ۋكراينا پرەزيدەنتى سوعىس باستالعاننان بەرى رەسەيلىك جۋرناليستەرگە العاش رەت سۇحبات بەردى. ءبىر جارىم ساعاتقا سوزىلعان سۇحبات بارىسىندا زەلەنسكي وزەكتى سۇراقتاردىڭ بارلىعىنا اشىق جاۋاپ بەردى. سۇحباتتتى رەسەيدە تىيىم سالىنعان سايت وكىلدەرى الدى. ولاردىڭ ىشىندە تيحون دزيادكو، جۋرناليست ميحايل زىگار، «مەدۋزانىڭ» باس رەداكتورى يۆان كولپاكوۆ پەن «كوممەرسانتتىڭ» ءتىلشىسى ۆلاديمير سولوۆەۆ بار.

ال رەسەي بيلىگى اتالمىش سۇحباتتى جاريالاماۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتىپ، تىلشىلەر مەن سايتقا ارنايى ەسكەرتۋ جىبەرگەن. رەسەيدە ول ءۇشىن قىلمىستىق جازا دا بەرىلۋى مۇمكىن. رەسەيدىڭ باس پروكۋراتۋراسى اتالمىش سۇحباتقا زاڭ اياسىندا باعا بەرىپ، تەكسەرەتىنىن ايتتى.

سونىمەن زەلەنسكيدىڭ ايتقان ماڭىزدى تەزيستەرىنە توقتالا كەتسەك. زەلەنسكي سوعىستى توقتاتۋعا قاتىستى بىلاي دەيدى:

«ادام شىعىنىن ازايتىپ، سوعىستىڭ جىلدام ءبىتۋىن قامتاماسىز ەتىپ، رەسەي اسكەرىن بۇرىنعى ورنىنا، ياعني 24 اقپانعا دەيىنگى كەزەڭگە شىعارۋدى قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. كەلگەن جەرىنە كەتسىن. مەن تەرريتوريامىزدى ءداپ قازىر تولىق ازات ەتۋ مۇمكىن ەمەستىگىن ءتۇسىنىپ وتىرمىن، رەسەيدى وعان كوندىرۋ مۇمكىن ەمەس، ول ءۇشىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ باستالۋى كەرەك ەدى. مەن بارلىعىن دا جاقسى ءتۇسىنىپ وتىرمىن، مەن وزىمە ەسەپ بەرەتىن اداممىن. سوندىقتان دا مەن كومپروميسس جاساۋدى ۇسىنىپ كەلەمىن. شىعىڭدار، سوسىن بارىپ دونباسس ماسەلەسىن تالقىلايتىن بولامىز. دونباسس وتە اۋىر ماسەلە عوي».

وسى ارقىلى زەلەنسكي رەسەي اسكەرىن ءوز اۋماعىنان شىعارىپ، لۋگانسك جانە دونەتسك ماسەلەسىن كەلىسسوز ارقىلى شەشۋدى قۇپ كورەتىنىن ءتۇسىندىردى. سوعىس باستالعالى بەرى ۋكراينانىڭ ەكونوميكالىق شىعىنى ونداعان ميلليارد دوللاردى قۇرادى. ال بوسىپ كەتكەن حالىق 4 ملنعا جۋىقتاسا، قازا تاپقان بەيبىت تۇرعىندار سانى 2 مىڭعا جاقىن. بۇل رەسمي مالىمەتتەر، ال بەيرەسمي ءتىپتى كوپ بولۋى مۇمكىن.

زەلەنسكي رەسەيدىڭ ۋكراينا دونباسسقا شابۋىل جاساماق بولدى دەگەن وتىرىگىنە دە جاۋاپ بەردى.

«ارينە، ەشقانداي دا شابۋىل جاساۋ جوسپارى بولعان جوق. مەن تالاي مارتە تەرريتوريامىزدى كۇشپەن قايتارمايتىنىمىزدى ايتقان ەدىم. مەن سەندەرمەن كەلىسكىم كەلەدى. مەن ءتۇرلى جولىن ىزدەدىم، رەسەي باسىپ كىرگەنشە سان ءتۇرلى جولىن قاراستىردىم. ماعان سەنسەڭىزدەر بولادى», - دەدى.

ال رەسەي سوعىس باستار الدىندا «كيەۆ دونباسسقا شابۋىل جاسايدى» دەپ جالعان اقپاراتتى بارلىق ارنالاردان تاراتقان ەدى.

ۋكراينا باسشىسىنىڭ سوزىنشە رەسەي ۇلكەن قاتەلىك جىبەردى. كرەمل ستراتەگيالىق قاتەلىك جاسادى. ول تۋرالى بىلاي دەيدى زەلەنسكي:

«مەن رەسەي باسشىلىعىنا قانداي مالىمەت بەرىلگەنىن، قالاي ەسەپ جاساعانىن بىلمەدىم. مەنىڭ ويىمشى رەسەيلىكتەردى ءبىز مىنا جاقتا قۋانا قارسى الامىز، قولىمىزدا ءبىر قۇشاق گۇل، ەزۋىمىزدە كۇلكى بولادى دەپ ەسەپ بەرسە كەرەك. پرەزيدەنتتى ەشكىم قولدامايدى، باسىپ كىرسەك بولادى دەپ بايانداسا كەرەك. مەن تۋرا سولاي ايتقانىنا 99,9% سەنىمدىمىن».

زەلەنسكيدىڭ بۇل ءسوزىن باتىس ساراپشىلارى دا قۇپتاپ وتىر. سەبەبى كرەمل 48 ساعاتتىڭ ىشىندە كيەۆتى الاتىنىن بەيرەسمي مالىمدەگەن بولاتىن، الايدا سوعىس باستالعالى ءبىر ايدان استى، ال ماسكەۋدىڭ جوسپارى جۇزەگە اسپادى. وسىنىڭ ءوزى ماسكەۋگە بەرىلگەن اقپاراتتىڭ قاتە ەكەنىن كورسەتەدى.

زەلەنسكي رەسەي سوعىسقا بالالاردى جىبەرىپ جاتقانىن دا ايتتى.

«ءبىز مۇردەلەردى ساقتاپ وتىرعىمىز كەلمەيدى، ءبىز ونى قارسىلاس تاراپقا بەرۋدى قالايمىز. ال رەسەيلىك تاراپ بولسا ونى الۋدان باس تارتتى، كەيىن ءبىر قاپ بەرە سالدى. ءبىزدىڭ بارلىعىمىزدىڭ جاقىندارىمىز ومىردەن وتەتىن ءسات بولعان شىعار، ءتىپتى يت پەن مىسىق ولسە دە بۇلاي ىستەمەيدى عوي. ال ولار بولسا قوقىس سالاتىن قاپتاردى بەردى. مەن ادامدار نە ويلاپ وتىرعانىن، اسىرەسە قازا تاپقان ساربازداردىڭ اتا اناسى نە ويلايتىنىن ەش تۇسىنە الار ەمەسپىن. بۇل وتە سۇمدىق دەپ ويلايمىن. ولار وزدەرىنە وسىنداي كوزقاراسپەن قاراسا، وزگەگە قانداي كوزقاراسپەن قارايدى؟ ءبىز رەسەي ءۇشىن جات، وزگەمىز»، - دەيدى زەلەنسكي.

رەسمي دەرەك بويىنشا رەسەي 1351 ساربازىنان ايىرىلعان، ال بەيرەسمي دەرەك 16000 دەيدى.

رەسەيدىڭ ۋكرايناعا سوعىس اشۋىنىڭ تاعى ءبىر سەبەبى «ورىس ءتىلى مەن ورىس الەمىنە دەگەن قىسىمنىڭ ارتۋى» دەگەن جالعان اقپاراتتى تاراتۋى ارقىلى ىسكە استى.

«ورىس تىلىنە ەڭ ۇلكەن زياندى ۆلاديمير ۆلاديميروۆيچ پۋتين جاسادى. مەن ول ورنى تولماس قاتەلىك جىبەردى دەپ سانايمىن. ادامدار رەسەيدەن تىس جەردە ورىس تىلىندە سويلەۋگە ۇيالاتىن بولادى. ءدال سولاي بولادى. الەمدە اگرەسسور دەپ تانىلعان باسقىنشىنىڭ سوعىسىنان كەيىن ونداي جاعدايلار كوپ بولعان. ۇزاق جىلدار بويى سولاي بولادى»، - دەيدى ول.

رەسەي ۋكراينادا ەڭ ءورىستىلدى قالالار سانالاتىن حاركوۆ پەن ءماريۋپولدى تاس-تالقان ەتۋدە.

زەلەنسكي رەسەي قويىپ وتىرعان دەناتسيفيكاتسيا تالابىنا كونبەيتىنىن، قىرىمدى سوعىسپەن قايتارمايتىنىن دا ايتتى. 

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz