كۇتپەگەن جەردەن جاعىڭنان بىرەۋ تارتىپ جىبەرسە، كوزىڭنەن جۇزدىزشالار ۇشىپ، جالپ ەتىپ، جەرگە قۇلاپ ەسەڭگىرەپ قالۋ قالىپتى جاعداي ءتارىزدى، ەڭ جاقىن سىرلاس ادامىڭ بۇگىن كەشكە ءبىر ساعات سويلەسىپ، ەرتەڭىنەن تاڭەرتەڭ باقيلىق بولدى دەسە، ءدال سولاي كۇي كەشەتىنىڭ «بۋىنسىز جەرگە پىشاق ۇرۋمەن» بىردەي ەكەن. ءبىر جىل بۇرىن، (28 ماۋسىم) كەشقۇرىم «1-اۋرۋحانادا جاتىرمىن، ءبارى جاقسى» دەگەن قۋەكەڭ، تاڭەرتەڭ و دۇنيەگە اتتانىپ كەتتى دەگەن سۋىق حاباردى ەستىگەندە، تاپ سولاي كۇي كەشتىم. ويپىرماي، مىنا ءومىر استاڭ-كەستەڭ بولىپ كەتتى. قۇدايدىڭ قۇتتى كۇنى جانازا كورە بەرگەن سوڭ، مىنا جارىق دۇنيەگە دەگەن كوزقاراس مۇلدەم وزگەرىپ بارادى.

جارايدى، سوعىستا ولسە ءبىر ءسارى، ايدىڭ كۇننىڭ امانىندا، مىلتىقسىز مايدان باستالىپ كەتكەن با، دەگەن سۇراقتار تۇنىمەن ۇيقى بەرمەي، مازالايدى ەكەن ادامدى. اتىڭ وشكىر COVID-19 دەگەن بالە تورتكۇل دۇنيەنى شارپىدى. باياعىدا اۋىلدا جۇرگەندە، وسپان اقساقال: «ەگەر اللا تاعالا قاھارلانسا، بارماقتاي جۇزىككە دۇنيەنى سىيدىرىپ جىبەرەدى»، دەگەن ايات بار دەپ ايتاتۇعىن. سوندىقتان اۋزى دۋالى عۇلاما سەرعازى ەرعازىۇلى:

«دۇنيە سۇلۋ قىزداي بۇراڭدادىڭ،

مەن ساعان قىزىقپاي تۇرا المادىم.

باسىڭدى قانشا جەردەن ۇرساڭداعى،

دەگەنى بولادى ەكەن ءبىر  اللانىڭ»، دەپتى جارىقتىق.

قۋەكەڭنىڭ مىنەزى جىبەكتەي جۇمساق بولعاندىقتان شىعار، ومىرىندە ءبىرىنشى رەت كورگەن ادامنىڭ ءوزىن باۋىرىنا باسىپ، سويلەسە كەلە، باياعىدان بەرى تانيتىن ادام سەكىلدى باۋراپ الاتىن قاسيەتى بار ەدى. ويتكەنى، ول كىسى ەشكىمدى جاتسىنبايتىن، كەرىسىنشە قول-اياعىڭدى ءجىپسىز بايلاپ، وزىنە ىنتىق ەتەتىن.

ەڭ العاش رەت قۋاندىق شاماحايۇلىمەن 2005 جىلدىڭ 27 قىركۇيەگىندە استانا قالاسىندا دۇنيەجۇزىلىك  قازاقتاردىڭ 3-ءشى قۇرىلتايىندا كەزدەستىم. سالتانات سارايى مەيرامحاناسىندا، كەشكى اسقا جينالعان قوناقتار كىرە باستاعان ەدى. داستارحان باسىندا وزبەكستاننان كەلگەن دەلەگاتتارمەن وتىرعانمىن. ارتقى جاقتاعى داستارحان موڭعوليادان كەلگەن دەلەگاتتاردىڭ اراسىنان ۇزىن بويلى، اق شاشتى جاس شاماسى 45-50-لەردەگى ەل اعاسى ماعان كۇلىمسىرەپ، «اسسالاماعالايكۋم»، دەمەسى بار ما؟ مەن ساسىپ قالىپ، «ۋاعالايكۋماسسالام»،  دەدىم. - اتىڭ  كىم؟ – جۇمامۇرات، ءسىزدىڭ اتىڭىز كىم؟ - قۋاندىق شاماحايۇلى، دەدى.

مىنە، سول كۇننەن باستاپ جۋرناليست بولعاندىق ەمەس، كوڭىلىمىزدىڭ بىرلىگى، جان دۇنيەمىزدىڭ جاقىندىعى شىعار شاماسى، قاس-قاباعىمىزدان ءبىر-ءبىرىمىزدى تۇسىنەتىنبىز. ءبىر اۋىلدا وسكەندەي ءتىل تابىسىپ كەتكەندىگىمىز سونشالىقتى الاڭسىز اشىلىپ، اقتارىلىپ، ساعاتتاپ سىرلاساتىن ەدىك.

كيەلى ءسوز ونەرىنە، جاستايىمنان شىعارماشىلىققا اۋەس بولعاندىقتان، جۋرناليستيكاداعى قوس قاناتىم - استانادا قۋاندىق شاماحايۇلى، الماتىدا - مىرزان كەنجەباي، دەپ ازىلدەسىپ قوياتىنمىن. قۋەكەڭ  سوناۋ موڭعوليانىڭ بايان ولكەسىندە بالالىق شاعىنان باستاپ، 3-ءشى سىنىپتاعى وقۋشى  «ارا» مەن «ءمۇشتىم» گازەتتەرىنە شاعىن تاقپاق، ولەڭدەر جازا باستاعان. «بولار بالا بوعىنان» دەمەكشى، تەكتىلىگىن تانىتار جازۋشى بولۋدى، قالام تەربەپ، ەلدىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن جوقتار قالامگەر بولۋدى ارمانداعان. وسە كەلە، ونىڭ ماقالالارى اۋداندىق، وبلىستىق، رەسپۋبليكالىق گازەتتەردە جارىق كورە باستادى.

ءار ماقالاسى شىققاندا شاماحاي اقساقال قۇرداستارىنا ءوزى وقىپ بەرىپ، الدىندا ءبىر مارقايىپ قالاتىن دەپ ايتاتىن. مەكتەپتى اياقتاپ، ۇلانباتىرعا بارىپ، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن ۇزدىك بىتىرەدى. ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا ءجۇرىپ-اق، ءار ءتۇرلى تاقىرىپتاردا شابىتتانا، شالقىتا، كوسىلتە، بۇرقىراتىپ، شاڭىن كورسەتىپ جازدى. بوس سوزگە سالىنباي، قىسىر اڭگىمەگە كوڭىل اۋدارماي، ەلدىك مۇرات، ۇلت مۇددەسىن بارىنەن بيىك قويدى. 1991 جىلى كسرو ىدىراپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوز تاۋەلسىزدىگىن العاندا موڭعوليادان العاشقى كوشپەن، اتاجۇرتقا قونىس اۋداردى.

جەزقازعان وبلىسى جەزقازعان قالاسىنا كوشىپ كەلدى. جەزقازعانداعى جەرگىلىكتى گازەتكە جۇمىسقا تۇردى. شىڭعىرعان شىندىقتى جازىپ، بۇكپەسىز اقيقاتتى ايتىپ، ادالىنان جارىلىپ، جاقسىعا ءسۇيىنىپ، كەمشىلىككە كۇيىنىپ جانىن سالىپ جازۋدان جاڭىلماعان قاناتتى قالامگەر بولىپ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتتى. ايشا اپكەمىزبەن تانىسىپ، وتاۋ قۇرىپ، ەكى ۇل - بەرىك پەن ەلامان، ءايبيبى دەگەن قىزدى تاربيەلەپ ءوسىردى. ءوزىنىڭ قابىلەت-قارىمىنىڭ ارقاسىندا، قورشاعان ورتاسىندا سىيلى، بەدەلدى  بولدى.

سونداي-اق، قۋەكەڭ بوكەتوۆ اتىنداعى قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىراز جىل جۋرناليستيكادان ءدارىس بەردى، شاكىرت دايىندادى. 2001-2003 جىلدارى امەريكا ەلشىلىگىنىڭ قارجىلاي قولداۋىمەن امەريكاعا بارىپ، تاجىريبە الماسىپ، جۋرناليستيكا تۋرالى وقىپ قايتتى. حاكىم اباي «بولماساڭدا ۇقساپ باق، ءبىر عالىمدى كورسەڭىز» دەمەكشى، اۋزىن ايعا بالاعان امەريكانىڭ بۇقارا اقپارات قۇرالدارى شىنايى اقپاراتتاردى بۇقاراعا قالاي تاراتادى، دەموكراتيانى كوكسەگەندەردىڭ مۇددەلەر قاقتىعىسى ت.ب تولىپ  جاتقان ينتريگالاردىڭ تاپ ورتاسىندا بولدى. 2001 جىلدىڭ 11 قىركۇيەگىندە ۋساما بەن لادەن نيۋ-يوركتاعى عيماراتتى قيراتقاندا، قۋاندىق اعا ءوز كوزىمەن كورگەن. سول تۋرالى ماعان قىزىقتىرىپ ايتىپ بەرەتۇعىن. اقش-تان كەلگەن سوڭ، قۋەكەڭ بار كورگەن-بىلگەنى تۋرالى «حالىقارالىق جۋرناليستيكا» اتتى كىتاپ جازدى. الەمدىك دەڭگەيدە گازەت-جۋرنال، راديو، تەلەۆيدەنيە، عالامتوردىڭ دامۋى ادامزاتقا قالاي اسەر ەتۋدە؟..

ءومىردىڭ قىرى مەن سىرىنا تەرەڭ بويلاپ، ءسوز ونەرىنىڭ ورەسى مەن ءورىسىن جۇرەگىنە ساقتاپ، جازۋ ماشىعىنىڭ مايەگى - كوركەم ءتىلدى كوكەيىنە قوندىرعان قۋەكەڭ كوپ وقىعانىن، ءوز بەتىنشە كوپ ىزدەنگەندىگىن  جازبالارىن وقىعان ادام بىردەن بايقايدى. «قازاق ادەبيەتىندەگى قارىمدى ەكى جازۋشىنى قاتتى قۇرمەتتەيمىن ءارى وزىمە ۇستاز سانايمىن. ولار ءبىرى - امەريكادا تۇراتىن مۇحتار ماعاۋين، ەكىنشىسى - قابدەش ءجۇمادىلوۆ. وسى ەكى كىسىنىڭ كىتاپتارىن جاستانىپ وقىپ، اڭگىمە جازۋعا ماشىقتاندىم»، - دەيتىن قۋەكەڭ.

2003-2009 جىلدارى استاناداعى گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە جۋرناليستيكادان ساباق بەردى. بار بىلگەنىن ستۋدەنتتەرگە سارپ ەتتى. 2009 جىلدان وسى كۇنگە دەيىن قارجى اكادەمياسىندا شاكىرت  تاربيەلەدى.

ۇلتتىق مۇددە مەن رەسمي ساياسات اتىمەن قابىسپايتىن، كەرەعار جاعدايدا مادەنيەت مايدانىندا باسشىلىق ەتكەندەردىڭ ايدارلارىنان جەل ەسە قويمايتىندىعى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. الايدا، سوعان قاراماستان، ۇلتتىق رۋحانياتقا قالتقىسىز قىزمەت ەتە بىلگەن قۋاندىق شاماحايۇلى «مادەنيەت قايراتكەرى» اتاعىمەن ماراپاتتالدى. قۋەكەڭ ەكى وتتىڭ ورتاسىندا ءجۇرىپ، قارلىعاشتىڭ قاناتىمەن سۋ سەپكەندەي بولسا دا، ءوز حالقىنا پايدا تيگىزىپ باقتى. قاي جەرگە بارسا دا، قازاق دەسە قابىرعاسى قايىسىپ، ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن.

قۋەكەڭنىڭ كەز كەلگەن اڭگىمەسىن جازعاندا، ەڭ الدىمەن بولاشاق شىعارماسىنىڭ ماقسات-مۇددەسىن ويىنا ءتۇيىپ، ساناسىنا ءسىڭىرىپ، سودان كەيىن بارىپ ونى جۇزەگە اسىرۋدىڭ وڭتايلى امال-ءتاسىلىن ىزدەستىرەتىنى، وقيعا جەلىسى مەن كەيىپكەر تاڭداۋ، سومداۋدى ساباقتاستىراتىنى كوكەيگە قونىمدى. شىعارما وقيعاسىمەن قابىسپايتىن قىسىر اڭگىمە جەلىسىنە مۇلدەم قىزىقپايتىن قالامگەر.

جۋرناليست رەتىندە ادامزاتتىڭ الداعى ءومىرى، تىرشىلىك ەتۋ باعىتى تۋرالى تولعانا كەلىپ، ويلاۋ كوكجيەگى اۋقىمدى، ديوپازونى كەڭ كولەمدە، قيسىندى تۇجىرىمدار جاسايتىن، وسىلايشا وقىرماننىن تاڭ قالدىرىپ، باس شايقاتاتىن. ەل مۇددەسىنە ادالدىقپەن قىزمەت ەتۋدى ويلاعان ازامات ءوز ۇلتىنىڭ وتكەنى جايلى دا ەت جۇرەگى ەلجىرەپ وتىرىپ قالام تەربەپ، تاريحتىڭ ساباق الار تۇستارىن سانامالاپ كورسەتىپ، حالىقتىڭ جادىنان وشىرمەۋ باعىتىندا دا ءونىمدى ەڭبەك ەتۋدى ماقسات تۇتقان.

بۇگىنگى تاڭدا، قالام ۇستاعان كوپتەگەن زامانداستار «تۇيمەدەيدى تۇيەدەي قىلىپ» كورسەتۋدى، وزدەرىنە ۇناماعان ادامدى قارالاۋدى ادەتكە اينالدىرىپ وتىرعانى جاسىرىن ەمەس. سونىمەن قاتار، كوپ جاعدايلاردا «سىن تۇزەلمەي، ءمىن تۇزەلمەيدى» دەگەن قاعيدانى ۇستانىپ، جاناشىرلىقپەن قالام تارتىپ جۇرگەن ارىپتەستەرىمىزگە دە قىرعي-قاباق تانىتىپ جاتاتىنداردىڭ قاتارى قالىڭ. سوندىقتان دا بىزگە اق پەن قارانىڭ اراجىگىن اجىراتار زەرەكتىك پەن قىراعىلىق قاسيەتتەر كەرەك-اق، دەپ ايتىپ وتىراتىن جارىقتىق.

كوركەم ادەبيەتتە سول جاڭا ءومىردىڭ بەت-بەينەسى بوياماسىز، بار شىندىعىمەن سۋرەتتەلۋىمەن قۇندى. وسى زاماننىڭ كۇيىپ تۇرعان ماسەلەلەرىنىڭ باستىسى - ادامداردىڭ ادامگەرشىلىك، كىسىلىك قاسيەتتەرىنىڭ تۇبەگەيلى وزگەرىسكە ءتۇسۋىنىڭ سەبەپتەرىن ءتۇسىنىپ-ءتۇيسىنىپ جازۋدىڭ قاس شەبەرى دەسەم، ارتىق ايتقاندىق ەمەس. ويتكەنى، جاقىندا الەۋمەتتىك جەلىدە مەنىڭ ايتۋىم بويىنشا «سۇرتكىش» دەگەن اڭگىمەسى شىققان 85 000 ادام وقىعان دەپ قۋاندى قۋەكەڭ. موڭعوليانىڭ استاناسى ۇلانباتىردا ءبىر كىتابىم 500 000 دانامەن شىعىپ، 1-ايدا تالان-تاراجعا سالىپ تالاسىپ، ساتىپ الىپتى. وسى موڭعولدار كەرەمەت كىتاپ وقيدى. اسىرەسە، الەمدىك ادەبيەتتىڭ تۇگىن قالدىرماي وقيدى دەگەندە مەن تاڭ قالعانمىن.

«وكىنىشكە قاراي، ءبىزدىڭ قازاقتار كىتاپ وقۋدان قالىپ بارادى، ءتىپتى ءمۇيىزى قاراعايداي اعا بۋىن وكىلدەرى  الەم كلاسسيكتەرىنىڭ شىعارمالارىن وقۋ بىلاي تۇرسىن، اتى-ءجونىن تانىمايدى» دەيتىن جارىقتىق. قۋەكەڭمەن الەم ادەبيەتى تۋرالى تاڭدى تاڭعا سوعىپ اڭگىمەلەسەتىن ەدىك. باسى سوناۋ مىسىرداعى پەرعاۋىنداردىڭ جەكە-جەكە اقىندارى بولاتىنىنان باستاپ، سوكرات، پلاتون، اريستوتەل، گەتە، گەيني، لاو-تسى، كونفۋتسي، ومار حايام، ديۋما، ارتۋر شوپەنگاۋەر، بەرنارد شوۋ، ەرنەست حەمينگۋەي، دەۆيد كريستال، تولستوي، گوركي، جاپون كلاسسيكتەرى نوريتو، كودزيكي، كايفۋسو، مانەسيۋ ت.ب تولىپ جاتقان الەم ادەبيەتىنىڭ مايتالماندارىن مايدان قىل سۋىرعانداي جىپكە ءتىزىپ، ايتىپ وتىراتىن. وسىنشالىقتى ءبىلىمى بار وقىمىستى ازامات ەدى.

جۋىردا الماتىدان عاريفۋللا انەس «جازۋشى» باسپاسىنان  ەكى كىتابىم  شىققالى جاتقان. سونىڭ بىرەۋى 380 بەتتىك سەنىڭ ايتىپ بەرگەن اڭگىمەلەرىڭنەن قۇرالعان جيناعىم، جۇمامۇرات»، دەپ حابارلاسقان. قوعامدا بولىپ جاتقان قوردالانعان ماسەلەلەردى اشىنا جازعانىمدا، قۋەكەڭ، سول قوعامداعى زارۋدەي جاقسىلىقتاردى تىزبەلەپ، ماعان باسۋ ايتۋشى ەدى. زاماننىڭ، قوعامنىڭ الداعى كۇندەرىندە جاقسىلىققا، اقجارقىن كۇندەرگە جەتەتىنىن دالەلدەپ، ۇدايى دا ءۇمىت وتىن جاندىراتىن دەپ ەسكە الامىن.

قۋاندىق شاماحاي شىعارماشىلىعى ىرگەلى، جەمىستى ىزدەنىستەرگە تولى، ۇنەمى ءوسۋ-ورلەۋ ۇستىندە تالانتى تولىسقان، قاناتتى جازۋشى بولدى. سانالى عۇمىرىندا 12 كىتاپتىڭ اۆتورى. جازۋشىنىڭ بىرقاتار اڭگىمە، پوۆەستەرىن سارالاي تالداپ، ونىڭ جالپى شىعارماشىلىق ەرەن ەڭبەگىنە ءتان سيپاتىن جوعارى دەڭگەيدە دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس. كەز كەلگەن اڭگىمەسىن تالداساق، وقيعا جەلىسىنىڭ جاڭالىعى، ءتىلىنىڭ كوركەمدىگى، سيۋجەت، ويىنىڭ تەرەڭدىگى، ءسوز ساپتاۋ مانەرى وزگەلەرگە ۇقساماعان، ءومىر شىندىعىن ورنەكتەۋدەگى تاپقىرلىعى، كەيىپكەرلەرىنىڭ ءىس-قيمىلىنا دەيىن سۋرەتتەۋى - جازۋشىنىڭ باعىن اشىپ، ابىرويىن اسقاقتاتىپ، مەرەيىن ۇستەم ەتىپ، جۇلدىزىن جاندىرىپ تۇراتىنى بەسەنەدەن بەلگىلى.

قازىر دە اقىرىن ءجۇرىپ، انىق باسقان قارىمدى جازۋشى ومىردەن وزىنە تيەسىلى باعاسىن الا الماي جۇرگەندىگى وكىنىشتى.  ايتسە دە، اتاق الىپ، اتىن شىعارۋدى ماقسات ەتكەن جازۋشى ەمەس. ءوزىن تولعاندىرعان عۇمىرلىق عيبراتى، ومىرلىك ونەگەسى بار، ءماندى ماسەلەلەردى ورتاعا سالىپ، ەل-جۇرتىمەن ءبولىسۋدى عانا كوكسەدى. بۇگىندە قۋەكەڭنىڭ ءبىر اڭگىمەسىن جازا المايتىندار اتاقتى بولىپ جاتىر.

قالامگەردىڭ جازۋ شەبەرلىگىنە، ەرەكشە قولتاڭباسىنا قاراپ-اق، ونىڭ تالانتىن تانۋعا بولاتىنىن بايقادىم. قۋەكەڭنىڭ «تەمىر قۇرساۋ» دەگەن قىتايدا 4 جىلدان بەرى زارداپ شەگىپ جاتقان مومىن مۇسىلمان باۋىرلارىنىڭ تار جول تايعاق كەشىپ، جازىقسىز جاپا شەگىپ جاتقان باۋىرلارىنا ارا ءتۇسىپ، قانىن سورعالاتىپ تۇرىپ، جازعان كىتابى جارىق كوردى. بۇل كىتاپ قىتايدىڭ سۇرقيا سۇم ساياساتىنىڭ تاريحىنان باستاپ، اۆتوردىڭ بىلىمدارلىعىمەن قوسا، ساراپشىلدىعى نەگىزىندە ارقاۋلانعان وقيعا جەلىسى ادامنىڭ جانىن شۇبەرەككە ءتۇيىپ تارقاتىلۋىمەن قۇندى. وقىرماندى قىزىقتىرىپ ەلىتىپ اكەتەدى.

تاريحتىڭ مىڭ قاتپارى الاقانداعىداي جازىلىپ، ستيلدىك وڭمەن ارلەنىپ، ءتۇرلى-ءتۇستى وقيعالاردى قيىننان قيىستىرىپ، سيپاتىمەن، سىندارلى اقيقاتىمەن ايقارا ەسىك اشادى. قۋاتتى قولتاڭبا جازۋشىنىڭ الەۋەتىن ودان ارمەن الدەندىرىپ اكەتەتىندەي اسەردە بولاسىڭ. وقيعا جەلىسى سان-الۋان تاعدىرلاردى، قىتايلاردىڭ ادام بالاسىنا جانى اشىمايتىنىن كوز الدىڭا كەلتىرەدى. گەنوتسيدتىڭ ءتۇر-ءتۇرىن كورگەن اقساقال تاريح ءۇنسىز جاتقان قازاقتىڭ دالاسىنداي.

«قاتتى ايتپا قاباعى تۇيىلەر، اسىپ سويلەمە، الدىڭنان توسار، تولقىندى ويىڭ شالىمدى بولسىن، ىرعاقتى ءسوزىڭ نانىمدى بولسىن. ءجۇزىن جىلىت، جۇرەگىن ەرىت. ءىشىڭدى بىلسە دە ءىسىڭدى بىلمەسىن»، دەپ تۇسپالداپ جەتكىزۋى قالامگەردىڭ بىلىمدىلىگىنە تىكەلەي بايلانىستى. سىرعىتپا، سىرداڭ ەمەس، سىپايى اڭعارتادى. وي-يىرىمىندەگى مول الەۋەتتىڭ سىرىنا تامسانا تۇسەتىنىمىز بار. سۋرەتكەرلىك - سىبىزعى اۋەنىنىڭ تىلسىمىنا ءۇيىرىپ اكەتەرلىك قىل-پەرنەنىڭ ءۋىلى بويدى قالاي ەركەلىكپەن، كەيدە ەسسىزدىكپەن شارپىسا، مىنە، بۇل جازۋشى كوتەرگەن كوركەمدىك دەڭگەيدىڭ پاراساتتى پارقى دەر ەدىم. تەگەۋرىندى تۋىندى عانا تەكتى مىنەز تانىتادى.

28 ماۋسىم نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى 1-ءشى اۋرۋحانانىڭ كۆي 1-ءشى پالاتادا ەمدەلىپ جاتقان قۋەكەڭ تۇنگى ساعات 2-دە Facebook پاراقشاسىنا مىناداي جازبا قالدىرعان: «كەشەدەن بەرى دارىگەرلەر كوۆيد تەكسەرىس جاسايمىز دەسىپ جۇرگەن. شىرت ۇيقىدا جاتىر ەدىم ساعات 2-دە دارىگەر مەن مەديك جىگىت كەلىپ، قاعازعا قول قويدىردى دا كەتتى. سالدەن كەيىن مەدجىگىت كەلىپ اۋزىما ءبىر اق ءدارى سالدى دا سۋ ىشكىزدى. مەنەن باسقاسىنا بەرمەگەن. نە زات دەسەم ۆيرۋستان ساقتايدى دەيدى. قاستاندىق شىعار دەپ كۇماندىمىن. 3 ليتر سۋ ءىشتىم. نەگە ماعان ارنالعان؟ ارەكەتتەرى كۇماندى. ەشتەڭە تۇسىندىرمەدى».

وسى جازبانى دۇنيەجۇزى وقىدى. بىراق، ەشكىم ەشتەڭە تۇسىندىرمەدى، ماردىمدى جاۋاپ بەرمەدى. وسىلاي قاپىدا قۋەكەڭ كوم جۇمدى. ارتىندا اڭىراپ جارى ايشا اپاي، ۇلدارى بەرىك پەن ەلامان قىزى ءايبيبى، ءبىر اپكەسى مەن بەس قارىنداسى جىلاپ قالا بەردى.

«وپاسىز مىنا سۇم جالعان، تۇتقا بولعان كىمدەرگە،

ءومىردىڭ سوڭى وكىنىش، اقىلمەن ويلاپ بىلگەنگە.

قادىرى بولماس ادامنىڭ، ورتاڭدا بىرگە جۇرگەندە.

ورنى قالار ويسىراپ، ءبىر كۇنى كورگە كىرگەندە»، دەپ تەرمەشى جانىبەك كارمەنوۆ ايتپاقشى، حاكىم اباي ايتقان «ءولدى دەۋگە بولا ما، ايتىڭدارشى، ولمەيتۇعىن ارتىندا ءسوز قالدىرعان» دەگەن ءسوز قۋاندىق شاماحايۇلىنا ارنالىپ ايتىلعانداي كورىندى ماعان. قوش بول اسىل اعا، جانىڭ ءجانناتتا، ءتاننىڭ راحاتتا بولسىن.

جۇمامۇرات ءشامشى,

تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، جۋرناليست

Abai.kz