بىلشىل ءتۇس
وڭىمدە بولسا، وڭمەنىم ءۇزىلسىن، سىزگە وتىرىك، ماعان شىن، تۇلكىنىڭ كاكاسى بولعىر، تۇندە ەشبىر تاربيەلىك ءمانى جوق، الەۋمەتتىك استارسىز، ءمان-ماعىناسىز، ۇلگى-ونەگەسىز ءتۇس كورىپپىن. تۋرا وڭىمدەگىدەي، «حابار» مەن ۇلتتىق ارنا سياقتى تۇپ-تۇنىق، ءتۇرلى-ءتۇستى، ءتىپتى مۋزىكاسى بار ءتۇس.
سونىمەن، تۇسىمدە ۇكىمەتتىڭ قۇرامىندا ءجۇر ەكەنمىن. قۇرامىندا بولعاندا، كادىمگىدەي بەل ورتاسىندا وتىرمىن، قايىن-جۇرتتىڭ تورىنە قونجيعانداي. جان-جاعىم – وزدەرىڭ كۇندە تەلەبىزىردەن كورىپ جۇرگەن ءمىنىستىر، دەپۋتات، سەناتور، اكىم. ويبوي، سولارمەن قاتار شولجيىپ مەن وتىرمىن! ۇلكەن زالعا جينالىپپىز. وزدەرىڭە ءمالىم اسا كوپ ەزۋ تارتا بەرمەيتىن ۇكىمەتتىڭ ءبىر مۇشەسى ىرجيىپ امانداستى. الگى جەلكىلدەك دەپۋتات تا جۇگىرىپ كەلىپ، قولىمدى الدى. ەلىم دەپ ەڭىرەگەندەردىڭ ءبىر-ەكەۋى باس يزەپ وتە شىقتى. سوعان قاراعاندا، ماڭىزدى بىرەۋ بولعانعا ۇقسايمىن.
ءبارىمىزدى پرەزيدەنت جيناعان ەكەن. «نەگە جينادى ەكەن؟» – دەسكەن جۇرت. ەشكىم بىلمەيتىن سياقتى. ءبىر-ەكى سەناتور ماعان الا كوزىمەن قاراپ وتىر. مەنى بىلەدى دەپ كۇدىكتەنىپ وتىرعان سياقتى. «ءوللاحي، دىم بىلمەيمىن!» – دەگەندى ىممەن سەزدىرە الماي وتىرمىن.
پرەزيدەنت مىنبەگە كوتەرىلىپ، ءسوز باستادى:
– اعايىن! – دەدى كادىمگى تۇسىنىكتى تىلدە. – سىزدەر مەن بىزدەرگە ەل سەنەدى، ايتقان سوزىمىزگە، ىستەگەن ىسىمىزگە، باسقان قادامىمىزعا دەيىن زەر سالىپ، قاداعالاپ، بىزگە ۇمىتپەن قاراعان ەلدىڭ سەنىمىن اقتاۋىمىز كەرەك. ەڭ باستىسى – وتىرىك ايتپايىق!
زال دۋ قول شاپالاقتاپ، ءار جەردەن «دۇرىس»، «شىندىق كەرەك»، «اقيقات اسپانداسىن» دەگەن جالىندى سوزدەر شىعىپ، بىرەۋلەر تولقىپ، كوزدەرىنە جاس الىپ جاتىر. بايقايمىن، زالعا ءومىرى وتىرىك ايتپاعاندار جينالعان سياقتى. وعان ءشۇبا بار ما؟! ءوزىم دە وتىرمىن عوي!
– شىندىق كەرەك! – دەپ، پرەزيدەنت ءسوزىن ءارى جالعادى. – سوزىمىزگە ايقىندىق، ىسىمىزگە جاريالىق كەرەك. شىندىقپەن ىسكە كوشەيىك دەگەندەرىڭىز قولدارىڭىزدى كوتەرىڭىزدەرشى؟
تۇگەل كوتەردىك! قارسى، قالىس بولمادى.
– مەن سىزدەردى سول ءۇشىن شاقىردىم بۇگىن. شىندىققا كوشەيىك. ول ءۇشىن ەلباسىنىڭ «اقيقات پەن ادىلدىك الىپپەسى» دەگەن كىتابىن تالدايىق. ول كىتاپتى كىم وقىدى؟
زال تۇگەل قول كوتەردى! ءتىپتى كەيبىرەۋلەرى ەكى قولىن كوتەرىپ وتىر. مەن دە كوتەرىپ، اۋەلى مەنى كورسىن دەگەندەي جارتىلاي ورنىمنان تۇرىپ كەتتىم.
– وتە جاقسى! – دەدى پرەزيدەنت. – كەرەمەت! ءبارىڭىز وقىعان ەكەنسىزدەر!.. مەنەن باسقا. مەن عانا وقىعام جوق. سەبەبى ەلباسىنىڭ ونداي كىتابى جوق! سوندىقتان ءبارىڭىزدى وسىندا جينادىم! – دەپ ستولدى ءبىر قويعاندا، الگى سارايدىڭ بارلىق ەسىگى سارت-سۇرت قۇلىپتانىپ، جارىعى السىرەپ، ءىشى سۋىپ، تۇرمەگە اينالىپ كەتتى!
شوشىپ وياندىم. بالكونعا شىقسام، كۇن بۇلت ەكەن...
سوڭعى كۇندەرى اۋا رايى وزگەرسە، سىنعان جەرلەرىم سىزداپ، تۇسىمە قايداعى ءبىر بىلشىلدار كىرەتىن بولىپ ءجۇر...
اسقار نايمانتاەۆ
Abai.kz