رەسەي مەن اقش اراسىنداعى قىرعي-قاباق قارىم-قاتىناس جاڭا كەزەڭگە شىقتى. اقش باسشىسى دجو بايدەن «اۆس» ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا پۋتين اقش-تاعى سايلاۋعا ارالاسقانى انىقتالسا، جاۋاپ بەرەتىنىن ناقتى ايتقان ەدى. ارتىنشا ءجۋرناليستىڭ: «ءسىز ونى كىسى ءولتىرۋشى دەپ سانايسىز با» دەگەن سۇراعىنا «ءيا» دەپ جاۋاپ قاتقان بولاتىن. بۇل ونسىزدا كۇردەلى ماسكەۋ-ۆاشينگتون قاتىناسىن ءتىپتى ۋشىقتىرىپ جىبەردى. 

رەسەيلىك دەپۋتاتتار بايدەننىڭ بۇل ءسوزىن ناعىز ارانداتۋ جانە «ەسى اۋىسقان ادامنىڭ ساندىراعى» دەپ باعالاسا، مەملەكەتتىك دۋمانىڭ توراعاسى ۆولودين: «رەسەي باسشىسىن ايىپتاۋ - بارلىق رەسەي ازاماتتارىن قورلاۋ. پرەزيدەنت پۋتينگە جاسالعان مۇنداي شابۋىلدار، بارلىعىمىزعا جاسالعان شابۋىلدار دەپ تۇسىنەمىن»،- دەگەن بولاتىن.

پۋتين ءوزى دە كوپ ۇزاماي بايدەننىڭ مالىمدەمەسىنە جاۋاپ قاتتى. «كىم وزگەنى سوكسە، ايىپتاسا، دەمەك ءوزى سونداي بولعانى»، - دەپ جاۋاپ رەتىندە ەل اراسىندا تانىمال ءسوزدى كەلتىردى. «ءبىز اقش-پەن جۇمىس ىستەۋگە دايىنبىز، بىراق ءبىزدىڭ مۇددەمىزگە ساي ارنالاردا عانا. اقش قالاسا دا، قالاماسا دا بىزبەن ساناسۋى ءتيىس»، - دەپ ءوز ءسوزىن اياقتادى. ءسوز اراسىندا ول بايدەنگە دەنساۋلىق تىلەدى. مۇنىسى «بايدەن قارت ادام، ونى كۇتۋ كەرەك» نەمەسە «ول ەسىنەن اۋىسقان، ەمدەلۋى قاجەت» دەگەن ساياسي ساركازم ىسپەتتەس كورىندى.

پۋتين ءتىپتى بايدەندى پىكىرتالاستى جانداندىرۋعا شاقىرىپ، ونىڭ تىكەلكەي ەفير فورماتىندا وتۋىنە قارسى ەمەستىگىن جەتكىزدى. ونىسى ىشكى اۋديتورياعا باعىتتالعان ءسوز ەكەنى كورىنىپ تۇر. ياعني حالىق اراسىندا «باسشىمىز اقش باسشىسىن ءسوز سايىسقا شاقىردى» دەگەن كوڭىل-كۇي تۋىنداتۋ ماقساتىندا، ال ەگەر بايدان شىقپاسا وندا «ءپۋتيننىڭ اشىق دەباتىنان بايدەن قاشتى» دەگەن سىلتاۋ كەلتىرەدى. بايدەننىڭ ءسوز سايىسقا شىعۋى ەكىتالاي. دجەن پساكي بۇل تۋرالى جاۋاپ قايتارىپ تا ۇلگەردى. «ولار ونسىز دا سويلەستى عوي. بۇل ۇسىنىس جايلى ناقتى ەشتەڭە ايتا المايمىن، ەرتەڭ پرەزيدەنتتىڭ قولى بوس ەمەس»، - دەگەن سوزدەرى بايدەننىڭ پۋتين تاراپىنان ايتىلعان ۇسىنىستى ەسكەرمەيتىنىن، قابىل المايتىنىن اڭعارتادى.

قىرعي-قاباقتىق ارتىپ كەلەدى. 2014 جىلى قىرىمدى اننەكسيالاپ العان رەسەي جىل سايىن ونى مەرەكە رەتىندە اتاپ وتەتىنى بار. كەشە دە سولاي بولدى. ماسكەۋدەگى لۋجنيك كەشەنىندە مىڭداعان ادام جينالعان كونتسەرتتە پۋتين ءسوز سويلەدى. ول: «قىرىمدى تارتىپ الۋدى تاريحي ادىلەتتىلىك ورنادى»، - دەپ اتادى. الايدا تىكەلەي ايتىلماسا دا جاناما تۇرعىدان بىزگە اسەرى بولاتىن سوزدەردى دە ايتتى.

«وتكەن عاسىردىڭ 20-جىلدارى بولشەۆيكتەر كەڭەس وداعىن قۇرۋ كەزىندە تۇسىنىكسىز سەبەپتەرمەن كوپتەگەن تەرريتوريالاردى ەندى قۇرىلعان كۆازيمەملەكەتتەرگە بەرە سالدى. ال كەيىن وزدەرى قۇلدىراپ، ءوز پارتيالارىن ىشىنەن قۇلاتىپ، كەڭەس وداعىن تاراتىپ تىنعان ساتتە، رەسەي اۋقىمدى تەرريتوريالارى مەن گەوساياسي كەڭىستىكتەرىنەن ايىرىلىپ قالدى. ءبىز ەشكىمگە دە ەش ۋاقىتتا رەسەي بەرگەن قيساپسىز سىيلىقتى پايدالانىپ، رەسەي فەدەراتسياسىنا زيان كەلتىرۋىنە جول بەرمەيمىز. ۇعاتىندار ۇقتى دەپ ويلايمىن»، - دەدى پۋتين. بۇل تۋرا 2020 جىلى ءپۋتيننىڭ «كەڭەس وداعى قۇلاعان ساتتە قيساپسىز جەر وزگە ەلدەرگە ءوتىپ كەتتى»، - دەگەن مالىمدەمەسىن قايتالاۋ بولاتىن.

سوڭعى ۋاقىتتا رەسەي تاراپىنان «رەسەيدىڭ جەرىن وزگەلەر سىيعا الدى» دەگەن سارىنداعى مالىمدەمەلەر كوبەيىپ كەلەدى. پۋتين بىرنەشە مارتە وسىنداي ماعىناداعى سوزدەردى ايتسا، دەپۋتات نيكونوۆ پەن فەدوروۆتار «سولتۇستىك قازاقستان رەسەيدىڭ جەرى، قازاقتار ونى سىيعا العان» دەگەندى شەگەلەپ ايتىپ، ەكى ەل اراسىندا داۋ تۋىنداعانى ەسىمىزدە.

ءپۋتيننىڭ رەيتينگى قۇلدىراپ، رەسەيدەگى الەۋمەتتىك جاعداي ناشارلاپ بارادى. تولقۋلار مەن نارازى حالىقتىڭ سانى ارتتى. 2014 جىلى قىرىمدى باسىپ العان كەزدەگى ءپۋتيننىڭ رەيتينگى قازىر جوق. ونىڭ ۇستىنە اقش بيلىگى سالعان سانكتسيا ماسكەۋدى قىسپاققا الۋدا. «سولتۇستىك اعىم-2» گاز قۇبىرى اياقتالماي قالۋى مۇمكىن. بايدەن كەلگەلى بەرى ماسكەۋدىڭ تىنىسى تارىلا باستادى. 18 ناۋرىزدا رەسمي سانكتسيالار ءتىزىمى كەڭەيدى. بايدەن پرەزيدەنتىمىز ق.ك.توقاەۆقا ارنايى تەلەگرامما جىبەرىپ، «س5+1» فورماتىندا كەڭىنەن جۇمىس جاساعىسى كەلەتىنىن جەتكىزدى. مۇنىڭ ءبارى ماسكەۋدى ويلاندىرماي قويمايدى. ولار ورتالىق ازيادا اسكەري بازالارى مەن ينستيتۋتتارى تۇرعانىنا قاراماستان، قازاقستان، قىرعىزستان مۇشە ورتاق ەكونوميكالىق وداقتا بار ەكەنىن ەستە ساقتاي وتىرا، بۇل ايماقتا ىقپالىنىڭ ازايۋىنان ساقتانادى. ساقتىق ءتۇرلى ارەكەتتەرگە اكەلۋى مۇمكىن.

Abai.kz