سەنبى, 23 قاراشا 2024
تالقى 10202 15 پىكىر 19 شىلدە, 2021 ساعات 16:20

قانات ساۋداباەۆ جانە قازاقستاننىڭ «جۇمساق كۇشى»

بىردە بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتتىرەرلىك ءبىر جاس كومپوزيتور موتسارتقا كەلىپ، ءوزىنىڭ تالانتىن قالاي دامىتۋ كەرەكتىگى جونىندە اقىل-كەڭەس سۇرايدى. «قاراپايىم كومپوزيتسيالاردان باستاۋ كەرەك. مىسالى، اندەردەن باستاساڭ»، – دەپ كەڭەس بەرەدى موتسارت. جاس جىگىت: «ءوزىڭىز بەس جاسار بالا كەزىڭىزدەن-اق سيمفونيالار جازدىڭىز عوي!» – دەپ، نارازىلىق بىلدىرەدى. «ءيا، ءدال سولاي. بىراق مەن تالانتىمدى قالاي دامىتۋ كەرەكتىگى جونىندە ەشكىمنەن اقىل-كەڭەس سۇراعان ەمەسپىن. مەن قاشاندا ءوزىمنىڭ دارا جولىم بارىن ءبىلدىم»، – دەپ جاۋاپ بەرەدى موتسارت.

مەن بۇگىن تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ مادەنيەت سالاسىنداعى ۇلتتىق دامۋ ستراتەگياسىن قۇرۋدىڭ باستاۋىندا تۇرعان ەلباسىنىڭ سەنىمدى سەرىكتەستەرىنىڭ ءبىرى، تۋعان جەردىڭ تەكتى تۇلعاسى، شىنايى پاتريوتى، ساياسات ساردارى قانات بەكمىرزاۇلى ساۋداباەۆ تۋرالى ءوز ويلارىممەن بولىسكىم كەلەدى.

تاعدىر وعان حح جانە ءححى عاسىرلار توعىسىندا 45 جىلعا سوزىلعان وتانعا قىزمەت ەتۋدىڭ وزىندىك جولىن تاڭداۋعا مۇمكىندىك بەردى. ونىڭ سوڭعى 30 جىلىندا، قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ ءوزى: «...مەن ءتۇرلى سالالاردا پرەزيدەنتتىڭ وزىمە دەگەن جوعارى سەنىمى مەن قالىپتى قارىم-قاتىناسىن بار ىنتا-جىگەرىممەن اقتاۋعا تىرىستىم. الداعى ۋاقىتتا دا سولاي بولا بەرمەك!»، - دەيدى.

سۇڭعىلا ساياساتكەردىڭ 17 جاستاعى جاسىندا-اق وداق كولەمىندەگى ەڭ بەدەلدى ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ءبىرى – گۋمانيتارلىق شىعارماشىلىق ءبىلىمنىڭ شامشىراعى لەنينگراد مەملەكەتتىك مادەنيەت ينستيتۋتىنىڭ «رەجيسسەر» ماماندىعىن تاڭداۋى دا تەگىننەن تەگىن بولماسا كەرەك.

ءدال وسى ساتتەن باستاپ قازاقستاننىڭ بولاشاق مەملەكەت قايراتكەرى قالىڭ كورەرمەنگە بايىپتى باعىت-باعدار بەرەتىن، ەرەكشە ويلاۋ مەن كونتسەپتۋالدى يدەيالار قالىپتاستىراتىن رەجيسسۋرا ماماندىعىنىڭ سان قىرلى شەبەرلىك قاتپارلارىن ءجان-تانىمەن يگەرۋگە دەن قويادى. ءوز كاسىبىنە بار بولمىسىمەن بەرىلەدى.

1968 جىلى قازاقستانعا تالعامى تەرەڭ، وي-تولعامى كەڭ، شىعارماشىلىق تۇرعىدا دا، مەملەكەتتىك قىزمەتتە دە ءوزىنىڭ سونارلى سوقپاعىن ايقىن سەزىنەتىن بىلىكتى مامان ورالدى. ءار نارسەگە تالاپتى، اڭعارلى، جيىرما ەكى جاستاعى مامان بىردەن نازارعا ىلىكتى. ءسويتىپ تاعدىر وعان ءاردايىم باستاماشى، وزىنە سەنىپ تاپسىرىلعان جۇمىس سالالارىندا تولايىم تابىستار مەن جەتىستىكتەردىڭ اۆتورى بولۋدى بۇيىردى.

1968 جىلى مادەنيەت ينستيتۋتىن بىتىرگەننەن كەيىن قانات بەكمىرزاۇلى بىردەن م. اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ رەجيسسەرى، قازاق ساحناسىنىڭ ساڭلاعى ازەربايجان ءماديۇلى مامبەتوۆكە كومەكشى بولادى. وسىلايشا، ونەر جولىندا جۇمىس ىستەيتىن ادامداردىڭ ابىرويى مەن دارىنىن تەرەڭ قۇرمەتتەيتىن ەكى شىعارماشىلىق تۇلعا باس قوستى. ۇستاز جانە وقۋشى. قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ رەجيسسەر ماماندىعىنىڭ قۇپياسى مەن قىر-سىرىن جەتە تانىتىپ، ۇلكەن ەڭبەك جولىن ەندى باستاعان مامانعا قاپىسىز قامقورلىق جاساعان تالىمگەرىنە دەگەن قۇرمەتى ەرەكشە بولدى، ونىڭ ادامشىلىق ابزالدىعىن، جۇرەك جىلۋىن ءاردايىم وزىنە ونەگە تۇتتى.

«بىردە پروفەسسور تاقتاعا ۇلكەن ارىپتەرمەن 1 سانىن جازدى دا، ستۋدەنتتەرگە قاراپ: «بۇل سىزدەردىڭ ادامشىلىقتارىڭىز. ومىردەگى ەڭ كەرەك قاسيەت. وعان مىنە دالەل». سودان سوڭ «1» سانىنىڭ جانىنا «0» دەپ جازىپ: «ال بۇل ءسىزدىڭ جەتىستىكتەرىڭىز، ول ادامشىلىق تۇرعىدا 10 ەسە ءوستى». تاعى ءبىر «0» – تاجىريبە، ونىمەن ادام «100» بولدى. ءسويتىپ، «0»-گە «0»-ءدى قوسا بەرەدى، ونىڭ ارقايسىسىن سەنىمدىلىك، زياتكەرلىك، ت.س.س. دەپ ءتۇسىندىردى. «ءاربىر قوسىلعان «0» ادامدى ءبىر ساتى ءوسىرىپ وتىرادى»، - دەدى پروفەسسور. كەنەت ول «1» سانىن ءوشىرىپ تاستايدى. تاقتادا ەشقانداي ماعىناسى جوق نولدەر عانا قالادى... «كورىپ تۇرعاندارىڭىزداي، ەگەر ءسىزدىڭ ادامگەرشىلىگىڭىز بيىك بولماسا قالعاندارىنىڭ قۇنى ءنول»، - دەيدى.

قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ ادامگەرشىلىك قاسيەتى – ءوزىنىڭ كاسىبي قالىپتاسۋى ءۇشىن كوپ ىقپال ەتكەن، ادامدارعا دەگەن قۇرمەت پەن قاراپايىمدىلىقتىڭ ۇلگىلى بولعان ومىرلىك ۇستازى ءازىربايجان ماديۇلىمەن اراداعى قارىم-قاتىناسىنان جارقىراپ كورىندى. اقش-تان كەلگەن بويدا تاعىلىمدى تالىمگەرىنە بارىپ، ساۋلىعىن سۇراپ تۇرۋدى وزىنە پارىز سانايتىن. قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ بار بولمىسى وسى، ول ەلىمىز بەن قوعام ءومىرى ءۇشىن جان اياماي قىزمەت ەتەتىن ادامدارعا قاي كەزدە دە ادال.

قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ «نۇرسۇلتان نازارباەۆ: حالىقپەن بىرگە ءومىر ءسۇرۋ جانە حالىق ءۇشىن ءومىر ءسۇرۋ» اتتى ماقالاسىن وقي وتىرىپ، مەن ونىڭ جانە ءبىر قىرىن اشقانداي بولدىم: ول تاعدىردىڭ جازۋىمەن تاريحتىڭ باستاۋىندا تۇرعان ادامنىڭ وي-ساناسىن بار بولمىسىمەن، تەرەڭ سەزىنە بىلەدى.

قانات بەكمىرزاۇلى: «تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ ءبىزدىڭ جاڭا مەملەكەتىمىزدىڭ باسشىسى ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىلعان شەكارالارىن زاڭدى رەسىمدەۋ ماسەلەسى ماڭىزدى باسىمدىققا اينالدى. ءدال وسى جەردە نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ كەمەل كوشباسشىلىق جانە تاماشا ادامي قاسيەتتەرى كورىنىس تاپتى»، - دەپ جازادى.

ول ەلباسىنا تەك كوشباسشى رەتىندە عانا ەمەس، «باتىستىڭ جاڭاشىل باستامالارىنا ۇتقىرلىقپەن ۇمتىلىس جاساي وتىرىپ، سول تالپىنىستى شىعىستىڭ سان عاسىرلىق قۇندىلىقتارى مەن قوعامدىق ۇستىندارىنا دەگەن قۇرمەت سەزىمىن قاتار ۇستاي بىلەتىن جاسامپاز كوشباسشى رەتىندە قارايدى».

مەن ءدال وسى، ەلباسىنىڭ كەمەڭگەر وي-ساناسىنىڭ سىر-سيپاتىن تەرەڭ تانىپ-بىلگەندىگى، سول تۇرعىدا ونى جان-جاقتى قولداپ، سەنىمدى سەرىكتەرىنىڭ قاتارىنان تابىلۋى قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ بيىك رۋحاني مادەنيەتتىلىگىندە دەپ بىلەمىن. ەلباسىنىڭ سىندارلى سوزدەرى مەن قارىمدى ءىس-قيمىلدارىنا دەگەن سەنىم ونى ديپلوماتيالىق سالادا ءوز كۇشىن سىناپ كورۋگە يتەرمەلەدى.

تەكتى تۇلعانىڭ جانىنىڭ اشىقتىعى، كوڭىلىنىڭ كەڭدىگى جانە ازاماتتىق ادالدىعىنا تاعى ءبىر مىسال – ونىڭ اقيىق اقىن ولجاس ومارۇلى سۇلەيمەنوۆپەن دوستىعى.

ءوزى: «جاسپىن، لەنينگرادتاعى ستۋدەن كەزىم، سۇلەيمەنوۆتىڭ لەنينگرادتاعى جانە سول ەلدىڭ باسقا قالالارىنداعى پوەزيا كەشتەرىندە تۋعان دالانىڭ ەرەكشە كۇشىمەن جانە جۋسان يىسىمەن تولتىرىلعان ولەڭدەرىن ماقتانىشپەن جانە شابىتپەن وقيتىنمىن. وقىپ قانا قويماي، اقىن ءسوزىنىڭ وقىرمان جۇرەگىندە قالاي رەزونانس تۋدىرعانىن سەزەتىنمىن... ءبىزدىڭ العاشقى كەزدەسۋىمىزدە ولجاس اق باتاسىن بەرىپ قانا قويماي، مەنىڭ ماڭگىلىككە رۋحاني تالىمگەرىم بولدى. سول وتە قىمبات قارىم-قاتىناس 57 جىلدان بەرى ءالى جالعاسىپ كەلەدى»، - دەپ ەرەكشە ىلتيپاتپەن ەسكە الادى.

قانات بەكمىرزاۇلى قازاق مەملەكەتتىك تسيركىنىڭ نەگىزىن قالادى. ونىڭ كەزىندە قازاق تسيركى ۇلتتىق مادەنيەتتىڭ ومىرشەڭ داستۇرلەرىنە جۇگىنىپ، دالالىق ات ونەرىنىڭ مادەني مۇراسىن جانداندىردى. قانات بەكمىرزاۇلى ەرەكشە ايشىقتى ۇلتتىق ۇلگىدەگى «دجيگيتوۆكا» ءانسامبلىن قۇردى. ول انسامبل قۇرامىنداعى اتتىڭ قۇلاعىندا ويناعان جىگىتتەردىڭ اسقان شەبەرلىگىمەن، مانەرلى كيىم ۇلگىلەرىمەن كورەرمەن جادىندا جاتتالىپ قالدى.

1976 جىلى قانات بەكمىرزاۇلى مەملەكەتتىك قىزمەتكە شاقىرىلدى. ناق وسى سالادا ونىڭ ستراتەگيالىق تۇرعىدا ويلاي بىلەتىن مەملەكەتشىلدىك جانە پاتريوتتىق تالانتى بار قىرىنان جارقىراپ اشىلدى.

ودان كەيىندە قازكسر مينيسترلەر كەڭەسى ءىس باسقارماسىنىڭ مادەنيەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، قازكسر مادەنيەت جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتىندە، ەلدىڭ مادەني بەدەلىن ارتتىرۋدى باستى باعىت رەتىندە ۇستاي ءجۇرىپ، قازاقستاننىڭ ماقسات-مۇددەسىمەن ءاردايىم تاعدىرلاس، تامىرلاس بولدى.

مەملەكەتتىك كينونىڭ باسشىسى بولا ءجۇرىپ، قانات بەكمىرزاۇلى قازاقستاننىڭ كينو سالاسىنىڭ دامۋىنا قاتىستى ءوزىنىڭ بىرەگەي شەشىمدەرى مەن ستراتەگيالىق كوزقاراسى ارقىلى كينەماتوگرافياداعى قازاقتىڭ «جاڭا» تولقىنى فەنومەنى دەپ اتالاتىن الەمدىك دەڭگەيدەگى مادەني قۇبىلىستى ومىرگە اكەلدى. ول بۇكىلرەسەيلىك مەملەكەتتىك كينەماتوگرافيا ينستيتۋتى (ۆگيك) جانىنان العاش رەت قازاق شەبەرحاناسىن ۇيىمداستىردى، وندا اتاقتى رەجيسسەر سەرگەي سولوۆەۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن راشيد نۇعمانوۆ، اباي قارپىقوۆ، ارداق امىرقۇلوۆ، ءامىر قاراقۇلوۆ، تالعات تەمەنوۆ، دارەجان ومىرباەۆ جانە سەرىك اپرىموۆ سىندى بەلگىلى قازاقستاندىق كينورەجيسسەرلەر لەگى ءوسىپ شىقتى. كەيىن ولار بىرنەشە مارتە يتاليا، گەرمانيا، پورتۋگاليا جانە ت.ب. حالىقارالىق كينوفەستيۆالدەردىڭ باستى ماراپاتتارىنا يە بولدى.

ول باسشىلىق ەتكەن جىلدارى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسى بۇكىلوداقتىق پروكاتقا «يگلا» (ر.نۇعمانوۆ), «تاينى مادام ۆونگ» (س. پۋچينيان), «سلادكي سوك ۆنۋتري تراۆى» (س. بودروۆ، ا. الپيەۆ), «چۋجايا بەلايا ي ريابوي» (س. سولوۆەۆ) سىندى بەلگىلى فيلمدەردى ەكرانعا شىعاردى جانە «قوش بول، مەدەۋ» اتتى العاشقى حالىقارالىق كينوجوبانى قۇردى.

1991 جىلدان 1992 جىلدىڭ مامىرىنا دەيىن قازكسر-ءنىڭ وكىلەتتى وكىلى مارتەبەسىندە قىزمەت ەتكەن جىلدارى جۇيە اياق استى اۋىسىپ، سونىڭ سالدارىنان ورىن العان كەلەڭسىزدىكتەرگە قاراماستان، وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەر مەن فۋنكتسيالاردى قالتقىسىز ورىندادى. بۇل رەتتە قانات بەكمىرزاۇلى الدىڭعى شەپتى تەك كومانديرىنىڭ بۇيرىعى بويىنشا عانا تاستاپ شىعاتىن قاتارداعى ساربازداي بولدى. بۇل جەردە دە ونىڭ ناعىز مەملەكەت قايراتكەرى رەتىندەگى ەرەن ەرىك-جىگەرى مەن ۇستامدىلىعى ايقىن كورىنىس تاپتى.

قانات بەكمىرزاۇلى ەلشى لاۋازىمىندا دا ەلىمىزدى جاھاندىق قوعامداستىققا پاش ەتۋ جونىندەگى نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ العا قويعان مىندەتتەرىن كورەگەندىكپەن، تاباندىلىقپەن شەشە ءبىلدى. بۇل باعىتتاعى ءبىرىنشى، بەدەرلى بەكەت تۇركىتىلدەس الەمنىڭ باتىس قۇرىلىمدارىنا باتىل جول اشاتىن باستى ەلى تۇركيا بولدى.

ودان كەيىن جاڭا تاعايىنداۋ – ءىرى ەكونوميكالىق دەرجاۆالاردىڭ ءبىرى ۇلىبريتانيا، وندا ول قازاقستان ەكونوميكاسىنا بريتاندىق ينۆەستيتسيالار تارتۋ مىندەتتەرىمەن شۇعىلداندى. جەتى جىلعا جۋىق ۋاقىت اقش-تاعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى قىزمەتىندە بولىپ، ناتيجەسىندە اقش-پەن ارادا ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك ورنادى جانە قازاقستان-امەريكا ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىعى كەڭ قانات جايدى.

ادەتتەگىدەي، تىڭ ءىستىڭ بارلىق قىر-سىرىن جەتە تۇسىنە وتىرىپ، قانات بەكمىرزاۇلى ديپلومات لاۋازىمىندا دا بۇكىل كوركەمدىك ۇدەرىستى كەڭىنەن قامتىپ، تۇتاستاي قۇراستىرا بىلەتىن رەجيسسۋراعا ۇقساس تاسىلدەردى تانىپ ءبىلدى. ىشكى قىراعىلىقسىز نەمەسە، دالىرەك ايتقاندا، شىعارماشىلىق تۇيسىكسىز رەجيسسەر بولمايدى. سونىڭ ارقاسىندا عانا رەجيسسەر جالعان مەن اقيقاتتى، كوزبوياۋشىلىق پەن شىنايىلىقتى تاپ باسىپ اجىراتا الادى. سول سياقتى تانىم-تۇيسىكسىز، وزىندىك باقىلاۋ مەن تالداۋسىز ديپلومات تا بولمايدى، ونى دا ءوزىنىڭ ديپلوماتيالىق قىزمەتىندە قانات بەكمىرزاۇلى ناقتى كورسەتە ءبىلدى. ءسويتىپ، ءومىرىنىڭ كوپ بولىگىن ديپلوماتيا سالاسىنا ارنادى: ۇزاق جىلدار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلشىسى، سىرتقى ىستەر ءمينيسترى لاۋازىمىندا ەلىمىزدىڭ مۇددەسىن مايتالماندىقپەن قورعادى.

قانات بەكمىرزاۇلى ەكى رەت قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولدى (1994, 2009-2011). وسى جاۋاپتى لاۋازىمدى جاۋاپكەرشىلىگى ودان دا جوعارى قر مەملەكەتتىك حاتشىسى لاۋازىمىمەن قوسا اتقاردى (2009-2011). 2010 جىلى قازاقستان عانا ەمەس، تمد تاريحىندا تۇڭعىش رەت استانادا جوعارى دەڭگەيدە ەقىۇ ءسامميتى وتكىزىلدى.

قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ ديپلوماتيالىق قىزمەتىنىڭ شارىقتاۋ شەگى ونىڭ 2010 جىلى ەقىۇ توراعاسى دارەجەسىندەگى جۇمىسى بولعانىن اتاپ وتكەن ءجون. مەملەكەت باسشىسى ءوزىنىڭ ەڭ سەنىمدى كوپجىلدىق سەرىكتەستەرىنىڭ ءبىرىن تاعى دا اسا جاۋاپتى قىزمەت سالاسىنا باعىتتادى، وندا دا ول ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتىن ءساتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن نۇرسۇلتان ءابىشۇلى وزىنە جۇكتەگەن سەنىمدى ابىرويمەن اقتاپ شىقتى.

مەن قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ باسقا قىزمەت سالاسىنا اۋىسا وتىرىپ، ۇلتتىق شىعارماشىلىق قاۋىمدى قولداۋدى جۇيەلى جالعاستىرا ءجۇرىپ، مادەنيەتكە ادال بولىپ قالعانىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى.

العاش رەت حالىقارالىق ارەنالاردا قازاقستاندىق كاسىپقويلاردىڭ جاڭا ەسىمدەرى پايدا بولا باستادى.

ءبىزدىڭ ارتىستەر امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى (كارنەگي-حولل), ۇلىبريتانياداعى (Royal Albert Hall), فرانتسياداعى ۇزدىك كونتسەرتتىك الاڭداردا ونەر كورسەتتى. ولار گەنۋياداعى (يتاليا) ن.پاگانين اتىنداعى سكريپكاشىلار بايقاۋى، پاريجدەگى (فرانتسيا) لونگ پەن تيبو اتىنداعى جاس پيانيستەر مەن سكريپكاشىلار بايقاۋى جانە ت.س.س. بەدەلدى حالىقارالىق كونكۋرستاردا جۇلدەلى ورىندارعا يە بولدى.

قانات بەكمىرزاۇلىنىڭ قازاقستانعا، حالىققا جانە ەلدىڭ تاريحي تاعدىرىنا شىنايى قىزمەت ەتۋگە نەگىزدەلگەن ازاماتتىق ۇستانىمى وعان قازاقستاننىڭ حالىقارالىق ارەناداعى «جۇمساق كۇشى» قۋاتىن جەكە بەدەلىمەن ارتتىرا تۇسۋگە مول مۇمكىندىك بەردى.

قازاقستاننىڭ اقش-تاعى مادەني كۇندەرىن وتكىزۋ بارىسىندا ول جوعارى دارەجەلى ديپلومات رەتىندە رۋحاني ءىس-شارالارعا شاقىرىلعان كوپتەگەن امەريكاندىق ساياسي قايراتكەرلەردىڭ سەنىمىنە يە بولا ءبىلدى. مادەنيەت كۇندەرىنىڭ كەڭ تىنىستى باعدارلاماسى، قازاقستاندىق حالىقتىق جانە كلاسسيكالىق مۋزىكا ورىنداۋشىلارىنىڭ شىنايى شەبەرلىگى، ەلىمىزدىڭ بىرەگەي تاريحي-مادەني مۇراسىن پاش ەتۋ امەريكا استاناسىنىڭ مادەني ومىرىندەگى ەلەۋلى وقيعاعا اينالعانىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون.

2005 جىلعى قازاقستاننىڭ مادەني كۇندەرىن وتكىزۋگە دايىندىق پەن وتكىزۋ شارالارى جاقسى جادىمدا، جاۋاپكەرشىلىك دەگەنىڭىز كوپ-اق. ءبىز وندا قازاقستاننىڭ تاريحىندا تۇڭعىش رەت ۇلتتىق مادەنيەتىمىزدى اقش-تا كورسەتتىك. قازىردە عوي، قازاقستاندىق مادەنيەت پەن ونەر الەمدىك قوعامداستىققا كەڭىنەن تانىمال. ال ول كەزدە بىزگە ءبىرىنشى رەت ۆاشينگتونداعى كەننەدي ورتالىعى، نيۋ-يوركتاعى كارنەگي حولل سياقتى بەدەلدى زالداردا ونەر كورسەتۋگە مۇمكىندىك تۋعان ەدى. مادەنيەت كۇندەرىنىڭ كەننەدي ورتالىعىنداعى اشىلۋ سالتاناتىندا ەل استاناسىن 1999-2007 جىلدار ارالىعىندا 9 جىل باسقارعان ۆاشينگتون مەرى ەنتوني ۋيليامس قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى. جاۋاپ رەتىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى ق.ب. ساۋداباەۆ وعان اسا ءساندى قازاق دومبىراسىن سىيعا تارتتى.

كونتسەرتتەن سوڭ مەن قانات بەكمىرزاۇلىنان الەمنىڭ جەتەكشى دەرجاۆاسى استاناسىنىڭ مەرىن شاقىرۋدىڭ ءساتىن قالاي كەلتىردىڭىز دەپ سۇرادىم. سويتسەك، قالا مەرىنىڭ اناسى ۆەردجينيا حايس ۋيليامس بەلگىلى كاسىپقوي ءانشى ەكەن. ول بالاسى قالانى باسقارعان جىلدارى كەڭىنەن تانىمالدىلىققا يە بولىپ، رەسمي ءىس-شارالاردا ءان ايتادى. حالىق «قالانىڭ ءبىرىنشى اناسى» دەپ قۇرمەتتەيدى. مىنە، مەردىڭ اناسى ارقىلى وزىمەن دە جاقىن قارىم-قاتىناس ورناتىپتى.

حالىقتا: «قايىرىمدىلىقپەن ساباقتاس اقىل – دانالىق» دەگەن قاناتتى قاعيدا بار. بۇل سوزدەردى زيات ءبىلىم يەسى – زەرەك ديپلومات، ناعىز ەڭبەككەر، سارابدار ساياساتكەر، سىندارلى ساناتكەر قانات ساۋداباەۆقا دا باتىل سەنىممەن ارناۋعا بولادى. مەن ونىڭ ءوز-وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگى، تالمايتىن تالابى، تاۋسىلمايتىن ىنتا-جىگەرىنە، مەملەكەتتىك تۇرعىداعى ناقتى يدەيالارى مەن ءىس-ارەكەتتەرىنە قاشاندا ءتانتىمىن. ءومىرىنىڭ قىرىق بەس جىلىن وتانعا شەكسىز قىزمەت ەتۋگە، ونىڭ مۇددەلەرى مەن تاۋەلسىز ۇلتتىق ساياساتتىڭ باسىمدىقتارىن قورعاۋعا ارناعان جان قانداي قۇرمەتكە بولسىن لايىق.

شىعىستا: «ادام دەگەنىمىز – سيمۆول. سيمۆولعا وي-سانا توعىسقان. سول وي-سانانى تانىپ-ءبىلىڭىز» دەگەن دانالىق ءسوز بار. مەنىڭ ويىمشا، وسى ايتىلعانداردىڭ ءمان-مازمۇنى ومىردەن ءوز جولىڭدى تاپ، ونىڭ سىن-سيپاتىن ءتۇسىن، ءوزىڭنىڭ كىم ەكەنىڭدى دالەلدە دەگەنگە سايادى. قانات بەكمىرزاۇلى ساۋداباەۆتىڭ 75 جىلدىق ءومىر جولى شىعىس دانالىعىنىڭ اقيقاتىن راستايدى: ول بۇكىل سانالى عۇمىرىن حالىققا قىزمەت ەتۋگە ارناپ، اردايىم ءوز جولىمەن ءجۇرىپ كەلەدى!

ارىستانبەك مۇحامەديۇلى، 

قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى،
ونەرتانۋ دوكتورى، پروفەسسور

Abai.kz

15 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1470
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3245
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5408