«جاڭاوزەن ءىسى»: ەشمانوۆتىڭ «كۋاسى»، سوتتالۋشىلارعا جۇزدەگەن ميلليون تەڭگە ايىپتار...
اقتاۋدا ءجۇرىپ جاتقان سوت پروتسەسىنىڭ 11-مامىر كۇنى وتكەن 30-شى وتىرىسى تۋرالى 12-مامىر كۇنى جاريالانعان سوڭعى رەپورتاجعا قوسىمشا حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتىنىڭ مۇشەلەرى حابارلاعان مالەمەتتەردى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىن.
وتىرىس «كۇنتۋاروۆ بەردىامان» لاقاپ اتتى كۋانى سۇراۋدان باستالعان.
پروكۋرور: كۋا «كۇنتۋاروۆ»، وزىڭىزگە بەلگىلى جاعدايلار تۋرالى سوتقا ايتىپ بەرىڭىز.
«كۇنتۋاروۆ»: مەن الاڭدا 16-جەلتوقساندا بولدىم، وندا كونتسەرت بەرىپ جاتتى، سونان سوڭ ەرەۋىلدەۋشى مۇنايشىلار ساحنانى شابۋىلداي باستادى، دىبىس كۇشەيتكىش قۇرالداردى سىندىردى. ودان سوڭ پوليتسەيلەرگە شابۋىل جاساپ، ولارعا تاس لاقتىردى. ودان ءارى بۇزاقىلار ومگ-گە بەنزين قۇيعان شولمەكتەر لاقتىردى. بۇدان كەيىن بانكوماتتى سۇيرەپ شىعارىپ، باستاپقىدا قولمەن، سونسىن ۋاز اۆتوماشيناسىنا تىركەپ سۇيرەدى. سوندا مەن سارىباەۆ مەلستى كوردىم، ول: «ەشمانوۆتىڭ ءۇيىن ورتەيىك!» - دەپ ايقايلادى. مەن ەشمانوۆتى ەسكەرتۋدى ۇيعارىپ، ونىڭ ۇيىنە كەتتىم. اۋلاسىنا سىرت جاعىنان بارىپ، قاقتىم، بىراق ەشكىم اشپادى. ەسىمدە، اۋلادا قارا يت بولدى. ودان سوڭ بەتتەرىن بايلاپ العان جاس جىگىتتەر توبىن بايقادىم. ولار ۇيگە كىردى، تەلەۆيزور، تاعى بىردەڭەلەر الىپ شىقتى. سونسىن توبە جاندى. ميشانىڭ: «ورتەڭدەر!» - دەپ ايقايلاعانىن ەستىدىم، الگى ادامدار اراسىنان ءبوپىلوۆ، قويشىباەۆتاردى كوردىم ء(ۇش-ءتورت سويلەمنەن كەيىن-اق ونىڭ دايىن ءماتىندى وقىپ وتىرعانى تۇسىنىكتى بولعان).
اقتاۋدا ءجۇرىپ جاتقان سوت پروتسەسىنىڭ 11-مامىر كۇنى وتكەن 30-شى وتىرىسى تۋرالى 12-مامىر كۇنى جاريالانعان سوڭعى رەپورتاجعا قوسىمشا حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتىنىڭ مۇشەلەرى حابارلاعان مالەمەتتەردى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىن.
وتىرىس «كۇنتۋاروۆ بەردىامان» لاقاپ اتتى كۋانى سۇراۋدان باستالعان.
پروكۋرور: كۋا «كۇنتۋاروۆ»، وزىڭىزگە بەلگىلى جاعدايلار تۋرالى سوتقا ايتىپ بەرىڭىز.
«كۇنتۋاروۆ»: مەن الاڭدا 16-جەلتوقساندا بولدىم، وندا كونتسەرت بەرىپ جاتتى، سونان سوڭ ەرەۋىلدەۋشى مۇنايشىلار ساحنانى شابۋىلداي باستادى، دىبىس كۇشەيتكىش قۇرالداردى سىندىردى. ودان سوڭ پوليتسەيلەرگە شابۋىل جاساپ، ولارعا تاس لاقتىردى. ودان ءارى بۇزاقىلار ومگ-گە بەنزين قۇيعان شولمەكتەر لاقتىردى. بۇدان كەيىن بانكوماتتى سۇيرەپ شىعارىپ، باستاپقىدا قولمەن، سونسىن ۋاز اۆتوماشيناسىنا تىركەپ سۇيرەدى. سوندا مەن سارىباەۆ مەلستى كوردىم، ول: «ەشمانوۆتىڭ ءۇيىن ورتەيىك!» - دەپ ايقايلادى. مەن ەشمانوۆتى ەسكەرتۋدى ۇيعارىپ، ونىڭ ۇيىنە كەتتىم. اۋلاسىنا سىرت جاعىنان بارىپ، قاقتىم، بىراق ەشكىم اشپادى. ەسىمدە، اۋلادا قارا يت بولدى. ودان سوڭ بەتتەرىن بايلاپ العان جاس جىگىتتەر توبىن بايقادىم. ولار ۇيگە كىردى، تەلەۆيزور، تاعى بىردەڭەلەر الىپ شىقتى. سونسىن توبە جاندى. ميشانىڭ: «ورتەڭدەر!» - دەپ ايقايلاعانىن ەستىدىم، الگى ادامدار اراسىنان ءبوپىلوۆ، قويشىباەۆتاردى كوردىم ء(ۇش-ءتورت سويلەمنەن كەيىن-اق ونىڭ دايىن ءماتىندى وقىپ وتىرعانى تۇسىنىكتى بولعان).
- الاڭعا قانداي ماقساتپەن باردىڭىز؟
- جۇمىس رەتىمەن. مەن كيىز ۇيلەردى تىگۋگە جاردەمدەستىم.
- مەلس سارىباەۆتىڭ ارەكەتتەرىن سۋرەتتەڭىز.
- ول بانكوماتتى سۇيرەدى، ودان سوڭ ونى ۋاز-عا تىركەۋگە كومەكتەستى. قاسىندا ادامدار بولدى.
- ءسىز ەشمانوۆتى قايدان بىلەسىز؟
- 2011 جىلى ول مەنى جۇمىسقا ورنالاستىردى.
- ەشمانوۆتىڭ ءۇيىنىڭ جانىندا نە ىستەگەنىڭىزدى تولىعىراق ايتىڭىز.
- مەن دۇكەننىڭ ۇستىنە شىعىپ، سوندا تۇرىپ باقىلادىم.
- قانداي دۇكەن؟
- ەشمانوۆتىڭ ۇيىنە كورشىلەس دۇكەن.
- سوندا كىمدى كوردىڭىز؟
- ميشا قويشىباەۆتى، سامات ءبوپىلوۆتى (زالدا جانە سوتتالۋشىلار اراسىندا - كۇلكى).
«كۋنتۋاروۆ» ء(سال ۇنسىزدىكتەن كەيىن): سامات قويشىباەۆتى، جەڭىس ءبوپىلوۆتى.
- ميشانى قايدان بىلەسىز؟
- قالا كىشكەنتاي، ءبارى ءبىرىن ءبىرى بىلەدى.
- ولار نە ىستەدى؟
- قيراتتى، ايقايلادى، ورتەدى.
- تاعى قانداي ارەكەتتەر بولدى؟
- «ەشمانوۆتىڭ اياعىن سىندىرامىز»، - دەپ ايقايلادى.
- سامات قويشىباەۆتى قايدان بىلەسىز؟
- قالا كىشكەنتاي، كوپتەن بىلەم.
- ول قايدا تۇرادى؟
- 1-ءشى ىقشاماۋداندا.
- قويشىباەۆ الاڭدا بولدى ما؟
- جوق.
- ءبوپىلوۆ الاڭدا بولدى ما؟
- يا، ول بولدى.
- ءسىز ولاردىڭ جۇزدەرىن كوردىڭىز بە؟
- ولار بەتتەرىن بىرەسە اشىپ، بىرەسە جاپتى.
ادۆوكات دوسبولوۆ: مەلس سارىباەۆپەن قاشاننان تانىسسىز؟
«كۋنتۋاروۆ»: كوپتەن.
- سارىباەۆتى الاڭدا كوردىڭىز بە؟
- جوق، ونى تەك «ارۋانا» قوناق ءۇيىنىڭ الدىنان عانا كوردىم.
- ول ەشمانوۆتىڭ ءۇيى الدىندا بولدى ما؟
- جوق.
- كورسەتۋلەردى نەگە لاقاپ اتپەن بەرۋدى ۇيعاردىڭىز؟
- قورقام.
- ال مەلس تە الاڭدا كيىز ۇيلەردى تىگۋگە جاردەمدەستى عوي.
- مەن مۇنى بىلمەيمىن.
- مەلستى نەشەدە كورگەنىڭىزدى ناقتىلاڭىز.
- تۇسكە تامان.
- دالىرەك؟
ۇندەمەگەن.
- سول كۇنى مەلس قانداي باس كيىممەن بولدى؟
- ەسىمدە جوق.
- كوزىلدىرىگى بولدى ما؟
- بىلمەيمىن.
- ول قىرىنعان با ەدى الدە بەتىنىڭ تۇگى بولدى ما؟
- بىلمەيمىن.
- قانداي اياق كيىممەن بولدى؟
- بىلمەيمىن.
- ومگ-دەن بانكوماتتى سۇيرەگەندە كوپ ادام بولعان، ال ءسىز نەگە تەك مەلستى عانا ەسىڭىزدە ساقتادىڭىز؟
ۇندەمەگەن.
- سىزگە جاۋاپ بەرۋگە بىرەۋ كومەكتەسىپ وتىر ما؟
- جوق.
- ءسىز الاڭدا كيىز ۇيلەردى تىگۋگە جاردەمدەستىم دەدىڭىز، ومگ-نىڭ جانىنا قايدان تاپ بولدىڭىز؟
- الدىمەن الاڭدا بولدىم، سونسىن «ارۋانا» قوناق ۇيىنە قاراي باردىم.
- ومگ-گە قاراي باردىم دەپ ەدىڭىز عوي؟
ۇندەمەگەن.
ادۆوكات جۋاسپاەۆا: سامات ءبوپىلوۆتى قاشاننان بىلەسىز؟
«كۇنتۋاروۆ»: مەن سامات قويشىباەۆ تۋرالى ايتتىم.
جۋاسپاەۆا: جوق، ءسىز سامات ءبوپىلوۆ تۋرالى ايتتىڭىز.
ادۆوكات سارسەمبينا: قايدا، قاشان جانە كىم ءسىزدى كۋا رەتىندە سۇرادى؟
«كۇنتۋاروۆ»: مەن بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرمەيمىن.
جۋاسپاەۆا: بۇرىن وسى پروتسەسكە قاتىسىپ پا ەدىڭىز؟
«كۇنتۋاروۆ»: جوق.
دوسبولوۆ: ءسىزدى 16-جەلتوقساننان كەيىن ۇستاپ پا ەدى؟ 2-3 كۇنگە بولسا دا؟
«كۋنتۋاروۆ»: جوق.
ادۆوكات الىبيەۆ: سۇراۋلار نەشە رەت جۇرگىزىلدى؟
«كۇنتۋاروۆ»: ايتپايمىن.
- نەگە؟
- قالامايمىن.
- نەگە قالامايسىز؟
- قورقام.
- كىمنەن؟
- كوپ ادامنان.
- ناقتى كىمنەن؟
- سىز مەنى قورعاي المايسىز، سوتتالۋشالاردىڭ تۋىستارى بار.
- ەندەشە نەگە ۇيىڭىزدە قالمادىڭىز، نەگە كۋاگەرلىككە سۇراندىڭىز؟
سۋديا: سۇراقتى الىپ تاستايمىن.
الىبيەۆ: ەشمانوۆ ءسىزدى جۇمىسقا قابىلدادى دەدىڭىز، ول ءسىزدى قايدا قابىلدادى - ۇيىندە مە، كەڭسەدە مە؟
«كۇنتۋاروۆ»: ارىزىمدى ونىڭ كەڭسەسىنە اپارىپ بەردىم.
- 16-جەلتوقسانعا دەيىن ەشمانوۆتىڭ ۇيىندە بولدىڭىز با؟
- وعان دەيىن ونىڭ ءۇيىن تەك سىرتىنان كوردىم، كىرگەن جوقپىن.
- ونىڭ ءۇيى قاي جەردە؟
- بازارعا قارسى.
- ءۇي نەشە قاباتتى؟
- ەسىمدە جوق.
- ول ۇيگە قاي جاعىنان بارعانىڭىزدى قايتالاڭىزشى؟
- سىرت جاعىنان، قاقپا الدىندا «سەمسەر» كۇزەت كومپانياسىنىڭ ۋاز-ى تۇردى.
- كۇزەتشىلەرگە نەگە ايتپادىڭىز، نەگە ەسكەرتپەدىڭىز؟
- ەشمانوۆقا ايتقىم كەلدى.
- ميشانى قايدان بىلەسىز؟
- قالا كىشكەنتاي، ءبارى ءبىرىن ءبىرى بىلەدى.
- دەگەنمەن، ميشانى قايدان بىلەتىنىڭىزدى تولىعىراق ايتىپ بەرىڭىز.
- ايتپايمىن.
- ولاي بولسا ونىڭ ءتۇرىن سيپاتتاڭىز.
- ول ۇزىن بويلى.
- كوزىلدىرىك كيە مە؟
- بايقامادىم.
ادۆوكات تاسقىنباەۆ: ءبوپىلوۆتى قايدان بىلەسىز؟
«كۇنتۋاروۆ»: قالا كىشكەنتاي، كوپتەن بىلەم.
- سول كۇنى ول قانداي كيىممەن بولدى؟
- ەسىمدە جوق.
- ءبوپىلوۆ قايدا تۇرادى؟
- 5-ءشى ىقشاماۋداندا.
- ونىڭ ءماشيناسى بار ما؟
- بىلمەيمىن.
- ءسىز ءوزىڭىز قايدا تۇراسىز؟
- ايتپايمىن.
- ەشمانوۆتىڭ ءۇيىن كىم ورتەگەنىن ءسىز وعان ايتا الدىڭىز با؟
- يا، جاڭا جىلدان كەيىن.
- ءسىز قازاقسىز با؟
- ايتپايمىن.
ادۆوكات تولەۋقۇلوۆ: ءسىز دايىندالىپ جاتقان ورتەۋ تۋرالى ەشمانوۆقا ول ءسىزدى جۇمىسقا العاندىقتان ايتقىڭىز كەلدى مە؟
«كۇنتۋاروۆ»: مەن ازاماتپىن، سوندىقتان حابارلاۋدى ۇيعاردىم.
- ءسىز توبەسىنە شىققان قانداي دۇكەن؟
- «ايسۇلۋ» ما، «ايكوركەم» بە، ءدال ەسىمدە جوق.
- بولىپ جاتقان جاعدايدى ۇيالى تەلەفوننىڭ كامەراسىنا ءتۇسىردىڭىز بە؟
- جوق.
- ەشمانوۆتىڭ ءۇيى الدىندا قانداي مۇسىندەر تۇر؟ ولار قانشا؟ ءتۇسى قانداي؟
- بىلمەيمىن، مەن سىرتىنان باردىم.
- ءسىز ءوز قاۋىپسىزدىگىڭىز ءۇشىن قورقامىن دەيسىز، نەگە سول كۇنى ۇيىڭىزدە قالمادىڭىز؟
- ەشمانوۆتى سىيلاعاندىقتان باردىم.
- نەگە 6 اي بويى پوليتسياعا حابارلامادىڭىز؟
- قورقتىم، تەك ەشمانوۆقا ايتقىم كەلدى.
ادۆوكات باتيەۆا: ءسىز الاڭنىڭ قاي جاعىندا تۇردىڭىز؟
«كۇنتۋاروۆ»: ءار جاعىندا ءجۇردىم.
- پوليتسەيلەرگە قاي كەزدە تاس لاقتىرا باستادى؟
- 11:30-دار شاماسىندا.
- ودان سوڭ ءسىز نە ىستەدىڭىز؟
- جۇگىردىم.
- قايدا؟
- «ارۋانا» قوناق ۇيىنە قاراي.
- نەگە ۇيگە كەتپەدىڭىز؟
- بارلىعى سولاي قاراي جۇگىردى، مەنىڭ تانىستارىم دا سولاي قاراي جۇگىردى.
- دەمەك، ءسىز دە جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە قاتىسۋشى بولدىڭىز عوي؟
ۇندەمەگەن.
- بانكوماتتى سۇيرەگەن ۋاز-دىڭ ءنومىرى؟
- ول ءماشينادان ءنومىردى الىپ تاستاعان.
- بانكوماتتىڭ ءدال قاي جەردە تۇرعانىن ايتا السىز با؟
- اۆيااگەنتتىك جانىندا.
- بانكومات قاي بانكتىكى؟
- حالىق بانكىسىنىكى.
ادۆوكات جامەنوۆ: ءسىزدىڭ سوزدەرىڭىزدى كىم راستاي الادى؟
«كۇنتۋاروۆ»: ايتا المايمىن.
ادۆوكات كوشكەنوۆ: ەشمانوۆ سىزگە سوتتا لاقاپ اتپەن سويلەۋ جونىندە قاشان ايتتى؟
«كۇنتۋاروۆ»: جۋىقتا.
- ناقتى قاشان؟
- 5-6-مامىردا.
- مۇنى ول قايدا ايتتى؟ ۇيدە، كوشەدە، قايدا؟
- ايتا المايمىن.
- نەگە مىناداي لاقاپ ات الدىڭىز؟
- بۇل مەنىڭ بابالارىمنىڭ بىرەۋىنىڭ اتى.
سوتتالۋشى امانجولوۆ: كىمنىڭ بويى بيىك - ءبوپىلوۆتىڭ با، قويشىباەۆ ساماتتىڭ با؟
«كۇنتۋاروۆ»: مەن ولاردى ولشەگەن جوقپىن.
كوشكەنوۆ: ەشمانوۆ 6-مامىر كۇنى جاڭاوزەندە بولعان جوق، ءسىزدىڭ وعان قالايشا ايتۋىڭىز مۇمكىن؟
«كۇنتۋاروۆ»: وندا، مۇمكىن، 5-مامىردا ايتقان شىعارمىن.
- ول 5-مامىردا دا وندا بولعان جوق.
- وعان سول كۇندەرى ايتتىم، باسقا قوسارىم جوق.
الىبيەۆ: سۇراقتاردىڭ 90%-ىنا دەرلىك ءسىز جاۋاپ بەرگەن جوقسىز نەمەسە «بىلمەيمىن» دەدىڭىز، سوندا ءسىز، نەمەنە، تەك سوتتالۋشى ادامداردىڭ اتتارىن اتاۋ ءۇشىن عانا كەلدىڭىز بە؟
سۋديا: سۇراقتى حاتتاماعا كىرگىزىڭىز، بىراق سۇراق الىنىپ تاستالادى.
وسىمەن «كۋنتۋاروۆتى» سۇراۋ اياقتالعان.
پروكۋرور: قۇرمەتتى سوت، سوتتالۋشىلاردىڭ ازاپتاۋلار تۋرالى ارىزدارى بويىنشا تەكسەرۋ جونىندەگى ءسىزدىڭ قاۋلىڭىزعا پروكۋراتۋرانىڭ رەسمي جاۋابىن سىزگە تاپسىرعىمىز كەلەدى.
سوت حاتشىسى قۇجاتتى قابىلداپ العان.
پروكۋرور: قۇرمەتتى سۋديا، ءبىزدىڭ كۋالار بەكەنوۆ (ۇزاق ءىسساپاردا، ونىڭ باسشىلىعىنان انىقتاما بار) پەن «مەيراموۆ تالعاتتىڭ» كەلۋىن اقىرى قامتاماسىز ەتە الماۋىمىزعا بايلانىستى، بىراق ولاردىڭ كورسەتۋلەرى وتە ماڭىزدى بولعاندىقتان، وقىپ بەرۋگە رۇقسات ەتىڭىز؟
سۋديا: پروتسەستىڭ باسقا تاراپتارىنىڭ پىكىرلەرى؟
ادۆوكات كوشكەنوۆ: مەن ولاردىڭ كورسەتۋلەرىن وقىپ بەرۋگە قارسىمىن. «مەيراموۆ تالعات» لاقاپ اتتى كۋانى دا وسىندا سويلەگەن كۋا بوجەنكو-«الپىسباەۆ» ءتارىزدى ار-ۇياتى قيناۋى ابدەن مۇمكىن.
ادۆوكات باتيەۆا: قر قپك-نىڭ 357-بابىنا سايكەس، ءبىز ءتىپتى «مەيراموۆ تالعاتتىڭ» نە سەبەپتەن كەلە الماعانىن دا بىلمەيمىز.
سۋديا: قر قپك-نىڭ 357-بابىنا سايكەس، «مەيراموۆ تالعاتتىڭ» كورسەتۋلەرىن وقۋعا بولمايدى، بەكەنوۆتىڭ كورسەتۋلەرىن جاريالاۋعا رۇقسات بەرەمىن.
ادۆوكات الىبيەۆ: قۇرمەتتى سوت، مەن دە بەكەنوۆتىڭ كورسەتۋلەرىن وقۋعا قارسىمىن، ويتكەنى ونىڭ تەك باسشىلىعىنان عانا انىقتاما بار.
ادۆوكات جامەنوۆ: قر قپك-نىڭ 116-بابىنا سايكەس، ونىڭ كورسەتۋلەرى كەيىن ءبارىبىر دالەلدەر رەتىندە پايدالانۋعا كەلمەيدى.
سۋديا: شەشىم قابىلداندى. بەكەنوۆتىڭ كورسەتۋلەرىن جاريالاڭىز.
پروكۋرور كورسەتۋلەردى ءىس ماتەريالدارىنان وقىعان: «كۋا بەكەنوۆ ج. ءوز جاۋابىندا جاڭاوزەن قالاسىنىڭ ءىىد-دە جۇمىس ىستەيتىندىگىن كورسەتكەن. 2011 جىلدىڭ 16-جەلتوقسانىندا جاڭاوزەن قالاسىنىڭ ورتالىق الاڭىندا جاپپاي تارتىپسىزدىكتەردى اۋىزدىقتاۋعا قاتىسقان. ول تانۋعا ۇسىنىلعان فوتوسۋرەتتەردەن مۇحاممەدوۆ راسۋل يسكەندەربەكۇلىن تانىعان. ول جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر كەزىندە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە قارسىلىق كورسەتكەن، ولارعا تاس جانە باسقا زاتتار لاقتىرعان. سول كۇنى ونىڭ ۇستىندە جاسىل ءتۇستى شالبار مەن قىزىل كۇرتەشە بولعان. كۋا بەكەنوۆ ج. مۇحاممەدوۆ ر.-مەن بەتتەسۋ ۇستىندە ءوز جاۋاپتارىن قولداعان جانە ونىڭ قىلمىستى ارەكەتتەرى جونىندە ايتىپ بەرگەن».
ادۆوكات الىبيەۆ: «كۇنتۋاروۆ» لاقاپ اتتى كۋانىڭ كورسەتۋلەرىن زاڭسىز دەپ تانۋ جونىندە تالاپ-تىلەك جاسايمىن، ويتكەنى ول ءوز كورسەتۋلەرىندە شاتاسۋمەن بولدى، ونى ايىپتاۋ تارابى دايىنداعان دەپ ەسەپتەيمىن.
ادۆوكات سارسەمبينا: مەن دە «كۇنتۋاروۆتىڭ» كورسەتۋلەرىن زاڭسىز دەپ تانۋ جونىندە تالاپ-تىلەك جاسايمىن، ويتكەنى ول ءوز وي-پىكىرلەرىندە تاۋەلسىز بولا المايدى. سەبەپ - ول ءوزىن ەشمانوۆتىڭ جۇمىسقا ورنالاستىرعاندىعىن مويىندادى.
سۋديا: باسقا تاراپتار پىكىرى؟
سوتتالۋشىلار مەن ادۆوكاتتار بۇل تالاپ-تىلەكتەردى قولداعان.
پروكۋرور اقباەۆ: ارينە، ءبىز ادۆوكاتتار جاساعان تالاپ-تىلەكتەرگە قارسىمىز. بىراق ءبىز دە كۋا «كۇنتۋاروۆپەن» تانىس ەمەسپىز، سوندىقتان ادۆوكات الىبيەۆتىڭ سوزدەرىنە نارازىلىق بىلدىرەمىز جانە مۇنى حاتتاماعا كىرگىزۋدى وتىنەمىز.
سۋديا: تالاپ-تىلەكتەردى اشىق قالدىرامىن. ءبىز سوت زەرتتەۋلەرىنىڭ اياعىنا جاقىنداپ كەلەمىز، تاعى سۇراقتار بار ما؟
- جوق.
- وندا جارىسسوزگە كوشەمىز.
تۇسكى ۇزىلىستەن كەيىن ءجارىسسوز باستالعان.
پروكۋرور ابىلاكىم (اقتوبە وبلىسى، تەمىر اۋدانى) ءوز ءسوزىن «اسا سيرەك (ۋنيكالدى) مەيرامنىڭ» جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرمەن بۇزىلعاندىعىن قىنجىلا ايتۋدان باستاپ، 16-جەلتوقسان وقيعالارىن ەسكە سالعان جانە: «وسىنىڭ بارلىعىنان كەيىن ءبىز نە ىستەۋگە ءتيىسپىز؟» - دەگەن ريتوريكالىق سۇراقپەن اياقتاعان. ال مۇنىڭ جاۋابى ونىڭ ءوزى ءۇشىن ايقىن بولسا كەرەك، ول، ءتىپتى، «قازاقتىڭ ەسكى زاڭدارىندا دا («جەتى جارعى» جانە ت.ب.) اتالمىش جاعدايلار (؟! - ج.ق.) ءۇشىن جازالار قاراستىرىلعاندىعىن» ەسكە سالعان. ودان سوڭ سوتتالۋشىلاردىڭ مىناداي ءتورت كاتەگورياعا بولىنگەندىگىن مالىمدەگەن:
- جاپپاي تارتىپسىزدىكتەردى ۇيىمداستىرۋشىلار;
- جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە بەلسەندى قاتىسۋشىلار;
- جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە قاراپايىم قاتىسۋشىلار;
- توناۋشىلار (جاپپاي تارتىپسىزدىكتەردى پايدالانعان).
ودان ءارى پروكۋرور ايىپتاۋ قورىتىندىسىنىڭ قاليەۆ، دوسماعامبەتوۆ، وتكەلوۆ، جۇسىپباەۆ، ساقتاعانوۆ، ەرمۇقانوۆ، تولەتاەۆا، جارىلعاسىنوۆتارعا قاتىستى بولىگىن قايتالاپ شىققان. «سوت زەرتتەۋلەرىنەن كەيىن بۇل ادامداردىڭ كىنالارى بۇرىنعىدان دا ايقىندالا تۇسكەندىگىن» حابارلاپ، دالەلدەر رەتىندە لاقاپ اتتى كۋالاردىڭ كورسەتۋلەرىن كەلتىرگەن.
ودان كەيىن سويلەگەن پروكۋرور اليەۆ تە (قىزىلوردا) ايىپتاۋ قورىتىندىسىنىڭ
جۇماعاليەۆ، قوسبارماقوۆ، نەپەس، مۇرىنباەۆ، دۇيسەنباەۆ، ەرعازەۆ، يساقوۆ، اسپەنتاەۆ، ءادىلوۆ، مۇقاشەۆتەرگە قاتىستى بولىگىن قايتالاپ شىققان.
كەلەسى سويلەگەن پروكۋرور سىدىقوۆ (الماتى وبلىسى) ءدال سول «مانەردە» اسقارۇلى، سارىباەۆ، ق.قويشىباەۆ، دۇيسەنباەۆا، ءامينوۆ، شاموۆ، مۇڭايتپاشەۆ، امانجولوۆ، بەكجانوۆتار تۋرالى، ال پروكۋرور دۇزەلباەۆ (وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى) اقجىگىتوۆ، س. قويشىباەۆ، ءبوپىلوۆ، مۇحاممەدوۆ، ءشامىلوۆ، تەلەگەنوۆ، تاجەنوۆ، وتەبەكوۆ، بەسماعامبەتوۆتار جونىندە اڭگىمەلەپ بەرگەن.
وسىنىڭ الدىنداعى رەپورتاجدا جازىلعانداي، ەڭ سوڭىنان سويلەگەن پروكۋرور اقباەۆ پروكۋرورلاردىڭ سوتتان 37 سوتتالۋشىعا سۇرايتىن ناقتى جازالاردى تاپتىشتەپ شىققانى بەلگىلى. ال تومەندە ونىڭ ءسوزىنىڭ قالعان بولىگىن كەلتىرەمىز:
« ...ءىس بويىنشا جابىرلەنۋشىلەردىڭ كوپ ەكەندىگىن بىلەمىز، سوعان بايلانىستى ازاماتتىق تالاپ-ارىزدار بار. سول تالاپ-ارىزدار بويىنشا:
سوتتالۋشىلار قوسبارماقوۆ، دۇيسەنباەۆ، ەرعازەۆ، يساقوۆ، اسپەنتاەۆ، ق.قويشىباەۆ، دۇيسەنباەۆا، مۇحاممەدوۆ، ءشامىلوۆ، تەلەگەنوۆ، تاجەنوۆ، وتەبەكوۆتەردەن - جاڭاوزەننىڭ ورتالىق الاڭىنداعى كەسپە تاستاردى بۇلدىرگەنى جانە قيراتقانى ءۇشىن مەملەكەت پايداسىنا 27 ميلليون تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشىلار نەپەس پەن مۇقاشەۆتەن - ساحناداعى مۇلىكتى بۇلدىرگەنى ءۇشىن مەملەكەت پايداسىنا 4 ميلليون 420 مىڭ تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشى بەسماعامبەتوۆتان - ساحناداعى مۇلىكتى جانە جاڭاجىلدىق شىرشانى بۇلدىرگەنى ءۇشىن مەملەكەت پايداسىنا 6 ميلليون 720 مىڭ تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشىلار ءادىلوۆ، اسقارۇلى، ءامينوۆتاردان - اكىمدىكتى ورتەپ، بۇلدىرگەنى ءۇشىن اكىمدىك پايداسىنا 250 ميلليون تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشى ءامينوۆتان - جابىرلەنۋشى قاۋلىباەۆتىڭ پايداسىنا 4 مىڭ تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشى سارىباەۆتان - حالىق بانكى اق پايداسىنا 5 ميلليون 507 مىڭ 847 تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشىلار شاموۆ پەن ءابدىراحمانوۆتان - «اتلانت» ساۋدا ورتالىعىنان ۇرلانعان تاۋارلار ءۇشىن «گەفەست» جشس-نىڭ پايداسىنا 185 مىڭ 700 تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشى بەكجانوۆتان - ابدىعاليەۆانىڭ پايداسىنا 8 مىڭ تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشىلار ەرمۇقانوۆ پەن ءبوپىلوۆتان - ءۇيدى ءبۇلدىرۋ فاكتىسى بويىنشا ەشمانوۆتىڭ پايداسىنا 10 ميلليون تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشى قويشىباەۆ ساماتتان - ءۇيدى ءبۇلدىرۋ فاكتىسى بويىنشا ەشمانوۆتىڭ پايداسىنا 10 ميلليون تەڭگە، جاڭاوزەن اكىمدىگىنىڭ پايداسىنا - 250 ميلليون تەڭگە ءوندىرىپ الۋ;
سوتتالۋشىلار ساقتاعانوۆ، تولەتاەۆا، دوسماعامبەتوۆ، وتكەلوۆ، قاليەۆ، جارىلاعاسىنوۆ، جۇسىپباەۆتاردان - جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر كەزىندە كەلتىرگەن زارداپتار ءۇشىن 589 ميلليون 912 مىڭ 564 تەڭگە ءوندىرىپ الۋ.
سونىمەن قاتار، 188 جابىرلەنۋشىنىڭ 93-ءى تالاپ-ارىزدارىنان باس تارتتى. بۇل جەردە ولاردىڭ ءبارىنىڭ فاميلياسىن اتاپ جاتۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ەسەپتەيمىن. باس تارتۋلارىنا بايلانىستى ولاردىڭ تالاپتارى قاراۋسىز قالادى.
ءتورت جابىرلەنۋشى - ابدىعاليەۆا، قاسيمەنوۆا، راحىمبەردينا، ساۋلەباەۆ - تالاپ-ارىزدى ازاماتتىق تارتىپپەن بەرەمىز دەپ مالىمدەدى.
بۇل ءىس بويىنشا بەرىلگەن تالاپ-ارىزدارعا بايلانىستى نەگىزىنەن بارلىعى وسى، ەندى قورىتىندى بولىگىندە زاتتاي دالەلدەر بويىنشا ۋاقىت الىپ، ولاردىڭ ءبارىن سانامالاپ جاتۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ويلايمىن. ءتىزىمدى ءبىز جازباشا تۇردە بەرگەن بولاتىنبىز. كوبىسىنە ولار - DVD ديسكىلەر، بەينەجازبالار، ءىستىڭ باسقا ماتەريالدارى. ولاردىڭ قايسىسى ىسكە قوسۋعا، قايسىسى جويىلۋعا جاتاتىندىعىن (؟، بولەكتەگەن ءبىز. - ج.ق.) ءبىز كورسەتتىك».
وسىمەن جارىسسوزدەگى ايىپتاۋ تارابىنىڭ ءسوزى اياقتالعان.
جاسارال قۋانىشالين،
حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتىنىڭ
اقپاراتتىق توپ جەتەكشىسى.
الماتى قالاسى،
2012 جىلدىڭ 13-مامىرى.
«اباي-اقپارات»
