەرمەي كەلەمىز. بۇل - الەمدىك عىلىمي مويىندالعان دەرەك. 14 ناۋرىزدا قازاقشا جاڭا جىلدىڭ العاشقى كۇنى تاڭىن اتىرىپ، سول كۇننەن باستاپ كوكتەمنىڭ باسى توڭدى جىبىتەتىنىن جايىنا قالدىردىق.

ارينە، «امال» اتالىپ جۇرگەن «كورىسۋ» ءداستۇرى بۇرىنىراقتا قازاقستاننىڭ باتىس وڭىرىنە قوسا وڭتۇستىك تۇرعىندارى عانا ەمەس، سىر ءوڭىرىنىڭ بارلىعى، قوستاناي، تورعاي ايماعىنا قوسا، رەسەيلىك اجتارحان (استراحان), سارىتاۋ، سامار، ورىنبور وبلىستارىنىڭ قازاقتارى دا اتاپ وتەتىن. «امال» مەرەكەسى كەيبىر جۋرناليستەردىڭ ساۋاتسىزدىعىمەن «اداي مەرەكەسى» اتالاتىنداي، ەشقاشان رۋلىق اۋقىممەن شەكتەلگەن ەمەس. ۇلتتىڭ رۋحاني ءتىنىن بەرىك ۇستاۋدا ماڭعىستاۋلىق، اتىراۋلىق، اقتوبەلىك، ورالدىق اعايىنداردىڭ تاريحي مەرەكەگە بارىنشا ادالدىق تانىتۋى قۇرمەتپەن قاراۋعا لايىق بولعانمەن، اتالمىش مەرەكە - الاش رۋحىن الالاۋعا ەشبىر نەگىز ەمەس!  ەكى مەرەكەنىڭ بىرىگۋىنەن جىل مەرەكەسىنىڭ بۇل اۋماعى بۇگىندە بارىنشا تارىلدى، سونىمەن بىرگە رۋحاني كەڭىستىگىمىزدە ءبىرشاما شاتىسۋ كورىنىس بەرىپ وتىر.

شىن مانىندە حالقىمىز ناۋرىز ايىنىڭ العاشقى (ەسكىشە - 1 ناۋرىز كازىرگى 14-نە سايكەس) كۇنىنەن باستاپ، ناۋرىز مەرەكەسىن مەيرامداعان. الايدا، «امال» ءداستۇرى مەن ناۋرىز مەيرامىنىڭ تۇتاسۋى قوس مەرەكەنى بىرىكتىرگەنىمەن قويماي، مازمۇنىن دا تارىلتىپ وتىر. ادامزات دۇنيەسىنە ءومىر نۇرىن تاراتۋشى كۇندى كيە تۇتقان تۇركى-ماڭعولدار پارسىلار سەكىلدى كوكتەمگى كۇن-ءتۇن تەڭەسىمىمەن شەكتەلمەگەن، كۇزگى «تەڭەسىم» قارساڭىندا چۋك (شۇباش), سابانتوي (قازاق، باشقۇرت، تاتار، شۇباش) مەن اق ايدى (ماڭعول، قالماق) مەرەكەلەسە، وعان قوسا قىسقى جانە جازعى كۇن-ءتۇن ارباسۋىن دا نارتۋعان (باشقۇرت، تاتار، شۇباش), كوراچۋن («تۇنەك قۇرىسىن» ماعىناسىندا - ماجار-قىپشاقتار، كەيبىر ءسىبىر، سايان تۇركىلەرى), سونداي-اق ىسىاح (ساحا) مەرەكەلەرىمەن ۇلى مەيرام دەڭگەيىندە ءالى دە اتاپ وتەدى. قىسقى كۇن توقىراۋىنا قاتىستى العاندا، قازاقتىڭ تۇرمىستىق سوعىم عۇرپىنىڭ ميفتىك ماعىناسى ۇمىتىلعانمەن، وعان قاتىستى «جىلىكتەمە» عۇرپى ەجەلگى قىسقى كۇن توقىراۋى قارساڭىنداعى ونەكىمۇشەلدىك ۋاقىتقا قۇرباندىق جورالعىسىن جاسىرا الماي تۇر. قورىتا كەلگەندە، ناۋرىز بەن امال مەرەكەلەرى تۇركىلەردىڭ كەڭىس پەن ۋاقىتتى مولشەرلەۋ مەن باعدارلاۋ ءداستۇرىنىڭ عاجاپ تۋىندىسى. ناۋرىزدى 1 ناۋرىزدان باستاپ 8 كۇن بويى مەرەكەلەۋ ءداستۇرىنىڭ بارىن ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلى دا جازىپ قالدىرعان.

دەمەك، 21-22-سىندەگى ناۋرىز مەيرامىمەن بىرگە، 14 ناۋرىزداعى «امال» جورالعىسىن قوسا قازاقى جاڭاجىلدىق مازمۇندى اتاپ ءوتۋدى قاراستىرۋ قاجەت. ول ءۇشىن 23 ناۋرىزداعى ورىنسىز (قوعامدىق پىكىردە 2 قاڭتار كۇنىمەن ەكەۋى «باس جازاتىن كۇن» اتالادى) تاعايىندالعان دەمالىس كۇندى 14 ناۋرىزعا اۋىستىرىپ, ۇلتتىڭ رۋحاني سالتاناتىن تۇتاستىرۋدى شەشكەن ابزال.

شىندىعىندا، 13 ناۋرىزبەن 90 كۇندىك ەسكى جىلدىڭ قىسقى ماۋسىمى بىتەتىنىن ەسكەرىپ، كۇننىڭ امال جۇلدىزىنا جۋىقتاۋى جىل باسىمەن سايكەسۋىن «تابيعي جىل مەجەسى» اتالاتىن مەرەكەمەن جاڭعىرتقان ءجون. سوندا حالقىمىز 14-22 ارالىعىندا ناۋرىز مەيرامىن تولىق مازمۇندا بولىنبەي-جارىلماي مەرەكەلەۋگە مۇمكىندىك الادى.

ناۋرىز مەيرامىن ۇلتتىڭ ۋاقىت پەن كەڭىستى تانۋ مەن قادىر تۇتۋ قابىلەتى رەتىندە الەمگە قىسىلماي تاراتۋعا دا بولادى.ونىڭ ۇستىنە ونى يۋنەسكو دا مويىنداپ، جاھاندىق مەرەكە رەتىندە ناسيحاتتاۋعا شەشىم قابىلدادى. بۇعان قوسا، گريگوريان كۇنتىزبەسى قابىلدانعانعا دەيىن جىل باسى ريم يمپەرياسىنان باستاپ رەسەي پاتشالىعىنا دەيىنگى اۋماقتا ەسكىشە 1 ناۋرىزدا بولعانىن ەسكەرەيىك.

بۇل يدەيانى تاراتۋ ارقىلى تەك قانا ۇلتتىڭ بىرلىگى مەن رۋحاني تۇتاستىعىن كوزدەگەن ادال نيەتىمىزدى زياتكەر قاۋىم دا، مەملەكەتتىك قۇزىرلى تۇلعالار دا ەسكەرەر دەگەن تىلەكتى عانا مۇرات تۇتتىق.

«ناۋرىز-اليانس» كلۋبى

«اباي-اقپارات»