اشىعىن ايتايىق، كوپ اعايىن ونشالىقتى قابىلداي قويماعان «ورالمان» تەرمينى بۇگىندە «ەسكىردى». وسى تىركەستى «جاعىمدى» سوزبەن اۋىستىرۋ ماسەلەسى كوپتەن كوتەرىلىپ جۇرگەن-ءدى. الايدا «توبەدەن» توپەلەپ تاپسىرما بەرىلمەگەن سوڭ، ءاپ-ادەمى باستامانىڭ سوڭى سيىرقۇيىمشاقتانىپ، «ءۇنى شىقپاي» قالعان بولاتىن. ەلباسى تاپسىرماسى ەندى وسى ماسەلەگە قايتا «جان ءبىتىردى». ۋاليحان قاليجان باستاعان ماجىلىسمەندەر «كونەرگەن» تەرمينگە لايىقتى اتاۋ تاۋىپ، جۇرت تالقىسىنا ۇسىندى.
«كوشى-قون تۋرالى» زاڭعا سايكەس حالىقارالىق «رەپاتريانت» تەرمينىن تىلىمىزگە يكەمدەپ، «ورالمان» اتاۋىمەن اۋىستىرعان بولاتىنبىز. وسىلايشا ورالمان تۇسىنىگى العاشقىدا شەكارادان ءوتىپ، ەلگە ورالعان قازاق ۇلتىنىڭ وكىلدەرىنە ارنايى مارتەبە بەرىپ، مەملەكەت تاراپىنان تولەنەتىن جاردەماقى، وتەماقى سياقتى جەكەلەگەن جەڭىلدىكتەردى الۋ ماقساتىندا ايتىلاتىن ۋاقىتشا اتاۋ بولىپ قاراستىرىلدى. بۇل ۇعىمنىڭ استارىندا مونعوليادان كوشىپ كەلگەندەردى – «مونعولدار»، قىتايدان كەلگەندەردى – «قىتايلار»، سول سياقتى «وزبەكتەر»، «قىرعىزدار» بولىپ اتالىپ كەتكەن قانداستارىمىزدى شەتتەتپەي، ولارعا ءبىراۋىزدان «ورالماندار» دەپ قاراپ، جاقىن تارتۋعا مۇمكىندىك بەرگەن-ءدى. بىراق بۇگىندە بۇل تەرمين جەرگىلىكتى حالىق پەن كوشىپ كەلگەن باۋىرلاستاردىڭ اراسىنا «سىزىق» سالىپ، ەكى توپقا بولەتىن ۇعىمعا اينالدى.

اشىعىن ايتايىق، كوپ اعايىن ونشالىقتى قابىلداي قويماعان «ورالمان» تەرمينى بۇگىندە «ەسكىردى». وسى تىركەستى «جاعىمدى» سوزبەن اۋىستىرۋ ماسەلەسى كوپتەن كوتەرىلىپ جۇرگەن-ءدى. الايدا «توبەدەن» توپەلەپ تاپسىرما بەرىلمەگەن سوڭ، ءاپ-ادەمى باستامانىڭ سوڭى سيىرقۇيىمشاقتانىپ، «ءۇنى شىقپاي» قالعان بولاتىن. ەلباسى تاپسىرماسى ەندى وسى ماسەلەگە قايتا «جان ءبىتىردى». ۋاليحان قاليجان باستاعان ماجىلىسمەندەر «كونەرگەن» تەرمينگە لايىقتى اتاۋ تاۋىپ، جۇرت تالقىسىنا ۇسىندى.
«كوشى-قون تۋرالى» زاڭعا سايكەس حالىقارالىق «رەپاتريانت» تەرمينىن تىلىمىزگە يكەمدەپ، «ورالمان» اتاۋىمەن اۋىستىرعان بولاتىنبىز. وسىلايشا ورالمان تۇسىنىگى العاشقىدا شەكارادان ءوتىپ، ەلگە ورالعان قازاق ۇلتىنىڭ وكىلدەرىنە ارنايى مارتەبە بەرىپ، مەملەكەت تاراپىنان تولەنەتىن جاردەماقى، وتەماقى سياقتى جەكەلەگەن جەڭىلدىكتەردى الۋ ماقساتىندا ايتىلاتىن ۋاقىتشا اتاۋ بولىپ قاراستىرىلدى. بۇل ۇعىمنىڭ استارىندا مونعوليادان كوشىپ كەلگەندەردى – «مونعولدار»، قىتايدان كەلگەندەردى – «قىتايلار»، سول سياقتى «وزبەكتەر»، «قىرعىزدار» بولىپ اتالىپ كەتكەن قانداستارىمىزدى شەتتەتپەي، ولارعا ءبىراۋىزدان «ورالماندار» دەپ قاراپ، جاقىن تارتۋعا مۇمكىندىك بەرگەن-ءدى. بىراق بۇگىندە بۇل تەرمين جەرگىلىكتى حالىق پەن كوشىپ كەلگەن باۋىرلاستاردىڭ اراسىنا «سىزىق» سالىپ، ەكى توپقا بولەتىن ۇعىمعا اينالدى.
ورالمان اتاۋىن وزگەرتۋگە تىكەلەي ەلباسىنىڭ ءوزى مۇرىندىق بولىپ، لايىقتى تەرمين تابۋعا پارمەن بەرگەن-ءدى. وسىعان وراي دەپۋتات ۋاليحان قاليجان سوڭعى كەزدەرى ءتىل سۇرىنەتىن تىركەستى «ەتنيكالىق وتانداستار» تەرمينىمەن اۋىستىرۋ جونىندە باستاما كوتەردى.
– بۇل ابدەن ءپىسىپ جەتىلگەن ماسەلە-ءتىن. رەسەيدە وتانعا ورالعان ورىستاردى «وتانداستار» دەيدى. بىزگە دە «ورالمان» اتاۋىن وزگەرتەتىن ۋاقىت جەتتى. قازىرگى ايتىلىپ جۇرگەن قانداستار، باۋىرلاستار تىركەسىن اۋىزەكى تىلدە ايتساق جاراسادى. الايدا زاڭدىق تۇرعىدان بۇل ءسوز «ەتنيكالىق وتانداستار» بولىپ ايتىلۋى ءتيىس، - دەپ ماسەلەنى توتەسىنەن قويعان ارىپتەسىن سەناتور ءادىل احمەتوۆ تە قولداپ:   
– «قىتايدا جۇرگەندە قازاق ەدىك، وتانعا ورالىپ «قىتاي» اتاندىق» دەگەن باۋىرلارىمىزدىڭ وكپە-نازىن ءجيى ەستيتىن بولدىق. سوندىقتان سىرتتان كەلگەن اعايىندارىمىزدى الالامايتىن ادەمى اتاۋ كەرەك-اق. راس،  «ەتنيكالىق وتانداستار» ءسوزى ايتۋعا شۇبالاڭقى بولعانىمەن، كەيىن كەلە «ەتنيكالىق» دەگەن تىركەس ءبارىبىر تىلدىك قورىمىزدان ءتۇسىپ قالادى. ال «ورالمانعا» قاراعاندا «وتانداس» ءسوزى الدەقايدا جىلى ەستىلەدى. ەندەشە مۇنى قولداۋ كەرەك. باستىسى، «وتانداس» تەرمينى ارقىلى قانداستاردى كەمسىتۋ دە، وگەيسىتۋ دە جويىلادى، - دەگەن پىكىرىن العا تارتتى. 
«وتانداس» سوزىنە جىلىشىراي تانىتقانداردىڭ قاتارىندا استانا قالالىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى ورازكۇل اسانعازىقىزى دا بار. «ارينە، «ورالمان» تەرمينى كەزىندە ءوز مىندەتىن ءمىنسىز اتقاردى. بىراق كەيىن كەلە تارازىنىڭ باسىن شەتتەتۋ «سالماعى» باسىپ كەتكەن اتاۋدى «وتانداس» تىركەسىمەن الماستىرۋدى قۋانا قۇپتايمىن. ويتكەنى شەتتەگى اعايىندارىمىزدىڭ ارمانداعانى دا وسى وتان ەمەس پە؟! سوندىقتان ولارعا «وتان» ءسوزى جاقىن»، - دەپ تالقىعا تۇسكەن جاڭا اتاۋعا «بۇيرەك بۇراتىنىن» ءبىلدىردى. 
دەگەنمەن، بۇل پىكىردى قوس قولىن كوتەرە قولداۋشىلارمەن قاتار، قارسىلىق تانىتۋشىلار دا جوق ەمەس. ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقىتۋشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور جانتاس جاقىپوۆ «ورالمان» اتاۋىن الماستىرۋعا لايىقتى «وتاندى»، «قۇتپان»، «جۇراعات»، «ەلدار» جانە «تابىسقان» دەگەن بەس ءتۇرلى نۇسقانى ۇسىنىپ: «وسىلاردىڭ ىشىندە «ەلدار» ءسوزى جۇرەگىمە جاقىن»، - دەپ جۇرتشىلىقتى وسى نۇسقانى نازارعا الۋعا شاقىردى.
ال ب.بەيسەنوۆ اتىنداعى قاراعاندى زاڭ ينستيتۋتىنىڭ تىلدىك دايىندىق كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور شاپاعات جالماحانوۆ:
– كەتكەن ادام عانا قايتا ورالادى. ولاي بولسا، «ورالمان» اتاۋىن وزگەرتۋگە ەش نەگىز جوق. ءتىپتى بولماي بارا جاتسا، حالىقارالىق «رەپاتريانت» تەرمينىن قالدىرۋ كەرەك، - دەپ «وتانداسقا» ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسىلىعىن ءبىلدىردى. 
وسىلايشا، دەپۋتاتتار ويلاپ تاپقان «وتانداس» تىركەسى عالىمدارعا ۇناڭقىراماي تۇر. ولار «ورالمان»-نىڭ ورنىن باساتىن اتاۋدىڭ تىلگە جەڭىل، ايتۋعا وڭاي، «ايشىقتى» ءسوز بولۋىنا ەكپىن قويىپ وتىر. الدىمەن حالىق تالقىسىنا ۇسىنىلىپ، سونان سوڭ سۇرىپتاۋ ساتىلارىنان وتەتىن تىركەس ءالى تالاي تالقىلانادى دا. باستىسى، بۇل سوزگە قاراپايىم جۇرتشىلىق نە دەپ ءۇن قوسار ەكەن؟