ءبىز ءوزىمىزدى ءۇي ءىشىنىڭ الدىندا كادىمگىدەي، كىنالى سەزىنىپ، قىسىلىپ كەلگەنبىز; سويتسەك، مىنالاردىڭ بىزبەن ءتىپتى دە ءىسى بولعان جوق: بالالى-شاعالى ءۇي ەمەس پە، دانگە ۇيمەلەگەن تورعايداي، ءۇپىر-شۇپىرلەسىپ داستارقاننىڭ باسىنا وتىرىپ جاتىر ەكەن. وزدەرى كوڭىلدى. ۇلكەندەر جاعى الدە­نەگە كۇلىپ ءماز; قارت انا دا ءوزىنىڭ كۇندەگى داعدىلى ورنىنا جايعاسىپتى، كۇلكىسىن ازەر تىيىپ، ىعىسىپ قاسىنان ماعان ورىن بەرىپ جاتىر. ءۇي جالداپ بولەك شىعا الماعانىمىز بولماسا، مۇنداعى ءومىرىمىز كوڭىلسىز ەمەس. ەسىن بىلمەيتىن كىشكەنتاي بالالار باسى پىسپەي ۋ-شۋ بوپ جاتاتىن ۇيدە ءبىزدىڭ ءوزىمىزدىڭ دە كۇندەگى كۇلكىمىز، ويىن ساۋىعىمىز ۇزىلمەيدى. باسقا ەرمەك تابىلماعاندا ۇستىمىزدە لاجداپ وتىرعان باسپانانىڭ «شەرىسىن» ءار ساققا جۇگىرتەمىز. سول ءسوز قارت انا اۋزىنان قانشا شىقسا، سونشا كۇلەمىز.
بۇتكىل ۇيدەگى باستى دۇنيەنىڭ ءبىرى - راس­كلادۋشكا. كەيدە وعان زەينوللا ەكەۋ­مىز جاتامىز. ەرتەڭگىسىن توسەكتەن اتىپ تۇرا­مىز دا، ىلعال ءۇيدىڭ سىزىن تۇندە بويىنا تارتىپ دىمدانىپ تۇرعان شالبارىمىزدى ىستىق وتەككە بىجىل­داتىپ باسىپ، قىرىن شىعارىپ جاتساق ءۇي ءىشى بۇعان دا كۇلەدى.

ءبىز ءوزىمىزدى ءۇي ءىشىنىڭ الدىندا كادىمگىدەي، كىنالى سەزىنىپ، قىسىلىپ كەلگەنبىز; سويتسەك، مىنالاردىڭ بىزبەن ءتىپتى دە ءىسى بولعان جوق: بالالى-شاعالى ءۇي ەمەس پە، دانگە ۇيمەلەگەن تورعايداي، ءۇپىر-شۇپىرلەسىپ داستارقاننىڭ باسىنا وتىرىپ جاتىر ەكەن. وزدەرى كوڭىلدى. ۇلكەندەر جاعى الدە­نەگە كۇلىپ ءماز; قارت انا دا ءوزىنىڭ كۇندەگى داعدىلى ورنىنا جايعاسىپتى، كۇلكىسىن ازەر تىيىپ، ىعىسىپ قاسىنان ماعان ورىن بەرىپ جاتىر. ءۇي جالداپ بولەك شىعا الماعانىمىز بولماسا، مۇنداعى ءومىرىمىز كوڭىلسىز ەمەس. ەسىن بىلمەيتىن كىشكەنتاي بالالار باسى پىسپەي ۋ-شۋ بوپ جاتاتىن ۇيدە ءبىزدىڭ ءوزىمىزدىڭ دە كۇندەگى كۇلكىمىز، ويىن ساۋىعىمىز ۇزىلمەيدى. باسقا ەرمەك تابىلماعاندا ۇستىمىزدە لاجداپ وتىرعان باسپانانىڭ «شەرىسىن» ءار ساققا جۇگىرتەمىز. سول ءسوز قارت انا اۋزىنان قانشا شىقسا، سونشا كۇلەمىز.
بۇتكىل ۇيدەگى باستى دۇنيەنىڭ ءبىرى - راس­كلادۋشكا. كەيدە وعان زەينوللا ەكەۋ­مىز جاتامىز. ەرتەڭگىسىن توسەكتەن اتىپ تۇرا­مىز دا، ىلعال ءۇيدىڭ سىزىن تۇندە بويىنا تارتىپ دىمدانىپ تۇرعان شالبارىمىزدى ىستىق وتەككە بىجىل­داتىپ باسىپ، قىرىن شىعارىپ جاتساق ءۇي ءىشى بۇعان دا كۇلەدى.

- ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ «شەرىسى» سەندەرگە جاقسى بولدى عوي، - دەيدى ساۋلە.
اپىر-اي، جاس كەزدەگى ادام ءومىرىنىڭ قىزىعى كوپ بولا ما، قالاي؟ ۇستىمىزدە تۇراتىندار انا جاقتا اياعىن الشاڭداپ باسىپ جوعارىعا كوتەرىلىپ بارا جاتسا، ءبىز، مىنا جاقتا قاسقىردىڭ اپانىنداي ۇڭگىرگە باسىمىزدى بۇعىپ، جەر ۇستىنەن جەردىڭ استىنا ءتۇسىپ بارا جاتقانىمىزعا كۇلىپ، ءتىپتى ءماز بولامىز.
ءيا، بۇل، بۇل عوي. ال، ەندى كوشە بەتتەگى كىشكەنتاي جارتىكەش تەرەزە وسى ءۇيدىڭ ءبىز بۇندا كەلگەننەن بەرگى قىزىقتاپ كوڭىل اشاتىن باستى ەرمەگى. اس ۇستىندە وتىرعاندا دا كوزىمىزدىڭ قيىعى تۇ­سىمىزداعى جارتىكەش تەرەزەدە. تاس كوشەگە يەگىن توسەپ، جەر تىستەپ جاتىپ العان تەرەزە الدىنان تۇياعى تىرسىلداپ ەرسىلى-قارسىلى وتەتىن دە جاتاتىن حالىققا تۇندە دە تىنىم جوق; كۇندىز بولسا بولماسا دا، تىنىم جوق; سول قىرۋار حالىقتىڭ ءبىز ىشتە وتىرىپ اياقتارىنىڭ دىبىسىن ەسىتەمىز.
شپيلكانىڭ جاڭا شىققان كەزى عوي. قايسىبىردە ءۇرىپ اۋىزعا سالعانداي قىپ­شا بەل ءاپ-ادەمى نە قىز، نە كەلىنشەك وتە­دى. ونداي قاراقتارىمنىڭ انە ءبىر كىسى قىزىققاندا تاماعىما تۇرىپ قالار-اۋ دەپ قورىقپاي، شپيلكاسىمەن قوسا جۇتىپ جىبەرگەندەي، ءسۇپ-سۇيكىمدى، ءاپ-اسەم اياعى بولسا ءبىر ءسارى; ال، ەگەر قوڭ ەتىنەن جارىلايىن دەپ تۇرعان تۇيەنىڭ جارتى ەتىندەي جەڭگەيلەر شپيلكا كيسە قۇرىدىق; ولار تەرەزە الدىنان تەمىر قازىقتاي تاقامەن تاس كوشەنى تەپسىنە باسىپ وتكەندە تاس توبەڭدى تەسىپ جىبەرە جازدايدى; تۇندە شىرت ۇيقىدان شوشىپ وياناسىڭ; ال، كۇندىز باسقاشا: كۇندىز تەرەزە الدىنان اعىلىپ ءوتىپ جاتقان كىسىلەردىڭ بەتىن كورمەسەڭ دە، سەن، بىراق تەرەزەدەن ولاردىڭ تىزەدەن تومەنگى جاعىن كورەسىڭ; ىشتە وتىرىپ كورەتىنىڭ كىل اياق: ايەلدىڭ اياعى، قىزدىڭ اياعى، ەركەكتىڭ اياعى، قيسىق اياق، وقتاۋداي ءتۇزۋ اياق; ال، تورسىقتاي اپپاق اق بالتىر اياقتى كورگەندە مەن، ەسىم شىعىپ، كەلىنشەكتەرىمىزدىڭ كوزىن الا بەرە زەينوللانى، زەينوللا مەنى ءتۇرتىپ، كوزىمىز الگى جالت ەتىپ جوق بولعان اياقتىڭ سوڭىنان ىلەسە جۇگىرە ءجو­نەلەتىندەي، ۇمتىلا جازداپ، ءوزىڭنىڭ شالعايىڭدى ءوزىڭ باسىپ، الەككە ءتۇسىپ جاتقانىڭ.
اپىر-اي، ادامنىڭ بەتى سياقتى اياقتاردىڭ دا ءبىر-بىرىنە ۇقسامايتىنىن كىم بىلگەن! قۇددى ادام سياقتى، بۇلاردىڭ دا ارقايسىسىنا ءتان وزىنە لايىق مىنەزى بولاتىنى ما، قالاي؟ ءبىرى سىلبىر. ءبىرى شاپشاڭ. شالت. انە بىرەۋ: «باسقانى قايتەسىڭ، مەنى كور» دەگەندەي، تەرەزەمىزدىڭ الدىنان بۇلشىق ەتىن بۇلتىلداتىپ ويناقتاپ وتەدى. مىنا بىرەۋدىڭ سيراعىندا سۇيەك پەن سىڭىردەن باسقا ءبىر شاينام ەت جوق; ءوزى سيداڭ با، شاپشاڭداپ باسىپ بۇ دا وتە شىقتى; ال، مىنا ءبىر تەرتە اياق ەرەڭ-سەرەڭ.

ءباتىر-اۋ، بۇلارعا نە بولعان؟ قاي سىباعاسىنان قالىپ بارادى؟ ءبارى اسىعىس. بۇلار نەگە قاپىلىپ، جان­تالاسىپ، اياعى اياعىنا جۇقپاي، تەز، تەز ءوتىپ جاتىر؟ قازىرگىدەي ەمەس، ول كەزدەگى جانارىمىزدىڭ جىتىلىعىنا قا­راماستان - مەن دە، زەينوللا دا - الگىلەردىڭ اياقكيىمى لەنينگرادتىڭ اتاقتى «سكوروحودى ما»، الدە سكلادتا تاۋ بوپ ءۇيىلىپ جاتاتىن ءوزىمىزدىڭ «جەتىسۋ ما»، ونشاسىن ايىرا الماي، ءبىر-بىرىمىزدەن سۇراپ جاتامىز.
- سەندەرگە جاقسى ەرمەك تابىل­دى، - دەيدى ساۋلە.
- ءيا، بۇلارعا تەرەزە بولسا، تەلەۆيزوردىڭ كەرەگى جوك، - دەيدى اجار.
ءوزى بۇندا كەلگەلى ءۇنسىز. ءجۇزى سىنىق. ءتىس جارىپ ايتپاسا دا، ار جاعىنداعى رەنىشىن بىلەم. الدىندا اكەسىنىڭ ءۇيى كۇتىپ تۇرعانداي، ەسى بار كىسى الدىن الا قامدانباستان ءۇي ىشىمەن كوشىپ كەلە مە ەكەن. ءبىزسىز دە وزدەرى توعىز جان، اياداي بولمەگە ازەر سىيىپ وتىرعان بالالى-شاعالى جاس سەميانىڭ ۇستىنە ەندى ءبىز سەميامىزبەن كەپ جاتىپ العانىمىز مەنەن كورى اجاردىڭ جانىنا باتىپ جۇرگەن-ءدى.
قارت انالاردىڭ كوڭىلى كاشاندا جۇيرىك قوي. ءبىزدىڭ شىنىمەنەن قي­نالىپ جۇرگەنىمىز باسقادان بۇرىن جاقۋ انانىڭ جانىنا باتىپ بولدى. بۇل كىسىنى مەن قارتايعان كەزىندە كور­دىم. جاس كەزىندە ەتى ءتىرى، شيراق، پى­سىق ەدى دەيدى. ول كەزدە قابدول اعا­مىز­دان باس­تاپ ءۇي ءىشىن ۇرشىقتاي ءۇيىرىپ، ۋىسىن­دا ۇستاپ وتىرسا كەرەك. تۋمى­سىنان ءتىل­دى، تىك مىنەز جاننىڭ كو­كى­رەگىندە دە ءبىر باسقا جەتەتىن بي­لىگى دە بوپتى.
سول كۇنى زەينوللا جوعارعى جاقتا جينالىس بولىپ، تۇسكى تاماققا كەل­مەگەن-ءدى. وسى كۇندەرى ماعان دا اس باتپاي جۇرگەن. الدىمىزعا كەلگەن استان اۋىز ءتيدىم دە، الاس-قاپاس تۇرىپ جونەلە بەرمەك بولعانىمدا، قارت انا ەتەگىمنەن باسىپ، قايتا وتىرعىزدى.
- شىراعىم، ءابدىجاميل، - دەپ ءسوز باستادى، - ءوزىڭدى جاڭا كورىپ جا­تىرمىز، بىراق سىرتىڭنان قانىقپىن. زەينوللامنىڭ جان جولداسى ماعان قايدان جات بولسىن. تۋماساڭ دا، قازىر سەن دە ءوزىمنىڭ ءبىر بالامدايسىڭ. ءۇيى­مىزدى تارسىنبا. شۇكىر، باسپانا قىپ وتىرعان ۇستىمىزدەگى مىنا قوس ۋىس بولمەنىڭ كەڭى - سەندەردىكى، تارى - بىزدىكى.
ءابدى بالام، ءبىز مۇنان دا قيىن زاماندا ءومىر سۇرگەنبىز. سونىڭ بارىندە دە، قۇداي دەس بەرگەسىن، كوپپەن بىرگە بولە-جارا قاۋىمداسىپ كوتەردىك. بىردە سۇرىندىك. بىردە جىعىلدىق، ايتەۋىر ءبىر قاراعا جەتتىك قوي.
ەندىگى قالعان ومىردە، اكەسىنەن قالعان جالعىز بالا قايدا جۇرسە دە كوزىمنەن تاسا قىلماي، قاراسىن كورىپ، قاسىندا جۇرۋگە بەل بۋىپ، انا جاقتا قالعان ەل-جۇرتتى تاستاپ، كوكىرەگىمدى سۇيرەتىپ كەلىپ جاتىرمىن. بۇرىن بولماعان جەر عوي، بىزگە دە قارا كەرەك، ءۇي تاپقانشا بىزبەن بىرگە تۇرا تۇرىڭدار!
«قايران، سول زامانداعى قازاقتىڭ ايەلدەرى-اي، - دەدىم ىشىمنەن، قاتتى تەبىرەنىپ، - وسى سەندەر توماشاداي بولىپ الىپ، وقۋ، توقۋسىز دا اڭعال- ساڭعال ادىرا دۇنيەنىڭ جەتپەسى مەن جوعىن جاسىرىپ، بارىن اسىرىپ، بايا­عىنىڭ كىسىلەرىندەي، بارىڭدى بەتكە توسىپ، كەرەك بولسا، ءبىر مالدىڭ ءسۇتىن ءبولىپ ءىشىپ، ءبىر ءداندى جارىپ جەپ، سوعان، اپىر-اي، قاعاناعىڭ قارق بوپ شال­قىپ جۇرەتىندەرىڭ-اي! وزدەرىڭ جانە ادام­نىڭ ىشىنە كىرىپ شىققانداي، ماڭ­دايدا­عى ەكى كوزدەن دە باسقا، كوكى­رەك­تەرىڭدە دە ايتقىزباي بىلەتىن تاعى دا كوزدەرىڭ بار ما، قالاي؟ اپىر-اي، جان­دارىڭ قان­داي جايدارى ەدى. جۇ­دى­رىقتاي جۇرەك­تەرىڭە، قالاسا دۇنيە سىيىپ كەتەردەي نەتكەن دارحان، كەڭ ەدىڭدەر!
تاپ جاڭا تارىنىڭ قاۋىزىنا سى­يىپ كەتەردەي بوپ تۇر ەدىم-اۋ. قاپە­لىمدە، مىنا دۇنيە قالاي قول-اياعى سوزىلىپ كەڭىپ سالا بەردى! «ۇلكەن كىسى-اۋ، - دەدىم مەن، - قوس ۋىس ءۇيدىڭ كەڭى سەندەردىكى» دەيسىڭ. قىسىلما دەيسىڭ. بىزدە ءوزىمسىنىپ شامامىز كەلگەنشە قىسىلماي دا قىمسىنباي، ەمىن-ەركىن تۇرعىمىز كەلەدى. بىراق كۇندە كەشكىسىن ساۋلە مەن اجار قۇشاقتارىندا با­ۋىرىنا قىسىپ العان ءبىر-ءبىر كورپە. اياداي بولمەگە ءۇي ءىشىنىڭ جاندارىن قالاي سىيعىزىپ جاتقىزارىن بىلمەي، قينالىپ تۇرعانىن كورگەندە، قارا جەر جارىلسا كىرىپ كەتكەندەي بولام.
بۇندا كەلگەنىمىزگە بۇگىن ون ءتورت كۇن بوپتى. سەندەر اتىراۋدانسىڭدار. ءبىز ارالدانبىز دەيمىن. قونىسىمىز باسقا بولدى عوي دەيمىن. وتىن، سۋىمىز دا ءبو­لەك بولدى. بىراق جاقۋ انا، ماعان سالسا، ءوزىڭدى باياعىدان بىلەتىن سياق­تىمىن. ءيا، بىلەم. بىلگەندە كانداي! ءبىل­مەگەن جەرىم بولسا، قالعانىن جا­نىم، جۇرەگىممەن سەزىپ جاتىرمىن. سەن دە، كەشە ءبىز كەلگەندە ىشكە با­سى­مىزدى سۇقپاي جاتىپ كوكىرەگىڭدى اشىپ قارسى العانىڭدى كوردىك قوي دەيمىن.
قازىر كەمدى كۇن قيىندىق كورىپ جاتقانىمىز بولماسا، تاعدىرىما ريزامىن دەيمىن. تىرلىكتەگى تالابىمىز ىڭعايلاس بولدى دا، تاعدىر زەينوللا ەكەۋمىزدى ەرتە تابىستىردى عوي دەيمىن. اسكەردەن ازەر دەگەندە بوسانىپ ەلگە كەلسەم، زەينوللا ستۋدەنت ەكەن. كەلەسى جىلى كۇزدە الماتىدا جاس اقىن، جا­زۋ­شىلار باس قوسقان جيىندا كەزدەس­تىك. ول دا، مەن دە ءبىر كورگەننەن ىشتەي ۇمتىلىپ، ىقىلاسىمىز قۇلاپ ءتۇستى دە، كوڭىل جاراسىپ، دوس بوپ تاراستىق. سونان بەرى جۇبىمىز جا­زىلمادى. ارامىزدان قىل وتپەستەي دوسپىز، دەي­مىن. وسى جىلدارى، سەندەردىڭ جاع­داي­لارىڭدى زەينوللا دوسپەن جاتا-جاستانا ءجۇرىپ، ءبىلىپ العام دەيمىن.
قابدول اعامەن ەكەۋىڭدە ەكى ءتۇستىڭ ەكەۋىنەن دە - قىز دا، ۇل دا بولىپتى. بىراق سەن، زەينوللا تۇرعاندا باسقا بالالار كوزىڭە تۇسپەي، وسى ءبىر قول- اياعى شيدەي، قوڭقاق مۇرىن قوڭىردى الدەقانداي قىپ «جالعىز بالا» دەگەن كورىنەسىڭ، - دەپ، مەن كۇلىپ ەم، سەندە، جاقۋ انا:
- قايتەيىن ەندى، - دەپ قوسىلا كۇلىپ ەدىڭ-اۋ!
قابدول اعامىز زامانىندا ەمبى مەن دوسسوردىڭ وڭىرىنەن شىققان بەلگىلى، بىلەۋدەي مۇنايشى بوپتى. ول زاماندا، بىراق سەندەر قومسىندىڭدار ما، قا­لاي، «مۇنايشى» دەمەي، بىردە «قارا مايشى» دەپ، ەندى بىردە «قارا جۇمىس­شى» دەپ، ونشا ءمان بەرمەي، جاي عانا ايتا سالعان كورىنەسىڭدەر عوي، - دەپ ەدىم، سەن:
- وسى كۇنگى بالالار عوي، جەردەن جە­­تى قويان تاپقانداي «قارا التىن» دەپ، الدەقانداي قىپ جۇرگەندەرى. ول كەزدەگى ونىڭ شىن اتى قاراماي بولاتىن، - دەپ ەدىڭ.
ەلدەن كەلگەندەر «بالا نە ىستەپ ءجۇر؟» دەپ سۇراعاندا، ءبىز دە ءوزىمىزدىڭ جالپاق تىلىمىزبەن «قارا مايشى» دەپ، بەلىنەن ءبىر باسىپ ايتا سالاتىنبىز. قۇداي شەبەر-اۋ، ۇيتپەگەندە شە. جا­مان، جاقسى وسى ءۇيدى ۇستاپ وتىرعان ازامات بولعاسىن، كۇندە ەرتەڭگىسىن مۇن­تازداي قىپ كيىندىرىپ جىبەرسەمشى، بار­­­­­عان جاعىندا بەيشارانى قارا مايعا باتىرىپ قويا بەرە مە، ادام كو­رەتىن سيقى جوق، ەكى كوزى جىلتىراپ كەلىپ تۇرادى. امال قانشا، قولامتادا شويىن قۇماندا تۇرعان جىلى سۋعا شو­مىل­دىرىپ، تازالاپ الام، - دەپ كۇلۋى كۇل­سەڭ دە، سەن بىراق اياق استىنان كوڭىلىڭ بۇزىلاتىن ەدى دە، جالما-جان كوزىڭنىڭ جاسىن ءسۇرتىپ ءاپى-ءشاپى بوپ قالعان ەدىڭ. بۇعان دا شۇكىر دەگەنسىڭ. ەكى قولى ال­دىنا سىيماي، سولامانداي بوپ ۇيدە وتىرىپ السا قايتەر ەدىم. زەينول­لام­نىڭ اكەسى تالاپكەر بولدى. قولمەن ءىس­تەيتىن قارا جۇمىستىڭ ەشقايسىسىنان قاشقان جوق. تاڭ اتار اتپاستا كوپپەن بىرگە كەتتى، كەش كەلدى. قولىنا تيگەن تيىن-تەبەنىن ءار ايدىڭ اياعىندا اكەپ الاقانىما سالاتىن دەپ، سەن ىلعي دا سول كەزدى ساعىنىشپەن ەسكە الىپ، كو­زىڭنىڭ جاسىن سۇرتەتىنسىڭ.
ەلدەن كەلگەن باياعىداعى زامانداس قىزدار سىقىلىقتاپ كۇلىپ وتىرىپ ءار نارسەنى ءبىر سۇرايدى دەيتىنسىڭ. ءسوز اراسىندا مۇنداعى كۇي-جايىمىزدى دا سۇرايدى دەگەنسىڭ. جاسىرماي، شى­نىن ايتسام، قاعىنعىرلار ازسىنا ما، قايدام، «جەتە مە؟» دەپ، بەتىمە مۇسىركەي قارايدى. ونىسى، ارينە، ماعان ۇنا­مايدى. ال، جەتپەيدى. جەتپەسە قايتەم ەكەن، ءاي؟ ونسىز دا، قۇدايدىڭ مىنا كۇيىپ تۇرعان ىستىعىندا قارا مايى تۇسپەگىردى جەتى قات جەردىڭ استىنان قاۋعا تارتقانداي اق تەر، كوك تەرى شى­عىپ ازاپپەن الىپ جاتقانىن كورەم عوي.
جەتپەي بارا جاتسا، قايتەيىن، الا قاپتىڭ ءتۇبىن قاعام. قولامتاعا كۇلشە پىسىرەم. سوسىن انام بايعۇستىڭ قار­شادايىمنان قۇلاعىمدا قۇراننىڭ سوزىندەي جاتتالىپ قالعان «شۇكىر»، «تاۋبەم» بار. تارىققاندا سول تىلىمە ورالىپ، ءمىناجات دۇعاداي ىشىمنەن قايتالاپ، وزىمە مەدەت قىلام.
«قايران، سول زامانداعى ايەلدەر-اي!» دەيمىن مەن دە ىشىمنەن قاتتى تولقىپ، تەبىرەنىپ كەتىپ. ءيا، بۇدان بۇرىن دا زەينوللادان تالاي-تالاي ەسىتكەم. اپىر-اي، سول جىل سەندەرگە كوپتەن كۇتكەن جاقسىلىقتىڭ نى­شانىنداي بوپ ەدى-اۋ! زەينوللاڭ اۋىلدىق مەكتەپتى ءبىتىردى. سەندەرگە سالماعىن سالماي، ءوز بەتىمەن تالاپ قىپ، الماتىعا بارىپ، ۋنيۆەرسيتەتكە ءتۇستى. قوڭىر تۇرمىس قۇردى. قاليماش مەك­تەپتە، وقۋدا. ءيا، نە ايتاتىنى بار، جەل­­دەرىڭ وڭىنان تۇرىپ، تىرلىكتە كورەم بە دەگەن قىزىقتارىڭ اياعىنا جاڭا مىنە باستاعاندا، جاراتقاننىڭ جازۋى سولاي بولعانعا، قابدول اعامىز اياق استىنان اۋىردى. از عانا كۇن توسەك تارتىپ جاتتى دا، قايتىس بولدى.
سەنى قالا كوردى. ءۇش قۇرساق كوتەردى. ءۇش بالاعا انا بولدى دەسە دە، شىققان جەرىڭ بەلگىلى. ايدالادا جاتقان با­يىرعى قازاقى اۋىلدىڭ كەشەگى شۇيكە باس قىزى ەدىڭ عوي. قاتارعا ەنىپ، ۇستىڭە ءۇي كوتەرىپ، ءسان تۇزەپ جۇرگەنىڭ قارا مايشى قابدول اعامىزدىڭ ارقاسى بولاتىن. تالشىق قىپ وتىرعانىڭ دا سونىڭ ءار ايدىڭ اياعىندا اكەپ الا­قانىڭا سالاتىن تيىن-تەبەنى ەدى. سەن ونى ءۇي ءىشىنىڭ ءبىر ايداعى رىزىق-نە­سىبەسىندەي، از دا بولسا كوپتەي كورەتىن ەدىڭ دە، ءۇي ءىشىن تارىقتىرماي ايدىڭ اياعىنا ازەر-ازەر جەتكىزەتىنسىڭ. ەندى... مىنە... ونسىزدا، «شىقپا جانىم، شىقپا» دەپ وتىرعان ءبىر ءۇيلى جاننىڭ بار تاۋقىمەتى ءزىل قارا تاس سالماعى­مەن، بويىڭدا التى ايلىق بالا بار، شىناشاقتاي ايەلدىڭ يىعىنا ءتۇستى دە، تۇيەدەي شوگىپ جاتىپ المادى ما.
قۇرسىن، ادام يتجاندى عوي. اسپانعا ۇشىپ، جەرگە باتىپ كەتپەگەسىن، باسقا تۇسكەن بار قيىندىقتىڭ بارىنە كو­نەسىڭ. بارىنە توزەسىڭ. جاقۋ انا، سەن دە كوندىڭ. قابدولدان قالعان قارا شا­ڭىراق قۇلاماي، ۇستىڭدە قالقيىپ تۇر­عاسىن ايى، كۇنى تولعاندا سەندەردىڭ وتباسىڭا قۇلاعى قالقيعان تاعى ءبىر قىزىل شاقا تىرىلىك كەلدى. كەشە دۇنيە سالعان اكەنىڭ وسى نەمە ورنىن باسار دەگەن ۇمىتپەن، اتىن ورىنجان دەپ قويدىڭ. انا جاقتا زەينوللاڭ وقۋىن جالعادى. مىنا جاقتا سەندەر دە تال­پىنىپ، ءتىرى ءتىر­لىكتەرىڭدى ىستەدىڭدەر.
كەشە، كوزى تىرىدە سوعىس جىلدارىندا قارا مايشىعا كارتوشكامەن بەرەتىن جۇدىرىقتاي قارا ناندى، ەندى ارتىندا قالعان شيەتتەي بالا-شاعا شەتىنەن شىمشىپ جەپ، سوعان دا «ا، قۇداي، بەرگەنىڭە شۇكىر» دەپ، سەن دە بويىڭدا بويتۇمارداي بولىپ كەتكەن «شۇكىرىڭ»، «تاۋبەڭدى» تارىققان، تورىققاندا وزىڭە مەدەت قىپ، جۇرتپەن بىرگە تا­لاپتانىپ، تىربانىپ باقتىڭ.
پالە قىلعاندا، سونىسى قۇرعىر ءبىتۋدىڭ ورنىنا، قايتا ءورشىپ، بۇرىنعى بۇرىنعى ما، بىلتىر ماسكەۋ تۇبىندە بولعان قىرعىن بيىل ۇيلەرىڭنىڭ ءىر­گەسىنە كەلدى دە، قولسوزىمداي جەردەگى ستالينگرادتا الا-توپالاڭ ساپ جاتتى. بەيشارا حالىق وزدەرى تيتىقتاپ، اق سيراق بولعانىنا قاراماي، ىشەر اسىن اۋزىنان جىرىپ، ۇستىندەگى لىپانى يىنىنەن سىپىرىپ، انا جاقتا جاۋمەن جاعالاسىپ جاتقان بوزداقتارعا جىبەردىڭدەر ەمەس پە؟!
ەمبى، دوسسوردىڭ اتام زاماننان بەرگى قارا مايى تەك بىزگە عانا كەرەك ەكەن دەسەك، ويباي قۇداي-اۋ، ءبىزدىڭ قارا مايىمىزعا نەمىس پاتشاعارلاردىڭ دا ءزارۋ بولعانىن قايتەرسىڭ. ۇستىمىزدەن سامولەت ۇشىرىپ پالە قىلدى عوي.
- قۇرسىن، ايتاتىنى جوق. بالالاردى سىرتقا شىعارماي، ۇيدە تىعىپ ۇستايتىن بولدىق، - دەي ءتۇستىڭ دە، تابان استىنان ءتۇسىڭ قاشىپ «پالەنىڭ بەتىن اۋلاق قىلا كور» دەگەندەي، قوس قولىڭدى سەرمەلەپ ءاپى-ءشاپى بولا قالدىڭ. ءبىراز وتىرىپ بارىپ، ءوزىڭنىڭ ادەتتەگى سابىرلى قال­پىنا ءتۇستىڭ، - شىراعىم، ءابدى بالام، سەن دە وزىمدەي قۋ جەتىم كو­رىنەسىڭ. اكەڭ دە، اكەڭنىڭ ىنىلەرى دە... جاساعان يەم-اۋ، بىرەۋلەر «بەسەۋ» دەسە، باسقا ءبى­رەۋلەر «جوق، التاۋ» ەدى دەيدى. جاز­مىش سولاي بولعان دا، قاراقتارىما. باسى نوقتادا جۇرگەسىن، ول زاماندا كىمگە قاي جەردىڭ توپىراعى قايدان بۇيىرسا دا جانى شەيىت، يمانى جول­داس بولسىن!
سونى ايتتى دا، قارت انا قوس قولىن كوتەرىپ، الاقانىمەن بەتىن باستى دا، قىبىر ەتپەي وتىرىپ قالدى. كىم ءبىلسىن، ىشىنەن قايىرعان دۇعا ما، الدە قارعىس اتقىر زاماننىڭ قازاسى مەن ازاسى اششى وزەگىن تاعى دا ورتەپ، جانى، جۇيكەسى بوساپ، ەت باۋىرى ەگىلىپ كەتتى مە؟ ەكى رەت يىعىنىڭ باسى سەلك ەتتى دە، باسى باۋىرىنا ءتۇسىپ وتىرىپ قالدى.
مەندە قارت انانىڭ وزىمەن-ءوزى وڭاشالانىپ، مۇڭعا باتقان وسى ءبىر ءساتتى بۇزعىم كەلمەي، وتىرعان قال­پىمنان قوزعالعام جوق.

* * *
وسى ءبىز وتكەندى نەگە تەز ۇمىتامىز؟ وزگەنى قويعاندا، ونى مەن ءوز باسىمنان دا بايقايتىن بوپ ءجۇرمىن. ارينە، بۇندايدا كىناڭدى ءبىلىپ، مويىنعا ال­عاننان گورى، اقتالعان الدەقايدا وڭاي. «ءومىردىڭ اتى ءومىر، دەۋگە بولادى. ءار زاماننىڭ وزىنە جەتەتىن قيىندىعى بار» دەۋگە بولادى. ءيا، شىنىندا سولاي. تىرلىكتە قاي پەندە دۇنيەسى تۇسپەگىردىڭ باس-اياعىن تۇگەندەپ ۇلگەرگەن. قىزىل تاناۋ بوپ اناعان ءبىر، مىناعان ءبىر جۇگىرىپ، تابانىڭنان تاۋسىلىپ ءجۇر­گەندە، شولاق ءومىردىڭ شولتاڭ ەتىپ وتە شىققانىن بايقاماي قالاتىن ادام پاقىر، جۇدىرىقتاي باستا وتكەن-كەت­كەننىڭ قايسىبىرىن ەستە ساقتاي بەرسىن دەسەڭ، بۇل ءتىپتى ورىندى بوپ شىعادى.
ءيا، سولاي-اق بولسىن. بىراق سولاي دەي تۇرساق تا، ءباتىر-اۋ، تاپ كۇنى كەشە ەمەس پە ەدى، حالىق قىناداي قىرىلىپ، قان قۇسىپ جاتقان سول قارعىس اتقىر زاماندى ادام بالاسىنىڭ ءتىرى ءجۇرىپ ۇمىتۋى ءتىپتى دە مۇمكىن ەمەس سياقتى بولعانى قايدا؟ قازىر سول كىمنىڭ ەسىن­دە؟
كەشە، جاقۋ انامەن سويلەسكەننەن كەيىن ماعان دۇنيە ءبىرتۇرلى توڭكەرىلىپ كەتكەندەي بولدى. اجاردىڭ: «ءبىر امالىن تاپسايشى، بولەك شىعايىق» دەپ، قۇلاعىمنان ازدىرىپ بولعان قىڭقىلى دا ەسىمنەن تارس شىعىپ كەتتى. «اپىر-اي، - دەپ ويلادىم، - وسى ءبىز كىشكەنە قينالا باستاساق، نەگە «دۇنيە شولاق» دەپ، باسىمىزدى جاۋاپ­كەرشىلىكتەن الا قاشامىز؟ جارايدى، شولاق بولسا سول شىركىن شولاق شىعار. ايتەۋىر، دۇنيەگە كەلگەندەر - حان بوپ، قارا بوپ - دەگەنىنە جەتە الماي، ءومى­رىنىڭ اقىرىندا بارماعىن شايناپ وتەتىنى تەگىن بە ەدى؟ بىراق دۇنيەدە ادامدار بار ەمەس پە؟ سانا بار ەمەس پە؟ سانا دەگەن اينالايىندا ءتىپتى دە ۇمىتىلمايتىن وقيعالاردىڭ بولا­تى­نى قايدا؟ ول ءوزى جانە ماڭگى باقيلىق بولۋشى ەمەس پە ەدى؟
ءال-د-ە، توق-تا... سايىپ كەلگەندە، ءباتىر-اۋ، بۇنىڭ ءبارى كەشە ءبىزدى تاربيەلەپ وسىرگەن قوعامعا بايلانىستى ما ەدى؟ ءيا، سول كەز ەدى عوي، ۇلان-بايتاق وتاننىڭ شۇلدىرەگەن كىپ-كىشكەنتاي بالالارى «ەگەر دە ەرتەڭگى كۇن سوعىس بولسا» دەگەن كينونىڭ رۋحىندا تاربيەلەنىپ ءوسىپ ەدىك-اۋ! سول رۋحتا ءتار­بيەلەنگەن بىزدەر: ەسەرسوق جاۋ، ەگەر دە ەرتەڭ سوعىس اشسا، قارسىلاسۋعا كەلتىرمەي، تانكىمىز تەمىر تابانىمەن تاپاپ، قىزىل اسكەرىمىز شالعىداي شاۋىپ، قىرىپ سالامىز دەپ، ءماز بوپ جۇرمەپ پە ەدىك، لەپىرىپ.
مىنە، 22 يۋن. قۇداي كوكتەن تىلە­گەندى بىزگە جەردەن بەردى: كۇندەگىدەي سول كۇنى دە تاڭ اتتى. جو-جوق، تاڭ اتىپ تا ۇلگەرمەدى. ەسەرسوق جاۋمەن جاعا­لاسا كەتكەندە، ءبىز ەمەس، ماسقارا بول­عاندا ولار ءبىزدى تانكىمەن تاپتادى. ءبىز ەمەس، ولار ءبىزدى شالعىداي شاۋىپ، شىنتاعىنان اسىرا جەڭىن ءتۇرىپ العان اپەرباقان سولداتتار ەسىمىزدى جيۋعا كەلتىرمەي، ءاپ-ساتتە ماسكەۋدىڭ تۇبىنەن ءبىر-اق شىقتى. ەل تاعدىرى سىنعا ءتۇسىپ، جان القىمعا تايالىپ، باياعى اتا-بابا زامانىنداعىداي، «اتتان!» - دەپ ايقاي سالاتىن كۇن تۋدى.
قارا اعاشتاي قاپتاعالى ءازىر تۇرعان حالىقتى كوتەرەتىن رۋحى بيىك وتتى، وتكىر ءسوزدى ارامىزدان بىزدەن دە بىرەۋ شىعىپ ايتۋ كەرەك بولعاندا، ونى:
ورالىم مەنىڭ، ورالىم.
ورالىم شىقتىڭ الدىمنان،
قول سوزىپ قىزىل ۆاگوننان.
ۇستىڭنەن ءوتىپ بارامىن، - دەي تۇسكەن اقىن، كەنەت ءوزىنىڭ قىزىل ۆاگونمەن قايدا، نەگە كەتىپ بارا جاتقانى ەسىنە ءتۇسىپ:
ايتپاقشى قايدا بورانىڭ،
كەتەيىن الىپ مايدانعا، - دەپ، ۇرىسقا كىرەر الدىندا شار قايراققا سالعان بولاتتاي، قاسىم اقىن ءوزىن قايراي ءتۇسىپ ەدى.
بۇرىن ءدال وسىنداي وجەت، وتكىر ءسوزدى قازاق پوەزياسىندا قاس دۇشپانعا ماحامبەت ايتسا، فولكلوردا نارىكتىڭ - ۇلى، ەستەرىڭدە بار ما، شورا با­تىردىڭ:
مەن، قازانعا بارعانشا قار جاۋ­ماسىن، نۇر جاۋسىن،
مەن، قازانعا بارعان سوڭ، قار جاۋماق تۇگىل، قان جاۋسىن، - دەپ ءوزىن دە، ءوزىنىڭ قاس دۇش­پانىن دا جانىنان ءتۇڭىل­دىرگەندەي، جۇرەك جۇتقان ەرلىك تە، ورلىك تە، وكتەم ءسوز ەدى، بۇل.
كەشە ءوزىمىزدىڭ دالانىڭ الگى ءبىر قاھارلى قىستا قاپتاي سوعاتىن قارا بورانىن قان مايدانعا وزىمەن بىرگە الا كەتكەن وجەت اقىندى ءورت ىشىندە وق- قاعارى ساقتادى. جاۋدى جەڭىپ، ەل-جۇرتتان الاقايلاپ ءسۇيىنشى سۇرايتىن كۇن تۋىپ ەدى; بۇل جولى جۇرەگىن قولىنا ۇستاپ، شاتتىق جىر-جەڭىس جىرىن ءوزىنىڭ دۋالى اۋزىمەن تاعى دا سول «امانجول راحىمجاننىڭ قاسىمى» ايتتى:
جەڭدىك قوي جاۋدى،
ارمان نە، قۇربىم،
كۇركىرەپ كۇندەي،
ءوتتى عوي سوعىس،
كەلەمىن قايتىپ،
ولەڭىمدى ايتىپ...
ءيا، جەڭىسپەن ورالعان سولدات-اقىن ەل-جۇرتىنا جاي قايتپاي، جۇرەگى تولا جىرمەن ورالىپ ەدى-اۋ. ءىىىاتتانىپ، ماقتانىپ، شالقىپ ورالىپ ەدى عوي. تىلەكتى قۇداي بەرىپ، اق تۇيەنىڭ قار­­­نى جارىلىپ ەدى! قۇشاققا-قۇشاق ايقاسقان كۇن ەدى عوي، ول! كەنەرىنەن اسىپ توگىلىپ جاتقان، وي-قوي دۇنيە، سول كۇنگى حالىق قۋانىشى دا ءبىر، تۇبىمەن شايقالىپ تولقىپ كەتكەن تەڭىز دە ءبىر ەدى-اۋ! وسى كۇنگە دەيىن جان سوزىپ، شۇلدىرەپ كوزى ءتىرى جۇرگەن ازعانتاي كەم­پىر-شالدار بولماسا، قازىرگى ۇر­­­پاق سەنىڭ ايتقانىڭا قايدان سەنسىن. سول ءبىر ۇلى قۋانىشتىڭ العاشقى اپاق-شاپاق، شات-شادىمانىندا كىمدەر كۇ­لىپ، كىمدەردىڭ قارا جامىلىپ، جى­­لاپ جات­قانىن كىم بىلگەن. وسى كۇندى كورەر، كورمەسىن بىلمەي، زارىعىپ تا تورىعىپ كۇتكەن حالىق بايعۇستىڭ كۇلىپ ءجۇرىپ جىلاپ، جىلاپ ءجۇرىپ كۇلىپ، قايتا جىلاپ، شالعايعا ورالعان جاس بالانى جالما-جان باس سالىپ قۇشاقتاي الىپ، ەندى، انا، بالا ەڭىرەپ قوسىلا جىلاپ، بىرىنە-ءبىرى مۇڭىن، زارىن شاققان كۇن ەدى-اۋ،ول!..
قانشا دەسە دە، اقىن سورلى، ول دا بالا. ەل-جۇرتقا: «جەڭدىك قوي جاۋدى، ارمان نە قۇربىم» دەپ، جانىن جا­لاۋلاتىپ، شاتتانىپ، شالقىپ كەل­سە دە، بىراق كەشە، انا جاقتا شىبىن جانىن شۇبەرەككە ءتۇيىپ، وق پەن وت استىندا جۇرگەن بوزداقتاردىڭ ءبارى بولماسا دا، كوبى سول جاقتان قايتىپ ورالماپ ەدى عوي. جات ەلدە، جات ەلدىڭ تو­­پىراعى استىندا بەلگىسىز، بەيماعلۇم تومپەشىك بوپ قالعان جوق پا ەدى؟
سول بەيشارالاردىڭ وزدەرى كورە الماعان ءبىر-ءبىر جەتىمەكتەر مەن ار­تىندا اڭىراپ قالعان بۇلدىرشىندەي، جاپ-جاس بەيباقتار از با ەدى؟ سولار ۇيا باسقان انا قۇستاي ەدى عوي! ارۋاقتى سىيلاپ ەدى. انتىنا بەرىك بوپ ەدى دە، باۋىرىنداعى الگى ءبىر-ءبىر جەتىمەك­تەرىن جەتىلدىرىپ ەدى. ءسويتىپ ءجۇرىپ، وزدەرى دە دەگەنىنە جەتىپ ەدى. وزگەلەردى بىلمەيمىن، ال ءوزىم بىلەتىندەردەن: ءابىش كەكىلبايدىڭ تورىندە اي-انا، اسقار سۇلەيمەننىڭ تورىندە ايتوتى - بۇل كۇندە باۋىرى تولعان نەمەرە، شوبەرە، ال، انە بىرەۋلەر شوپشەك پە، نەمەنە مە، وزدەرىن شاتىستىرىپ الا بەرەم دەپ كۇلىپ، وي، جارىقتىقتار-اي، كۇنى كەشەگە دەيىن سالۋلى توسەك، سالقىن ۇيدە اق جاۋ­لىقتى اجارىن كەلتىرىپ، الشىسى­نان تارتقان اق شاشتى سول ەكى انا قازىر دە كوز الدىمدا!
سول جارىقتىقتار باردا ول ۇيلەر­گە ءجيى بارۋشى ەدىم. قاشان بارسام دا، قانشا بارسام دا اي-انا الدىڭنان شىعار ەدى; ەسىكتى ءوزى اشار ەدى; تا­بال­دىرىقتان اپىل-عۇپىل اتتاي بەرەم دەگەنشە، ول دا قۇشاعىن اشا ۇمتىلىپ، باۋىرىندا ۇزاق ۇستاپ:
- جارىعىم، امان-ساۋ ءجۇرسىڭ بە؟ - دەگەندە، ويپىرماي داپ-دارداي باسىممەن ءوزىمنىڭ، قاپەلىمدە قالاي كىپ-كىشكەنتاي دارمەنسىز پاقىر بالا­داي سەزىنەتىنىمدى بىلمەي قالۋشى ەدىم. قارشادايدان انا قۇشاعىن كورمەي، قوڭىلتاقسىپ وسكەن سورلى باسىم وسى ءبىر مەيىرىمدى جاننىڭ ار جاعىنان جۇرەگىنىڭ جىلۋى مەن ءدىرىلىن الا شىققان جاڭاعى باياۋ، جۇمساق ءۇنى قۇلاعىما جەتكەندە بۋىنى قۇرعىر بوساپ، ىستىق قۇشاققا تىعىلا تۇسكىم كەلەتىن ەدى. جالعىز مەن ەمەس، الدىنا بارعان ۇلكەن-كىشىلەرگە، اعايىندارعا، ابىسىن-اجىندارعا ارقاشان اعىنان جارىلىپ، ومىراۋىن اشىپ، اق داس­تارقانىن جايىپ، جىلى رايىن بەرىپ وتىراتىن، يماندى بولعىر، قايران اي-انا، سونان ساعان باتاسىن بەرىپ، بەتىڭنەن ءسۇيىپ شىعارىپ سالار ەدى-اۋ. بوسا­عاسىنان ارى اتتاپ ۇزاعاسىن دا كەلەسى كەزدەسكەنگە دەيىن سىرتىڭنان بەس مەزگىل نامازدىڭ بەسەۋىندە دە ماڭدايى شاجداعا قانشا تيسە، سونشا تىلەگىڭدى تىلەپ: «ەي، جاراتۋشى جاپپار يە، كەشەگى ءبىز كورگەن بەينەت پەن قاي­عى-قاسىرەتتى مىنا قاراقتارىما كور­سەتپەگىن، كاپىردىڭ بەتىن ارمەن قىلا كورگىن. بۇلارعا نە كورسەتسەڭ دە كەشە ءبىز كورە الماعان جاقسىلىعىڭ­دى كورسەتكىن» دەپ، بار ىقتيقات ريزا­لىق كوڭىلدەن اقتارىلىپ وتىراتىن جاناشىر تىلەكشىمىز ەدى عوي!
وسى كۇنى سول انانى، سول انادان دا باسقا نەبىر سونىڭ وزىندەي، الدە كوزىندەي تالاي كەيۋانا ەسىمە تۇسەدى. سوندايدا وڭاشا ۇيدە وزىممەن-ءوزىم وتىرسام دا، قايداعى-جايداعى ويلار ورە تۇرەگەلدى دە، باسىمدى قاۋمالاپ الادى. ءبىر ەسەپتەن بۇل زاڭدى دا شىعار. قاۋقارى قايتقان كارىلەر الداعى كۇن­نەن كۇتەر ءۇمىت ازايعاندا نە جاق­سى­لىقتىڭ ءبارىن اماندا كەيىننەن، كە­يىن بولعاندا كەشەگى وزدەرىنىڭ قى­زىعى كوپ كۇندەردەن ىزدەپ، ارتىنا جال­تاقتايتىن ادەت بولماۋشى ما ەدى؟ سونى ايتساڭ قازىرگى ۇرپاق ىرجالاقتاپ «سەن­تي­مەن­تالنىي ستاريچەك» دەپ كۇلەر ەدى عوي!
ە، كۇلسە قايتەمىز. كۇلسىن. بۇرىن­عىلار دا «كۇلسەڭ كارىگە كۇل» دەمەپ پە ەدى؟ ءبىر-ا-ق... سول كۇلەگەشتەردە تىڭ­دايتىن قۇلاق بولسا، كارىلەردەن دە بىردەڭە ۇيرەنۋگە بولار ەدى دەگىم كەلەدى. سو-ل ا-اناۋ زاماندا ءوزىمىزدىڭ قاۋعا تارتقان، سويىل وڭگەرگەن اتا-با­با­لا­رىمىزدىڭ قايسىبىر ىستەرى قايران قال­­دىرادى. ياپىرم-اۋ، - دەپ ويلايمىن سوندا، - جارىقتىقتار مالىن باعىپ، كوشى-قونىن رەتتەپ، جونىنە تىنىش جۇرسە بولماي ما. كىمنىڭ قايدان شىق­قانىندا، ارعى-بەرگى تەكتە، ۇر­پاق­تىڭ ءناسىل قۋالاعانىندا نەسى بار؟ ول، انا كوزى قاراقتى ۇلاما وقى­مىستى­لاردىڭ ۇلەسى، سولار تىندىراتىن شارۋا ەمەس پە؟ باسىن قاتىرسا سولار قاتىرسىن. ولار دا قاراپ جاتپاعان شىعار. ەسىت­كەن قۇلاقتا جازىق جوق: كەشەگى بول­شەۆيك زامانىندا، ۇلكەن ۇلاما بيو­لوگ-گەنەتيكتەر ءناسىل، تەك توڭىرەگىندە پىكىرلەرى ءبىر جەردەن شىقپاي، كۇنى كەشەگە دەيىن كوكپاردىڭ لاعىنداي اركىم ءار جاققا تارتقىلاپ جۇرگەندە، الگى، ءوزىمىزدىڭ ءالىپتى تاياق دەپ بىلمەيتىن شالدارىمىز ەر جەتكەن بالاسىن ءۇي­لەندىرەردە، اپىر-اي، ساداعاڭ كە­تە­يىن­دەر، قۇرىم كيىز كۇركەسىندە وتىرىپ اس­پانداعى ايعا قاراي ما، جۇل­دىز­داردى ساناي ما، ونى وزدەرى بىلەدى; ال، ءبىزدىڭ بىلەتىنىمىز - ەرتەڭ وزدەرى قۇ­دا تۇسكەلى وتىرعان قىز اكە­سىنىڭ ورىستەگى مالى ەمەس، قىزدى تۋ­عان انا­نىڭ جا­تى­رىن اڭگىمە قىلىپتى عوي.
ءيا، پارۋاردىگار! سوندا سول جا­رىقتىقتار، ءۇيىنىڭ تابالدىرىعىن وڭ تىزەسىن بۇگىپ «ءپىسىمىللا»، دەپ سالەم ەتىپ، وڭ اياعىمەن اتتاعالى تۇرعان بولاشاق جاس كەلىننىڭ ارعى-بەرگى تەگىن قازبالاپ، تۋ، تۋ-ۋ جەتى اتاعا دەيىن جىلىكتەپ شاق­قاندا، ءتۇپتىڭ تۇبىندە كوزدەگەندەرى - وزىنەن ءوسىپ-ونەتىن ەرتەڭگى ۇرپاقتىڭ اسىل ءناسىل، تەكتىلىگى ەدى-اۋ! نە شىق­سا،تەكتىدەن شىعاتىنىن بىلگەن ەكەن عوي، جارىقتىقتار!
ال، انە ءبىر قىلتاناق شىقپايتىن قۋ تاقىرعا قۇدىرەتى كۇشتى قۇداي كوكتەن نۇردىڭ سۋىن قانشا قۇيىپ، ادامدار قانشا تەر توكسە دە گۇل شىققانىن بۇل جالعاندا، جان بالاسىندا كورگەن، بىلگەن، ءسىرا، بار ما ەكەن؟ ءاي، قايدام!

"ايقىن" گازەتى