ءيا، جىل سايىن جاز شىعا ۇبت توڭىرەگىندە داۋ-جانجالدىڭ شىعاتىنىنا ەتىمىز ۇيرەنىپ العانى راس. بيىل دا سولاي. تاپا-تال تۇستە استاناداعى س.سەيفۋللين اتىنداعى اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتە ەستىگەن ادامنىڭ توبە شاشىن تىك تۇرعىزاتىن وقيعا بولدى. انىعىراق ايتساق، سول كۇنى كەزەكشىلىك اتقارعان ايەلدەر (ەڭ سوراقىسى سول، ولار ءجاي ادامدار ەمەس، ەلوردا مەكتەپتەرىنەن شاقىرىلعان ينسپەكتورلار ەكەن) ۇبت تاپسىرۋعا كەلگەن ورىمدەي قىزداردى تىر جالاڭاش شەشىندىرىپتى.

اي مەن كۇننىڭ امانىندا ءبىلىم سىناعىنان وتەمىن دەپ ار-نامىسى اياققا تاپتالعان بويجەتكەندەردىڭ وزدەرىمەن، اتا-انالارىمەن تىلدەسۋ ءۇشىن جولعا شىقتىق. استاناداعى بوگەنباي باتىر داڭعىلىنداعى عالي ورمانوۆ اتىنداعى №7 گيمنازيانىڭ عيماراتىنا باس سۇققانىمدا كۇن تۇستەن اۋىپ كەتىپتى. اۋەلگى ىزدەگەنىمىز - مەكتەپ ديرەكتورى. تابالدىرىقتان اتتاي بەرگەنىمدە ءجۇزى جىلى، دەنەلى قازاق ايەلى قارسى الدى. ديرەكتوردىڭ ءوزى ەكەن. جۋرناليست ەكەنىمدى ايتىپ ەدىم، اڭگىمە تيەگىن اعىتا جونەلدى.

ءيا، جىل سايىن جاز شىعا ۇبت توڭىرەگىندە داۋ-جانجالدىڭ شىعاتىنىنا ەتىمىز ۇيرەنىپ العانى راس. بيىل دا سولاي. تاپا-تال تۇستە استاناداعى س.سەيفۋللين اتىنداعى اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتە ەستىگەن ادامنىڭ توبە شاشىن تىك تۇرعىزاتىن وقيعا بولدى. انىعىراق ايتساق، سول كۇنى كەزەكشىلىك اتقارعان ايەلدەر (ەڭ سوراقىسى سول، ولار ءجاي ادامدار ەمەس، ەلوردا مەكتەپتەرىنەن شاقىرىلعان ينسپەكتورلار ەكەن) ۇبت تاپسىرۋعا كەلگەن ورىمدەي قىزداردى تىر جالاڭاش شەشىندىرىپتى.

اي مەن كۇننىڭ امانىندا ءبىلىم سىناعىنان وتەمىن دەپ ار-نامىسى اياققا تاپتالعان بويجەتكەندەردىڭ وزدەرىمەن، اتا-انالارىمەن تىلدەسۋ ءۇشىن جولعا شىقتىق. استاناداعى بوگەنباي باتىر داڭعىلىنداعى عالي ورمانوۆ اتىنداعى №7 گيمنازيانىڭ عيماراتىنا باس سۇققانىمدا كۇن تۇستەن اۋىپ كەتىپتى. اۋەلگى ىزدەگەنىمىز - مەكتەپ ديرەكتورى. تابالدىرىقتان اتتاي بەرگەنىمدە ءجۇزى جىلى، دەنەلى قازاق ايەلى قارسى الدى. ديرەكتوردىڭ ءوزى ەكەن. جۋرناليست ەكەنىمدى ايتىپ ەدىم، اڭگىمە تيەگىن اعىتا جونەلدى.
- بۇل ءتىپتى ايتۋعا اۋزىڭ بارمايتىن ارسىزدىقتىڭ كوكەسى! - دەپ باستادى ءسوزىن جانات تۇرىسبەكقىزى ايتوۆا. - ءبىر تاڭعالارلىعى، سول ارسىزدىق 1 ماۋسىم - حالىقارالىق بالالاردى قورعاۋ كۇنى ورىن العان. ۇبت-عا بارعان وقۋشىلارىم مەن ولاردىڭ اتا-انالارى ماعان ەڭىرەپ جىلاپ كەلدى! ەتەگى جاسقا تولىپ، ەڭىرەگەن جانداردى كورىپ، ورىنباسارىم ەكەۋمىز قوسا جىلادىق! جىلاماعاندا شە؟! ۇبت-عا كىرەردە ون ەكىدە ءبىر گۇلى اشىلماعان بەيكۇنا قىزداردى تاپ ءبىر جەزوكشەلەردى تەكسەرگەندەي قورلاپ، مازاقتاعان! ەڭ سوراقىسى سول، ءتىپتى ەتەككىرى كەلگەن ءبىر وقۋشىما: «ءاي، قولىڭا پروكلادكاڭدى الىپ كورسەت!» - دەپ بۇيىرعان. مۇنداي ماسقارانى ءالى كۇنگە جان بالاسى ەستىگەن جوق؟! كەۋدەسى جالاڭاشتانعان ءبىر قىز بالا ونىسىن ەكى قولىمەن جاپقان كورىنەدى. قورلاۋدىڭ كوكەسى سول، ءىش كيىممەن تۇرعان قىزداردىڭ لىپاسىن تارتىپ ءىشىن قاراپ، رەزەڭكەسىن جىبەرىپ قالاتىن كورىنەدى. مۇنداي قىلمىس مەنىڭ اقىلىما سىيمايدى. بۇيتكەن ۇبت-سى بار بولسىن! مەن سىناق تاپسىرۋعا بارعان ءاربىر وقۋشىمنىڭ قولىنان ۇستاپ: «ەشتەڭەدەن دە قورىقپاڭدار!» - دەپ قايراپ شىعارىپ سالدىم. كىرەتىن كەزدە ولاي تەكسەرەتىنىن بىلگەندە، تۇگەلىن توڭكەرىپ تاستايتىن ەدىم! ەڭ الدىمەن ماعان ءبىلىمنىڭ دەڭگەيى ەمەس، ءار بالانىڭ اماندىعى مەن تاربيەسى قىمبات. بۇگىن جاس قىزدارىمىزدى ءبۇيتىپ قورلاتىپ قويساق، ەرتەڭ قانداي ۇرپاق ءوسىپ شىعادى؟! ءوز ۇرپاعىمىزدى ءوزىمىز قورعاي الماساق، كىم قورعايدى؟
باتىل ايەل نامىستان بۋلىعىپ، قىزىنىپ سويلەدى. ودان كەيىن قىزداردىڭ بىرنەشەۋىمەن سويلەستىك. العاشقى كەيىپكەرىمىز - اتالعان گيمنازيانىڭ 11 «ءا» سىنىبىنىڭ تۇلەگى جادىرا بەكجانوۆا.

ۇبت «ۇتتى»

جادىرانىڭ ايتۋىنشا، ينسپەكتورلار قىزداردىڭ ىشكى كيىمىنەن شپارگالكا ىزدەگەن كورىنەدى. تۋرا وسىنداي «ءتىنتۋدى» ەر بالالارعا دا جۇرگىزگەن. ەشبىر اقىلعا سىيمايتىن مۇنداي ماسقارا بۇرىن-سوڭدى ۇبت-نىڭ 9 جىلدىق تاريحىندا تىركەلمەپتى. و، توبا! مۇنداي ورەسكەلدىكتەن كەيىن وڭ مەن سولىن ءالى تانىپ ۇلگەرمەگەن بوزبالالار مەن بويجەتكەندەردىڭ ءوز-وزىنە قول سالعانىنا نەگە تاڭ قالامىز؟ ءيا، بەيكۇنا بويجەتكەندەردىڭ ار-ۇياتىن اياققا باسىپ قانا قويماي، بولاشاقتان ءۇمىتىن ۇزگەن مۇنداي ماسقارا ءىس بولدى. وزگە ەمەس-اۋ، ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ ءوزى: «اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتتە ۇبت تاپسىرۋ كەزىندە مۇنداي جاعدايدىڭ ورىن العانى راس» دەپ مويىندادى. ۇكىمەتتەگى القالى جيىننان سوڭ، جۋرناليستەردەن بوي تاسالاپ بارا جاتقان مينيسترگە ءبىر-ەكى ساۋالىمىزدى قويىپ ۇلگەردىك.
- مۇنداي ماسقاراعا جول بەرگەندەر جازاعا تارتىلا ما؟
- ال، ءسىز قالاي ويلايسىز؟ ارينە، بۇل وقيعانى تەكسەرەمىز. سودان سوڭ، نە ىستەيتىنىمىزدى شەشەمىز.
- ۇبت-نىڭ قورىتىندىلارىنا جالپى قانداي باعا بەرەسىز؟
- بۇگىنگى كۇنى ۇبت-نىڭ قورىتىندىلارى وتە جاقسى دەڭگەيگە كوتەرىلدى. مەنىڭ ويىمشا، بيىلعى جىلى ءبىز ۇبت-نى وتكىزۋدىڭ ەڭ جوعارعى، ەڭ قاجەتتى دەڭگەيىنە جەتتىك.
«جىعىلعانعا جۇدىرىق» دەگەندەي، قىزدارعا جاسالعان قياناتتىڭ كوكەسى ءالى الدا ەكەن. كۇزەتشىلەردىڭ قورلاعانى ازداي-اق، اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ رەكتورى ءوز وقۋشىلارىنا اراشا تۇسكەن مەكتەپ ديرەكتورلارىن «جۇرتتى بوسقا دۇرلىكتىرىپ ءجۇر» دەپ كىنالاپتى. سوندا جازىقسىز جاپا شەككەن بويجەتكەن قىزداردىڭ تاعدىرىنا كىم اراشا تۇسەدى؟ ورىمدەي قازاق قىزدارىنىڭ ار-ۇياتى قورلانىپ جاتقاندا شارا قولدانباق تۇگىلى «ول وقيعانى تەكسەرەمىز» دەپ بەيعامدىق تانىتقان باقىتجان جۇماعۇلوۆ پەن قالمۇحانبەت قاسىموۆتىڭ ءوزى تەكسەرۋشىلەردى جازاعا تارتۋى كەرەك. ايتپاقشى، بۇل ويىمىزدى ماجىلىسشىلەر دە قولداپ وتىر. ماسەلەن، ءماجىلىسشى گۇلجان قاراقۇسوۆانىڭ ايتۋىنشا، بۇل - زاڭسىز ارەكەت بولعاندىقتان، قىلمىس بولىپ سانالادى. «ال قىلمىس بولسا، قىلمىستىق كودەكسىمىز ارقىلى جازالانادى. بۇل - ادامنىڭ ار-نامىسىنا قول سۇعۋشىلىق. ءتىپتى ودان دا سوراقى قىلمىس! سوندىقتان، ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ءوزى بۇل ىسكە ارالاسىپ، كىنالىلەردى جازاعا تارتۋى كەرەك»، - دەيدى گۇلجان جانپەيىسقىزى. ونىڭ ارىپتەسى سۆەتلانا رومانوۆسكايانىڭ پىكىرىنشە، ار-نامىسى قورلانعان ءار قىز بالا، ءار اتا-انا مورالدىق شىعىن تالاپ ەتۋگە قۇقىلى. «قىزداردى شەشىندىرگەن ورەسكەلدىك تۋرالى باق-نان ەستىپ-بىلدىك. ءبىز ۇبت-نىڭ ناقتى قورىتىندىلارىن كۇتىپ وتىرمىز. سودان سوڭ، ءوزىمىز دە مۇنداي وقيعالارعا زەرتتەۋ جۇرگىزەمىز. قۇزىرلى مينيسترلىكتەر مەن ۆەدومستۆولاردىڭ وكىلدەرىنەن تۇراتىن كەلىسىم كوميسسياسىن قۇرامىز»، - دەدى سۆەتلانا يۋريەۆنا. ونىڭ ايتۋىنشا، جابىرلەنگەن كەز كەلگەن وقۋشى، اتا-انا ناقتى ءبىر لاۋازىم يەسىنەن نەمەسە ادامنان مورالدىق شىعىن تالاپ ەتۋ ءۇشىن سوتقا شاعىم جازۋعا قۇقىلى. سول بولسا، ءوز كەزەگىندە ونداي جاعدايلاردى مۇقيات قاراپ، ءتيىستى شەشىم شىعارادى.

تولەن تىلەۋباي، استانا

تاقىرىپقا وراي

جادىرانىڭ اڭگىمەسى:

«1 ماۋسىم كۇنگى بولعان جانتۇرشىگەرلىك وقيعا ءالى كوز الدىمدا. ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتكە ۇبت تاپسىرۋعا ساعات 09.00-دە باردىق. ءبىزدى كىرەبەرىستە تەكسەرىپ تۇرعان فورماداعى ايەلدەر ءبىر بولمەگە جۇلقىپ كىرگىزدى. ءبىر سۇمدىقتىڭ بولاتىنىن سەزگەندەي قالشىلداپ كەتتىم. ۇستىمدەگى كويلەگىمدى، ءتىپتى ءىش كيىمدەرىمدى دە شەشۋگە ماجبۇرلەدى. مەن قارسىلىق كورسەتىپ، ەكى قولىممەن كەۋدەمدى قۇشاقتاپ الىپ ەدىم، الگى ايەلدىڭ ءبىرى توستارتقىشىمدى جۇلىپ الدى. ول - ول ما، قوس انارىمدى قىسىپ ۇستاپ، شپارگالكا ىزدەدى. ءبىر كەزدە «تومەنگى ءىش كيىمىڭدى دە شەش!» دەپ بۇيىردى. سول كۇنى ەتەككىرىم كەلگەن. «اپاي، مەنىڭ ەتەككىرىم كەلىپ تۇر. شەشپەي-اق قويايىنشى!» دەپ جالىندىم. ءوزىڭىز ويلاڭىزشى، ىشكى كيىمىمە شپارگالكانى قالاي تىعىپ الامىن؟ الگى ايەل ءىش كيىمىمدى دە شەشىپ، ەتەككىرىمنىڭ كەلگەنىن دە كوردى. «ەندەشە، پروكلادكاڭدى قولىڭا ۇستا!» - دەپ قورلادى. مەن مۇنداي قورلىققا قالاي توزەمىن؟ بۇل نەتكەن ايۋاندىق؟ سوندا دا ول ءىش كيىمىمدى تۇگەل شەشىپ، تىر جالاڭاشتادى. ەكى قولىمممەن بەتىمدى باسىپ جىلاپ جىبەردىم. بىراق، مەن ەشقانداي جەرىمە شپارگالكا تىقپاعان ەدىم. سودان سوڭ: «تەز كيىن!» - دەپ داۋىس كوتەردى. مىناداي قورلىقتان كەيىن سىناقتى قالاي تاپسىرامىن؟ سوندا دا ءوزىمدى ءوزىم قولعا الىپ، بار بىلگەنىمدى بەلگىلەپ شىقتىم. بالالاردى قورعاۋ كۇنى ءبىز وسىلاي قورلاندىق!»

ماقپال مايلىباەۆا:

«ۇبت-عا كىرەردە ءتورت ايەل ء(بىرى - اق حالات كيگەن گينەكولوگ) ءبىزدى جەزوكشەلەردى تىنتكەندەي تەكسەردى. ول كۇنگى قورلانعان كۇيىمىزدى ايتىپ-جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. مەنىڭ الدىمدا كىرگەن قىزدىڭ ءىش كيىمىنەن شپور تاۋىپ الدى. سودان كەيىن كىرگەن بارلىق قىزداردىڭ ءىش كيىمدەرىنە دەيىن تەكسەردى. ءبىر بولەك بولمەگە كىردىم. «كيىمىڭدى شەش!» - دەپ بۇيىردى. كەۋدەشەمنىڭ تۇيمەلەرىن اعىتىپ، ەكى قولىمدى كوتەرىپ تۇردىم. ۇلتى ورىس ءبىر ينسپەكتور: «نوگي پو شيرينە پلەچ پوستاۆ!» - دەپ قاتقىل ءۇن قاتتى. ەكى اياعىمدى سولاي قويدىم. ءبىر كەزدە الگى ادام قولدارىن بارلىق ۇياتتى جەرلەرىمە جۇگىرتتى».

ايگەرىم باكىروۆا: «تەكسەرىپ كىرگىزەتىن جەردە مەنى ءۇش ايەل ينسپەكتور ءۇش جاقتاپ جۇلقىلادى. كيىمدەرىمدى زورلىقپەن شەشتى. «سىزدەر بۇلاي ىستەۋگە قاقىلى ەمەسسىزدەر!» دەپ ەدىم: «سەن جاپ اۋزىڭدى! ءوشىر ءۇنىڭدى! كىمسىڭ ءوزىڭ؟» دەپ تىيىپ تاستادى. ءسويتتى دە، بەلدەمشەمدى كوتەرىپ تەكسەردى. سول ساتتە ءوزىمدى ۇبت تاپسىرۋشى تۇلەك ەمەس، قىلمىسكەر ادامداي سەزىندىم. شىدامىم تاۋسىلعان سوڭ: «ءاي، توقتاتىڭدار بۇلارىڭدى؟ زاڭ قايدا؟» دەپ ەدىم: «سەنىڭ زاڭىڭنىڭ اتاسىنا نالەت!» - دەدى بىرەۋى. سول ورنىمدا قالشىلداپ تۇرىپ قالىپپىن. ءتىپتى سول كۇنى بىرەۋدى ولتىرگەن قىلمىسكەردەي سەزىمدە بولدىم. ۇبت-عا بەرىلگەن ءۇش ساعات بويى نە وقىپ وتىرعانىمدى بىلمەدىم. ەكى قولىم دىرىلدەي بەردى. سوندا دەيمىن-اۋ، ءبىزدى قورلاعانىنا راقاتتاناتىنداي ولار كىمدەر ەدى؟ قاتتى قورىققانىم سونشالىق، ولاردىڭ تۇرلەرىن دە ۇمىتىپ قالىپپىن».

ايدانا ءجۇنىسوۆا:
«ءوز باسىم ۇبت-عا ەمەس، فاشيستەردىڭ كونتسلاگەرىنە كىرىپ بارا جاتقانداي بولدىم. ويتكەنى، ول جەردەگى ينسپەكتورلاردىڭ ماقساتى - ءبىزدى ەمتيحانعا كىرگىزۋ ەمەس، شپارگالكا تابۋ وپەراتسياسىن اتقارۋ بولدى. تاعى ءبىر سوراقىلىقتى ايتايىن. ينسپەكتور ايەلدەر ۇستىمىزدەگى كيگەن كيىمىمىز ءۇشىن قاتتى ۇرىستى. ويتكەنى، مەن كويلەك كيىپ بارعان ەدىم. «مۇنداي كويلەكتى نەگە كيەسىڭ؟ سەنى قالاي شەشىندىرەمىز؟» دەپ دۇرسە قويا سويلەدى. مەن ساسقانىمنان: «ارتىمدا زاموگىم بار» دەپپىن. بىرەۋ زاموگىمدى اعىتىپ، توستارتقىشىمدى كوتەرىپ، قوس انارىمنىڭ اينالاسىن تەكسەردى».
ايدانانىڭ اناسى گۇلشات ءجۇنىسوۆانىڭ ايتۋىنشا، ۇبت-دان شىققان قىزى ەكى كۇن بويى باسى اۋىرىپ جاتىپتى. «قاتتى قورىققاندىقتان، پسيحولوگيالىق اۋىر جاعدايدى باسىنان كەشتى. مەن قىزىمنىڭ ءومىرى ءۇشىن قاتتى ۋايىمدادىم. ۇبت تاپسىرعان كۇنى: «مەن ءوز ءومىرىمنىڭ سوڭعى كۇندەرىن ءسۇرىپ جاتقان سياقتىمىن» دەپ ساندىراقتاعان كەزدەرى دە بولدى»، - دەيدى شاراسىزدىقتان شارشاعان اناسى گۇلشات. ال قورلانعان قىزداردىڭ ءبىرى - قاراكوزايىم ءابىلوۆانىڭ اناسى مايراش اپاي: «قازىر ۇبت دەگەن ءار وتباسىنىڭ تراگەدياسىنا اينالدى. بۇل باسسىزدىققا، شەكتەن شىعۋشىلىققا كىم جاۋاپ بەرەدى؟ ول كۇنى ءبىزدىڭ بالالارىمىز ەكى ۇلكەن سوققى الدى. ءبىرى - اناداي شەشىندىرىپ قورلاۋ، ەكىنشىسى - تەستى سۇراقتارىنىڭ تولىق اۋىسىپ كەتۋى. ءتىپتى سول كۇننەن بەرى پسيحولوگيالىق سوققى العان بالالارىمىزدىڭ جانىنان شىعا الماي وتىرمىز. قاتتى جابىرلەنگەندىكتەن، وزدەرىنە قول سالا سالۋى دا وڭاي. ءبىزدىڭ بۇل قاسىرەتىمىزدى كىم تۇسىنەدى؟» - دەپ جىلاعاندا ەتەگى جاسقا تولدى.

اتىراۋ وبلىسى: ءۇش بالا تەستىلەۋدەن تىس قالدى

اتىراۋدا ۇلتتىق بىرىڭعاي تەستىلەۋ 3 ماۋسىمدا باستالدى. بۇل كۇنى اتىراۋ قالاسىنداعى كەيبىر مەكتەپتەردىڭ جانە جىلىوي، قىزىلقوعا، ماقات پەن ماحامبەت اۋداندارىنىڭ تۇلەكتەرى ون ءبىر جىل العان بىلىمدەرىن ساراپقا سالدى.

العاشقى كۇنى «التىن بەلگىدەن» ۇمىتكەر سانالعان 92 مەكتەپ ءبىتىرۋشىنىڭ 31-ءى عانا بىلىمدەرىن دالەلدەي الدى. ال ون بالانىڭ ءبىر عانا بالى جەتپەي قالىپ، اپەللياتسيا بەرۋگە ءماجبۇر بولدى. سونداي-اق «ۇزدىك اتتەستاتقا» ۇمىتكەر 42 تالاپكەردىڭ سەگىزىنىڭ دە ءبىر-ەكى بالى كەم شىعىپ، شاعىمدانۋعا تۋرا كەلدى.
جالپى، جىلدا ۇزدىك ناتيجەسىمەن كورىنىپ جۇرگەن قالاداعى قازاق-تۇرىك ليتسەيىندە ءتورت تۇلەكتىڭ «التىن بەلگىگە» ءبىر بالى جەتپەي قالىپتى. ەندى ولارعا دا شاعىمدانۋعا تۋرا كەلەدى.
ماحامبەت اۋدانىندا ءۇش بالا ۇبت ءتارتىبىن بۇزعاندىقتان، تەست الاڭىنان الاستاتىلدى.
ال بۇل كۇنى ج.دوسمۇحامبەتوۆ اتىنداعى ليتسەيدى قازاق سىنىبى بويىنشا بىتىرگەن اقبوتا سارسەنوۆا 124 بالل جيناپ، ەڭ جوعارى ناتيجە كورسەتتى. ءبىر قىزىعى - بۇل قارىنداسىمىز «التىن بەلگىدەن» دە، «ۇزدىك اتتەستاتتان» دا ۇمىتكەر ەمەس. حالىقارالىق تا، رەسپۋبليكالىق تا ءپان وليمپيادالارىندا جەڭىمپاز بولماعان. مىنە، مەكتەپتە قاراپايىم عانا وقۋشى بولعان اقبوتا مىقتى سانالعان تۇرعىلاستارىنان وق بويى وزا شاۋىپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعاردى.
وسىنىڭ ءوزى بىزدەگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ءالى دە كەمشىلىكتەر بارلىعىن كورسەتپەي مە؟ ونىڭ ۇستىنە، تۇلەكتەر تاريح پانىنە قاتىستى تۇسىنىكسىز ساۋالداردىڭ كوپ ەكەندىگىن ايتادى. سوناۋ التىنشى سىنىپتا وقىعان ورتاعاسىرلىق كەزەڭنەن سۇراقتار كەزدەسكەن. مۇنى استاناداعى گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيالىق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنە بارعالى وتىرعان اقبوتا سارسەنوۆا دا جوققا شىعارمايدى.
ازىرگە «قۇلاپ قالعاندار» تۋرالى مالىمەت جوق. ويتكەنى، كوپ نارسە ءالى ناقتىلانۋدا. ايتسە دە، ەبىن تاۋىپ ۇيالى تەلەفوندى تىعىپ وتكىزىپ جاتقاندار بار. اسىرەسە، قىزداردان قۋلىق ارتىلعان با، ولار، ءتىپتى ەكى-ءۇش تەلەفوندى الىپ وتپەك بولاتىن كورىنەدى. بىرەۋىن تاپسا، ەكىنشىسى قالادى ەمەس پە؟

مەڭدىباي سۇمەسىنوۆ

اقتوبە وبلىسى: «قۋلىعىن اسىرمادى» نەمەسە ۇبت سىناعى اقتوبەلىك تۇلەكتەرگە ەرەكشە اۋىر ءتيدى.

تەستتەن «باعى جانعان» بولماسا وڭباي «سۇرىنگەن» وقۋشىلاردىڭ دەنى بيىل تاريح پەن ماتەماتيكا ءپانىنىڭ سۇراقتارى «تۇسىنىكسىز» بولعانىن ايتادى. كۇزەتشىلەر ارنايى مەتالل ىزدەگىش قۇرىلعىمەن تۇلەكتەردى تەكسەرگەندىكتەن، ەشبىرى «شپارگالكا» مەن ۇيالى تەلەفوننىڭ «كومەگىنە» جۇگىنە الماپتى. الايدا، وسى ەرەجەلەردى بۇزعان «الاڭعاسار» ەكى تۇلەك اۋديتوريادان قۋىلدى.
جىلداعىداي جىلاعان، قۇلاعان بولماسا نالىعان وقۋشىلاردىڭ قاتارى بيىل دا كوپ كەزدەستى. بايقاعانىمىز، تەست تاپسىرۋشىلار بۇل جولى ماتەماتيكا، تاريح پاندەرىنەن «ءالسىز» ەكەندىكتەرىن بايقاتتى. ءتىپتى №3 العا قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ وقۋشىسى قازاق ءتىلى پانىنەن 1 بالل جيىپ، ەكى الدى...
ءبىز ەسىك الدىندا جول توسىپ تۇرعان تۇلەكتەردىڭ جاقىندارىمەن تىلدەسكەندى ءجون كوردىك. ءساليما ەسىمدى انا كەنجە قىزى تەست تاپسىراتىن بولعان سوڭ الاڭداپ وسى جەرگە كەلىپتى. اڭگىمەسىن ءبىلىم سالاسىنداعى باسشىلارعا رەنىشىنەن باستاعان انا جىل بويى تەك تەست جاتتاۋمەن شۇعىلدانعان بالالاردىڭ ءبىلىمىنىڭ جوعارى بولاتىنىنا كۇمانمەن قارايتىنىن جاسىرمادى.
- وسى ۇبت-نى نەگە الىپ تاستامايدى ەكەن باسشىلار؟ انىعىن ايتايىن، مەن وسى كۇنگى بالالاردىڭ وقىعانىنا تاڭعالامىن. مىسالى، مەنىڭ قىزىم جىل بويى تەست جاتتاۋمەن ءجۇردى. ونىڭ بىردە-ءبىر ادەبي كىتاپ وقىعانىن، بولماسا سىزۋ سىزىپ، ەسەپ شىعارعانىن كورگەن ەمەسپىن. ارنايى تەست جيناعى مەن بازاردان «شپارگالكالاردى» ساتىپ الىپ، جاتا-جاستانا جاتتادى. ەندى كۇزەتشىلەر بالالاردى تۇگەل تەكسەرىپ، ارنايى قۇرىلعى ورناتىپ قولدارىنداعى «شپارگالكالارى» مەن تەلەفوندارىن الىپ قالىپ جاتىر. بالا ابدىراپ تۇرعاندا مۇنىڭ بارلىعى «اۋىرتپاشىلىق» عوي. بالالار تەست باستالادى دەگەننەن نە ۇيقى كورمەيدى، نە ءجوندى تاماقتانباي سارىۋايىمعا سالىنادى، - دەدى ءساليما انا.
سىناق تاپسىرۋشى «نوۆىي» ورتا مەكتەبىنىڭ تۇلەگى لاۋرا مۇحامەدجانوۆا تەست سۇراقتارىنىڭ قيىن بولعانىن ءسوز ەتتى. ول دا قاتارلاستارى سياقتى قالتاسىنا ۇيالى تەلەفون جاسىرعان ەكەن، بىراق ورناتىلعان ارنايى قۇرىلعىدان «قۋلىعىن اسىرا» الماپتى.
- ءبىز جىل بويى «تالاپكەر» كىتابى بويىنشا دايىندالعان ەدىك، بىراق تەست سۇراقتارى مۇلدەم باسقاشا بولدى. اسىرەسە، تاريح پەن ماتەماتيكا پاندەرىنىڭ تاپسىرمالارى كۇردەلى. بازاردان ارقايسىسىن 800 تەڭگەگە ساتىپ العان «گارموشكالى شپورىمىز» كادەگە اسپادى. سوندىقتان ءار وقۋشى ءوز بىلىمىنە سەندى. مەن 77 بالل جينادىم، - دەيدى لاۋرا مۇحامەدجانوۆا.
اقتوبە وبلىسى بويىنشا 5573 وقۋشى ۇبت تاپسىرۋعا ءوتىنىش بىلدىرگەن. «التىن بەلگىگە» ۇمىتكەر 312 وقۋشىنىڭ ازىرگە 106-سى ءۇمىتتى اقتادى. الايدا، بۇل كورسەتكىش وزگەرۋى مۇمكىن. سەبەبى، وڭىردە اپەللياتسيا شاراسى ءوتىپ جاتىر. وقۋ جىلىندا حالىقارالىق وليمپيادالارعا قاتىسقان 54 وقۋشى مينيسترلىكتىڭ شەشىمىمەن سىناقتان بوساتىلىپتى.

ايگۇل جۇبانىش

قاراعاندى وبلىسى: باس كيىمىمىزدى باسىمىزدان المادىق...

وتكەن جىلعى ۇبت-نى قاراعاندىلىقتار ۇمىتا قويماس. ءبىر ەمەس ەكى بىردەي ۇلانىمىز ەڭ جوعارعى 125 بالدى جيناپ ەدى-اۋ. باس كيىمىمىزدىڭ قايدا قالعانىن بىلمەي قالعانىمىز. بىلەتىنىمىز، ايتەۋىر اسپانعا اتقانبىز. بيىل ول داۋرەنىمىز بولماي تۇر. باس كيىمىمىز ورنىندا.
قاراعاندى وبلىسى بويىنشا وسى جىلى ۇبت-دان وتۋگە 6873 ءوتىنىش تۇسكەن. بۇل مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ 74 پايىزىن قۇرايدى. ۇبت-نىڭ العاشقى ەكى كۇنىندە تىزىمىنەن 68 تالاپكەر الىنىپ تاستالعان. ولاردىڭ 30-ى - حالىقارالىق وليمپيادالاردىڭ جەڭىمپازدارى. قالعاندارىنىڭ جايى بەلگىلى، ءوز ەركىمەن باس تارتقاندار... «التىن بەلگىدەن» 313, «ۇزدىك اتتەستاتتان»174 بالا ءۇمىتتى.
- «التىن بەلگى» مەن ۇزدىك اتتەستاتتى دالەلدەيتىن مەجەدەن كورىنە الماعاندار بار. بىراق ولاردىڭ ناقتى سانىن قازىر ايتا المايمىز. سەبەبى، ولاردىڭ كەيبىرىنىڭ ءوتىنىشىن اپەللياتسيالىق كوميسسيا قاراپ جاتىر، - دەيدى وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ ءبولىم باستىعى ب.ادەكەنوۆا.
- بىلتىرعى دەڭگەيدەن شىعا الامىز با؟ - دەيمىز بىزدەر.
- شامامەن 10-13 بالعا تومەن، - دەيدى ب.ادەكەنوۆا.
- مەجە تابالدىرىعىنا جەتپەۋشىلەر سانى بىزدە 33 پايىزعا دەيىن بارىپ وتىر. بىلتىر بۇل 20 پايىزدان اسپاعان بولاتىن. التىن بەلگىدەن ۇمىتتىلەردىڭ ۇشتەن ءبىرى دارمەنسىزدىك كورسەتتى، - دەيدى قاراعاندى ەكونوميكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ە.ايماعانبەتوۆ.
ازىرشە قاراعاندى وبلىسىنىڭ باعىندىرعان بيىگى - 123 بالل. بۇل كورسەتكىشكە دارىندى بالالارعا ارنالعان «مۇراگەر» مەكتەبىنىڭ تۇلەگى ءى.ايتقوجينا جەتتى.

تورەحان مايباس

«جاس قازاق» گازەتى