اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەن قىتايمەن قىرعي-قاباق سوعىسقا ۇمتىلمايتىنىن ايتتى. ول بۇل تۋرالى بەيسەنبىدە بالتيموردا وتكەن قوعامدىق جينالىستا مالىمدەگەن. 

«مەن الەمنىڭ وزگە باسشىلارىمەن سالىستىرعاندا سيمەن كوپ كەلىسسوزدەر جۇرگىزگەن ەدىم. سىزدەر ادامداردىڭ بايدەن قىتايمەن جاڭا قىرعي-قاباق سوعىس باستاعاسى كەلەدى دەگەن سوزدەرىن ەستىپ جۇرسىزدەر. مەن قىتايمەن قىرعي-قاباقتىققا بارعىم كەلمەيدى. مەن قىتايدىڭ ءبىر دۇنيەنى ناقتى تۇسىنگەنىن قالايمىن: ءبىز شەگىنبەيمىز جانە ءوز كوزقاراسىمىزدان ەشقاشان باس تارتپايمىز», - دەدى بايدەن.

بايدەن تىلشىلەردىڭ «قىتاي تايۆانعا باسىپ كىرسە، ونى اقش قورعاي ما» دەگەن سۇراققا دا جاۋاپ بەردى. «البەتتە، ءبىزدىڭ ءوز مىندەتتەمەلەرىمىز بار»، - دەدى ول.

بايدەن جيىن بارىسىندا رەسەي مەن قىتاي اسكەرىنەن قورقۋدىڭ قاجەت ەمەستىگىن دە ايتا كەتكەن.

«قىتاي، رەسەي جانە بۇكىل الەم بىزدە اسا قۋاتتى اسكەردىڭ بارىن جاقسى بىلەدى. باسقا دەرجاۆالار ءبىزدى باسىپ وزادى دەپ قورىقپاڭىزدار. ۋايىمدايتىن ءبىر-اق نارسە بار. ولار ەلەۋلى قاتەلىكتەرگە يتەرمەلەيتىن شارالار قابىلداۋى مۇمكىن», - دەدى پرەزيدەنت.

قىتاي بيلىگى بولسا، اقش-تى جاعدايدى ۋشىقتىرۋدا دەپ ايىپتاپ وتىر. قىتايدىڭ بۇۇ-داعى تۇراقتى وكىلى چجان دجۋن امەريكا قۇراما شتاتتارىن قىتايدىڭ ىشكى ىستەرىنە ارالاسپاۋدى، تايۆان تۋرالى شۋ شىعارۋدى جانە قىتايدىڭ ەگەمەندىگى مەن تەرريتوريالىق تۇتاستىعىنا نۇقسان كەلتىرۋگە تىرىسۋدى توقتاتۋعا شاقىردى. ول مۇنداي ارەكەتتىڭ اسا قاۋىپتى بولۋى مۇمكىن ەكەندىگىن دە اتاپ ءوتتى.

«الەمنىڭ كەي ەلدەرى تايۆانعا قاتىستى شۋ شىعارىپ، قىتاي سۋۆەرەنيتەتى مەن اۋماقتىق تۇتاستىعىنا نۇقسان كەلتىرۋگە تىرىسىپ، ىشكى ىسىمىزگە ارالاسىپ وتىر. تايۆانداعى دەموكراتيالىق پارتيالار دا تايۆان تاۋەلسىزدىگى دەگەندى كوتەرىپ وتىر. الايدا بۇنىڭ بارلىعى قاتە جانە دۇرىس ەمەس. ولار ەشقاشان وعان قول جەتكىزبەيدى. اقش كەيدە جاعدايدى ۋشىقتىراتىن ارەكەتتەرگە بارۋدا. ۆاشينگتون ونداي ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋى ءتيىس», – دەدى چجان. ونىڭ ايتۋىنشا، اقش قاقتىعىس بولسا ودان ەشقانداي وزىنە ءتيىمدى پايدانا كورمەيدى، ال قىتاي اسكەرى سىرتقى قاۋىپتەرگە دايىن دەيدى.

تايۆاننىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك بيۋروسىنىڭ باسشىسى چەن ميتۋن الداعى ءبىر جىل ىشىندە قىتايدىڭ سوعىس اشۋى ەكىتالاي دەگەن پىكىردە. ول بەيجىڭ وعان دايىن ەمەس دەگەن ويدا. بۇعان دەيىن تايۆان قورعانىس ءمينيسترى 2025 جىلعا قاراي قىتاي تايۆانعا باسىپ كىرەتىنىنە سەنىمدى ەكەنىن مالىمدەگەن بولاتىن.

قىتاي بيلىگى سوڭعى ەكى اي ىشىندە تايۆان ماڭىندا قاۋىپتى مانەۆرلار جاساۋعا كوشتى. ەكى اي ىشىندە تايۆان اۋە كەڭىستىگىن قىتايدىڭ بارلاۋشى جانە شابۋىلداۋشى 150 ۇشاعى بۇزىپ كىرسە، 54 كەمەسى تايۆان سۋ ايلاعىنا كىرىپ كەتكەن. جاعداي سوڭعى 40 جىل ىشىندەگى ەڭ قاۋىپتى شيەلەنىس شەگىنە جەتتى.

Abai.kz